Του Ξένιου Μεσαρίτη
Ενώ η τουρκική οικονομία περνά βαθύτατη ύφεση ο Ερντογάν και το κυβερνών κόμμα αποκτά ολοένα και περισσότερο έλεγχο σε εταιρείες τηλεπικοινωνιών, εταιρειών διαδικτύου και τεχνολογίας.
Δημοσίευμα του Ahval χαρακτηρίζει αυτήν την κίνηση ως check mat του κυβερνώντος κόμματος ενόψει των επερχόμενων τουρκικών εκλογών.
Το Turkey Wealth Fund της Τουρκίας, με επικεφαλής τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει αποκτήσει τον έλεγχο της διοίκησης και το μεγαλύτερο ποσοστό μετοχών του μεγαλύτερου χειριστή GSM της Τουρκίας, Turkcell, μετά από ψηφοφορία την 21 Οκτωβρίου του διοικητικού συμβουλίου του γίγαντα τηλεπικοινωνιών.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας Ahval το Turkey Wealth Fund (TVF) συμφώνησε με την Çukurova Holding, την κρατική Ziraat Bank, τη σουηδική εταιρεία τηλεπικοινωνιών Telia και το LetterOne με έδρα το Λουξεμβούργο, να εξαγοράσει το 26,2% της Turkcell και έγινε ο μεγαλομέτοχος ο οποίος κατέχει τον έλεγχο της εταιρείας. Επιπλέον, το ταμείο απέκτησε το δικαίωμα διορισμού πέντε στα εννέα μέλη του διοικητικού συμβουλίου για την εταιρεία, λόγω των 15% προνομιούχων μετοχών της.
Τα μερίδια της LetterOne αυξήθηκαν στο 24,8% από 13,2%, ενώ η Telia πρόκειται να πουλήσει το 24,02% της συμμετοχής της στο TVF για 530 εκατομμύρια δολάρια.
Εν ολίγοις, η Telia και η Çukurova Holding, που είναι μεταξύ των ιδρυτικών μελών και των μεγαλύτερων μετόχων της Turkcell από τότε που ιδρύθηκε το 1994, αφήνουν την εταιρεία μετά από 26 χρόνια και τις μετοχές τους στο TVF.
Ο γενικός διευθυντής του TVF Zafer Sönmez ανακοίνωσε ότι το ταμείο έχει αναλάβει το χρέος 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων που οφείλει η Çukurova Holding στην Ziraat Bank, στο πλαίσιο της συμφωνίας. Η Çukurova Holding είχε δανειστεί το δάνειο από την Ziraat Bank το 2015, χρησιμοποιώντας τις μετοχές της Turkcell ως οικονομική εγγύηση. Όταν καθυστέρησε στις πληρωμές των δόσεων του δανείου, ο γενικός διευθυντής και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της τράπεζας, Hüseyin Aydın, διορίστηκε στο διοικητικό συμβούλιο της Turkcell τον Μάρτιο του 2019, σε αντάλλαγμα του οφειλόμενου ποσού.
Η Turkcell, ήταν η πρώτη ιδιωτική εταιρεία GSM της Τουρκίας και η πρώτη ιδιωτική εταιρεία που εισήχθη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης (NYSE) το 2000.
Ένας άλλος τουρκικός γίγαντας τηλεπικοινωνιών, η Türk Telekom, η οποία είναι δημόσια εταιρεία, ιδιωτικοποιήθηκε το 2005, λίγα χρόνια μετά που ανέβηκε στην εξουσία το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) της Τουρκίας. Η Ojer Telecommunications (Otaş), θυγατρική της Oger Telecom, η οποία ανήκει στην οικογένεια Hariri του Λιβάνου, απέκτησε μερίδιο 55% για 6,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η BOTAŞ, ένας κρατικός διανομέας ενέργειας, η οποία αθέτησε την πληρωμή δανείου πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, μεταβίβασε τις μετοχές της και τη διοίκηση σε τρεις τράπεζες στις οποίες οφείλει χρήματα, πριν αποχωρήσει από την Τουρκία. Στο τέλος, η οικογένεια Hariri κέρδισε 15 δισεκατομμύρια δολάρια σε κέρδη σε μια περίοδο 13 ετών, διπλάσια από το ποσό που διέθεσε για τα τέλη ιδιωτικοποίησης.
