Σε μια εποχή που οι επιχειρήσεις καλούνται να προσαρμοστούν σε αυστηρότερους κανόνες βιωσιμότητας και κοινωνικής υπευθυνότητας, η εφαρμογή των κριτηρίων ESG γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ. Η Πρόεδρος της BPW Cyprus & CEO της PARTNERS Connected Communications, κ. Τάσια Γιανναρά Γιαλλουρίδη, αναλύει τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που παρουσιάζει η ενσωμάτωση των ESG στην κυπριακή αγορά, τονίζοντας την αξία της ισχυρής γυναικείας συμμετοχής στη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων για την ενίσχυση της βιωσιμότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες
Βρισκόμαστε, πλέον, στο σημείο που επιχειρήσεις και οργανισμοί καλούνται να προχωρήσουν από την εθελοντική στην υποχρεωτική λογοδοσία όσον αφορά την υπευθυνότητα στις δραστηριότητές τους. Πώς αξιολογείτε την υιοθέτηση και την εφαρμογή των κριτηρίων ESG από τις κυπριακές επιχειρήσεις; Ποιες οι κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν;
Οι προκλήσεις είναι αρκετές, το ίδιο και οι ευκαιρίες για τις Κυπριακές επιχειρήσεις.
Το ESG θα δώσει ώθηση στις εταιρείες να μετεξελιχθούν, να γίνουν πιο επαγγελματικές, να έχουν σωστή διακυβέρνηση και να είναι στημένες ως επιχειρήσεις, και όχι ως οικογένειες, με πλάνα και μοντέλα βιωσιμότητας και ανάπτυξης. Ενώ διαφαίνεται μια μεγάλη ευκαιρία θετικής μετεξέλιξης, ο προβληματισμός που μπαίνει στο τραπέζι είναι πώς;
Οι προκλήσεις κυρίως εστιάζονται στα μεγέθη και στις δομές των κυπριακών επιχειρήσεων. Οι περισσότερες είναι μικρές προς μικρομεσαίες, τα στελέχη πολλές φορές ανήκουν στην οικογένεια και ανταποκρίνονται σε πολλαπλούς ρόλους.
Για να σχεδιαστεί, να υλοποιηθεί και να συντηρηθεί ένα πλάνο ESG χρειάζεται μια σοβαρή διαχρονική επένδυση σε πόρους οικονομικούς και ανθρώπινους.
«Να το επιδιώξουμε με τα χίλια»
Χρειάζεται εμπειρογνωμοσύνη, συστήματα, χρήματα. Οι Κυπριακές επιχειρήσεις χρειάζονται το ESG για να εκσυγχρονιστούν αλλά και να δημιουργήσουν προοπτική και μέλλον. Μπορούν όμως να χρηματοδοτήσουν αυτήν τη σημαντική επένδυση;
Η Κύπρος, ως κράτος μέλος της ΕΕ, υποχρεούται από φέτος να εναρμονίσει την εθνική της νομοθεσία με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις και να εφαρμόσει τη νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία CSRD, που αντικαθιστά, ουσιαστικά, την προηγούμενη Οδηγία NFRD.
H εναρμόνιση με τη νέα Οδηγία βοηθά τις επιχειρήσεις στο να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικές και να προσελκύσουν με περισσότερο ενδιαφέρον διεθνείς επενδύσεις και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, αφού σήμερα απαιτούν όλο και περισσότερη διαφάνεια στα ESG κριτήρια. Συνεπώς, η μη συμμόρφωση με τη νέα Οδηγία εμπεριέχει υψηλό κίνδυνο να τις αφήσει έξω από τις χρηματοδοτήσεις και να τις κρατήσει εκτός επενδυτικού ενδιαφέροντος.
Παρόλο που οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δυσκολεύονται λόγω περιορισμένων πόρων και εξειδίκευσης, με τη βοήθεια της εκπαίδευσης, σε συνεργασία με Ακαδημαϊκά Ιδρύματα και Συμβούλους επιχειρήσεων, με συγκεκριμένα χρηματοδοτικά κίνητρα και συνεργασίες, πιστεύω ότι μπορούν να επιταχύνουν τη μετάβαση προς τις βιώσιμες αυτές πρακτικές. Και, αν και φαίνεται δύσκολο, πρέπει να το επιδιώξουμε με τα χίλια.
