Τέλος στο φαινόμενο «διαρροών» του προσωπικού στο Δημόσιο επιχειρεί να θέσει η Βουλή, επιδιώκοντας να βρει τη χρυσή τομή που θα σταματήσει μία κατάσταση, η οποία όπως όλα δείχνουν εξελίσσεται σε πραγματικό πονοκέφαλο για πολλά τμήματα της Δημόσιας Υπηρεσίας.
Συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί πως επιτυχόντες υποψήφιοι που εξασφαλίζουν θέση εργασίας σε ένα τμήμα του Δημοσίου, μεταπηδούν σε άλλη Υπηρεσία / Τμήμα μετά την παρέλευση σύντομου χρονικού διαστήματος. Στην ουσία, δεν υπάρχει μέχρι στιγμής οτιδήποτε που να εμποδίζει κάποιον ο οποίος έχει περάσει επιτυχώς τις εξετάσεις για εισδοχή στο Δημόσιο, να διεκδικήσει πολλαπλές θέσεις, ακόμα και αφότου έχει διοριστεί σε συγκεκριμένο τμήμα ή υπηρεσία, έχει περάσει από το στάδιο της εκπαίδευσης και του έχουν ανατεθεί τα σχετικά καθήκοντα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η θέση ή όι θέσεις στο Τμήμα στο οποίο αποδέχθηκαν ευθύς εξ αρχής να διοριστούν, να παραμένουν κενές και η όλη διαδικασία επιλογής προσωπικού να επαναρχίζει. Πρόκειται για ένα θέμα που δημιουργεί έντονο προβληματισμό, αφού επηρεάζει άμεσα την παραγωγικότητα διάφορων τμημάτων και υπηρεσιών του Δημοσίου.
Μπορεί να μπει φρένο δια της νομοθετικής οδού;
Με στόχο να μπει «πλαφόν» στις «μεταγραφές», ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας υπέβαλε το 2021 Πρόταση Νόμου που τροποποιεί τον Νόμο περί Αξιολόγησης Υποψηφίων για Διορισμό στη Δημόσια Υπηρεσία. Συγκεκριμένα, η Πρόταση Μουσιούττα περιλάμβανε δύο σκέλη. Αφενός η γραπτή εξέταση για διορισμό στη Δημόσια Υπηρεσία να διεξάγεται κάθε δύο έτη, αντί κατ’ έτος και αφετέρου η αποδοχή διορισμού σε θέση από επιτυχόντα υποψήφιο να συνεπάγεται τον αποκλεισμό του από τη διεκδίκηση άλλης θέσης που προκηρύσσεται εντός της περιόδου των δύο ετών που έπονται της ημερομηνίας διεξαγωγής της εξέτασης.
Σε πρώτο στάδιο ο Γενικός Εισαγγελέας έκρινε πως μια τέτοια ρύθμιση ενδεχομένως να ήταν αντισυνταγματική, με την Πρόταση Νόμου να τίθεται εκ νέου σήμερα ενώπιον των μελών της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών, σε μία προσπάθεια να βρεθεί η χρυσή τομή.
Η «επίμαχη» τροποποίηση
1.5 χρόνο στο περίμενε
Υπογραμμίζοντας πως πρόκειται για μία κατάσταση που λειτουργεί εναντίον της παραγωγικότητας, ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ που κατέθεσε την Πρόταση Νόμου, Μαρίνος Μουσιούττας, αποκάλυψε στο Economy Today πως το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού του Υπουργείου Οικονομικών είχε δεσμευθεί πριν από 1.5 περίπου χρόνο να επανέλθει με εισηγήσεις, μαζί με την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ), ως προς τους τρόπους αντιμετώπισης του θέματος. Έκτοτε, δεν επανήλθαν, ανέφερε ο κ. Μουσιούττας, ο οποίος πρόσθεσε πως εκπρόσωποι των αρμόδιων φορέων θα παραστούν στη συνεδρία για να δώσουν απαντήσεις.
