Στις 2 Απριλίου, όταν ο Ντόναλντ πατούσε το κουμπί για την έναρξη ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου, ο επιχειρηματικός κόσμος παρακολουθούσε μουδιασμένος. Η «ημέρα της απελευθέρωσής», όπως τη χαρακτήρισε, σηματοδότησε ένα μπαράζ δασμών και αντιδασμών με την Κίνα, τόσο απότομο, που αρκετοί είπαν ότι ισοδυναμεί με ένα de facto εμπάργκο σε αγαθά από τον μεγαλύτερο εξαγωγέα στον κόσμο.
Η αντίδραση ήταν διπλή. Πρώτον, οι κεφαλαιαγορές εξέδωσαν μια οδυνηρή ετυμηγορία, με μια απότομη πτώση στα αμερικανικά ομόλογα, το δολάριο και τις παγκόσμιες μετοχές, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να χαθούν τρισεκατομμύρια δολάρια σε κεφαλαιοποίηση προκαλώντας φόβους για μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση. Οι κινήσεις της αγοράς ομολόγων ανησύχησαν τον Τραμπ, ο οποίος φαινόταν να βρίσκεται στα πρόθυρα μιας κρίσης όπως αυτή που ανέτρεψε τη Λιζ Τρας μετά από ενάμιση μήνα ως πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου.
Στη συνέχεια, η εταιρική Αμερική ανέλαβε δράση….
Όπως περιγράφουν οι Financial Times, σε εκτενές του δημοσίευμα, από τη Σίλικον Βάλεϊ μέχρι τα σχιστολιθικά πεδία, από τον επικεφαλής της JPMorgan, Τζέιμι Ντίμον, μέχρι τον Τιμ Κουκ της Apple, μερικοί από τους πιο ισχυρούς επιχειρηματικούς ηγέτες στον κόσμο ξεκίνησαν μια επείγουσα εκστρατεία —μερικές φορές δημόσια, αλλά κυρίως κατ’ ιδίαν— για να τραβήξουν τον Τραμπ από το χείλος του γκρεμού.
Κι αυτό φαίνεται ότι λειτούργησε, τουλάχιστον εν μέρει. Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Τραμπ υποχώρησε σε ορισμένους αμοιβαίους δασμούς, απάλλαξε τα περισσότερα προϊόντα του Καναδά και του Μεξικού από δασμούς, προσέφερε τεράστιες εξαιρέσεις για τις αυτοκινητοβιομηχανίες και άφησε να εννοηθεί ότι θα διασώσει τους Αμερικανούς παραγωγούς γεωργικών προϊόντων. Έκτοτε οι αγορές μετοχών έχουν ανακτήσει τις απώλειές τους.
Ο «ανεμοστρόβιλος»
Ο Μπράιαν Μπάλαρντ, κορυφαίος λομπίστας του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, περιέγραψε έναν «ανεμοστρόβιλο» στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ, καθώς οι εταιρείες έσπευσαν να επηρεάσουν τα κατάλληλα άτομα κοντά στον Τραμπ.
Ορισμένα στελέχη εκμεταλλεύτηκαν την προσωπική σχέση που δημιούργησαν με τον Τραμπ μετά την εκλογική του νίκη, κατά τη διάρκεια ταξιδιών στο Μαρ-α-Λάγκο ή στην πολυτελή ορκωμοσία του στην Ουάσιγκτον τον Ιανουάριο — την οποία πολλοί από αυτούς χρηματοδότησαν προσωπικά.
«Πολλές από τις εξαιρέσεις δασμών, όπως αυτή για τα ηλεκτρονικά, δεν προήλθαν από λομπίστες του κλάδου. Φαινόταν περισσότερο σαν ο Τραμπ να άκουγε απευθείας στελέχη, όπως ο Τιμ Κουκ», δήλωσε ένας εταιρικός σύμβουλος στην Ουάσιγκτον.
Από την πλευρά του, ο δισεκατομμυριούχος Ρεπουμπλικάνος δωρητής Κεν Λάνγκον, της Home Depot, υπονόησε ότι ο δασμολογικός πόλεμος του Τραμπ είχε αφυπνίσει ορισμένα από τα ισχυρά «θηρία» της εταιρικής Αμερικής , τα οποία τώρα είχαν απαιτήσεις.
«Έχει τραντάξει τα κλουβιά», δήλωσε στους Financial Times τον περασμένο μήνα. «Τώρα πρέπει να πάει να ταΐσει τον γορίλα».
Τα διδάγματα της Main Street
Μεταξύ των διδαγμάτων αυτής της εκστρατείας άσκησης πίεσης είναι ότι η ιδιωτική πειθώ είναι πιο αποτελεσματική από τον δημόσιο καταναγκασμό – και ο πρόεδρος ενδιαφέρεται για τη γνώμη της Main Street.
Τα παγκόσμια στελέχη της αυτοκινητοβιομηχανίας έμαθαν γρήγορα. Η «Ημέρα της Απελευθέρωσης» έπληξε σκληρά τον κλάδο τους, καθώς ο Τραμπ επέβαλε δασμούς όχι μόνο σε αντιπάλους όπως η Κίνα, αλλά και σε βασικούς συμμάχους, όπως η Γερμανία και η Βρετανία.
