Συνέντευξη στην Ευδοκία Παπαδοπούλου
Αισιόδοξος παρουσιάζεται για τη φετινή χρονιά ο Υφυπουργός Τουρισμού, Κώστας Κουμής, διαμηνύοντας πως οι απώλειες που κατέγραψαν οι τουριστικές αφίξεις από χώρες όπως η Ρωσία, η Ουκρανία και το Ισραήλ, αναμένεται να καλυφθούν από την άνοδο άλλων αγορών. Κάνει λόγο για «αγώνα δρόμου» από πλευράς Υφυπουργείου που αποδίδει, όπως όλα δείχνουν, καρπούς, επισημαίνοντας πως, παρά τις αντιξοότητες, οι δείκτες αναμένεται να κινηθούν στα ίδια επίπεδα με πέρσι -όταν τα νούμερα πλησίασαν εκείνα της «χρονιάς - ρεκόρ» του 2019- τόσο σε αφίξεις, αλλά και σε έσοδα.
Σε συνέντευξή του στο Economy Today, ο κ. Κουμής μιλά παράλληλα, για τους στόχους του Υφυπουργείου, καθώς και τις εντατικές προσπάθειες που γίνονται για προσέλκυση επισκεπτών από υφιστάμενες και νέες αγορές. Περιγράφοντας πως σήμερα «στη χώρα μας διενεργούνται αεροπορικά και τουριστικά προγράμματα από 39 διαφορετικές αγορές», εστιάζει στα νέα δρομολόγια που προστέθηκαν και αποκαλύπτει πού «ρίχνει δίχτυα» η Κύπρος. Τι λέει ακόμη, για τις εκροές επισκεπτών στα κατεχόμενα, τον αθέμιτο ανταγωνισμό, αλλά και για το παρασκήνιο με τον τερματισμό πτήσεων από συγκεκριμένες αεροπορικές εταιρείες. Ο Υφυπουργός Τουρισμού αναφέρεται επίσης, στις ενέργειες που γίνονται για επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και την προώθηση ειδικών μορφών τουρισμού, καλώντας τις επιχειρήσεις να αγκαλιάσουν την προσπάθεια και να μην αναστέλλουν τη λειτουργία τους με το πέρας της θερινής περιόδου. Αγγίζει επιπρόσθετα, το κεφάλαιο «κλιματική αλλαγή» και προειδοποιεί πως θα πρέπει να θεωρούμε δεδομένο ότι θα επιφέρει αλλαγές και στον τουριστικό χάρτη, ενώ εξηγεί τι εννοεί όταν λέει πως για την ώρα «φαίνεται να μας ευνοεί». Τονίζει τέλος, πως η ελκυστικότητα ενός προορισμού, καθορίζεται από το επίπεδο φιλοξενίας και την ποιότητα των υποδομών, «υλικών και άυλων», ενώ «χαρτογραφεί» το όραμα και τις προκλήσεις της επόμενης μέρας.
Έχουμε εισέλθει και επισήμως στην καλοκαιρινή σεζόν, η οποία φέτος χαρακτηρίζεται από πολλαπλές προκλήσεις. Αφενός η απώλεια «δυνατών» αγορών, αφετέρου οι πληθωριστικές πιέσεις που ενδεχομένως, επηρεάζουν και την εσωτερική κατανάλωση. Εσείς πώς αναμένετε ότι θα κινηθεί η φετινή τουριστική περίοδος σε σύγκριση με προηγούμενες χρονιές;
Η αλήθεια είναι ότι η φετινή χρονιά χαρακτηρίζεται από πολλές αντιξοότητες. Είναι αυτές που αναφέρετε κι εσείς στο ερώτημά σας, είναι και άλλες, όπως η κρίση στον τομέα της Αεροπλοΐας. Ο στόχος ο οποίος τέθηκε για τη φετινή χρονιά, λαμβάνοντας υπόψιν όλες αυτές τις αντιξοότητες, είναι η διατήρηση των περσινών αποδόσεων, που ήταν κατά γενική ομολογία εξαιρετικές, τόσο σε αφίξεις, όσο και σε έσοδα. Παρά τις αντιξοότητες θεωρώ ότι οι στόχοι μας θα επιτευχθούν και αυτό που αναμένουμε είναι ότι όλοι οι δείκτες θα κινηθούν σε γενικές γραμμές στα ίδια επίπεδα με πέρσι.
