Του Κώστα Μαυρίδη
Επανειλημμένα, τεκμηριώσαμε την ελλιπή συμμόρφωση της Κύπρου προς ευρωπαϊκές νομοθεσίες που αφορούν στην εξάλειψη καταχρηστικών/παράνομων πρακτικών και όρων των τραπεζών σε συμβάσεις τους με πελάτες/καταναλωτές. Τέτοιες καταχρηστικές πρακτικές και όροι επιβιώνουν κατά παράδοξο τρόπο για δεκαετίες.
Άλλο μέγα θέμα ελλιπούς συμμόρφωσης προς την ευρωπαϊκή νομοθεσία αφορά στα εργασιακά. Κάθε κράτος οφείλει να μεριμνά, ώστε να διασφαλίζει στην πράξη και ανά πάσα στιγμή τα αποτελέσματα που επιβάλλει η ευρωπαϊκή νομοθεσία και όχι να αρκείται σε νομότυπη εναρμόνιση της εγχώριας νομοθεσίας του. Ειδικότερα για την προστασία των καταλανωτών, η υποχρέωση του κράτους επιβάλλεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, που ορίζει ως αδύνατο τον καταναλωτή έναντι του δυνατού (της Τράπεζας). Η Κύπρος, ενώ αποτελεί φαινόμενο συστηματικής χρήσης παράνομων πρακτικών και όρων από τις τράπεζες εις βάρος των καταναλωτών, ταυτόχρονα αποτελεί φαινόμενο ελλιπούς προστασίας του αδύνατου για εξάλειψη των παράνομων πρακτικών και όρων που χρησιμοποιούνται για δεκαετίες!
Παρόμοια κατάσταση επιβιώνει εις βάρος πολλών εργαζομένων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα με προσωρινή, έκτακτη ή ορισμένου χρόνου απασχόληση, όπου ισχύει πάλι η σχέση του αδύνατου (εργαζόμενου) έναντι του δυνατού (του εργοδότη). Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει αποφανθεί προ πολλού (!) σε αρκετές υποθέσεις ότι «τον κίνδυνο της επιχειρηματικής δραστηριότητας τον φέρει ο εργοδότης και όχι ο εργαζόμενος και ότι στον κίνδυνο αυτό ανήκει και η αβεβαιότητα ως προς τις μελλοντικές ανάγκες της επιχείρησης σε εργατικό δυναμικό». Προς τούτο, έχουν απορριφθεί διάφορες αιτιάσεις που προβλήθηκαν ως αντικειμενικοί λόγοι για το προσωρινό της απασχόλησης και τη χρήση συμβάσεων ορισμένου χρόνου. Ίδιες αιτιάσεις περί ανάγκης προσωρινής, έκτακτης ή ορισμένου χρόνου εργοδότησης που προβλήθηκαν στην Κύπρο, έχουν προ πολλού αξιολογηθεί και απορριφθεί από το Κυπριακό Δικαστήριο, σε ευθυγράμμιση με το Ευρωπαικό Δικαστήριο. Οι αποφάσεις των δικαστηρίων αναδεικνύουν την ελλιπή συμμόρφωση του κράτους προς αυτή του την υποχρέωση (υποχρέωση και όχι επιλογή).
Δυστυχώς όμως, τέτοιες αποφάσεις έμειναν στα … «κρυφά» για λόγους που καθένας μπορεί να υποπτευθεί.
Επί της ουσίας, η απασχόληση εργαζομένων με συμβόλαιο ορισμένου χρόνου (δηλαδή σύμβαση συγκεκριμένης διάρκειας) στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, γίνεται στην Κύπρο με ίδιες αιτιάσεις, που ενώ ήδη έχουν απορριφθεί, επιβιώνουν κατά παράδοξο τρόπο σε πάμπολλες περιπτώσεις εργαζομένων π.χ. σε ιδιωτικά και δημόσια Πανεπιστήμια και Νοσοκομεία, Δήμους και αλλού.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, η αδικία από την ανατροπή στη ζωή του παθόντος δεν αποκαθίσταται με το ποσό της όποιας ελάχιστης αποζημίωσης.
Ούτε η απόφαση του δικαστηρίου υποκαθιστά την υποχρέωση του κράτους για εκ των προτέρων συμμόρφωση προς την ευρωπαϊκή νομοθεσία και όχι συγκάλυψη της παρανομίας διά της … σιωπής. Τέτοια και άλλα, καθιστούν αναγκαία την σύσταση ανεξάρτητου Γραφείου Επιτρόπου Εργασίας.