Του Ξένιου Μεσαρίτη
Η Ερευνητική Επιτροπή για τις πολιτογραφήσεις και η δημοσιοποίηση ή μη του πορίσματος της αποτελεί ένα από τα ζητήματα που μονοπωλούν την δημόσια συζήτηση των τελευταίων ημερών αλλά και ένα από τα θέματα τα οποία αποτέλεσαν την καυτή πατάτα που οδήγησε στην καταψήφιση του προϋπολογισμού του 2021.
Τεράστιο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η προσθήκη σχετικής ρήτρας για την δημοσιοποίηση του πορίσματος αποτελεί κάτι πρωτόγνωρο στο ιστορικό σύστασης ερευνητικών επιτροπών στα 60 χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμος (Κεφ.44) θεσπίζει την διαδικασία με την οποία διορίζονται ερευνητικές επιτροπές στην Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς και τις εξουσίες με τις οποίες δύναται να περιβληθεί η εκάστοτε επιτροπή και αποτελεί το Νόμο τον οποίον επικαλείται το Υπουργικό Συμβούλιο ή ο Γενικός Εισαγγελέας της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά την έκδοση διατάγματος για τον διορισμό ερευνητικής επιτροπής προς την διεξαγωγή έρευνας για συγκεκριμένα ζητήματα.
Συγκεκριμένα, στους όρους εντολής του Διορισμού της Ερευνητικής Επιτροπής της 7ης Σεπτεμβρίου 2020 για την διερεύνηση των Κατ’ Εξαίρεση Πολιτογραφήσεων Αλλοδαπών Επενδυτών και Επιχειρηματιών, για πρώτη φορά υπάρχει εξαίρεση της παραγράφου, η οποία αφορά την εξουσία που δίνεται στην Επιτροπή να δημοσιοποιήσει το πόρισμά της.
Στους όρους εντολής αναφέρεται επί λέξει στο άρθρο 3 του Διατάγματος 7ης Σεπτεμβρίου 2020 ότι «η Ερευνητική Επιτροπή περιβάλλεται με όλες τις εξουσίες που προβλέπονται στο άρθρο 7 του Νόμου, εξαιρουμένης της παραγράφου (ιβ) και υποβοηθείται στο έργο της από εμπειρογνώμονες, όπου κρίνεται αναγκαίο».
Στην εν λόγω παράγραφο (ιβ) του άρθρου 7 του περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμου αναφέρεται ότι δίνεται η εξουσία στην Ερευνητική Επιτροπή «να δημοσιοποιεί το πλήρες κείμενο της έκθεσης ή μέρος αυτής σε περίπτωση που σε συνεννόηση με το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας διαπιστώνει ότι τίθεται σε κίνδυνο η εθνική ασφάλεια του κράτους», ενώ προστίθεται ότι, «νοείται ότι στην περίπτωση που δημοσιοποιείται μέρος της έκθεσης το πλήρες κείμενο αυτής υποβάλλεται και στον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων».
Συνεπώς με το εν λόγω άρθρο, διασφαλίζεται ότι σε περίπτωση που η Επιτροπή αποφασίσει να δημοσιοποιήσει την έκθεσή της δεν θα αποκαλυφθούν στοιχεία τα οποία θέτουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια του κράτους.
Τι διαφοροποιεί την έρευνα για τα χρυσά διαβατήρια από τις προηγούμενες
Το ερώτημα του τι διαφοροποιεί την παρούσα έρευνα που αφορά το ζήτημα των πολιτογραφήσεων μέσω του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος από άλλα καίρια ζητήματα για τα οποία είχε διοριστεί διερευνητική επιτροπή, που ώθησε τον Γενικό Εισαγγελέα να εξαιρέσει την παράγραφο (ιβ), παραμένει στην ουσία αναπάντητο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάμεσα σε διάφορα ζητήματα για τα οποία είχε διοριστεί Ερευνητική Επιτροπή είτε από Υπουργικό Συμβούλιο είτε Γενικό Εισαγγελέα ήταν γεγονότα τα οποία επίσης σημάδεψαν την ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν θεωρήθηκε απαραίτητη η εξαίρεση της παραγράφου που αφορά την δημοσιοποίηση.
Αεροπορικό ατύχημα της Ήλιος
Σημειώνεται ότι η Διερευνητική Επιτροπή σχετικά με το αεροπορικό ατύχημα της 14ης Αυγούστου στην περιοχή του Γραμματικού που προκάλεσε τον θάνατο 121 ανθρώπων και είχε διοριστεί την 24η Μαίου 2006 είχε «περιβληθεί με όλες τις εξουσίες που αναφέρονται στο άρθρο 7 του περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμου».
Φονική έκρηξη στο Μαρί
Η Διερευνητική Επιτροπή που είχε αναλάβει την διεξαγωγή έρευνας σχετικά με την «έκρηξη που επισυνέβη την 11η Ιουλίου στη Ναυτική Βάση Ευάγγελος Φλωράκης στο Μαρί Λάρνακας», προκαλώντας τον θάνατο 13 συμπατριωτών μας, επίσης στους όρους εντολής που είχαν δοθεί «περιβαλλόταν με όλες τις εξουσίες που αναφέρονται στο άρθρο 7 του περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμου».
Κατάρρευση του Συνεργατισμού
Επίσης, με όλες τις εξουσίες που προβλέπονται στο άρθρο 7 του Νόμου είχε «περιβληθεί» και η Ερευνητική Επιτροπή που είχε διοριστεί από τον τέως Γενικό Εισαγγελέα, Κώστα Κληρίδη, σε σχέση με την κατάρρευση του Συνεργατισμού μετά το Διάταγμα του 2018 για την Κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος.
