Του Γιώργου Χριστοφίδη*
Με γνώμονα την ανάληψη πρωτοβουλιών και την προώθηση ενεργειών που θα αναβαθμίζουν άμεσα και μακροπρόθεσμα την άσκηση του δικηγορικού λειτουργήματος στην Κύπρο, θα ενισχύουν και θα επαναθεμελιώνουν τον ρόλο του δικηγόρου στην κοινωνία και την οικονομική ανάπτυξη, το ΔΣ του ΠΔΣ διανύοντας τον τρίτο χρόνο της θητείας του, υλοποιεί τον στρατηγικό του σχεδιασμό σε συνάρτηση και με τα νέα δεδομένα και τις ανάγκες που ανακύπτουν.
Σε μία ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία, ενόψει της πανδημικής και οικονομικής κρίσης, ως ΔΣ έχουμε υλοποιήσει Δράσεις που θεωρούμε ότι αλλάζουν προς το καλύτερο την επαγγελματική ζωή του δικηγόρου και επενεργούν θετικά στον τομέα της δικαιοσύνης ευρύτερα.
Εξάλλου, ο ΠΔΣ ως επαγγελματικό Σώμα, που εκπροσωπεί 4.500 μέλη, συστάθηκε για να περιβάλλει τους δικηγόρους με τις εγγυήσεις που είναι αναγκαίες για την άσκηση του λειτουργήματός τους, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Δικηγόρων Νόμου.
Η δικαιοσύνη και η λειτουργία της έχουν αναμφίβολα άμεση συσχέτιση και σύνδεση με την οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας και αυτό καταδεικνύει η ίδια η πραγματικότητα. Ένα γρήγορο και αξιόπιστο σύστημα απονομής δικαιοσύνης βοηθά το κοινωνικό σύνολο και τον επιχειρηματικό κόσμο στο σύνολό του. Ο δικηγόρος λοιπόν, ως συλλειτουργός της δικαιοσύνης, έχει ρόλο στην παραγωγική διαδικασία και την επιχειρηματικότητα.
Ο ΠΔΣ ως θεσμικός φορέας του τόπου έχει αναπτύξει συνεργασία με όλες τις εξουσίες, Εκτελεστική, Νομοθετική, Δικαστική, για την αναβάθμιση της δικηγορίας και την προστασία του Κράτους Δικαίου. Προς την κατεύθυνση αυτή, κομβική εξέλιξη αποτελεί η ψήφιση της δικαστικής μεταρρύθμισης, όπου η συμβολή του ΠΔΣ υπήρξε καταλυτική σε όλα τα στάδια μέχρι και την ομόφωνη έγκριση των Νομοσχεδίων από την Ολομέλεια της Βουλής τον περασμένο Ιούλιο.
Η κυπριακή δικαιοσύνη εισέρχεται σε μια νέα εποχή και θα πρέπει να κατακτηθεί επιτυχώς ο στόχος της εφαρμογής και λειτουργίας της μέσα από τη σωστή και συντονισμένη διαχείριση των όποιων δυσκολιών προκύπτουν. Σημαντική εξέλιξη είναι, επίσης, ο διορισμός δικηγόρων, μελών του ΠΔΣ, στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο και στο Ανώτατο Γνωμοδοτικό Συμβούλιο όπως επίσης και η δυνατότητα διορισμού δικηγόρων σε ανώτερες και ανώτατες δικαστικές θέσεις.
Σε συνέχεια των αναγκών που είχαν προκύψει κατά τη διάρκεια της πανδημίας, είχαμε θέσει ως στόχο την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Τα μέλη μας μπορούν πλέον να διεκπεραιώνουν μέσα από την ιστοσελίδα μας όλες τις εργασίες τους και να ενημερώνονται καθημερινά για όλα όσα αφορούν τον τομέα.
Μια άλλη μεγάλη πρόκληση ήταν η διαχείριση των προβλημάτων που προέκυψαν σε σχέση με το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (ΚΕΠ) λόγω της εμπλοκής μικρού αριθμού δικηγορικών γραφείων, όπου θα έπρεπε να ελεγχθούν συγκεκριμένες περιπτώσεις σύμφωνα με τις σχετικές εκθέσεις. Έτσι, προχωρήσαμε στην ενίσχυση του Τμήματος Εποπτικού Ελέγχου (AML) του ΠΔΣ, ώστε να καταστεί δυνατό σε σύντομο διάστημα να ολοκληρωθούν οι έλεγχοι και οι εκθέσεις να τεθούν ενώπιον του ΔΣ για να ληφθούν οι ανάλογες αποφάσεις.
