Καθώς η ζήτηση των καταναλωτών για φρέσκα φρούτα και λαχανικά (Φ&Λ) αυξάνεται, το ίδιο ισχύει και για τον κίνδυνο τροφικής δηλητηρίασης. Μέχρι σήμερα, οι επιθεωρήσεις ποιότητας και ασφάλειας τροφίμων στα Φ&Λ πραγματοποιούνται στο σημείο παραγωγής ή στη μονάδα επεξεργασίας τροφίμων. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για επιθεωρήσεις τυχαίων παρτίδων για τις οποίες χρησιμοποιούν εργαστηριακές τεχνικές, που ενδέχεται να απαιτούν έως και δύο ή περισσότερες ημέρες μέχρι την αποστολή των αποτελεσμάτων. Ο χρόνος και το κόστος ανά ανάλυση οδηγεί σε μειωμένους ελέγχους και συνεπώς σε αυξημένους κινδύνους.
Επιπλέον, μια τέτοια ανάλυση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί σε όλα τα μέρη της «αλυσίδας» που συνδέει την παραγωγή του τροφίμου με τον καταναλωτή (λόγω χρονικών απαιτήσεων, αλλά και λόγω του σχετικού κόστους) και περιλαμβάνει διάφορα στάδια, όπως η μεταφορά του φρέσκου προϊόντος σε κάποιο εργοστάσιο επεξεργασίας, η συσκευασία του τελικού προϊόντος, η πώλησή του σε κάποιο σημείο λιανικής (εστιατόριο, σούπερ μάρκετ κ.α.) κτλ. Όπως μας τόνισε ο συντονιστής του έργου και CEO της Κυπριακής εταιρείας CyRIC, Δρ Παναγιώτης Φιλήμης, το έργο GRACED (χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ) βασίζεται στην ανάγκη για συχνότερους, αποτελεσματικότερους και γρήγορους ελέγχους ασφάλειας και ποιότητας τροφίμων. Λαμβάνει υπ’όψιν τους περιορισμούς των τρεχουσών τεχνικών και προτείνει μια νέα λύση για την ανάλυση των τροφίμων σε όλα τα στάδια των αλυσίδων αξίας της βιομηχανίας Φ&Λ.
Η «καρδιά» της προτεινόμενης λύσης είναι ένας νέος πλασμικο-φωτονικός αισθητήρας που προσφέρει ταυτόχρονη, οικονομική και γρήγορη (<30 λεπτά) ανίχνευση πολλαπλών (τουλάχιστον 7) μολυσματικών παραγόντων ενδιαφέροντος για τη βιομηχανία τροφίμων, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις ανάγκες του τομέα Φ&Λ. Ο αισθητήρας θα είναι μέρος μιας ολιστικής λύσης που εκμεταλλεύεται καινοτομίες της μηχανικής, της επεξεργασίας δεδομένων και του λεγόμενου Internet-of-things (IoT) για την έγκαιρη ανίχνευση μολύνσεων στα τρόφιμα. Θα αναπτυχθεί επίσης μια φορητή συσκευή που θα επιτρέπει τη χρήση των αισθητήρων σε οποιοδήποτε σημείο της αλυσίδας (από το αγρόκτημα μέχρι τον καταλανωτή). Η δυνατότητα διενέργειας γρήγορων ελέγχων ακριβείας σε όλα τα στάδια των αλυσίδων αξίας «from farm-to-fork» συνδέεται άμεσα με τους στόχους της ευρωπαϊκής στρατηγικής Farm-to-Fork (https://ec.europa.eu/food/farm2fork_en) .
Το πλήρες σύστημα θα δοκιμαστεί σε διαφορετικά συστήματα παραγωγής και διανομής στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ουγγαρία.
Το GRACED αναπτύσσεται από μια διεπιστημονική ομάδα, υπό την καθοδήγηση του CyRIC, του Κέντρου Έρευνας και Καινοτομίας Κύπρου, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» της ΕΕ. Το έργο μόλις ξεκίνησε (1η Ιανουαρίου 2021) και θα διαρκέσει για τρεισήμισι χρόνια. Το έργο έλαβε χρηματοδότηση από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας «Ορίζοντας 2020» της Ευρωπαϊκής Ένωσης βάσει της συμφωνίας επιχορήγησης αριθ. 101007448.
Σημειώσεις:
1. Το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ που έχει διαθέσει σχεδόν 80 δισεκατομμύρια ευρώ σε 7 χρόνια (2014 έως 2020) – πέρα των ιδιωτικών επενδύσεων που έχουν προσελκύσει αυτά τα χρήματα.
2. Για ερωτήσεις, επικοινωνήστε με το CyRIC στο +357 22 777200 ή στείλτε e-mail στο info@cyric.eu