Της Ελένης Καλογήρου*
Όταν το 2006 η Hermes Airports αναλάμβανε την κατασκευή δύο σύγχρονων αεροδρομίων και τη διαχείρισή τους για τα επόμενα 25 έτη με τη μέθοδο ΚΕΕ (Κατασκευή-Εκμετάλλευση-Εξώνηση), η κυπριακή οικονομία βρισκόταν σε άνθηση, με τον τουρισμό να αποφέρει στα δημόσια έσοδα περίπου €1 δισ. Τη χρονιά εκείνη είχαν επισκεφθεί την Κύπρο 2,4 εκατ. τουρίστες, ενώ η συνδεσιμότητα περιοριζόταν σε 60 προορισμούς μέσω 20 αεροπορικών εταιρειών. Εντός τριών ετών, η Hermes παρέδωσε προς χρήση δύο αεροδρόμια παγκόσμιας κλάσης και τελευταίας τεχνολογίας σε Πάφο και Λάρνακα, που έκτοτε δεν σταμάτησαν να αναβαθμίζονται, με έμφαση στην άριστη εξυπηρέτηση των χρηστών και με μία επένδυση που έχει ξεπεράσει τα €640 εκατ. συνολικά.
Έχοντας διανύσει περισσότερο από το ήμισυ της χρονικής διάρκειας της συμφωνίας παραχώρησης, μπορούμε πλέον με ασφάλεια να πούμε ότι η ανάληψη της διαχείρισης των αεροδρομίων από την Hermes συνιστά τη μεγαλύτερη επένδυση σε συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα μέχρι σήμερα στην Κύπρο και κατά γενική ομολογία την πλέον επιτυχημένη. Το 2019, δέκα χρόνια μετά την παράδοση και του δεύτερου αεροδρομίου από την Hermes, η χώρα κατέγραψε ρεκόρ αφίξεων με 4 εκατ. τουρίστες, με τα αεροδρόμια να σπάνε επίσης κάθε προηγούμενο ρεκόρ επιβατικής κίνησης (3 εκατ. η Πάφος και πέραν των 11 εκατ. συνολικά σε ένα έτος). Ο τουρισμός, όχι μόνο δεν επηρεάστηκε από τις σοβαρές διαδοχικές κρίσεις που είχε κληθεί ως τότε να αντιμετωπίσει, όπως τα μνημόνια, η αναστολή λειτουργίας αερογραμμών και μεγάλων ταξιδιωτικών πρακτόρων κ.ά., αλλά αντίθετα, μέσα από την ώθηση που έδωσε το νέο σχήμα των αεροδρομίων στη συνδεσιμότητα και την επιβατική κίνηση, πάντα σε συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία, έγινε το όχημα για την ταχύτερη έξοδο της κυπριακής οικονομίας από την κρίση, συνεισφέροντας εκείνο το έτος με €2,7 δισ. στα δημόσια έσοδα.
Η αιφνίδια έλευση της πανδημίας το 2020 υπήρξε μια άνευ προηγουμένου κρίση για τον αεροπορικό κλάδο διεθνώς, με την Κύπρο να μην αποτελεί εξαίρεση. Ως διαχειρίστρια εταιρεία των αεροδρομίων, ενώσαμε εξαρχής δυνάμεις με όλους τους φορείς του τουρισμού και την κυβέρνηση, καθώς ήταν ξεκάθαρο ότι μόνο με συνεργασία και ευελιξία θα επιτυγχάναμε να αναστρέψουμε την κατάσταση και να πετύχουμε την επανεκκίνηση του τουρισμού και την επιστροφή στην ανάπτυξη.