Οι αρνητικές εντυπώσεις οι οποίες έχουν δημιουργηθεί διεθνώς ως αποτέλεσμα καταχρήσεων του προγράμματος, σε συνδυασμό και με την τραπεζική και δημοσιονομική κρίση έχουν πλήξει σε σημαντικό βαθμό τον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών, κεντρικού άξονα της οικονομίας μας, του οποίου βασικός παίκτης είναι και ο δικηγόρος.
Θα πρέπει, συνεπώς, σταδιακά η Κύπρος να ανακτήσει τη θέση της στον παγκόσμιο χάρτη παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών μέσα από τον σχεδιασμό και την προώθηση συνεργειών, προκειμένου να ενισχυθούν τα θεμέλια για την επίτευξη δυναμικής και συγχρόνως βιώσιμης ανάκαμψης και ανάπτυξης. Η επαναπροώθηση της Κύπρου ως επιχειρησιακού και επενδυτικού κέντρου μπορεί να επιτευχθεί, για παράδειγμα, με την εστίαση σε νέους τομείς παροχής υπηρεσιών όπως π.χ. της διαιτησίας και διαμεσολάβησης, της αεροπλοΐας, της ναυτιλίας, της πνευματικής ιδιοκτησίας κ.ά.
Ο ΠΔΣ αξιοποιώντας την εμπειρογνωμοσύνη των μελών του διαθέτει τα αντανακλαστικά προκειμένου να καταθέτει καινοτόμες προτάσεις, οι οποίες, αν εφαρμοστούν, θα συντελέσουν στη δημιουργία ασφαλούς προοπτικής για την οικονομία μας στο τοπίο των προκλήσεων που καλούμαστε να διαχειριστούμε.
ΔΡΟΜΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Λαμβάνοντας ιδιαιτέρως υπόψη ότι το τρίπτυχο εκπαίδευση - εξειδίκευση – διαρκής γνώση, δείχνει τον δρόμο για τους δικηγόρους, ώστε να επιτύχουν στο σύγχρονο ανταγωνιστικό και απαιτητικό περιβάλλον, ο ΠΔΣ δρομολογεί τη δημιουργία μόνιμης παροχής πλατφόρμας εκπαίδευσης, η οποία θα παρέχει τη δυνατότητα σε κάθε δικηγόρο οποιαδήποτε στιγμή το επιθυμεί να λάβει εκπαίδευση σε διάφορα θέματα.
Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης Δικηγόρων πραγματοποιήθηκε μεγάλος αριθμός σεμιναρίων για θέματα Τεχνολογίας, Οικογενειακού Δικαίου, Διανοητικής Ιδιοκτησίας, Πτωχευτικού Δικαίου, Βιώσιμης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, την Ευθανασία, το Προσφυγικό και Μεταναστευτικό, καθώς και σεμινάρια σε θέματα Δημόσιου, Αστικού και Διοικητικού Δικαίου.
Επιπρόσθετα, ως ΠΔΣ έχουμε συμμετάσχει σε ένα μεγάλο πρόγραμμα του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ) σε σχέση με την εκπαίδευση δικηγόρων για τους Νέους Θεσμούς Πολιτικής Δικονομίας. Το πρόγραμμα αυτό έχει ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2021 και έχουν εκπαιδευτεί 500 δικηγόροι. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος σε συνεργασία πάντα με το ΣτΕ, συμμετέχουμε στην πλατφόρμα HELP όπου οι δικηγόροι μπορούν να παρακολουθήσουν τις νέες εξελίξεις και τους Νέους Θεσμούς που αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή το 2023. Όραμα του ΠΔΣ είναι να καταστεί εκπαιδευτικός φορέας για τα μέλη του και να μπορεί να προσφέρει συστηματική εκπαίδευση.
Δεδομένης της συνεχούς μεταβαλλόμενης εποχής που διανύουμε με την τεχνολογία να επηρεάζει ολοένα και περισσότερο τη ζωή μας και κατ’ επέκταση το δικηγορικό επάγγελμα, οι δικηγόροι σήμερα καλούνται να προσαρμοστούν και να αναπτύξουν νέες δεξιότητες, παράλληλα με τη νομική γνώση.