Σχολιάζοντας το θέμα της αντισυνταγματικότητας, ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ είπε πως ήταν κάτι που είχε υποδειχθεί ήδη πριν από δύο χρόνια όταν κατατέθηκε για πρώτη φορά το θέμα προς συζήτηση, ωστόσο, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών αποφάσισε να το επαναφέρει εκ νέου στην ημερήσια διάταξη, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπήρξε πρόοδος. «Είναι πασιφανές πως υπάρχει σοβαρό οικονομικό αντίκτυπο από τη μη επίλυσή του ζητήματος», τόνισε, συμπληρώνοντας πως «ναι μεν, λέχθηκε η πτυχή της αντισυνταγματικότητας, αλλά αναμέναμε να επανέλθουν με υπαλλακτικές προκειμένου να διορθωθεί αυτή η κατάσταση».
Έφυγαν 24 από τους 25
Μάλιστα, ο κ. Μουσιούττας αναφέρθηκε στην περίπτωση Τμήματος, όπου οι 24 από τους 25 νεοδιορισθέντες επέλεξαν να μετακινηθούν σε άλλο τμήμα ή υπηρεσία. Όπως εξήγησε, υπάρχουν πολλοί λόγοι που μπορεί να συμβαίνει αυτό, όπως για παράδειγμα, η τοποθεσία μίας υπηρεσίας να είναι για κάποιον πιο ευνοϊκή από την υφιστάμενη στην οποία εργάζεται ή ένα τμήμα να προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες ανέλιξης. Από τη στιγμή που δίνεται αυτό το δικαίωμα, συμπλήρωσε, θα αξιοποιείται.
Κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου ο κ. Μουσιούττας ανέφερε πως το φαινόμενο σήμερα γίνεται ακόμα πιο έντονο, αφού είναι μεγαλύτερος ο αριθμός των θέσεων που προκηρύσσονται και οι υποψήφιοι έχουν σαφώς περισσότερες επιλογές.
ΓΕ: Παραβιάζεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης
Ο Γενικός Εισαγγελέας ωστόσο, θεωρεί ότι η προτεινόμενη τροποποίηση παραβιάζει τη Συνταγματική αρχή της ίσης μεταχείρισης, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 28 του Συντάγματος.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει σε επιστολή του προς τον Πρόεδρο και τα Μέλη της Επιτροπής Θεσμών, “το άρθρο 28 θεμελιώνει την ισότητα σ’ όλες τις εκφάνσεις. Κατοχυρώνει την ισονομία και την ισοπολιτεία σ’ όλο το φάσμα της ζωής και ο αποκλεισμός ή διαγραφή του υποψηφίου που αποδέχθηκε διορισμό σε θέση που του προσφέρθηκε, από τον κατάλογο επιτυχόντων στη γραπτή εξέταση, ώστε να μην μπορεί να διεκδικήσει άλλη θέση με βάση τον εν λόγω κατάλογο, δεν εξασφαλίζει την προαναφερόμενη ισονομία και ισοπολιτεία».
Επιπρόσθετα, ο Γενικός Εισαγγελέας σημειώνει πως η προτεινόμενη τροποποίηση «καταστρατηγεί το δικαίωμα του υποψηφίου, που κατέχει τα προσόντα του Σχεδίου Υπηρεσίας, των θέσεων στις οποίες επέδειξε ενδιαφέρον με την υποβολή της αίτησής του, να διαγωνισθεί για διορισμό στις θέσεις και να τύχει ίσων ευκαιριών με κάθε άλλο υποψήφιο». Όπως επισημαίνει, ο αποκλεισμός και η διαγραφή του υποψηφίου, «πλήττει την πεμπτουσία της αρχής της ισοπολιτείας, που επάγεται την παροχή ίσων ευκαιριών στους πολίτες να διεκδικήσουν θέση στο δημόσιο και οδηγεί σε κατάχρηση εξουσίας».
Αφού παραθέτει σχετική νομολογία, ο Γενικός Εισαγγελέας καταλήγει πως η προτεινόμενη τροποποίηση, πλήττει και/ή καταστρατηγεί και/ή παραβιάζει τον πυρήνα του θεμελιώδους δικαιώματος του κάθε υποψηφίου να ασκεί ελεύθερα οποιοδήποτε επάγγελμα ή ενασχόληση που κατοχυρώνεται στο άρθρο 25 του Συντάγματος, προσθέτοντας πως θέση της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας είναι ότι «πλήττει την αρχή της ισότητας και το δικαίωμα της ελεύθερης άσκησης οποιουδήποτε επαγγέλματος».