Σχεδόν τρία χρόνια μετά, η προσπάθεια επαναφοράς της Κύπρου στις θεαματικές επιδόσεις που ανέκοψε η πανδημία, άρχισε να αποδίδει καρπούς και ενώ στο μεταξύ απωλέσαμε τη ρωσική και την ουκρανική αγορά από τον Φεβρουάριο του ’22, συνεπεία της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Το 2022 περισσότεροι από εννέα εκατομμύρια επιβάτες ταξίδεψαν από και προς τα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου, αριθμός ο οποίος αντιστοιχεί περίπου στο 80% της επιβατικής κίνησης του 2019, ενώ η συνδεσιμότητα της χώρας μας έχει ενισχυθεί σημαντικά, μετρώντας πλέον 140 προορισμούς σε 38 χώρες μέσω 50 αεροπορικών εταιρειών. Πέραν δε των άλλων προκλήσεων, τα αεροδρόμιά μας κατάφεραν το περασμένο καλοκαίρι να αντιμετωπίσουν την πίεση των αυξανόμενων αριθμών ταξιδιωτών, χωρίς σοβαρά λειτουργικά προβλήματα και κυρίως χωρίς τις εικόνες χάους που είδαμε σε άλλα αεροδρόμια της Ευρώπης, χάρη στην καλή οργάνωση και συντονισμό όλης της αεροδρομικής κοινότητας.
Το 2022 έγινε περισσότερο απτή από ποτέ η δυναμική διείσδυση της χώρας μας και σε άλλες αγορές, πέραν των παραδοσιακών, χάρη σε μια εντατική προσπάθεια και σχεδιασμούς χρόνων. Το φετινό καλοκαίρι προσελκύσαμε μεγάλο αριθμό ταξιδιωτών από ευρωπαϊκές χώρες, σε επίπεδα που δεν είχαμε ξαναδεί στο παρελθόν, μεταξύ των οποίων η Πολωνία, η Γαλλία, η Ιταλία, ενώ αξιοσημείωτη είναι η κινητικότητα και από χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία και η Ελβετία. Η κατακόρυφη άνοδος του αριθμού των ταξιδιωτών προέκυψε αφενός διότι αυξήθηκαν οι πτήσεις από ευρωπαϊκές αγορές και αφετέρου μέσα από στοχευμένες εκστρατείες μάρκετινγκ από το Υφυπουργείο Τουρισμού -με συνεισφορά τόσο της Hermes Airports όσο και άλλων φορέων του τουρισμού- που δημιουργούν ζήτηση για τη χώρα μας. Είναι, επίσης, εμφανές ότι μετά από δύο χρόνια πανδημίας, ο κόσμος αποζητά τα ταξίδια και η Κύπρος άρχισε να παίρνει μεγαλύτερο μερίδιο από την ευρωπαϊκή τουριστική αγορά.
Αξίζει όμως να τονιστεί ότι στη σημαντική επιβατική ανάκαμψη που καταγράφηκε φέτος, συνέβαλε αποφασιστικά και το σχέδιο κινήτρων προς αεροπορικές εταιρείες που εφαρμόζεται τα τελευταία δέκα χρόνια σε συνεργασία με το Υπουργείο Μεταφορών, στο οποίο η Hermes έχει επενδύσει πέραν των €120 εκατ., με τα αποτελέσματά του να είναι παραπάνω από εμφανή σε αυτό το διάστημα. Η ανανέωση του Σχεδίου τον προηγούμενο Νοέμβριο έως και το 2027, κρίνεται ως εξαιρετικής σημασίας για την περαιτέρω ανάπτυξη της αεροπορικής κίνησης, της οικονομίας και του τουρισμού, σε μια περίοδο που ο τομέας σε παγκόσμιο επίπεδο βρίσκεται υπό τη δαμόκλειο σπάθη του έντονου πληθωρισμού, των αυξήσεων στις τιμές των καυσίμων και των αυξημένων επενδύσεων που απαιτούνται για την αειφόρο ανάπτυξη.
