Επιμέλεια: Ξένιος Μεσαρίτης
Έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων δείχνει ότι τόσο στην Κύπρο όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη 3 στις 10 επιχειρήσεις αναβάλλουν τα επενδυτικά τους σχέδια λόγω των οικονομικών συνεπειών και της αβεβαιότητας που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού.
H Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει δημοσιεύσει την ετήσια έρευνά της που αφορά την δυναμική των επενδύσεων και τις επενδύσεις στην Ευρώπη, με ειδική έκθεση για την Κύπρο.
Η έρευνα πραγματοποιείται ετησίως, με ερωτηματολόγια που απαντώνται από 13.500 επιχειρήσεις από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
Επενδυτική δυναμική
Με την κρίση του κορωνοϊού να επηρεάζει την κυπριακή οικονομία, οι επενδύσεις στο 2ο τρίμηνο του 2020 είναι 34% χαμηλότερες συγκριτικά με τα τέλη του 2019. Η πανδημία έχει επηρεάσει τις επενδυτικές στρατηγικές των επιχειρήσεων στην Κύπρο για το 2020 με περισσότερες από τις μισές επιχειρήσεις (51%) με επενδυτικά σχέδια να σχεδιάζουν να επενδύσουν λιγότερα λόγω της πανδημίας.
Επενδυτικές προσεγγίσεις – 3 στις 10 αναβάλλουν τα επενδυτικά τους σχέδια
Περίπου τρεις στις δέκα (29%) επιχειρήσεις, που είχαν επενδυτικά σχέδια για το τρέχον οικονομικό έτος, σκοπεύουν να εγκαταλείψουν ή να καθυστερήσουν τουλάχιστον ορισμένες από τις επενδύσεις τους ως αποτέλεσμα της πανδημίας, προσεγγίζοντας τους αντίστοιχους μέσους όρους της ΕΕ (35%) . Ωστόσο, το μερίδιο των επιχειρήσεων που σχεδιάζουν να συνεχίσουν με μειωμένη κλίμακα εφαρμογής των επενδύσεων είναι σχεδόν το ίδιο με τους μέσους όρους της ΕΕ (21% στην Κύπρο έναντι 18% στην ΕΕ). Ο πιο συχνά αναφερόμενος μακροπρόθεσμος αντίκτυπος των επιπτώσεων της πανδημίας αναμένεται να είναι η αυξημένη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών (55%). Αναφέρεται ωστόσο στην έρευνα ότι οι εταιρείες που ασχολούνται με την μεταποίηση βλέπουν λιγότερη πιθανή την αύξηση στην χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών λόγω του κορωνοϊού με το ποσοστό του συγκεκριμένου τομέα να κυμαίνεται στο 29%.
Επενδυτικές ανάγκες και προτεραιότητες
Περισσότερες από επτά στις δέκα εταιρείες στην Κύπρο πιστεύουν ότι η επένδυσή τους τα τελευταία τρία χρόνια ήταν περίπου στα σωστά μεγέθη (72%), λίγο πιο κάτω από τον αντίστοιχο μέσο όρο της ΕΕ (80%). Τα δύο τρίτα των εταιρειών στην Κύπρο (66%) λειτούργησαν χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα μέσα που είχαν, τον μέσο όρο της ΕΕ να είναι στο 61%.
Δραστηριότητες καινοτομίας
Περίπου το ένα τρίτο όλων των επιχειρήσεων (33%) ισχυρίζονται ότι έχουν αναπτύξει ή εισάγει νέα προϊόντα, διαδικασίες ή υπηρεσίες ως μέρος των επενδυτικών τους δραστηριοτήτων το 2020. Αυτό περιλαμβάνει και το 15% των εταιρειών οι οποίες διεκδικούν καινοτομίες στη χώρα ή στην παγκόσμια αγορά. Πάνω από τις μισές εταιρείες στην Κύπρο (54%) έχουν εφαρμόσει, πλήρως ή εν μέρει, τουλάχιστον μία ψηφιακή τεχνολογία, ποσοστό που είναι αρκετά πιο κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (63%).