Κλείνουν συνεχώς οι «τρύπες»
Ως Υφυπουργείο επιδοθήκατε θα έλεγε κανείς σε έναν αγώνα δρόμου τους προηγούμενους μήνες προκειμένου να «κλείσετε τρύπες». Ποιες ήταν, κατά την άποψή σας, οι μεγαλύτερες επιτυχίες σας προς αυτή την κατεύθυνση; Υπήρξε συνδεσιμότητα με νέους προορισμούς, προσελκύσαμε επισκέπτες από νέες αγορές; Αν ναι, ποιες είναι αυτές; Θα γευτούμε από φέτος τους καρπούς των κόπων σας;
Είναι γεγονός ότι οι γεωπολιτικές εντάσεις οδήγησαν στην απώλεια σημαντικών για τη χώρα μας αγορών. Αρχικά χάθηκαν οι αγορές της Ρωσίας και της Ουκρανίας και καταγράψαμε σημαντικές απώλειες από την αγορά του Ισραήλ τους τελευταίους μήνες. Ναι, είναι αλήθεια ότι κάναμε και κάνουμε ακόμη αγώνα δρόμου για να καλύψουμε αυτές τις απώλειες, οι οποίες αναμένεται να καλυφθούν από την άνοδο κάποιων άλλων αγορών. Τους τελευταίους μήνες προστέθηκαν νέα δρομολόγια και νέα αεροπορικά προγράμματα από τα αεροδρόμια του Λίβερπουλ, του Μπέρμιγχαμ, της Γλασκώβης, του Μπέλφαστ, της Νάντης, των Βρυξελλών, του Ράντομ, του Ταλίν κ.ά.. Όπως θα έχετε προσέξει, δεν αναφέρομαι σε νέες αγορές, αναφέρομαι σε χώρες, σε πηγές τουριστών, με τις οποίες εδώ και χρόνια διατηρούμε συνεργασία. Είναι και αυτό πολύ σημαντικό, να ενδυναμώνονται οι υφιστάμενες αγορές, να τις στηρίζουμε προκειμένου να οικοδομείται ανθεκτικότητα.
Σε σχέση με τις νέες αγορές, θα ήθελα πρώτα πρώτα να τονίσω ότι στη χώρα μας διενεργούνται αεροπορικά και τουριστικά προγράμματα από 39 διαφορετικές αγορές. Δεν είναι πολλές οι χώρες από τις οποίες θα μπορούσε να προκύψουν νέες συνεργασίες. Επί της ουσίας, είναι οι αγορές της κεντρικής και ανατολικής Ασίας και οι ΗΠΑ. Έχουν γίνει και γίνονται προσπάθειες, αλλά απαιτείται χρόνος. Θα πρέπει πρωτίστως να εργαστούμε για την άνοδο της ζήτησης από τις συγκεκριμένες χώρες και μετά να κυνηγήσουμε τις απευθείας πτήσεις.
Τερματισμός πτήσεων: Πάντα γίνονται ενέργειες αποτροπής
Από την άλλη, είδαμε εταιρείες να διακόπτουν τις πτήσεις τους για το καλοκαίρι από και προς την Κύπρο, όπως για παράδειγμα η Ryanair με την Ιορδανία. Καταβλήθηκαν προσπάθειες για να αποτραπεί αυτή η εξέλιξη ή δεν θεωρείτε πως η Ιορδανία είναι μια αγορά που θα μπορούσε να επενδύσει η Κύπρος για προσέλκυση περισσότερων επισκεπτών;
Ασφαλώς και έγιναν ενέργειες, πάντοτε γίνονται ενέργειες όταν έχουμε ενώπιον μας τέτοια φαινόμενα. Στην προκειμένη περίπτωση θεωρώ σημαντικό να αναφέρω ότι είναι πολύ πιθανόν από τον Οκτώβριο να επαναφέρει το συγκεκριμένο πρόγραμμα η συγκεκριμένη εταιρεία και επίσης είναι πολύ πιθανόν το διάστημα από τώρα μέχρι και τον Σεπτέμβριο, να καλυφθεί το δρομολόγιο από άλλη εταιρεία. Σε σχέση με την αγορά της Ιορδανίας, είναι μία αξιοπρόσεκτη αγορά, την οποία όπως και τις άλλες αγορές των Αραβικών χωρών θα θέλαμε να δούμε να μεγαλώνει.
