Της Θεοδώρας Νικολάου
Σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα κινούνται οι τιμές του «μαύρου χρυσού» το τελευταίο χρονικό διάστημα. Το τελευταίο δεκαήμερο του Απριλίου έχουν επισυμβεί ιστορικά γεγονότα, με τις τιμές να οδηγούνται σε επίπεδα πρωτόγνωρα. Αιτία η μείωση της ζήτησης, που δεν επέφερε, όπως θα αναμενόταν, μείωση στην παραγωγή, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να παράγουν υπερπληθώρα ποσοτήτων πετρελαίου και οι αποθηκευτικοί χώροι να γεμίζουν.
Η κατρακύλα στην τιμή του πετρελαίου διεθνώς επηρεάζει αισθητά και τις τιμές των καυσίμων στην Κύπρο, οι οποίες ήδη από τον περασμένο Μάρτιο σημειώνουν πτώση, φθάνοντας σε επίπεδα-ρεκόρ. Ταυτόχρονα, οι καταναλωτές, στους αμέσως επόμενους μήνες, αναμένεται να επωφεληθούν και από τις μειώσεις που θα επέλθουν στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, λόγω της αγοράς φθηνότερου καυσίμου στην οποία προχώρησε η ΑΗΚ.
Αισθητή η επίδραση στα καύσιμα
Η επίδραση της μείωσης της τιμής του πετρελαίου διεθνώς στις τιμές των καυσίμων στη χώρα μας είναι κάτι περισσότερο από αισθητή. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών, την 1η Ιανουαρίου 2020, η μέση τιμή της βενζίνης 95 οκτανίων ανερχόταν στο €1,187 το λίτρο, του πετρελαίου κίνησης στο €1,268 το λίτρο και του πετρελαίου θέρμανσης στα €0,831 το λίτρο. Στις 22 Απριλίου 2020, η τιμή της βενζίνης 95 οκτανίων έπεσε στο €1,007 το λίτρο, του πετρελαίου κίνησης στο €1,070 το λίτρο και του πετρελαίου θέρμανσης στα €0,698 το λίτρο, ενώ πέρσι την αντίστοιχη περίοδο η τιμή της βενζίνης 95 οκτανίων ανερχόταν στο €1,235 το λίτρο (δηλαδή παρατηρείται μια μείωση της τάξεως των €0,228), του πετρελαίου κίνησης στο €1,249 το λίτρο (μείωση κατά €0,179) και του πετρελαίου θέρμανσης στα €0,840 το λίτρο (μείωση κατά €0,142).
Αξίζει να σημειωθεί πως η σταδιακή πτώση άρχισε να επέρχεται για τη βενζίνη 95 περί τα μέσα Φεβρουαρίου, ενώ προηγήθηκε από τις αρχές του ίδιου μήνα η κάθοδος των τιμών για το πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης. Άλλωστε, το πρώτο δεκαήμερο του εν λόγω μήνα η τιμή των καυσίμων ήταν στο υψηλότερο επίπεδο του έτους. Συγκεκριμένα, η υψηλότερη τιμή για τη βενζίνη 95 ήταν στις 11 Φεβρουαρίου 2020 στο €1,218 το λίτρο, για το πετρέλαιο κίνησης ήταν στις 3 Φεβρουαρίου στο €1,293 το λίτρο και για το πετρέλαιο θέρμανσης στις 5 Φεβρουαρίου στα €0,847 το λίτρο.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριος Δρουσιώτης, υπέδειξε πως αναμένεται περαιτέρω μείωση στις τιμές των καυσίμων, ενώ εκτίμησε πως ίσως φτάσει τα €0,90 το λίτρο, δηλαδή να μειωθεί ακόμα τρία με πέντε σεντ μέσα στον επόμενο μήνα.
Κάτω κατά 70% η κατανάλωση
Στο μεταξύ, οι καταναλωτές φαίνεται ότι δεν επωφελούνται στο έπακρο από αυτή τη μεγάλη μείωση που επήλθε στις τιμές των καυσίμων, αφού τα περιοριστικά μέτρα που τέθηκαν σε ισχύ λόγω της πανδημίας επέφεραν τεράστια μείωση και στην κατανάλωση. Όπως μας ανέφερε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Πρατηριούχων, Στέφανος Στεφάνου, τα περιοριστικά μέτρα στις μετακινήσεις των πολιτών επέφεραν μείωση ύψους 70% στην κατανάλωση των καυσίμων. Αυτή η μείωση στην κατανάλωση, όπως εξήγησε ο κ. Στεφάνου, έχει ως αποτέλεσμα οι πρατηριούχοι να προβαίνουν πιο αραιά σε ανεφοδιασμούς, οπότε ναι μεν αγοράζουν φθηνότερα το προϊόν λόγω της μείωσης των τιμών διεθνώς, αλλά όχι τόσο συχνά όπως συνήθιζαν υπό κανονικές συνθήκες. «Ανάλογα με την κατανάλωση που έχει κάθε πρατήριο, μπορεί να πάρει νέο φορτίο κάθε δύο βδομάδες», συμπλήρωσε.