Τα παραγκωνισμένα S και G
Αναμφίβολα, στο επίκεντρο βρίσκεται η περιβαλλοντική διάσταση, δεδομένης της κλιματικής αλλαγής και των αλυσιδωτών της επιπτώσεων. Θεωρείτε, εντούτοις, πως δίδεται επαρκής έμφαση στην κοινωνική διάσταση, καθώς και στη διάσταση της διακυβέρνησης; Μπορούν τα κριτήρια ESG να χαρακτηριστούν ως “gamechanger” για τις γυναίκες επιχειρηματίες και επαγγελματίες της Κύπρου;
Αδιαμφισβήτητα, η περιβαλλοντική διάσταση των ESG κυριαρχεί στη συζήτηση, δεδομένης της επείγουσας ανάγκης για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τον στόχο που έχει θέσει η ΕΕ μέχρι το 2050, στο να γίνει κλιματικά ουδέτερη. Ωστόσο, οι κοινωνικές και διακυβερνητικές πτυχές παραμένουν συχνά σε δεύτερη μοίρα, παρόλο που αποτελούν κλειδιά για τη βιωσιμότητα και την ενίσχυση της ισότητας.
Στη χώρα μας, η κοινωνική διάσταση και η διακυβέρνηση παρουσιάζουν σημαντικές προοπτικές για τη στήριξη των γυναικών επιχειρηματιών και επαγγελματιών. Η κοινωνική διάσταση στοχεύει στη δίκαιη μεταχείριση και τη συμπερίληψη, προωθώντας ίσες ευκαιρίες και ασφαλείς συνθήκες εργασίας, και για αυτόν τον λόγο η υποχρεωτική, αν θέλετε, εναρμόνιση με την οδηγία ESG βοηθά και τον δικό μας ρόλο και προσπάθειες για την ισότιμη συμμετοχή και τη δημιουργία περισσότερων ευκαιριών και για τις γυναίκες.
Στην πράξη, και βάσει στατιστικών, η ενσωμάτωση αυτών των δύο πτυχών που ανέφερα πιο πάνω μπορεί, ναι, να καταστήσει τα ESG “gamechanger” για τις γυναίκες στην Κύπρο. Ο πρώτος λόγος είναι ότι οι εταιρείες με ισχυρές κοινωνικές και διακυβερνητικές επιδόσεις προσελκύουν επενδυτές και ο δεύτερος ότι τα κριτήρια ESG πιέζουν οργανισμούς να θεσπίσουν πολιτικές που προωθούν τη συμμετοχή και την εκπροσώπηση γυναικών.
Παρότι οι δυνατότητες είναι σημαντικές, η εφαρμογή των ESG στην Κύπρο παραμένει πρόκληση, λόγω έλλειψης κουλτούρας και εξειδικευμένων γνώσεων. Ενισχύοντας τις κοινωνικές και διακυβερνητικές διαστάσεις, τα ESG μπορούν να αποτελέσουν την κινητήριο δύναμη για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα.
ESG και ενδυνάμωση γυναικών
Πώς η υιοθέτηση των κριτηρίων ESG συμβάλλει στην ενδυνάμωση και προώθηση των γυναικών σε ηγετικούς ρόλους και σε θέσεις λήψης αποφάσεων; Συμβάλλουν πρακτικά στη μείωση των έμφυλων ανισοτήτων στο εργασιακό περιβάλλον;
Η BPW Cyprus έχει στην ατζέντα της την ισότητα των φύλων, τις ίσες ευκαιρίες στον εργασιακό χώρο, την ίση συμμετοχή στα κέντρα λήψης αποφάσεων, την πρόληψη και την αποτροπή βίας στα κορίτσια και τις γυναίκες, τη συμφιλίωση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, την προώθηση της ισομισθίας και την εφαρμογή του έμφυλου προϋπολογισμού. Άρα, η ατζέντα μας είναι σχεδόν απόλυτα συνυφασμένη με πολλά από τα κριτήρια του ESG που αφορούν την διακυβέρνηση των εταιρειών.
