Του Βρασίδα Νεοφύτου*
Το 2025 ξεκίνησε με μια ασυνήθιστα αυξημένη αβεβαιότητα για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές εν μέσω του κύματος νέων πολιτικών ελιγμών από την κυβέρνηση Τραμπ και των αντιμέτρων από τις υπόλοιπες χώρες, ειδικά από την Κίνα.
Τόσο οι κεντρικοί τραπεζίτες αλλά και τόσο οι οικονομολόγοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου πως η πρόοδος για τη μείωση του πληθωρισμού μπορεί να καθυστερήσει εξαιτίας της δασμολογικής πολιτικής του Τραμπ, και των αντιμέτρων της Κίνας, ενώ σε κάποιες χώρες ο πληθωρισμός έχει αρχίσει και αυξάνεται.
Οι διαδοχικές αποφάσεις του Τραμπ για νέους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα που τους έχουν πλέον φέρει στο ιλιγγιώδες επίπεδο του 145%, και η αποφασιστικότητα της Κίνας να ανταποδώσει με 125% δασμούς στα αμερικανικά αγαθά έχουν αναστατώσει τις αγορές.
Οι αναλυτές ανησυχούν ότι οι δασμοί θα οδηγήσουν τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη σε ευθεία σύγκρουση που θα απειλείσει με τεράστιες διαταραχές τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες και την ίδια την παγκόσμια ανάπτυξη.
Σε αυτό το ομιχλώδες γεωπολιτικό περιβάλλον, οι επενδυτές βρήκαν καταφύγιο στην διαχρονική αξία του χρυσού, ο οποίος λειτουργεί σαν «ασφαλές καταφύγιο» εν καιρό κρίσεων τα τελευταία 4,000 χρόνια.
Αυτή η κίνηση είναι αποτέλεσμα μιας αλληλουχίας γεγονότων που σχετίζονται με την εμπορική πολιτική, τις αντιπαραθέσεις σχετικά με τους δασμούς, και τις συγκρούσεις στην Μέση Ανατολή.
Άνοδος πέραν των $3,240 για την τιμή του χρυσού
Ο χρυσός καταγράφει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο ξεπερνώντας τα $3,240 δολάρια ανά ουγγιά ενδοσυνεδριακά την Παρασκευή (11/04), αντλώντας ώθηση από την κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων μετά την ορκωμοσία του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου 2025.
Το κλίμα αβεβαιότητας γύρω από τις εμπορικές αναταραχές, τον πληθωρισμό, τις στρατιωτικές συγκρούσεις, και τον φόβο για οικονομική επιβράδυνση, ωθεί τους επενδυτές και τις κεντρικές τράπεζες στην ασφάλεια του πολύτιμου μετάλλου.
Τα μπρος-πίσω στην εμπορική πολιτική του Τραμπ και οι αυξημένοι φόβοι για έναν σκληρό εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας, έχει δώσει ώθηση στον χρυσό, ως περιουσιακό στοιχείο που προτιμούν οι επενδυτές εν μέσω γεωπολιτικών και οικονομικών αναταραχών.
Η ημερομηνία της 14 Μαρτίου 2025 θεωρείται ορόσημο για την τιμή του χρυσού, καθώς για πρώτη φορά στην ιστορία της ξεπέρασε τα $3,000 δολάρια ανα ουγγιά, ενώ η τιμή για το ασήμι σκαρφάλωσε στα πολυετή υψηλά των $34 ανα ουγγιά, καθώς ο "πόλεμος" των δασμών είχε οδηγήσει την αβεβαιότητα στα ύψη.
Ο χρυσός που θεωρείται "ασφαλές καταφύγιο", κέρδισε πέραν του 18% μέχρι στιγμής φέτος, εν μέσω των αυξημένων γεωπολιτικών ανησυχιών, της αναταραχής σχετικά με τις εμπορικές πολιτικές του Τραμπ, και των φόβων για οικονομική επιβράδυνση στις ΗΠΑ.
