Του Παύλου Λοΐζου*
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε πρόσφατα ένα νέο νομοσχέδιο που στοχεύει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με τη μείωση των εκπομπών άνθρακα. Η νέα αυτή νομοθεσία έχει σημαντικές επιπτώσεις στις αγορές ακινήτων της Κύπρου και της Ελλάδας, όπου υπάρχει μεγάλο απόθεμα κτιρίων ηλικίας άνω των 30 ετών και απαιτούν ενεργειακή αναβάθμιση.
Εάν και όταν γίνει η ενσωμάτωση στην τοπική νομοθεσία, αυτοί οι νέοι κανονισμοί θα απαιτήσουν όλα τα νέα κτίρια να έχουν μηδενικές εκπομπές από το 2028, με προθεσμία για τα νέα κτίρια που κατοικούνται, λειτουργούν ή ανήκουν σε δημόσιες αρχές, το 2026. Όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να εξοπλιστούν με φωτοβολταϊκά έως το 2028, όπου είναι τεχνικά κατάλληλο και οικονομικά εφικτό, ενώ τα κτίρια κατοικιών που υπόκεινται σε ριζική ανακαίνιση έχουν προθεσμία έως το 2032.
Η πιο σημαντική παράμετρος είναι ότι τα κτίρια κατοικιών θα πρέπει να επιτύχουν, τουλάχιστον, κατηγορία ενεργειακής απόδοσης E έως το 2030 και D έως το 2033 - σε κλίμακα από το Α έως το G, με το τελευταίο να αντιστοιχεί στο 15% των κτιρίων με τη χειρότερη απόδοση στο εθνικό απόθεμα κτιρίων ένα κράτος μέλος. Εάν ένα κτίριο δεν πληροί αυτά τα κριτήρια ενεργειακής απόδοσης, τότε δεν θα είναι δυνατή η υποθήκη του ή η μεταβίβαση της κυριότητάς του (δηλαδή η πώληση του).
Η Κύπρος και η Ελλάδα διαθέτουν μεγάλο απόθεμα παλαιών κτιρίων που δεν πληρούν τα νέα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης που ορίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην Κύπρο, για παράδειγμα, περίπου το 70% των κτιρίων κατασκευάστηκε πριν από τη δεκαετία του 1980, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό είναι γύρω στο 55%.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα, υπάρχουν περίπου 154.000 κτίρια στην Ελλάδα που κατασκευάστηκαν πριν από το 1919 και 324.700 κτίρια που κατασκευάστηκαν μεταξύ 1919 και 1945. Επιπλέον, περίπου 573.250 κτίρια κατασκευάστηκαν μεταξύ 1946 και 1960, και 639.475 κτίρια κατασκευάστηκαν μεταξύ 1961 και 1970.
Αυτά τα παλιά κτίρια απαιτούν σημαντικές αναβαθμίσεις για να πληρούν τα νέα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης και αναμένεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις τοπικές αγορές ακινήτων. Τα νέα πρότυπα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε υψηλότερο κόστος για τους ιδιοκτήτες κατοικιών και τους ιδιοκτήτες μεγάλων εκτάσεων γης, καθώς και για τους αγοραστές και τους ενοικιαστές που αναζητούν πιο ενεργειακά αποδοτικά ακίνητα. Το κόστος ανακαίνισης ενός κτιρίου ώστε να πληροί τα νέα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης μπορεί να είναι σημαντικό και κυμαίνεται από αρκετές χιλιάδες ευρώ έως δεκάδες χιλιάδες ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος του ακινήτου και την έκταση της απαιτούμενης ανακαίνισης.
Για παράδειγμα, στην Κύπρο, το κόστος ανακαίνισης ενός κτιρίου ώστε να πληροί τα νέα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης μπορεί να κυμαίνεται από 7.500 έως 30.000 ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος του ακινήτου και την έκταση της απαιτούμενης ανακαίνισης. Επιπλέον, οι νέοι κανονισμοί θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μείωση της αξίας των ακινήτων για κτίρια που δεν πληρούν τα νέα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης.