Κυβερνητικές ανά δύο χρόνια αντί ένα
Σε ό,τι αφορά πάντως, το άλλο μισό της Πρότασης Νόμου που σχετίζεται με την διάρκεια ισχύος των εξετάσεων και εκεί φαίνεται να υπάρχουν διαφορετικές αναγνώσεις.
Από την πλευρά της, η ΠΑΣΥΔΥ αναφέρει πως η υφιστάμενη ισχύς των εξετάσεων, που περιορίζεται στα όρια ενός ημερολογιακού έτους, έχουν ως αποτέλεσμα ο κάθε υποψήφιος που ενδιαφέρεται να διεκδικήσει μία θέση στο Δημόσιο, περιλαμβανομένων και δημοσίων υπαλλήλων που επιδιώκουν μία καλύτερη θέση, να πρέπει να υποβάλλονται σε μια διαρκή ταλαιπωρία προετοιμασίας για τις εξετάσεις κάθε χρόνο, ενώ ταυτόχρονα επωμίζονται ετήσια και ένα σημαντικό ποσό για την υποβολή αίτησης για συμμετοχή στις εξετάσεις.
Να γίνεται όπως με τους εκπαιδευτικούς
Εισήγηση της ΠΑΣΥΔΥ είναι η ισχύς των εξετάσεων να επεκταθεί σε 3-5 χρόνια, διευκρινίζοντας, ωστόσο, ότι οι εξεταστικές διαδικασίες θα πρέπει να γίνονται κάθε χρόνο και τα αποτελέσματα να ενσωματώνονται σε κατάλογο που θα ανανεώνεται ετήσια στη βάση και των νέων εξετάσεων, να είναι δηλαδή κυλιόμενος, κατ’ αναλογία με τα ισχύοντα για τους διοριστέους / διορισίμους εκπαιδευτικούς στο Δημόσιο.
Την ίδια ώρα η ΑΣΔΥΚ, υποστηρίζει πως οι κυβερνητικές εξετάσεις είναι χρήσιμο να διενεργούνται ετησίως, έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα σε όσο το δυνατόν περισσότερους νέους απόφοιτους Τριτοβάθμιας και Ανώτερης Εκπαίδευσης να συμμετάσχουν, χωρίς να αναγκάζονται να περιμένουν την επόμενη διεξαγωγή των εξετάσεων, για περίοδο μέχρι και δύο χρόνια. Εντούτοις, συμφωνούν με την εισήγηση η ισχύς των εξετάσεων να διαρκεί για περίοδο δύο χρόνων, έτσι ώστε ένας υποψήφιος ο οποίος είναι ικανοποιημένος από τον βαθμό που εξασφάλισε να μην παρακάθεται εκ νέου σε εξέταση, μειώνοντας το κόστος, τόσο για τον υποψήφιο, αλλά και για το κράτος που αναλαμβάνει τη διενέργεια των εξετάσεων.
Αξίζει να σημειωθεί πως πέραν από τους εκπροσώπους του Υπουργείου Οικονομικών και του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού του ίδιου υπουργείου, στη σημερινή συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών έχουν προσκληθεί για να παραστούν ο Πρόεδρος και τα Μέλη της ΕΔΥ, εκπρόσωποι της Υπηρεσίας Εξετάσεων του Υπουργείου Παιδείας, του Κέντρου Παραγωγικότητας Κύπρου (ΚΕΠΑ) του Υπουργείου Εργασίας, της Νομικής Υπηρεσίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, της ΠΑΣΥΔΥ, της Συντεχνίας Δημοσίων Υπαλλήλων Κύπρου (ΑΣΔΥΚ) και της Παγκύπριας Συντεχνίας ΙΣΟΤΗΤΑ.
Διαβάστε επίσης: ΥΠΟΙΚ: Τέρμα στα οριζόντια μέτρα στήριξης