Πέραν της δικαστικής μεταρρύθμισης, ο ΠΔΣ συμμετείχε στις διαβουλεύσεις για τη σύσταση και λειτουργία της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς, την ίδρυση του Εμπορικού Δικαστηρίου και του Ναυτοδικείου, στον συντονισμό ενεργειών για τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό του Επ. Δικαστηρίου Λευκωσίας, στη διαχείριση των καθυστερημένων υποθέσεων (backlog). Συμμετέχουμε, επίσης, σε μια νέα προσπάθεια που έχει αρχίσει πρόσφατα για τη μεταρρύθμιση του Οικογενειακού Δικαίου. Επιπλέον, συμμετέχουμε ως μέρος της ειδικής μονάδας που έχει συσταθεί για τη μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας δικαιοδοσίας υπό την αιγίδα της υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης. Στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με τη Δικαστική Εξουσία έχουμε συμμετάσχει στο πρόγραμμα που αφορά την ίδρυση της Ανεξάρτητης Υπηρεσίας Δικαστηρίων, που αποσκοπεί στον διαχωρισμό των καθηκόντων της δικαστικής υπηρεσίας, της μεταφοράς, δηλαδή, της λειτουργίας των δικαστηρίων σε ανεξάρτητη υπηρεσία.
Επάλληλα, καταβάλλεται συνεχής προσπάθεια για την ενίσχυση της θέσης του ΠΔΣ στο ευρωπαϊκό περιβάλλον μέσα από τη συμμετοχή του στη CCBE και την επικοινωνία με ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Ουσιαστική είναι επίσης η συμμετοχή του ΠΔΣ σε συνεδρίες Επιτροπών της Βουλής: Νομικών, Οικονομικών, Ενέργειας και Εμπορίου, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Θεσμών, Ελέγχου, Υγείας, Μεταφορών, Περιβάλλοντος, καθώς και η πραγματοποίηση συναντήσεων με θεσμικούς φορείς και πολιτειακούς αξιωματούχους.
ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
Συμπληρωματικά, μεταξύ των Δράσεων του ΠΔΣ κατά την τρέχουσα περίοδο είναι και οι εξής:
• Η εφαρμογή του ijustice και η δημιουργία υποστηρικτικής υποδομής για την ομαλή διεκπεραίωση των εργασιών.
• Συμμετοχή στην προπαρασκευαστική διαδικασία υλοποίησης του ejustice.
• Η δημιουργία και προώθηση του Κυπριακού Κέντρου Διαιτησίας και Διαμεσολάβησης (ΚΚΔΔ). Στόχος του ΠΔΣ είναι να ενθαρρύνει το δικαστικό Σώμα την παραπομπή ενός μεγάλου μέρους του backlog, για επίλυση στο ΚΚΔΔ.
• Δημιουργία του προγράμματος «Δικαιοσύνη για Όλους» με στόχο την ισότιμη πρόσβαση σε δικηγόρο και κατ’ επέκταση στη δικαιοσύνη συνανθρώπων μας που αδυνατούν να το πράξουν. Δικαιούχοι του προγράμματος είναι μόνο φυσικά πρόσωπα, λήπτες ΕΕΕ.
• Πιστοποίηση των λειτουργών συμμόρφωσης – ICA και K2Integrity.
• AMLEX – Σύστημα κατηγοριοποίησης βάσει ρίσκου των εποπτευόμενων οντοτήτων (ΔΕΠΕ, ΕΠΔΥ, δικηγόροι).
• Σύστημα αξιολόγησης των λειτουργών ΠΔΣ.
• Μελέτη για εφαρμογή συστήματος ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για την επικείμενη Τακτική Γενική Συνέλευση του ΠΔΣ που θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο του 2023.
• Κυρώσεις κατά της Ρωσίας: Ενέργειες και συνέργειες για τη διαχείριση των ζητημάτων που προκύπτουν – Σύσταση ειδικής Επιτροπής στον ΠΔΣ που παρακολουθεί τις συναφείς εξελίξεις.
• Συζήτηση προτάσεων και εισηγήσεων για διεύρυνση της δικηγορικής ύλης.
• Επανακυκλοφορία του Νομικού Βήματος σε ηλεκτρονική μορφή και αποστολή στα μέλη μας, συγκεντρωτικού ενημερωτικού δελτίου ανά τρίμηνο.
• Ίδρυση Ταμείου Υποτροφιών.