Η πτώση των τιμών έχει κόφτη
Όσον αφορά τις τιμές των καυσίμων, κληθείς να προβεί σε μια εκτίμηση κατά πόσον θα επέλθει περαιτέρω μείωση ή ακόμα και αύξηση, ο κ. Στεφάνου είπε πως δεν αναμένονται αυξήσεις, ενώ πρόσθεσε πως υπάρχει ένα περιθώριο για περαιτέρω μείωση, αλλά δεν θα ξεπερνά τα 5-6 σεντ. «Δεν μπορούμε να προβλέψουμε ακριβώς πού θα κυμανθούν οι τιμές», σημείωσε. «Σήμερα οι τιμές είναι της τάξης των τιμών που είχαμε το 2000, άρα μιλάμε για σημαντική μείωση», πρόσθεσε. Ωστόσο, όπως είπε, η τιμή δεν μπορεί να μειωθεί κατά πολύ, αφού ξεκινά από τα 62 με 63 σεντ που είναι ο φόρος συν γύρω στα 15 σεντ που είναι η προμήθεια, άρα ξεκινά από τα 76-78 σεντ και από κει και πέρα μπαίνει το κόστος του προϊόντος, που σήμερα είναι γύρω στα 20-25 σεντ το λίτρο.
Φθηνότερο και το ρεύμα
Η εκπρόσωπος Τύπου της ΑΗΚ, Χριστίνα Παπαδοπούλου, σε δηλώσεις της στο Economy Today αναφέρει πως η ΑΗΚ το τελευταίο διάστημα αγόραζε φθηνά καύσιμα με βάση τις τιμές που επικρατούσαν στην αγορά. Συγκεκριμένα, όπως είπε, παραλήφθηκαν ήδη δύο φορτία μαζούτ και ένα φορτίο gas oil και αναμένεται ακόμα ένα φορτίο gas oil. Σύμφωνα με την κ. Παπαδοπούλου, «οι αποθηκευτικοί χώροι καυσίμου της ΑΗΚ είναι όλοι αξιοποιημένοι πλήρως και είναι γεμάτοι με φθηνό καύσιμο. Όμως, πέραν τούτου, η ΑΗΚ έχει προβεί και σε αγορά καυσίμου 90 χιλιάδων μετρικών τόνων μαζούτ, το οποίο προαγοράστηκε και θα παραληφθεί σε μεταγενέστερο στάδιο».
Όπως είπε η κ. Παπαδοπούλου, η ΑΗΚ συνεχίζει να κάνει κι άλλες κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά πάντα σύμφωνα με τις γνωμοδοτήσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, γιατί, όπως εξήγησε, «η εν λόγω διαδικασία όσον αφορά την προαγορά εμπεριέχει μεγάλο οικονομικό ρίσκο, γιατί διαχειριζόμαστε δημόσιο χρήμα και κανείς δεν μας εγγυάται ότι δεν θα μειωθούν περαιτέρω οι τιμές των καυσίμων που προαγοράσαμε ήδη φθηνότερα». «Σκοπός μας είναι να ελαχιστοποιήσουμε αυτό τον κίνδυνο», τόνισε.
Ερωτηθείσα κατά πόσον θα επέλθει μείωση στους λογαριασμούς της ΑΗΚ, ως αποτέλεσμα της αγοράς φθηνότερων καυσίμων για την παραγωγή, η κ. Παπαδοπούλου είπε πως ένα μεγάλο ποσοστό της τιμής της κιλοβατώρας αφορά το κόστος αγοράς του πετρελαίου. Όλες οι μειώσεις, πρόσθεσε, μετακυλίονται στον καταναλωτή αναλογικά, αφού το κόστος της κιλοβατώρας συναθροίζεται από διάφορους παράγοντες.
Εν ολίγοις, θα υπάρξουν μειώσεις στο ρεύμα, αλλά, σύμφωνα με την εκπρόσωπο Τύπου της ΑΗΚ, δεν μπορούμε να ξέρουμε το ύψος τους και πότε θα είναι αισθητές στους λογαριασμούς. Παίζει ρόλο και η παραγωγή, πρόσθεσε και εξήγησε πως σήμερα τα επίπεδα παραγωγής είναι χαμηλά, αφού εκεί που μπορεί να είχαμε 1.000 Μεγαβάτ, σήμερα έχουμε 400 Μεγαβάτ.