Η υιοθέτηση των κριτηρίων ESG μπορεί να συμβάλει στην ενδυνάμωση και προώθηση των γυναικών σε ηγετικούς ρόλους και σε θέσεις λήψης αποφάσεων, κυρίως μέσω της ενίσχυσης των κοινωνικών και διακυβερνητικών δεικτών, όπως έχω αναφέρει και πιο πάνω. Στο πλαίσιο των κοινωνικών κριτηρίων, πολλές επιχειρήσεις εστιάζουν στη δημιουργία ίσων ευκαιριών για όλους τους υπαλλήλους, προάγοντας την ισότητα φύλων και ενσωματώνοντας πολιτικές ενδυνάμωσης για τις γυναίκες. Οι στρατηγικές ESG ενθαρρύνουν τις εταιρείες να θέτουν στόχους για την αύξηση της εκπροσώπησης των γυναικών σε ανώτατα διοικητικά και ηγετικά επίπεδα, κάτι που συμβάλλει στην αντιμετώπιση των έμφυλων ανισοτήτων.
Επιπλέον, πολλές εταιρείες υιοθετούν πολιτικές που προάγουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία σε σχέση με την ισότητα φύλων και τη συμπερίληψη, όπως η καταγραφή και δημοσιοποίηση των ποσοστών γυναικών σε διοικητικά συμβούλια και ανώτερα στελέχη. Αυτές οι πρωτοβουλίες βοηθούν στη δημιουργία ενός εργασιακού περιβάλλοντος που ενθαρρύνει την ισότητα και στηρίζει την προώθηση των γυναικών σε ηγετικές θέσεις. Έτσι, καταλήγουμε ξανά στο ότι η εφαρμογή των κριτηρίων ESG μπορεί να συμβάλει πρακτικά στη μείωση των έμφυλων ανισοτήτων στο εργασιακό περιβάλλον, ενισχύοντας τη διαφοροποίηση και την εκπροσώπηση των γυναικών σε κρίσιμες θέσεις.
Πρόοδος και προκλήσεις στη γεφύρωση του έμφυλου χάσματος
Σε ποιους τομείς διαπιστώνετε πως έχει σημειωθεί η μεγαλύτερη πρόοδος ως προς τη γεφύρωση του έμφυλου χάσματος στην αγορά εργασίας και στην προώθηση της συμμετοχής των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων;
Στην Κύπρο, η μεγαλύτερη πρόοδος στη γεφύρωση του έμφυλου χάσματος στην αγορά εργασίας παρατηρείται κυρίως σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η επικοινωνία, ο πολιτισμός, και μια ενθαρρυντική κινητικότητα στον χρηματοοικονομικό τομέα και στην καινοτομία. Στους τομείς της ενέργειας, του κατασκευαστικού τομέα, της τεχνολογίας, της ναυτιλίας κ.o.κ., χρειαζόμαστε ακόμη δουλειά.
Οι γυναίκες, πλέον, συμμετέχουν ενεργά σε τομείς που παραδοσιακά κυριαρχούσαν οι άνδρες, όπως η τεχνολογία, η μηχανική και η επιστήμη, χάρη σε πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν την ένταξή τους στην αγορά εργασίας μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων και υποτροφιών, όμως παραμένουν χαμηλά στην ιεραρχία.
Ένα καλό παράδειγμα είναι η προσπάθεια που γίνεται μέσα από το πρόγραμμα “Women in STEM”, το οποίο υλοποιείται από τον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Επιχειρήσεων σε συνεργασία με πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, κρατικούς φορείς και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Στοχεύει ακριβώς στην ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στους τομείς της Επιστήμης, Τεχνολογίας, Μηχανικής και Μαθηματικών, προάγοντας την ισότητα ευκαιριών και την ενδυνάμωσή τους μέσω σεμιναρίων, εργαστηρίων και καθοδήγησης. Το πρόγραμμα αυτό έχει θέσει ως στόχο τη μείωση του έμφυλου χάσματος στις STEM βιομηχανίες και τη δημιουργία ευκαιριών για γυναικεία επιχειρηματικότητα και καινοτομία.
Η ενεργή συμμετοχή του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα στη δημιουργία χώρων όπου οι γυναίκες μπορούν να αναπτύξουν τις ηγετικές τους ικανότητες, σε συνδυασμό με την ενίσχυση των μέτρων για την εξάλειψη των διακρίσεων στην αγορά εργασίας, έχει αποδώσει καρπούς και βοηθά στην επιτάχυνση της ισότητας φύλων στην Κύπρο. Ωστόσο, ο δρόμος παραμένει μακρύς και χρειάζεται αρκετή προσπάθεια.