Πρωτίστως πολιτικό το θέμα των κατεχομένων
Οι ταξιδιωτικοί πράκτορες έχουν επανειλημμένα εκφράσει ανησυχίες για τις εκροές επισκεπτών προς τα κατεχόμενα. Δικαιολογημένα πιστεύετε; Υπάρχουν εκτιμήσεις ως προς τις ετήσιες απώλειες σε ό,τι αφορά τα έσοδα της Κυπριακής Δημοκρατίας από αυτό το φαινόμενο;
Σίγουρα το όλο θέμα μάς ανησυχεί και το παρακολουθούμε στενά. Να τονίσω όμως, ότι το Υφυπουργείο ουδέποτε αντιμετώπισε το θέμα των κατεχομένων μόνο με οικονομικούς όρους. Το πρόβλημα είναι πρωτίστως πολιτικό και πολύ βαθύτερο και έχει να κάνει με τις δραστηριότητες μιας παράνομης οντότητας που οδηγεί τα πράγματα σε αθέμιτο ανταγωνισμό. Όσον αφορά το θέμα της εκτίμησης απωλειών, έχουμε κάποια στοιχεία παρά το γεγονός ότι είναι δύσκολο να προσδιοριστούν με ακρίβεια. Παρακολουθούμε στενά το θέμα.
Οι επιχειρήσεις να μην αναστέλλουν τη λειτουργία τους
Γίνονται παράλληλα, προσπάθειες για την καθιέρωση της Κύπρου ως προορισμού για όλη τη διάρκεια του χρόνου, αλλά και για προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Πόσο έδαφος έχουμε καλύψει;
Τα αποτελέσματα των αφίξεων των τελευταίων χρόνων είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, αφού φανερώνουν ότι οι ποσοστιαίες αυξήσεις που έχουμε κατά τη χειμερινή περίοδο είναι μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες του καλοκαιριού. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι βρισκόμαστε στον ορθό δρόμο. Παρόλα αυτά είναι μια προσπάθεια που θα χρειαστεί χρόνο μέχρι να φτάσουμε στα επιθυμητά αποτελέσματα. Χρειάζεται πρωτίστως εμπλουτισμός και αναβάθμιση του τουριστικού μας προϊόντος για να καταστούμε πιο ελκυστικός προορισμός και κατά την εν λόγω περίοδο. Επιβάλλεται να αγκαλιάσει αυτή την προσπάθεια μεγαλύτερος αριθμός επιχειρήσεων και να μην αναστέλλουν τη λειτουργία τους και χρειάζεται επίσης και στοχευμένη προβολή.
Ως κυβέρνηση, έχουμε τον περασμένο Ιανουάριο εγκρίνει και ειδικό σχέδιο κινήτρων, που στοχεύει ξεκάθαρα στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, μέσα από κίνητρα που θα παρέχονται στις τουριστικές επιχειρήσεις. Μία άλλη πολύ σημαντική δράση στην οποία έχουμε επιδοθεί, είναι η περαιτέρω ανάπτυξη των ειδικών μορφών τουρισμού και αποδεικνύεται ότι αυτή η προσπάθεια αποδίδει. Λάβετε υπόψιν σας τα επιτυχημένα παραδείγματα των μαραθωνίων δρόμων, που προσελκύουν μερικές χιλιάδες πλέον αφίξεις και μάλιστα σε περίοδο χαμηλής ζήτησης.