Απαισιοδοξία στην Κύπρο για το οικονομικό κλίμα - 89% δεν βρίσκει εξειδικευμένο προσωπικό
Οι εταιρείες στην Κύπρο είναι πολύ λιγότερο αισιόδοξες για το συνολικό οικονομικό κλίμα σε σύγκριση με την περσινή έρευνα του 2019 (-68% έναντι + 6%) αλλά και αρκετά πιο κάτω από την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση (-56%). Το ποσοστό των εταιρειών στην Κύπρο που επικαλούνται μακροπρόθεσμα εμπόδια στις επενδυτικές τους δραστηριότητες είναι υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ για σχεδόν κάθε ζήτημα που τίθεται στην έρευνα. Η διαθεσιμότητα ειδικευμένου προσωπικού θεωρείται σοβαρό εμπόδιο στις επενδυτικές δραστηριότητες του 89% των εταιρειών, ενώ η διαθεσιμότητα χρηματοδότησης (61%) θεωρείται πλέον πολύ λιγότερο εμπόδιο από ό, τι το 2019 (73) %) αλλά παραμένει πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (48%).
Κέρδη το 90% των κυπριακών επιχειρήσεων το 2019
Τα ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων αντιπροσωπεύουν υψηλότερο μερίδιο της χρηματοδότησης επενδύσεων το 2020 (65%), λίγο πιο πάνω από ότι το 2019 και τον μέσο όρο της ΕΕ (61% και 62% αντίστοιχα). Εννέα στις δέκα εταιρείες στην Κύπρο (90%) κατέγραψαν κέρδη το τελευταίο οικονομικό έτος 2019, σε γενικές γραμμές κοντά με την περσινή έρευνα (83%) αλλά πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (80%).
Πρόσβαση στη χρηματοδότηση
Οι εταιρείες που χρησιμοποίησαν εξωτερική χρηματοδότηση το 2019 είναι ικανοποιημένες με το ποσό, το κόστος, τη λήξη, την ασφάλεια και τον τύπο χρηματοδότησης που ελήφθησαν. Τα υψηλότερα επίπεδα δυσαρέσκειας που καταγράφονται μεταξύ των εταιρειών στην Κύπρο είναι οι απαιτήσεις εξασφαλίσεων (7%). Μία στις δέκα εταιρείες στην Κύπρο (10%) θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι δεν έχει πρόσβαση σε χρηματοδότηση το 2019, πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (6%).
Επενδύσεις Ενεργειακής απόδοσης
Το μερίδιο των εταιρειών που έχουν επενδύσει σε μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης (38%) είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (47%), ενώ το μέσο μερίδιο των επενδύσεων σε μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης από εταιρείες στην Κύπρο είναι σύμφωνο με τον μέσο όρο της ΕΕ (13% έναντι 12%).
H αλλαγή του κλίματος
Σχεδόν το ένα τέταρτο των εταιρειών (24%) πιστεύουν ότι η επιχείρησή τους έχει επηρεαστεί σημαντικά από την κλιματική αλλαγή και τις σχετικές αλλαγές στις καιρικές συνθήκες, και άλλες δύο στις πέντε (41%) αναφέρουν ότι έχουν μικρό αντίκτυπο. Αυτά τα επίπεδα ευθυγραμμίζονται με τον μέσο όρο της ΕΕ (23% και 35% αντίστοιχα). Οι εταιρείες στην Κύπρο αναμένουν ότι η μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα θα είναι θετική για τη φήμη τους (+ 16%), αλλά θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην αλυσίδα εφοδιασμού τους (-6%) και στη ζήτηση της αγοράς (-12%) στην τα επόμενα πέντε χρόνια. Πάνω από τις μισές εταιρείες στην Κύπρο (53%) έχουν ήδη επενδύσει ή σχεδιάζουν να επενδύσουν τα επόμενα τρία χρόνια σε μέτρα αντιμετώπισης των επιπτώσεων των καιρικών φαινομένων και της μείωσης των εκπομπών άνθρακα. Αυτό είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (67%).