Η BPW Cyprus για βιωσιμότητα και κοινωνική υπευθυνότητα
Με ποιους τρόπους η BPW Cyprus προωθεί την ενίσχυση της βιωσιμότητας και τις αρχές της κοινωνικής υπευθυνότητας και της εφαρμογής των κριτηρίων ESG;
Η BPW Cyprus προωθεί την ενίσχυση της βιωσιμότητας και τις αρχές κοινωνικής υπευθυνότητας, μέσα από τη δημιουργία μιας υποστηρικτικής κοινότητας γυναικών ηγετών, οι οποίες έχουν ως στόχο να ενδυναμώσουν άλλες γυναίκες που δεν είχαν τις ευκαιρίες να αναδειχθούν στον επιχειρηματικό και κοινωνικό χώρο. Στηρίζοντας την εκπαίδευση και την ανάπτυξη των μελών της, η BPW Cyprus παρέχει την πλατφόρμα για την εφαρμογή και διάδοση των κριτηρίων ESG, ενθαρρύνοντας την υιοθέτηση βιώσιμων επιχειρηματικών πρακτικών και κοινωνικά υπεύθυνων στρατηγικών.
Επιπλέον, με την προώθηση της διαφάνειας, της ίσης εκπροσώπησης και της κοινωνικής ένταξης, ενδυναμώνει τις γυναίκες να αναπτύξουν επιχειρήσεις που προάγουν την αειφορία και την κοινωνική υπευθυνότητα.
Παράλληλα, η BPW Cyprus εστιάζει στην ανάπτυξη συνεργασιών και συνεργειών τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, προκειμένου να ενδυναμώσει τις γυναίκες επιχειρηματίες και να προωθήσει τις αξίες της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Μέσα από την εφαρμογή προγραμμάτων που περιλαμβάνουν τη συνειδητοποίηση των ESG κριτηρίων, οργανώνονται δράσεις που υποστηρίζουν την ευημερία της κοινωνίας και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ποιοι οι στόχοι και οι προτεραιότητες της BPW Cyprus για το επόμενο έτος, αλλά και μακροπρόθεσμα;
Για το 2024 και το 2025 οι στόχοι και οι προτεραιότητες της BPW Cyprus εστιάζουν στην ίση και δίκαιη συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Επιδιώκουμε να έχουμε τη συμμετοχή των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια, σε ηγετικές και διευθυντικές θέσεις. Για εμάς, στην BPW Cyprus, η ίση συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων και στα διοικητικά συμβούλια αποτελεί βασικό ζήτημα ισότητας των φύλων και δικαιοσύνης.
Έρευνες αποδεικνύουν ξανά και ξανά ότι αυτό αποφέρει σημαντικά οφέλη για τις ίδιες τις εταιρείες και την κοινωνία. Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, κάποια από τα κυριότερα οφέλη είναι η καλύτερη οικονομική απόδοση και μεγαλύτερη βιωσιμότητα. Για παράδειγμα, μελέτη της McKinsey & Company “Women Matter” διαπίστωσε ότι οι εταιρείες με ποικιλομορφία στα φύλα στα ηγετικά επίπεδα είναι 21% πιο πιθανό να έχουν αυξημένα οικονομικά αποτελέσματα.
Επιπρόσθετα, η συμμετοχή γυναικών ενισχύει τη λήψη αποφάσεων, καθώς διαφορετικές οπτικές οδηγούν σε πιο σφαιρικές και καινοτόμες λύσεις. Επίσης, η διαφορετικότητα στις απόψεις, τις εμπειρίες και τις δεξιότητες οδηγεί σε καλύτερες και πιο δημιουργικές στρατηγικές.
Οι γυναίκες συχνά φέρνουν διαφορετική προσέγγιση στην ηγεσία, εστιάζοντας περισσότερο στη συνεργασία, στην επικοινωνία και στη μακροπρόθεσμη στρατηγική. Οι εταιρείες και οι οργανισμοί που προάγουν την ισότητα των φύλων απολαμβάνουν καλύτερη φήμη, γεγονός που τις καθιστά πιο ελκυστικές για εργαζομένους, επενδυτές και καταναλωτές.
Η επένδυση, σαν οικονομία και σαν κοινωνία, στην αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στις ηγετικές θέσεις δεν είναι απλώς ζήτημα ηθικής ή κοινωνικής ευθύνης, αλλά και στρατηγική επιλογή που αποδεδειγμένα συμβάλλει στην ανάπτυξη και στην ευημερία των οργανισμών και της κοινωνίας στο σύνολό της, σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο.
Διαβάστε επίσης: Ο αθλητισμός και η ΕΚΕ ως εργαλεία κοινωνικής προόδου