«Η ΑΗΚ ήδη ανακοίνωσε 10% μείωση στο ρεύμα από την 1η Απριλίου μέχρι και το τέλος Μαΐου στους λογαριασμούς που παραλαμβάνονται. Αυτό το 10% σημαίνει πως επιστρέφουμε πίσω στην κοινωνία €5,5 εκατομμύρια τον μήνα (€11 εκατ. στο σύνολο). Την ίδια ώρα, η τιμή της κιλοβατώρας αναπροσαρμόζεται κάθε μήνα, άρα στην επόμενη διμηνία ενδέχεται η μείωση να είναι πέραν του 10%. Για τον Απρίλιο θα έχουμε τη μείωση του 10% που ανακοινώθηκε γιατί είχαμε αποθέματα από το ακριβό καύσιμο, ωστόσο τον Μάιο θα αρχίσει να γίνεται αισθητή και η μείωση λόγω της αγοράς πιο φθηνών καυσίμων», εξηγεί.
Όσον αφορά τις μειώσεις στους λογαριασμούς της ΑΗΚ λόγω των φθηνότερων καυσίμων, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριος Δρουσιώτης, αναφέρει ότι στους επόμενους λογαριασμούς οι καταναλωτές θα πρέπει να δουν μια μείωση πέραν του 10%. Υπενθυμίζεται ότι η ΑΗΚ προχώρησε, κατόπιν υπόδειξης της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ), σε μείωση ύψους 10% λόγω της πανδημίας, ενώ τόνισε πως σε αυτό το ποσοστό θα πρέπει να προστεθούν και οι όποιες μειώσεις επέλθουν από τα φθηνότερα καύσιμα με τα οποία εφοδιάστηκε η ΑΗΚ. «Εάν δεν δούμε τουλάχιστον πάνω από 10% μείωση, σημαίνει πως κάπου μας ξεγέλασαν. Θα παρακολουθούμε το θέμα και θα επανέλθουμε», είπε, ενώ κλείνοντας υπέδειξε πως ο ίδιος αναμένει ότι η μείωση στους λογαριασμούς του ρεύματος πρέπει να είναι γύρω στο 13%.
Οι χαμηλές πτήσεις της 20ετίας
Ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία τα οποία επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Καταναλωτών και τα παραθέτει στο Economy Today. Αφορούν, εξαιρουμένων των όσων έχουν επισυμβεί τον Απρίλιο του 2020, τις χαμηλότερες τιμές πώλησης του «μαύρου χρυσού» τα τελευταία 20 χρόνια.
Συγκεκριμένα, τον Νοέμβριο του 2001 η τιμή του πετρελαίου ανερχόταν στα $19,14 το βαρέλι, ενώ το πρωί της 22ας Απριλίου την είδαμε να πέφτει στα $17 για να ανέβει λίγες ώρες αργότερα στα $20,45. Η αμέσως επόμενη χαμηλή τιμή της τελευταίας 20ετίας σημειώθηκε τον Ιανουάριο του 2002, όταν είχε πέσει στα $19,18 το βαρέλι, ενώ τον Δεκέμβριο του 2001 ήταν στα $19,90. Τον Οκτώβριο του 2001 ήταν στα $20,37, τον Φεβρουάριο του 2002 στα $21,33, ενώ η επόμενη μεγάλη μείωση επήλθε τον φετινό Μάρτιο, όταν η τιμή ανερχόταν στα $22,74 το βαρέλι.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχουν και τα δεδομένα που αφορούν τις τιμές του πετρελαίου τους μήνες πριν από την κατάρρευση των τιμών. Τον Φεβρουάριο του 2020, η τιμή του πετρελαίου ήταν στα $50,52 το βαρέλι, ενώ τον Ιανουάριο ήταν ακόμα πιο υψηλή, φτάνοντας τα $58,16, σημειώνοντας ωστόσο μια αισθητή μείωση από τον Δεκέμβριο του 2019, που η τιμή του πετρελαίου ανερχόταν στα $66 το βαρέλι.
Σχολιάζοντας τα εν λόγω στοιχεία, ο κ. Δρουσιώτης δήλωσε στο Economy Today πως η τιμή του πετρελαίου σήμερα είναι στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 ετών, ωστόσο, κληθείς να κάνει μια εκτίμηση κατά πόσον θα συνεχιστεί η καθοδική πορεία, είπε πως οι τιμές θα κυμανθούν στα σημερινά επίπεδα μέχρι να εξαλειφθούν οι συνθήκες που επέφεραν αυτή τη μείωση.