Οι προνομιούχες μετοχές της Türk Telekom, που ανήκουν στο Υπουργείο Οικονομικών, βρίσκονται επίσης υπό τον έλεγχο του TVF με επικεφαλής τον Ερντογάν. Ως εκ τούτου, ο TVF είναι επίσης μέτοχος της Türk Telekom, εκτός από το ότι έχει λόγο στη διοίκηση της εταιρείας.
Δύο από τους μεγαλύτερους χειριστές GSM της χώρας βρίσκονται υπό έλεγχο TVF. Το ταμείο περιλαμβάνει επίσης το 100 τοις εκατό των μετοχών της δημόσιας εταιρείας Türksat, της μοναδικής εταιρείας δορυφορικών επικοινωνιών της Τουρκίας.
Η Türk Telekom έχει επίσης υπό την αιγίδα της το TTNet, τον μεγαλύτερο ιδιοκτήτη και πάροχο υπηρεσιών υποδομής διαδικτύου της χώρας, την ψηφιακή πλατφόρμα TivBu και πολλές άλλες εταιρείες διαδικτύου και τεχνολογίας. Το TVF κέρδισε ουσιαστικά ένα ισχυρό σκέλος στη λήψη αποφάσεων και την ιδιοκτησία σε όλες αυτές τις εταιρείες.
Ο Τούρκος αντιπρόεδρος Fuat Oktay εργάστηκε για χρόνια ως αναπληρωτής πρόεδρος της Türk Telekom. Και οι σύμβουλοι του Ερντογάν, που είναι επίσης πρώην νομοθέτες του AKP, υπηρέτησαν για χρόνια στα εκτελεστικά και διοικητικά συμβούλια της εταιρείας, με γενναιόδωρους μισθούς.
Τώρα που ο TVF έχει αποκτήσει τον έλεγχο στην Turkcell και στις θυγατρικές της, η εταιρεία θα γίνει πηγή εσόδων για πρώην υπουργούς του AKP, νομοθέτες, επαρχιακούς αρχηγούς και μέλη του κόμματος.
Η Turkcell αναμένεται επίσης να προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες στον TVF χρησιμοποιώντας τις μετοχές του ως χρηματοοικονομική διασφάλιση δανεισμού τόσο στην εγχώρια όσο και στην ξένη αγορά και πιθανότατα και για αγορές ξένου συναλλάγματος.
Όταν ήταν εισηγμένη στο NYSE το 2000, η αγοραία αξία της Turkcell ήταν περίπου 22-25 δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά από τότε η εταιρεία υπέστη σοβαρές απώλειες, συμπεριλαμβανομένης μιας μεγαλειώδους πτώσης κατά την τραπεζική κρίση του 2001.
Η αγοραία αξία της εταιρείας εκτιμήθηκε σε περίπου 4,7 δισεκατομμύρια δολάρια, στις 23 Οκτωβρίου.
Το πλέον ελεγχόμενο από τον Ερντογάν TVF είναι πιθανό να χρησιμοποιήσει όλες τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών ως πόρους για να βοηθήσει τον ισχυρό της Τουρκίας και το κυβερνών του AKP να κερδίσει τις επόμενες εκλογές.
Οι εταιρείες θα έχουν επίσης το σημαντικό καθήκον να διαφημίζουν τα κυβερνητικά μέσα ενημέρωσης και να παρέχουν χρήματα σε φιλοκυβερνητικούς οργανισμούς.
Ο Sönmez, διευθύνων σύμβουλος του ταμείου, δήλωσε πρόσφατα ότι οι επενδυτές στην Turkcell θα κερδίσουν μακροπρόθεσμα κέρδη, καθώς η εταιρεία επιδιώκει να φτάσει τα 25 δισεκατομμύρια δολάρια σε αξία. Ωστόσο, φαίνεται οι μικροί επενδυτές και εκείνοι που αγόρασαν μετοχές στο NYSE και στο Borsa Istanbul, το τουρκικό χρηματιστήριο, ίσως χρειαστεί να περιμένουν μια ζωή για να δουν μεγάλα κέρδη και την προβλεπόμενη αξία που η Turkcell ελπίζει να επιτύχει.