Ακόμα και μετά την ανακοίνωση από τον Τραμπ μιας 90ήμερης αναστολής για τις περισσότερες χώρες — εξαιρουμένης της Κίνας — οι εισαγωγές αυτοκινήτων ξένης κατασκευής στις ΗΠΑ εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν δασμό 25%.
Οι εξαγωγικές δυνάμεις BMW, Mercedes και VW αποφάσισαν ότι δεν μπορούσαν πλέον να βασίζονται σε Γερμανούς διπλωμάτες ή Ευρωπαίους πολιτικούς και έπρεπε να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.
Στις 18 Απριλίου, ανώτερα στελέχη των τριών γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών συναντήθηκαν με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο σε μια ιδιωτική συνάντηση. Οι επικεφαλής των τριών μεγάλων εταιρειών – Ford, Stellantis και GM – ενέτειναν επίσης τις δικές τους προσπάθειες άσκησης πίεσης.
Ο πρόεδρος της Stellantis, Τζον Έλκαν, προειδοποίησε ότι «οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες τίθενται σε κίνδυνο» από την εμπορική πολιτική του Τραμπ — μια σπάνια δημόσια παρέμβαση.
Την Τρίτη, ο Τραμπ παρείχε κάποια ελάφρυνση στις αυτοκινητοβιομηχανίες, γλιτώνοντας τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων από πολλαπλούς δασμούς και προσφέροντας εκπτώσεις για να αντισταθμίσει το κόστος ορισμένων από τους φόρους που παρέμειναν.
Μικρή νίκη
Ήταν μια μερική νίκη, αλλά επέτρεψε στον Τραμπ να επισκεφθεί το Μίσιγκαν την περασμένη εβδομάδα για να διαφημίσει το πακέτο διάσωσης για τον αυτοκινητοβιομηχανικό τομέα, παρόλο που ορισμένοι δασμοί παραμένουν.
«Τους δίνουμε λίγο χρόνο πριν τους σφάξουμε, αν δεν το κάνουν σωστά», είπε ο Τραμπ στους υποστηρικτές του.
Άλλοι σύμμαχοι του Τραμπ από τις εταιρικές ΗΠΑ, εν τω μεταξύ, τον παρότρυναν επίσης να κάνει ένα βήμα πίσω από το χείλος του γκρεμού, προειδοποιώντας για καταστροφικές επιπτώσεις σε τομείς που ο πρόεδρος είχε ορκιστεί να υπερασπιστεί.
Ο Χάρολντ Χαμ, ο δισεκατομμυριούχος μεγιστάνας του πετρελαίου που συντόνισε τις δωρεές πετρελαίου και φυσικού αερίου για τον Τραμπ για να βοηθήσει την εκλογή του, άσκησε πιέσεις στον πρόεδρο να αποσύρει τους δασμούς που θα έβλαπταν τον ενεργειακό τομέα.
«Μίλησα με τον Τραμπ για το τι θα επηρέαζε τις τιμές [του πετρελαίου], ιδιαίτερα σε διάφορα μέρη της χώρας», είπε ο Χαμ. Η πτώση των τιμών του πετρελαίου μετά τις ανακοινώσεις δασμών έχει εγείρει φόβους για μια νέα επιβράδυνση στον τομέα του σχιστολιθικού πετρελαίου, έναν μεγάλο εργοδότη και παραγωγικό παραγωγό.
Ο μεγιστάνας τον προειδοποίησε επίσης ότι ορισμένα διυλιστήρια εξαρτώνται εξ ολοκλήρου από το καναδικό αργό πετρέλαιο — το οποίο ήταν επίσης στόχος των δασμών του Τραμπ, προτού μειώσει τον δασμό στις εισαγωγές ενέργειας από τον βόρειο γείτονα.
«Έτσι, όλο αυτό περιπλέκεται και ο πρόεδρος λέει: “Εντάξει, ας μην το κάνουμε αυτό”. Δεν το θεώρησε καλή ιδέα… Αυτό ήταν επιτυχία».
Οι εκδικητές των ομολόγων
Ενώ η ξαφνική πτώση των ομολόγων και η άνοδος των αποδόσεων μετά την ανακοίνωση των δασμών πυροδότησαν επίσης συναγερμό για τον Τραμπ, ο οποίος έστειλε τον υπουργό Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ για να προσπαθήσει να ηρεμήσει τις αγορές, άλλες φωνές από την πραγματική οικονομία άσκησαν επίσης επιρροή.
Ο Λάνγκον είπε, ότι όταν δήλωσε στους FT τον περασμένο μήνα ότι ο πρόεδρος «δεν είχε λάβει επαρκείς συμβουλές» και ότι ορισμένοι από τους δασμούς ήταν «ανοησίες», ο Τραμπ τον άκουσε, σύμφωνα με ένα άτομο που γνωρίζει το θέμα. Ο Λάνγκον αρνήθηκε να σχολιάσει περαιτέρω τους δασμούς μέσω εκπροσώπου αυτή την εβδομάδα.
Οι μεγάλες εταιρείες λιανικής πώλησης — οι οποίες είναι περισσότερο εκτεθειμένες στη διάθεση των Αμερικανών καταναλωτών — έχουν επίσης προειδοποιήσει κατ’ ιδίαν ότι οι δασμοί θα αυξήσουν τις τιμές και ενδεχομένως θα αδειάσουν τα ράφια. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Walmart, Νταγκ ΜακΜίλον, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Target, Μπράιαν Κορνέλ, και ο Τεντ Ντέκερ, Διευθύνων Σύμβουλος της Home Depot, συναντήθηκαν με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Οι άνδρες προειδοποίησαν τον πρόεδρο ότι οι δασμοί του θα φέρουν έναν τοξικό συνδυασμό διαταραχής της εφοδιαστικής αλυσίδας, υψηλότερων τιμών και άδειων ραφιών, σύμφωνα με το Axios.
Αυτού του είδους οι προειδοποιήσεις επαναλήφθηκαν και από άλλα στελέχη σε ανακοινώσεις κερδών τις τελευταίες εβδομάδες — και επιβεβαιώθηκαν από τα μειούμενα ποσοστά στην έρευνα καταναλωτικού κλίματος του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν.
Διακριτική προσέγγιση
Αυτό ωστόσο, που αξίζει να επισημανθεί και λέει πολλά για τον χαρακτήρα του αμερικανικού προέδρου, είναι ότι όσοι προσπάθησαν να επηρεάσουν διακριτικά και πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας τον Τραμπ κέρδισαν αρκετές παραχωρήσεις, ωστόσο η δημόσια αντίθεση οδήγησε σε κάποιες σκληρές αναμετρήσεις.
Την Τρίτη, ο Λευκός Οίκος καταδίκασε την «εχθρική και πολιτική πράξη της Amazon» μετά από αναφορές ότι ο τεχνολογικός γίγαντας σκόπευε να επισημάνει τις αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων του ως αποτέλεσμα των δασμών του Τραμπ.
Ο ιδρυτής της Amazon, Τζεφ Μπέζος, αργότερα την ίδια ημέρα μίλησε με τον πρόεδρο για να τον καθησυχάσει ότι η εταιρεία του «δεν είχε ποτέ εγκρίνει» ένα τέτοιο σχέδιο. «Ο Τζεφ Μπέζος ήταν πολύ ευγενικός. Ήταν καταπληκτικός. Έλυσε το πρόβλημα πολύ γρήγορα και έκανε το σωστό», δήλωσε ο Τραμπ.
Η τακτική της Wall Street
Η Wall Street έχει επίσης αρχίσει να αποφεύγει να επικρίνει δημόσια έναν πρόεδρο από τον οποίο ανέμενε να είναι πιο συμπονετικός προς τον τομέα της, αλλά έχει εξαπολύσει επιθέσεις σε δικηγορικά γραφεία εταιρειών και άλλους φερόμενους ως εχθρούς.
«Ο Τραμπ ήταν πάντα ανατρεπτικός και όλοι υποτιμήσαμε το επίπεδο της αναστάτωσης — όλοι μόλις τώρα το συνειδητοποιούμε», δήλωσε ένα κορυφαίο στέλεχος τράπεζας της Wall Street, το οποίο μιλάει τακτικά στην κυβέρνηση Τραμπ.
Το ανώτερο στέλεχος δήλωσε ότι οι συνάδελφοί του στον τομέα των οικονομικών έχουν μάθει ότι είναι καλύτερο να στέλνουν μηνύματα προσωπικά και στο παρασκήνιο στον Μπέσεντ και να του εξηγούν πώς οι δασμοί βλάπτουν τις επιχειρήσεις τους και αυτές των πελατών τους.
«Είναι καλύτερο να μην το κάνετε [να επικρίνετε την κυβέρνηση] στην τηλεόραση. Δεν θα σας πάει πολύ μακριά. Είναι καλύτερα να κάνετε μια πιο ουσιαστική συζήτηση στο παρασκήνιο», δήλωσε το κορυφαίο στέλεχος της Wall Street.
Ενώ οι γίγαντες της Wall Street, όπως ο Μπιλ Άκμαν, ο Κεν Γκρίφιθ και ο Ρέι Ντάλιο, απηύθυναν δημόσιες εκκλήσεις προς τον Τραμπ να περιορίσει ορισμένα από τα σχέδιά του, η μαζική πώληση στην αγορά ομολόγων ήταν πιο πειστική. Αυτό, μαζί με ορισμένες προειδοποιήσεις για ύφεση από τον Ντίμον, επικεφαλής της μεγαλύτερης τράπεζας των ΗΠΑ.
Πηγή: ot.gr
Διαβάστε επίσης: Τραμπ: Δασμοί 100% σε ταινίες που παράγονται εκτός ΗΠΑ για την… προστασία του Χόλιγουντ