Επίσης, η άνοδος του χρυσού θεωρείται ένα σημαντικό σήμα ανησυχίας σε όλες τις χρηματαγορές, καθώς φέρνει στο φως τους φόβους που διαπερνούν τους επενδυτές και αφορούν τους δασμούς του Τραμπ που θα μπορούσαν να επιβραδύνουν ή να οδηγήσουν την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση.
Η αδυναμία του αμερικανικού δολαρίου δίνει μια επιπλέον ώθηση στον χρυσό καθώς αυξάνονται τα στοιχήματα για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ.
Ο χρυσός τιμολογάτε σε αμερικανικό δολάριο στις χρηματαγορές, έτσι μια αδυναμία του δολαρίου κάνει τον χρυσό πιο ελκυστικό και φθηνότερο σε αγοραστές σε ξένο συνάλλαγμα, κυρίως από Κίνα, Ινδία, και Μέση Ανατολή.
Επιπλέον στήριξη στον χρυσό δίνουν οι συνεχιζόμενες αγορές από τις κεντρικές τράπεζες σε ένα σκηνικό γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες σε Ινδία, Κίνα, Πολωνία, Τουρκία, και άλλες αγοράζουν μεγάλες ποσότητες φυσικού χρυσού εν μέσω της στρατηγικής της «από-δολαριοποίησης», με σκοπό τον περιορισμό εξάρτησης τους από τα δολαριακά αποθεματικά.
Θα γυρίσει μπούμερανγκ για την οικονομία των ΗΠΑ;
Οι κινήσεις του προέδρου Τραμπ κινδυνεύουν να γυρίσουν μπούμερανγκ για την αμερικανική οικονομία και την προσπάθεια της μείωσης του πληθωρισμού.
Το κόστος των δασμών θα βαραίνει τους καταναλωτές και τις εταιρείες που χρησιμοποιούν εισαγόμενες φθηνές πρώτες ύλες από το γειτονικό Μεξικό, Καναδά, την Ευρώπη, και την Κίνα.
Συγκεκριμένα, οι επικριτές της πολιτικής Τραμπ λένε ότι οι δασμοί θα προσθέσουν σημαντικό κόστος για τους προμηθευτές, οι οποίοι θα αυξήσουν τις τιμές των πρώτων υλών στα εργοστάσια, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι τιμές για τα τελικά προϊόντα για τους Αμερικανούς καταναλωτές, και θα πλήξουν την οικονομική ανάπτυξη.
Μπορεί αρχικά οι δασμοί να βοηθήσουν τις αμερικανικές βιομηχανίες χάλυβα, αλουμινίου, και ποτών, αλλά θα βλάψουν την ευρύτερη οικονομία καθώς θα πλήξει τους μεταγενέστερους χρήστες των προϊόντων τους, καθιστώντας τα πιο ακριβά.
Αυτό είναι πιθανό να οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος για μεγάλο αριθμό αμερικανικών βιομηχανιών, συμπεριλαμβανομένης της αεροδιαστημικής, της αυτοκινητοβιομηχανίας των κατασκευών, και τροφίμων.
Οι οικονομολόγοι ανησυχούν για μια πιθανή οικονομική επιβράδυνση στις ΗΠΑ, καθώς τα εμπορικά μέτρα προστατευτισμού και οι δασμοί αποτελούν ουσιαστικά «φόρο» για τους Αμερικανούς πολίτες και επιχειρήσεις όταν εισάγουν ένα προϊόν, ανεβάζοντας το κόστος παραγωγής.
Ο αρνητικός αντίκτυπος στην παγκόσμια οικονομία
Οι επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία θα είναι σίγουρα αρνητικές, διαταράζοντας το επενδυτικό, καταναλωτικό, και εμπορικό κλίμα καθώς αναμένεται μείωση του διεθνούς εμπορίου και αλλαγές στις εμπορικές ροές.
Επιπρόσθετα, αναμένεται μια σημαντική διαταραχή των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού, ιδιαίτερα στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, της ενέργειας και των τροφίμων.
Όλα αυτά αναμένεται να προκαλέσουν μια πιθανή επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης στο 2,7% το 2025, το χαμηλότερο ποσοστό από το 2019.
*Υπεύθυνου Επενδυτικής Έρευνας στην Exclusive Capital