Επιμέλεια: Ξένιος Μεσαρίτης
Αδήλωτες διαφημιστικές δαπάνες υποψήφιων ευρωβουλευτών κατά τις εκλογές του 2019 εντόπισε κατά τον έλεγχό της η Ελεγκτική Υπηρεσία.
Διαφημίσεις από τρίτα πρόσωπα "εν αγνοία" των υποψηφίων
Όπως διαπιστώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία 6 από τους 72 υποψήφιους ευρωβουλευτές διενέργησαν δαπάνες συνολικού ύψους €4.504 σε επτά φορείς κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας και δεν τις συμπεριέλαβαν στις συγκεντρωτικές καταστάσεις δαπανών.
Σημειώνεται στην Έκθεση ότι τέσσερις από τους πιο πάνω υποψήφιους, με επιστολή τους προς τον Έφορο, ανέφεραν ότι οι εν λόγω δαπάνες διενεργήθηκαν από τρίτα πρόσωπα εν αγνοία τους.
Τονίζεται από την Ελεγκτική Υπηρεσία ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 45 του περί Εκλογής των Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμου, η πληρωμή εξόδων για προεκλογική εκστρατεία υποψήφιου από τρίτα πρόσωπα είναι παράνομη.
Δεν ξεπέρασαν το ανώτατο όριο διαφημιστικών εξόδων αλλά...
Σύμφωνα με την έκθεση, τα συνολικά έξοδα όλων των υποψήφιων, όπως παρουσιάζονται στις εκθέσεις εκλογικών εξόδων που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία, δεν υπερβαίνουν το ανώτατο όριο που καθορίζεται στη νομοθεσία
Από τους 72 υποψήφιους που έλαβαν μέρος στις εκλογές, 18 υποψήφιοι δήλωσαν διαφημιστικά έξοδα στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων κάποια από τα οποία δεν περιλαμβάνονται βάσει της νομοθεσίας στην συγκεκριμένη κατηγορία.
Από επισκόπηση των υποστηρικτικών στοιχείων που υπέβαλαν μαζί με τις εκθέσεις εκλογικών εξόδων τους οι υποψήφιοι, έχει εντοπιστεί ένας υποψήφιος, ο οποίος έλαβε δωρεάν διαφημιστικές υπηρεσίες αξίας €28.670 από διαφημιστικό φορέα, οι οποίες περιλήφθηκαν στο μέρος της έκθεσης που αφορά στις εισπράξεις, καθώς και στα υποστηρικτικά στοιχεία, αλλά δεν περιλήφθηκαν και στο μέρος της έκθεσης που αφορά στα έξοδα. Ο υποψήφιος, σε επιστολή προς τον Έφορο ανέφερε πως η επισύναψη της απόδειξης στην έκθεση που υπέβαλε για τις πιο πάνω υπηρεσίες, υποδηλώνει τη μεταχείριση των εν λόγω υπηρεσιών και ως εξόδου.
Επίσης, δεν εντοπίστηκαν δαπάνες που να μην έχουν διενεργηθεί εντός της προεκλογικής περιόδου, εκτός από τη δαπάνη ύψους €4.980 που παρουσιάζεται στην έκθεση υποψήφιας, για την οποία το τιμολόγιο δεν έχει εκδοθεί εντός της περιόδου που προβλέπεται από το Νόμο και ακόμα μια περίπτωση δαπάνης ύψους €957, που πληρώθηκε από υποψήφιο εκτός της καθορισμένης από το Νόμο προθεσμίας για εξόφληση προεκλογικών εξόδων.
Αναφορικά με τους φορείς που παρείχαν διαφημιστικές υπηρεσίες σε υποψήφιους ή για λογαριασμό τους, διαπιστώθηκε ότι 14 φορείς έχουν υποβάλει συγκεντρωτική κατάσταση, 12 φορείς δεν έχουν υποβάλει συγκεντρωτική κατάσταση και 3 υπέβαλαν την κατάσταση εκπρόθεσμα.
Αδυναμίες στο νομοθετικό πλαίσιο
Σημαντικές αδυναμίες έχουν εντοπιστεί στο νομοθετικό πλαίσιο που περιορίζουν τους σκοπούς που επιδιώκονται, όπως το ότι ενδεχομένως να γίνονται, παράνομα, πληρωμές για λογαριασμό των υποψήφιων από τρίτους ή/και από πολιτικά κόμματα, χωρίς οι υποψήφιοι να έχουν την υποχρέωση να τις δηλώσουν, σύμφωνα με γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία επισημαίνει και την απουσία πρόνοιας στην υφιστάμενη νομοθεσία για υποχρεωτική υποβολή των σχετικών παραστατικών από τους υποψήφιους μαζί με την έκθεση εκλογικών εξόδων, κάτι που όπως αναφέρεται περιόρισε τον έλεγχό στα όσα δήλωσαν οι υποψήφιοι και τις συγκεντρωτικές καταστάσεις που υποβλήθηκαν από φορείς που παρείχαν διαφημιστικές υπηρεσίες.
Συστάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας
Η Ελεγκτική Υπηρεσία στην Έκθεσή της προβαίνει σε συστάσεις για την αντιμετώπιση των αδυναμιών προτείνοντας όπως ο Έφορος να προωθήσει, το συντομότερο δυνατόν, στη Βουλή των Αντιπροσώπων νομοσχέδιο που θα αποσκοπεί στην αναθεώρηση και εκσυγχρονισμό των σχετικών νομοθεσιών, ώστε αυτές να καταστούν σαφείς και να διασφαλίζεται η αποτελεσματική εφαρμογή τους. Όσον αφορά στην αναφορά στη νομοθεσία στην παράγραφο 5 της έκθεση εκλογικών εξόδων, αυτή θα πρέπει να τροποποιηθεί, ώστε να περιλαμβάνει και τον χειρισμό των διαφημιστικών εξόδων που γίνονται σε ηλεκτρονικά μέσα και σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου αυτά μπορούν να ελεγχθούν.
Επίσης η ΕΥ προτείνει μέσω αλλαγής της νομοθεσίας, να θεσμοθετηθεί όπως:
Οι εκθέσεις εκλογικών εξόδων των υποψήφιων να συνοδεύονται με τα κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία και να περιλαμβάνουν στοιχεία επικοινωνίας με τον υποψήφιο ή τον εκλογικό αντιπρόσωπο.
Οι φορείς που προσφέρουν διαφημιστικές υπηρεσίες στους υποψήφιους να υποβάλλουν, πέραν των συγκεντρωτικών και αναλυτικές καταστάσεις για τις υπηρεσίες που προσέφεραν σε κάθε υποψήφιο ή για λογαριασμό του.
Ο Έφορος να εκδίδει οδηγίες για καθοδήγηση των υποψήφιων, σχετικά με την εφαρμογή της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας και την ορθή συμπλήρωση της έκθεση εκλογικών εξόδων.