Οι πρόσφατες ανακοινώσεις από πλευράς Ryanair και Wizz Air για περαιτέρω ενίσχυση της βάσης τους στην Κύπρο με την προσθήκη επιπλέον αεροσκαφών και ευρεία επέκταση των πτητικών τους προγραμμάτων, αποτελούν ισχυρή ψήφο εμπιστοσύνης προς την Κύπρο και τα κυπριακά αεροδρόμια και επιβεβαιώνουν με τον καλύτερο τρόπο την αναγκαιότητα του σχεδίου κινήτρων. Είμαστε βέβαιοι, πως πέραν των δύο αυτών εταιρειών, κατά τη διάρκεια του 2023 θα δούμε αντίστοιχες κινήσεις και από άλλες αεροπορικές εταιρείες.
Σε ό,τι αφορά το 2023, στόχος μας είναι να συνεχιστεί η δυναμική που καταγράφηκε το 2022. Εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση της περαιτέρω ενίσχυσης της συνδεσιμότητας του νησιού, ώστε να προσελκύσουμε περισσότερες αεροπορικές εταιρείες και να ενδυναμώσουμε τα υφιστάμενα πτητικά προγράμματα, με έμφαση σε προορισμούς με τους οποίους δεν υπάρχει επαρκής αεροπορική σύνδεση ή που μπορούν να επεκταθούν και τη χειμερινή περίοδο. Εστιάζουμε την προσοχή μας σε ευρωπαϊκές αγορές, κτίζοντας πάνω στα θεμέλια του 2022, με στόχο σύντομα να φτάσουμε και να ξεπεράσουμε τα επίπεδα επιβατικής κίνησης του 2019. Πιστεύουμε δε πως, εφόσον όλοι οι αρμόδιοι φορείς συνεχίσουμε σε αυτό το μοτίβο ενεργειών και συνεργειών, μπορούμε να φτάσουμε τον στόχο των 13,7 εκατομμυρίων επιβατών μέχρι το 2027.
ΜΕΙΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ
Την ίδια ώρα, συνεχίζουμε τους σχεδιασμούς μας για περαιτέρω βελτίωση των υπηρεσιών των αεροδρομίων, αλλά και μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος της Hermes. Ως προς το τελευταίο, τα φωτοβολταϊκά πάρκα που έχουμε δημιουργήσει στα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου, θα καλύπτουν το 25% και 30% αντίστοιχα των ενεργειακών αναγκών των δύο αεροδρομίων, ενώ θα συμβάλουν αποφασιστικά στην επίτευξη τόσο των εθνικών στόχων χρήσης ΑΠΕ όσο και της δικής μας δέσμευσης ως αεροδρόμια για μηδενική εκπομπή ρύπων μέχρι το 2050.
Πρωτίστως, για εμάς στην Hermes, η θέση μας ως στρατηγικός εταίρος στον τουρισμό και την ανάπτυξη του τόπου δεν περιορίζεται στους αριθμούς. Το όραμά μας για τα κυπριακά αεροδρόμια, είναι να αποτελούν ένα φιλόξενο καλωσόρισμα και αποχαιρετισμό στους επισκέπτες, μια ξενάγηση στον πολιτισμό της Κύπρου μέσα από τα έργα «Αίσθησης του Τόπου» που υλοποιούμε, αλλά και ένα βήμα στην Κύπρο του αύριο, καθώς ηγούμαστε της αλλαγής προς τη βιώσιμη ανάπτυξη μέσα από μια σειρά υπεύθυνων ενεργειών για την προστασία του περιβάλλοντος, τη στήριξη των κοινοτήτων και τη δημιουργία ενός ασφαλούς και παραγωγικού χώρου εργασίας. Με πίστη στο όραμα και τις δυνάμεις μας, θα πορευτούμε και στα επόμενα χρόνια, όπως κάναμε και στο παρελθόν, στοχεύοντας σε ακόμα μεγαλύτερες επιτυχίες που θα συνεχίσουν να συμβάλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας του τόπου και ιδιαίτερα του κλάδου του τουρισμού.
*Ανώτατης Εκτελεστικής Διευθύντριας της Hermes Airports