Η αγορά πετρελαίου είναι απατηλά ήρεμη. Κάτω από τη φαινομενική ηρεμία κρύβεται ένας υποτιμημένος μετασχηματισμός που έχει αναδιαμορφώσει αργά την αγορά τα τελευταία 25 χρόνια — επειδή η άνοδος της Κίνας και της Ινδίας ως μεγάλων καταναλωτών δεν έχει μόνο δώσει τεράστια ώθηση στη ζήτηση, αλλά έχει επίσης αλλάξει την εποχικότητα της αγοράς. Και αυτό φέτος έχει ιδιαίτερη σημασία.
Μέχρι πρόσφατα, η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου κορυφωνόταν κάθε χρόνο με την άφιξη του χειμώνα στο Βόρειο Ημισφαίριο. Καθώς οι θερμοκρασίες μειώνονταν από τον Οκτώβριο και μετά, η κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης και κηροζίνης αυξανόταν από τις ΗΠΑ τη Γερμανία και την Ιαπωνία.
Ως εκ τούτου, μέχρι το 2014, το τέταρτο τρίμηνο εξακολουθούσε να σηματοδοτεί το ετήσιο υψηλό για τη ζήτηση αργού πετρελαίου και, συνήθως, για τις τιμές. Έκτοτε, η εποχικότητα έχει αντιστραφεί: Τώρα, το τρίτο τρίμηνο βλέπει υψηλότερη ζήτηση και τιμές, λέει η μελέτη των στοιχείων από το Bloomberg.
Η μετατόπιση αυτή σημαίνει ότι η αγορά βρίσκεται πλέον στο πιο σφιχτό σημείο της από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο, αντί για τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο. Ενώ τα μεμονωμένα γεγονότα μπορούν να έχουν ακόμη κάποια επίδραση, η εξέταση σε μια αρκετά μεγάλη χρονική κλίμακα αποκαλύπτει ξεκάθαρα την αλλαγή. Επειδή συνέβη σταδιακά σε διάστημα25 ετών, δε έλαβε την προσοχή που θα έπρεπε. Αλλά το παρακάτω διάγραμμα το καθιστά προφανές.
Πώς διαμορφώνεται η ζήτηση
Η αλλαγή έχει τρία αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά. Πρώτον, η κατανάλωση χειμερινών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου θέρμανσης και της κηροζίνης, βρίσκεται σε διαρθρωτική μείωση στον βιομηχανοποιημένο κόσμο, αντικατασταθείσα από το φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια.
Το 1990, περίπου το 17% των αμερικανικών οικογενειών θέρμαιναν τα σπίτια τους καίγοντας κάποιο είδος προϊόντος διύλισης πετρελαίου. Σήμερα, το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί στο 9%. Η κατάρρευση της ζήτησης πετρελαίου θέρμανσης στην Ευρώπη είναι ακόμη πιο έντονη. Ταυτόχρονα, η κατανάλωση καυσίμων αεροσκαφών σε αυτές τις περιοχές, η οποία συνήθως κορυφώνεται κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών, αυξάνεται γρήγορα.
Δεύτερον, η ζήτηση πετρελαίου στις ταχέως αναπτυσσόμενες αναδυόμενες χώρες ακολουθεί διαφορετικά εποχιακά πρότυπα, εν μέρει λόγω της τοποθεσίας τους πιο κοντά στον ισημερινό, αλλά και λόγω του μεγαλύτερου ρόλου της κατανάλωσης βιομηχανικού πετρελαίου καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Ενώ οι βιομηχανικές χώρες εγκατέλειψαν ως επί το πλείστον τους πετρελαϊκούς σταθμούς μετά την ενεργειακή κρίση της δεκαετίας του 1970, ορισμένες χώρες αναδυόμενων αγορών, ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή, καίνε πολύ αργό πετρέλαιο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την αφαλάτωση νερού.
Στην κορύφωση του περασμένου καλοκαιριού, η Σαουδική Αραβία έκαψε περισσότερα από 800.000 βαρέλια την ημέρα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για κλιματισμό – περισσότερο από την ημερήσια συνολική ζήτηση πετρελαίου του Βελγίου.
Και τρίτον, η κλιματική αλλαγή μειώνει την κατανάλωση θέρμανσης κάνοντας τους χειμώνες θερμότερους και ενισχύει τα ταξίδια διακοπών κάνοντας τα καλοκαίρια θερμότερα.