Αναδιαμορφώνει τον τουριστικό χάρτη η κλιματική αλλαγή; Θεωρείτε πως η κλιματική κρίση ενδεχομένως να αλλάξει αυτό που παραδοσιακά γνωρίζουμε μέχρι σήμερα ως «τουριστική σεζόν»; Εκτιμάτε πως θα τη δούμε να επιμηκύνεται ή ίσως η Κύπρος να καταστεί «μη επισκέψιμη» κατά τους καλοκαιρινούς μήνες; Γίνονται ασκήσεις επί χάρτου για ένα τέτοιο σενάριο;
Το θέμα της κλιματικής αλλαγής είναι ένα τεράστιο ζήτημα ανά το παγκόσμιο. Πολλές μελέτες καταδεικνύουν άνοδο της θερμοκρασίας στη νότια Ευρώπη κατά τους θερινούς μήνες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Προβλέπεται επίσης και άνοδος της θερμοκρασίας κατά τους μήνες που εμπίπτουν στην αρχή και στο τέλος τής θερινής περιόδου και σ’ αυτή την περίπτωση, δημιουργούνται θετικές προϋποθέσεις για άνοδο της επισκεψιμότητας, σε αντίθεση με τη θερινή περίοδο που θα καταστεί για αρκετές ηλικιακές ομάδες λιγότερο ελκυστική.
Πρέπει να το θεωρούμε λοιπόν δεδομένο, ότι η κλιματική αλλαγή θα επιφέρει αλλαγές και στον τουριστικό χάρτη. Για την ώρα και μιλώντας πάντοτε για τον τουρισμό, φαίνεται να μας ευνοεί, σε σχέση πάντα με την προσπάθεια για επιμήκυνση, αφού ο χειμώνας μας γίνεται ολοένα και ηπιότερος. Όμως, σίγουρα ανησυχούμε για το μέλλον. Εδώ να αναφέρω ότι το Υφυπουργείο μας διοργάνωσε πρόσφατα συνέδριο για αυτό το θέμα, με διακεκριμένους ομιλητές και εξετάστηκαν σε βάθος οι διάφορες πτυχές του θέματος. Είναι σημαντικό για εμάς, όλοι οι συμμετέχοντες της Βιομηχανίας να γνωρίζουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στον τουρισμό.
Επιπλέον επενδύσεις σε υποδομές
Πώς οραματίζεστε τον κυπριακό τουρισμό της επόμενης δεκαετίας; Ποια τα κύρια χαρακτηριστικά που θα θέλατε να έχει και ποιες πιστεύετε πως θα είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε;
Το όραμά μας αντικατοπτρίζεται στους στρατηγικούς στόχους που έχουν τεθεί από το Υφυπουργείο και αυτοί δεν είναι άλλοι από την Πράσινη Μετάβαση και την Αειφόρο Ανάπτυξη, τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό, τη βελτίωση των υποδομών προσβασιμότητας και την επένδυση στις ειδικές μορφές τουρισμού. Στόχος μας είναι να καταστεί η χώρα μας, ένας αυθεντικός, ασφαλής και φιλόξενος προορισμός, εύκολα προσβάσιμος, με άριστες υποδομές και παρεχόμενες υπηρεσίες, όπου όλες οι ηλικίες θα μπορούν να απολαύσουν πολύ ξεχωριστές εμπειρίες. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνουν επιπλέον επενδύσεις στις υποδομές, τόσο στην παράκτια ζώνη, όσο και στην ενδοχώρα και την ίδια στιγμή, θα πρέπει να αναδειχθούν εκείνα τα στοιχεία που εδραίωσαν τη χώρα μας ως ένα ξεχωριστό τουριστικό προορισμό, όπως για παράδειγμα η οινογαστρονομία.
Η ελκυστικότητα ενός προορισμού, καθορίζεται από το επίπεδο φιλοξενίας και την ποιότητα των υποδομών, υλικών και άυλων. Ως Υφυπουργείο, αποδίδουμε ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση των υλικών υποδομών, προσπαθώντας να αξιοποιήσουμε στο έπακρον το «Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας», έχοντας εξαγγείλει ήδη σχέδια κινήτρων τόσο για τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις στη βιομηχανία, όσο και για συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές, θέτοντας έτσι τις βάσεις για βελτίωση του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος σε όλους τους τομείς.
Διαβάστε επίσης: Τουρισμός: Ολοκληρωμένο πλάνο συνεργασίας προτείνει η Κύπρος στην Ιορδανία