• Παράδοση Εράνου: Στο πλαίσιο της κοινωνικής του ευθύνης, ο ΠΔΣ πραγματοποίησε έρανο για ενίσχυση των κοινοτήτων που έχουν πληγεί από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021 στην ορεινή Λεμεσό και Λάρνακα. Συγκεντρώθηκε και παραδόθηκε ισόποσα στους κοινοτάρχες των κοινοτήτων το ποσό των 10.000 ευρώ από εισφορές των μελών μας καθώς και εισφορά από το ταμείο του ΠΔΣ.
• «Νομικός Γραμματισμός»: Ο ΠΔΣ υλοποιεί από κοινού με το Υπουργείο Παιδείας το πρόγραμμα του «Νομικού Γραμματισμού» για δεύτερη χρονιά. Μαθητές και εκπαιδευτικοί ενημερώνονται για το επάγγελμα του δικηγόρου για βασικές έννοιες της δικαιοσύνης, των δικαστηρίων και του Κράτους Δικαίου, έχοντας στόχο να συμβάλουμε στην απόκτηση και/ή ενίσχυση της νομικής κουλτούρας του συνόλου της κοινωνίας μας.
•«Δράση Κοινής Αντίληψης για ενίσχυση της ισότητας των φύλων και καταπολέμησης των έμφυλων διακρίσεων στον εργασιακό χώρο της δικηγορίας». Η συνομολόγηση και υιοθέτηση της «Δράσης» αποτελεί μια πρωτοποριακή δέσμευση των δικηγορικών γραφείων σχετικά με απτές εφαρμοσμένες πολιτικές και πρακτικές στον εργασιακό χώρο και ειδικότερα στα δικηγορικά γραφεία, που στοχεύουν στην προώθηση και επίτευξη της έμφυλης ισότητας, πρόληψη και αντιμετώπιση των έμφυλων διακρίσεων στην εργασία.
ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Προς τον στόχο της αναβάθμισης του δικηγορικού επαγγέλματος επικεντρώνονται και οι δυο προτάσεις του ΔΣ του ΠΔΣ, οι οποίες είναι υπό επεξεργασία στο Νομικό Συμβούλιο:
Η μία αφορά τη μεταφορά του Μητρώου των δικηγόρων των μη ασκούντων τη δικηγορία στον ΠΔΣ. Τη διαχείριση αυτού του Μητρώου έχει σήμερα το Ανώτατο Δικαστήριο.
Η δεύτερη πρόταση αφορά τον εκσυγχρονισμό των όρων εισδοχής των νέων δικηγόρων στο επάγγελμα, την αναβάθμιση και αλλαγή του πλαισίου των εξετάσεων καθώς και την αναβάθμιση των διαλέξεων που παρακολουθούν οι ασκούμενοι δικηγόροι για να εισέλθουν στο δικηγορικό Σώμα.
Άλλες εκσυγχρονιστικές προτάσεις οι οποίες είναι οι ODR (Οnline Dispute Resolution) ακροάσεις. Να εκδικάζονται, δηλαδή, υποθέσεις ηλεκτρονικά και εξ αποστάσεως, όπου δεν είναι ανάγκη να ακουστεί μαρτυρία όπως επίσης και η μαγνητοφώνηση των πρακτικών στα δικαστήρια.
Συνοψίζοντας, η δικαιοσύνη αποτελεί βασικό πυλώνα του Κράτους Δικαίου και της ομαλότητας στην οικονομική και κοινωνική ζωή. Παρόλα αυτά είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν διαχρονικές αδυναμίες που απαιτούν εκσυγχρονισμό.
Είναι ισχυρή πεποίθησή μας ότι με αποφασιστικότητα, συνδυαστική προσέγγιση, υπευθυνότητα, καλά μελετημένες και συντονισμένες δράσεις, η σταθερή παρουσία του ΠΔΣ μπορεί να συμβάλει εμπράκτως στις αναγκαίες τομές που απαιτεί το σύγχρονο περιβάλλον μέσα στο οποίο ασκείται το δικηγορικό επάγγελμα, για τη διαμόρφωση εντέλει μιας κουλτούρας, η οποία θα βοηθήσει τη μετεξέλιξη του δικαστικού μας συστήματος ούτως ώστε να ανταποκρίνεται στον διαρκή στόχο της εξειδίκευσης, της ποιότητας και της επιτάχυνσης της απονομής της δικαιοσύνης.
Διαβάστε επίσης: Άλκης Χατζηττοφής: Θα πρέπει να αναμένουμε μεγάλες προκλήσεις το 2023
*Δικηγόρου, Αντιπροέδρου Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου