Οι Ηνωμένες Πολιτείες οδεύουν προς την ύφεση φέτος: Αυτό που θα θεωρούνταν ακραίο σενάριο την περασμένη εβδομάδα.,έγινε η νέα κυρίαρχη άποψη μεταξύ των οικονομολόγων το Σαββατοκύριακο.
Ο Μάικλ Φερόλι, επικεφαλής οικονομολόγος στην JP Morgan, έγραψε σε σημείωμα προς τους πελάτες της τράπεζας ότι το πραγματικό ΑΕΠ στις ΗΠΑ αναμένεται να συρρικνωθεί υπό την επίδραση των δασμών: «Για ολόκληρο το έτος, αναμένουμε τώρα μείωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 0,3%, από αύξηση 1,3%, προηγουμένως».
Η Ούλρικε Μαλμεντιέ, καθηγήτρια Οικονομικών στο Μπέρκλεϊ, λέει ότι οι δασμολογικές πολιτικές του προέδρου Τραμπ προκαλούν τεράστια αβεβαιότητα. Όπως λέει, στην Handelsblatt, «oι εταιρείες δεν επενδύουν σε μια τέτοια κατάσταση. Αυτό είναι δηλητήριο για την οικονομία και, κατά την άποψή μου, θα είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο η οικονομία των ΗΠΑ θα βιώσει ύφεση.»
Οι φόβοι για ύφεση τροφοδοτήθηκαν και από τη σκληρή αντίδραση της Κίνας στους νέους δασμούς. Εν αναμονή και της απάντησης της Ευρώπης, καθώς οι υπουργοί Εμπορίου των 27 κρατών μελών της ΕΕ συναντώνται σήμερα στο Λουξεμβούργο για να συζητήσουν την αντίδραση στους δασμούς. Αναμένεται ότι τα πρώτα στοχευμένα αντίμετρα στις εισαγωγές από τις ΗΠΑ θα κοστίσουν 28 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο Αμερικανός πρόεδρος λέει πώς ο στόχος των δασμών είναι να μειωθεί το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ σε σχέση με τις άλλες χώρες, που έφτασε τα 1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2024. «Το εμπορικό έλλειμμα των Ηνωμένων Πολιτειών φαίνεται να εξαρτάται κυρίως από τη «σχετική ζήτηση», λέει ο Αντονι Αμπραχαμιάν, επικεφαλής οικονομολόγος στην τράπεζα επενδύσεων Rothschild & Co Wealth Management. . «Ο αμερικανός καταναλωτής είναι ο καλύτερος πελάτης στον κόσμο. Ξοδεύει περισσότερα από τους καταναλωτές αλλού. Επομένως, οι ΗΠΑ τείνουν να εισάγουν περισσότερα από όσα εξάγουν», επισημαίνει ο Αμπραχαμιάν.
Ένα «αδύναμο» δολάριο
Μια δεύτερη επιλογή του προέδρου Τραμπ για να μειώσει το έλλειμμα είναι ένα αδύναμο δολάριο, προκειμένου να αυξηθούν οι αμερικανικές εξαγωγές. Το δολάριο είναι το πιο σημαντικό αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο και κατά την άποψη του Ντόναλντ Τραμπ, η τρέχουσα ισχύς του ευθύνεται εν μέρει για το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ. Μπορεί όμως όντως ακόμη και αν «υποτιμηθεί» το δολάριο, να μειωθεί το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ;
Ο Ντέιβιντ Λιούμπιν, ανώτερος ερευνητής στο λονδρέζικο think tank Chatham House, λέει πώς «ένα ισχυρό δολάριο καθιστά αρκετά πιο φθηνή την αγορά άλλων νομισμάτων, ενώ ένα ασθενέστερο δολάριο κάνει την απόκτηση ξένων νομισμάτων πιο ακριβή. Όλα περιστρέφονται γύρω από τις συναλλαγματικές ισοτιμίες».
Πόση επιρροή έχει όμως ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, για να θέσει υπό έλεγχο την συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου; «Αυτό είναι εξαιρετικά περίπλοκο και σε μεγάλο βαθμό πέρα από τον έλεγχο του προέδρου, ανεξάρτητα από το ποιος είναι στην εξουσία. Η αξία του δολαρίου καθορίζεται από τις αγορές συναλλάγματος και όχι από τον πρόεδρο ή την κυβέρνηση των ΗΠΑ», τονίζει ο Λιούμπιν.
Ο Αντονι Αμπραχαμιάν διευκρινίζει ότι η ισχύς του δολαρίου την τελευταία δεκαετία οφείλεται στην ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ σε σύγκριση με άλλες βιομηχανικές χώρες.