Έτσι, φέτος, η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου στο τρίτο τρίμηνο θα είναι 500.000 βαρέλια την ημέρα υψηλότερη από την κατανάλωση στο τέταρτο τρίμηνο. Σε ένα σύνολο δεδομένων που χρονολογείται από το 1991, το τρέχον έτος θα σηματοδοτήσει μόνο την πέμπτη φορά που η χειμερινή ζήτηση θα είναι χαμηλότερη από την καλοκαιρινή κατανάλωση.
Παρά την αυξανόμενη παραγωγή από το καρτέλ του ΟΠΕΚ+, οι τιμές του πετρελαίου έχουν σταθεροποιηθεί τις τελευταίες εβδομάδες σε λίγο πάνω από 65 δολάρια το βαρέλι – περίπου 10 δολάρια πάνω από τα χαμηλά που παρατηρήθηκαν στις αρχές Μαΐου. Στην άνοδο συμβάλλει το γεγονός ότι η Κίνα έχει απορροφήσει μεγάλο μέρος του πλεονάσματος πετρελαίου, τοποθετώντας τα βαρέλια του Μαΐου και του Ιουνίου στα αυξανόμενα στρατηγικά και εμπορικά αποθέματά της.
Η καλοκαιρινή ζήτηση δημιουργεί ένα κατώτατο όριο τιμών
Το αμερικανικό αργό κινείται περίπου 10 δολάρια το βαρέλι υψηλότερα από τα χαμηλά που παρατηρήθηκαν τον Μάιο, χάρη στην ισχυρότερη ζήτηση κατά την περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών.
Αλλά, η συμπίεση θα αποδειχθεί προσωρινή. Λόγω της μεταβαλλόμενης εποχικότητας, το καλοκαίρι στο Βόρειο Ημισφαίριο είναι πλέον η πιο δύσκολη περίοδος του έτους. Ο χειμώνας -και η συνοδευτική μείωση της ζήτησης- έρχεται.
Προς το παρόν, υπάρχουν μερικές σταγόνες ελπίδας για όσους ποντάρουν στο πετρέλαιο. Η εισροή αργού πετρελαίου από διυλιστήρια παγκοσμίως αυξάνεται ραγδαία αυτόν τον μήνα και φαίνεται ότι θα κορυφωθεί τον Αύγουστο στα 85,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα – αρκετά για να απορροφήσουν τη σειρά αυξήσεων της παραγωγής του ΟΠΕΚ.
Ως αποτέλεσμα, τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου δεν αυξάνονται σημαντικά κοντά στα σημεία που έχουν μεγαλύτερη σημασία για την αγορά: τα σημεία τιμολόγησης στη βορειοδυτική Ευρώπη, όπου βρίσκεται το σημείο αναφοράς Brent, και τις κεντρικές ΗΠΑ, όπου βρίσκεται το σημείο αναφοράς West Texas Intermediate.
Αλλά μέχρι τον Οκτώβριο, όταν θα έχουν φτάσει όλες οι αυξήσεις στην προσφορά του καρτέλ, μαζί με το επιπλέον πετρέλαιο από τη Βραζιλία, τη Γουιάνα και τον Καναδά, η απόδοση των διυλιστηρίων θα μειωθεί στα 81,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.
Η διαφορά – 3,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα – ισούται με δύο μεσαίου μεγέθους χώρες του ΟΠΕΚ. Ακόμα κι αν η Κίνα συνεχίσει να αποθηκεύει όσο τους τελευταίους δύο μήνες, το πλεόνασμα θα είναι τόσο μεγάλο που το πετρέλαιο θα εισρεύσει σε αποθέματα αλλού, συμπεριλαμβανομένων κοντά στα σημεία τιμολόγησης και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Σίγουρα, η αγορά μπορεί να κάνει λάθος σχετικά με τη ζήτηση, την προσφορά ή και τα δύο. Το αναμενόμενο πλεόνασμα πετρελαίου κατά τη διάρκεια του πλέον εποχιακά ασθενέστερου τέταρτου τριμήνου μπορεί να είναι μικρότερο από το αναμενόμενο.
Ωστόσο, στα χαρτιά, το πλεόνασμα είναι τόσο μεγάλο που ακόμα κι αν αποδειχθεί λίγο μικρότερο, θα είναι αρκετό για να ασκήσει μεγάλη καθοδική πίεση στην αγορά.
Πηγή: ot.gr
Διαβάστε επίσης: Ισχυρή ανάκαμψη για σιδηρομετάλλευμα και χάλυβα με φόντο κινεζικά έργα