Επιπλέον, οι νέοι κανονισμοί θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη ζήτηση για παλαιότερα κτίρια που δεν πληρούν τα νέα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης. Αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις τοπικές αγορές ακινήτων, καθώς πολλά από αυτά τα παλαιότερα κτίρια βρίσκονται σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς και αποτελούν σημαντικό μέρος της τοπικής οικονομίας.
Οι νέοι κανονισμοί θα μπορούσαν επίσης να έχουν επιπτώσεις στον κατασκευαστικό κλάδο στην Κύπρο και την Ελλάδα. Με βάση τους νέους κανονισμούς, οι κατασκευαστικές εταιρείες θα πρέπει να επικεντρωθούν στην κατασκευή πιο ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώση του κλάδου, εάν οι κατασκευαστές είναι απρόθυμοι να επενδύσουν σε πιο ακριβά αναπτυξιακά έργα.
Από την άλλη πλευρά, οι νέοι κανονισμοί δημιουργούν ευκαιρίες σε διάφορους ενδιαφερόμενους στην αγορά ακινήτων να αναλάβουν δράση για τη συμμόρφωση και τη βιωσιμότητα. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων και οι ιδιοκτήτες μεγάλων εκτάσεων γης μπορούν να επωφεληθούν από οικονομικά κίνητρα για να επενδύσουν σε ενεργειακά αποδοτικές αναβαθμίσεις και ανακαινίσεις των ακινήτων τους. Οι τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μπορούν να δημιουργήσουν επιλογές χρηματοδότησης και προϊόντα που υποστηρίζουν αυτές τις επενδύσεις (Sustainable Finance), όπως πράσινα στεγαστικά δάνεια ή δάνεια που προσφέρουν μειωμένα επιτόκια για ενεργειακά αποδοτικά ακίνητα. Οι κατασκευαστές ακινήτων και οι κατασκευαστικές εταιρείες μπορούν να ενσωματώσουν βιώσιμες οικοδομικές πρακτικές στα έργα τους, κάτι που θα τους δώσει συγκριτικό πλεονέκτημα, καθώς η ζήτηση για τέτοια κτίρια αυξάνεται. Επιπλέον, οι κτηματομεσίτες μπορούν να ενημερώνουν τους πελάτες τους για τα οφέλη των ενεργειακά αποδοτικών ακινήτων και να τους καθοδηγούν προς τη λήψη βιώσιμων επιλογών. Αγκαλιάζοντας αυτές τις ευκαιρίες, οι ενδιαφερόμενοι όχι μόνο θα συμμορφώνονται με τους νέους κανονισμούς, αλλά θα ενισχύσουν τη φήμη και την αξία της επωνυμίας τους, θα αυξήσουν την αξία των ακινήτων τους και θα συμβάλουν σε ένα πιο βιώσιμο μέλλον.
Η Ask Wire μπορεί να βοηθήσει τα ενδιαφερόμενα μέρη του κλάδου με τρεις τρόπους: Πρώτον, χαρτογραφώντας πού βρίσκονται αυτά τα ακίνητα ανάλογα με την ηλικία τους. Αυτό θα διευκολύνει στοχευμένες πρωτοβουλίες χρηματοδότησης και μάρκετινγκ από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, παρόχους ενέργειας και αυτούς που προσφέρουν υπηρεσίες σχετικές με την ενεργειακή απόδοση. Δεύτερον, σε συνεργασία με το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), η εταιρεία έχει αναπτύξει ένα καινοτόμο μοντέλο που αξιολογεί την ενεργειακή απόδοση των οικιστικών κτιρίων. Το μοντέλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την μαζική αξιολόγηση ακινήτων, επιτρέποντας στις τράπεζες να βαθμολογήσουν την ενεργειακή απόδοση των εξασφαλίσεων τους και να το χρησιμοποιήσουν για να δημιουργήσουν δυνητικούς πελάτες για νέα, πράσινα δάνεια. Τρίτον, μέχρι το τέλος του έτους, η Ask Wire θα λανσάρει το δικό της πλαίσιο αξιολόγησης ESG που θα επιτρέπει στους ιδιοκτήτες ακινήτων να διαχειρίζονται τα κτίριά τους σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητά τους, βοηθώντας το περιβάλλον και προσθέτοντας αξία στους ενοικιαστές και το χαρτοφυλάκιό τους.
*CEO της Ask WiRE