Του Μαρίνου Παυλικά
Ανησυχίες από επιχειρηματίες της περιοχής για αθέμιτο ανταγωνισμό σε εμπόριο, υπηρεσίες και τουρισμό. Ξεκίνησαν οι απαλλοτριώσεις για τη δημιουργία του δρόμου εντός της κατεχόμενης Δερύνειας, για πρώτη φορά το κράτος πληρώνει αποζημιώσεις για κατεχόμενη γη, μέχρι 50% η πτώση στις πωλήσεις καυσίμων σε πρατήρια κοντά σε οδοφράγματα
Τρία χρόνια έχουν αισίως παρέλθει από τον Μάιο του 2015, όταν Νίκος Αναστασιάδης και Μουσταφά Ακιντζί συμφώνησαν στη διάνοιξη του οδοφράγματος της Δερύνειας.
Παρά το γεγονός ότι η Δερύνεια έχει ήδη ακόμη ένα οδόφραγμα εντός των δημοτικών της ορίων (τα Στροβίλια, που βρίσκονται στην περιοχή των Βάσεων), εντούτοις, η υπό διάνοιξη λεωφόρος Αμμοχώστου, που θα συνδέει την κωμόπολη με την κατεχόμενη Αμμόχωστο, αποτελεί το «κουτί της Πανδώρας» για τον κόσμο της ελεύθερης Αμμοχώστου. Αιτία, οι έντονες ανησυχίες που προβάλλουν οι επιχειρηματίες και δη οι ξενοδόχοι για την τροπή που θα λάβει η τουριστική κίνηση, δεδομένου ότι το νέο οδόφραγμα θα βρίσκεται μόλις μιαν ανάσα από τα τουριστικά θέρετρα της Αγίας Νάπας και του Πρωταρά.
Είναι, εξάλλου, γνωστές οι ανησυχίες που προβάλλουν οι ξενοδόχοι της Αμμοχώστου για το θέμα, καταγγέλλοντας ότι μεγάλος αριθμός τουριστικής κίνησης μεταβαίνει στα κατεχόμενα, είτε για ψυχαγωγικές εκδρομές από Ελληνοκυπρίους είτε για ολόκληρη τη διάρκεια των διακοπών τους.
Αναμφίβολα, το οδόφραγμα της Δερύνειας θα αποτελέσει, αφενός, το επιστέγασμα των προσπαθειών για τη δημιουργία μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, αφετέρου, οι περισσότεροι φόβοι που εκφράζονται είναι πως θα λειτουργήσει ως τετελεσμένο στην επίλυση του κυπριακού προβλήματος και στη διάνοιξη της κατεχόμενης Αμμοχώστου.
Εξάλλου, πρόκειται για ένα σημείο-μεταίχμιο μεταξύ της ελευθερίας και της κατοχής, σε ένα συμβολικό μέρος, λίγα μέτρα κάτω από το παρατηρητήριο του Πολιτιστικού Κέντρου της κατεχόμενης Αμμοχώστου και λίγα μόλις μέτρα από τον τόπο θυσίας του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού το καλοκαίρι του 1996. Σε έναν Δήμο που το 75% του εδάφους του και ολόκληρη η παραλιακή και αγροτική περιοχή στενάζουν υπό κατοχήν.
«Αθέμιτος ανταγωνισμός»
Ο πρόεδρος της Τουριστικής, Εμπορικής και Βιομηχανικής Εταιρείας Αμμοχώστου (ΤΕΒΕΑ), Πέτρος Πέτρου, αλλά και οι επιχειρηματίες της περιοχής, εκφράζουν την άποψη ότι η διάνοιξη του οδοφράγματος Δερύνειας, προτού το κράτος είναι σε θέση να ελέγξει τη διακίνηση αγαθών ή και εμπορευμάτων, μπορεί να επιφέρει σοβαρό πλήγμα στην τοπική τουριστική βιομηχανία. Μιλώντας στη «Σ», ο πρόεδρος της ΤΕΒΕΑ εξέφρασε τον φόβο ότι με τη διάνοιξη του οδοφράγματος, λόγω της πολύ κοντινής απόστασης από τις ελεύθερες περιοχές, οι τουρίστες θα μπορούν πολύ πιο εύκολα να μεταβαίνουν στις κατεχόμενες περιοχές, χωρίς το κράτος να κάνει τους απαραίτητους ελέγχους.
Την ίδια ώρα, πρόσθεσε, σήμερα επικρατεί αθέμιτος ανταγωνισμός σε προϊόντα και υπηρεσίες, τα οποία δεν φορολογούνται από τις υπηρεσίες του κράτους. Είναι ξεκάθαρο, συνέχισε, ότι, με τη διάνοιξη περισσοτέρων οδοφραγμάτων, επίκειται αθέμιτος ανταγωνισμός σε υπηρεσίες και γενικότερα στον τουρισμό, αφού το ψευδοκράτος είναι έτοιμο να εκμεταλλευτεί στο έπακρον, τόσο τις φυσικές ομορφιές της κατεχόμενης Κύπρου, όσο και τις παραλίες της κατεχόμενης Αμμοχώστου.