Δίκοπο μαχαίρι
Το Αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, με τη σειρά του, θα μπορούσε να προσπαθήσει να αγοράσει ξένα νομίσματα μέσω του Ταμείου Σταθεροποίησης Συναλλαγών. Ωστόσο, «δεδομένου του μεγέθους των σημερινών αγορών συναλλάγματος, με τον ημερήσιο τζίρο να ανέρχεται σε τρισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως, οι ΗΠΑ θα χρειαστεί να αποκτήσουν τεράστια ποσά ξένου νομίσματος,» λέει ο Αμπραχαμιάν.
Ο προεδρος Τραμπ θα μπορούσε επίσης να αποδυναμώσει το δολάριο καθιστώντας τη χώρα «λιγότερο ελκυστική για επενδύσεις», εξηγεί ο Λιούμπιν. Όμως, παρόλο που αυτό πιθανότατα έχει ήδη συμβεί τις τελευταίες εβδομάδες, είναι ένα «επικίνδυνο, δίκοπο μαχαίρι που είναι εξαιρετικά απρόβλεπτο».
Εάν η αμερικανική οικονομία επιβραδύνει, αυτό θα μπορούσε πάντως να μειώσει την αξία του δολαρίου ΗΠΑ.
Μια άλλη επιλογή για τις Ηνωμένες Πολιτείες θα ήταν να πείσουν ή ακόμα και να εξαναγκάσουν άλλες χώρες να πουλήσουν τα αποθέματά τους σε δολάρια και να τα ανταλλάξουν με άλλα νομίσματα.
Από τη συμφωνία «Plaza», στη «Μαρ-α-Λάγκο»
Μια τέτοια υποτίμηση φαίνεται αδύνατη, αλλά υπάρχει ένα προηγούμενο: η λεγόμενη συμφωνία Plaza, που πήρε το όνομά της από το ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης όπου υπογράφηκε το 1985, ανάμεσα στις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου εκείνη την εποχή- Ηνωμένες Πολιτείες, Βρετανία, Ιαπωνία, Γερμανία και Γαλλία.
Με βάση αυτή τη συμφωνία, μετά από παρότρυνση των Ηνωμένων Πολιτειών, οι άλλες χώρες συμφώνησαν να αγοράσουν δολάρια μέσω εσκεμμένων και συντονισμένων παρεμβάσεων, αποδυναμώνοντας έτσι το δολάριο σε σχέση με άλλα μεγάλα νομίσματα.
Ένα παρόμοιο σχέδιο αποδυνάμωσης του δολαρίου συζητείται τώρα με το όνομα «Μαρ-α-Λάγκο».
Η ιδέα προέκυψε τον περασμένο Νοέμβριο και προωθείται από τον Στίβεν Μίραν, πρόεδρο του οικονομικού συμβουλίου του Τραμπ. Ο τόνος αυτής της νέας έκδοσης της συμφωνίας Plaza ,είναι επιθετικός. Όποιος δεν συνεργαστεί θα απειληθεί με δασμούς ή με απόσυρση των αμυντικών εγγυήσεων των ΗΠΑ.
Για τον Αμπραχαμιάν, δεν υπάρχει σύγκριση ανάμεσα στη συμφωνία του 1985 και τη σημερινή κατάσταση. Αφενός, η συμμετοχή των πέντε χωρών στη συμφωνία Plaza ήταν εθελοντική. Σήμερα, ωστόσο, μια τέτοια συμφωνία πιθανότατα θα «προκαλούσε αντίθεση από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους υπουργούς Οικονομικών».
Τώρα υπάρχει όμως η Κίνα
Ο Λιούμπιν προσθέτει επίσης ότι μια ανάλογη συμφωνία «Μαρ-α-Λάγκο» είναι «πολύ απίθανο» επειδή η Κίνα βρίσκεται σήμερα στην άλλη πλευρά του τραπεζιού των διαπραγματεύσεων . «Δεν νομίζω ότι η Κίνα ενδιαφέρεται να ενισχύσει σημαντικά το νόμισμά της», σημειώνει ο Βρετανός οικονομολόγος.
Δεδομένης όλης αυτής της αβεβαιότητας σχετικά με το δολάριο, οποιαδήποτε προσπάθεια χειραγώγησης θα μπορούσε να έχει ανεπιθύμητες συνέπειες. Ένα ασθενέστερο δολάριο θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές των πρώτων υλών, καθώς αυτές διαπραγματεύονται κατά κύριο λόγο με βάση το αμερικανικό νόμισμα στις διεθνείς αγορές.
Πηγή: ΚΥΠΕ
Διαβάστε επίσης: Μητσοτάκης: Υπέρ της ενιαίας αντίδρασης στους δασμούς Τραμπ