Ο κόσμος της Αμμοχώστου, συμπλήρωσε ο κ. Πέτρου, αδημονεί για λύση και επιστροφή στην κατεχόμενη Βασιλεύουσα, αλλά αυτή η λύση δεν πρέπει «να λειτουργεί σε βάρος των ξεριζωμένων προσφύγων και του κυπριακού λαού μέσω διάνοιξης οδοφραγμάτων χωρίς έλεγχο στο εμπόριο».
Γεμίζουν «ψευδοκαύσιμα»
Τις διαμαρτυρίες περί «αθέμιτου ανταγωνισμού» ενισχύουν τα στοιχεία των πρατηριούχων. Μιλώντας στη «Σ» ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Πρατηριούχων Κύπρου, Στέφανος Στεφάνου, παραδέχθηκε πως σε πρατήρια τα οποία βρίσκονται κοντά σε οδοφράγματα παρατηρήθηκε μείωση στις πωλήσεις καυσίμων μέχρι και 50%, ιδιαίτερα κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Αυτή η μείωση αποδίδεται αφενός στη χαμηλότερη κατανάλωση των νέων κινητήρων των αυτοκινήτων, αφετέρου δε στις τιμές των κατεχομένων.
Έχει ευρέως παρατηρηθεί ότι πολλοί Ελληνοκύπριοι, εκμεταλλευόμενοι την πτώση της τουρκικής λίρας, φουλάρουν τα οχήματά τους με (φτηνά) καύσιμα από τα κατεχόμενα. Μάλιστα η ανησυχία ότι το φαινόμενο θα αποκτήσει μεγαλύτερες διαστάσεις είναι βάσιμη, καθώς μιαν ανάσα από το υπό διάνοιξη οδόφραγμα βρίσκεται πρατήριο καυσίμων στα κατεχόμενα.
Βεβαίως, εύλογα θα μπορούσε κανείς να διερωτηθεί γιατί οι τιμές στις ελεύθερες περιοχές δεν είναι ανταγωνιστικές των τιμών στα κατεχόμενα. Κατά τον κ. Στεφάνου, υπάρχει υποχρέωση λόγω Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο κάθε λίτρο να επιβάλλεται φόρος, που στην Κύπρο αγγίζει τα 49 σεντ. Αν και καταβάλλονται προσπάθειες από τη Βουλή για μείωση του φόρου, εντούτοις η διαφορά των 65-70 σεντ περίπου σε σχέση με τις κατεχόμενες περιοχές δύσκολα θα μπορέσει να καλυφθεί.
Ως εκ τούτου, σημείωσε, αποτελεί μόνο προσωπική επιλογή αλλά και εθνική υποχρέωση η επιλογή του πρατηρίου από τη στιγμή που τα πρατήρια των κατεχόμενων περιοχών, σύμφωνα με τον κύριο Στεφάνου, δεν πληρούν ευρωπαϊκά ποιοτικά κριτήρια και παρέχουν αμφιβόλου ποιότητας καύσιμα.
€100 ανά τ.μ. για απαλλοτριώσεις
Για την ώρα, πάντως, το κυπριακό κράτος προχωρεί, για πρώτη φορά, σε απαλλοτριώσεις εντός κατεχόμενης γης, αποζημιώνοντας τους επηρεαζόμενους ιδιοκτήτες. Μέχρι στιγμής έχουν προχωρήσει οι απαλλοτριώσεις 187 τεμαχίων στην περιοχή του Αγίου Μέμνονα και της Κάτω Δερύνειας, για την κατασκευή του δρόμου που θα συνδέει το οδόφραγμα με την κατεχόμενη Αμμόχωστο. Πιο συγκεκριμένα, οι απαλλοτριώσεις αφορούν 56 ιδιοκτήτες στην ενορία Αγίου Μέμνονα, 44 στην ενορία Ακρόπολης και 87 στην Κάτω Δερύνεια.
Για υπολογισμό των αποζημιώσεων, το Κτηματολόγιο Αμμοχώστου έλαβε υπόψη τις τρέχουσες τιμές των ελεύθερων περιοχών και τις ιδιάζουσες συνθήκες του Αγίου Μέμνονα, καθορίζοντας τιμή αποζημίωσης περίπου τα €100 ανά τετραγωνικό μέτρο. Η τιμή αυτή, σύμφωνα με τον κτηματομεσίτη Αντώνη Λοΐζου, κρίνεται λογική, καθώς η ίδια τιμή αντιστοιχεί και στην οικιστική περιοχή της Δερύνειας.
Ωστόσο, με βάση τις τιμές των ελεύθερων περιοχών και ειδικότερα τη γειτονική περιοχή του Κάππαρη, η τιμή για την παραλιακή περιοχή της Δερύνειας θα έπρεπε να ήταν περίπου €300 ανά τετραγωνικό μέτρο.
Πηγή: Εφημερίδα Σημερινή