Την ώρα που η οικονομία του πλανήτη προσπαθούσε με νύχια και με δόντια να ανακτήσει τις ισορροπίες της και να σταθεί στα πόδια της μετά από μια “καυτή” δεκαετία που άφησε πληγές, η αεροπορική επιδρομή των ΗΠΑ και η δολοφονία ενός από τους ισχυρότερους στρατηγούς του Ιράν, επανέφεραν μνήμες και φόβους.
Οι αντιδράσεις που προέκυψαν υπενθύμισαν επίσης ότι οι ισορροπίες είναι εύθραυστες και οι γεωπολιτικές προκλήσεις απειλούν την παγκόσμια ανάπτυξη.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το πρακτορείο Bloomberg, οι επενδυτές επιβεβαίωσαν τα “ακμαία” αντανακλαστικά τους απέναντι σε τέτοιου είδους αποσταθεροποιητικές κινήσεις, οδηγώντας τα διεθνή χρηματιστήρια στο “κόκκινο”, εκτοξεύοντας τα ασφαλή καταφύγια όπως ο χρυσός σε υψηλά τετραμήνου, ενώ οι τιμές του πετρελαίου “πήραν φωτιά”, λόγω των ανησυχιών για ένταση στην Μέση Ανατολή.
Έτσι λοιπόν, το κλίμα ανατράπηκε μέσα σε μόλις μια ημέρα: τα χαμόγελα που είχαν δημιουργηθεί λόγω του μακροβιότερου ράλι της δεκαετίας, και η ευφορία που είχε φέρει η προκαταρκτική συμφωνία ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα σε συνδυασμό με την επιχειρηματική εμπιστοσύνη, έδωσαν τη θέση του στον φόβο και τον πανικό.
Ήδη οι διεθνείς αναλυτές προειδοποιούν ότι ενδέχεται να υπάρξει άλμα στις τιμές του πετρελαίου το οποίο θα ξεπερνά τα 80 δολάρια το βαρέλι, κάτι που θα αποτελούσε βαρύ πλήγμα για τις οικονομίες που στηρίζονται στις εισαγωγές ενεργειακών προϊόντων, ρίχνοντας χαμηλά την ζήτηση των καταναλωτών.
Σύμφωνα με τον Γουέλιαν Γουιράντο, οικονομολόγο στην Oversea-Chinese Banking Corp, “πάνω που η αγορά είχε αρχίσει να αναστενάζει με ανακούφιση ότι έχει απομακρυνθεί ο κίνδυνος κλιμάκωσης του εμπορικού πολέμου, έκανε την εμφάνισή του ακόμη ένας παράγοντας ρίσκου και μάλιστα από το πουθενά”.
Tι σημαίνει εν τέλει η ένταση στη Μέση Ανατολή για την παγκόσμια οικονομία, στην αυγή της νέας δεκαετίας; Κατά πόσο είναι πιθανό να επανέλθει δριμύτερο το ενδεχόμενο μιας νέας παγκόσμιας ύφεσης;
Το πετρέλαιο θα δείξει τον δρόμο και θα δώσει απαντήσεις. Ένα απότομο άλμα στις τιμές και μια παρατεταμένη περίοδος υψηλών πτήσεων θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις οικονομίες πέραν της Μέσης Ανατολής. Οι αναδυόμενες αγορές που κυριαρχούν στη λίστα των πετρελαιοπαραγωγών χωρών συγκαταλέγονται στους κερδισμένους, με αύξηση των εσόδων από τις πωλήσεις αργού και μείωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών.
Παρ' όλα αυτά, ο Τσάρλι Ρόμπερτσον, επικεφαλής οικονομολόγος της Renaissance Capital, υπογραμμίζει ότι οι ανησυχίες για υψηλότερο ενεργειακό κόστος λόγω γεωπολιτικών αναταράξεων αποτελούν συχνό φαινόμενο την τελευταία δεκαετία.
Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει κανείς να αγνοήσει το ρίσκο για την οικονομική ανάπτυξη. Υπάρχει όμως και δικλείδες ασφαλείας. «Τα στρατηγικά πετρελαϊκά αποθέματα είναι αρκετά μεγάλα σε ΗΠΑ, Κίνα και Ευρωπαϊκή Ένωση ώστε να αντεπεξέλθουν στο ενδεχόμενο προβλημάτων στην προσφορά από Σαουδική Αραβία ή στο ενδεχόμενο κλεισίματος των Στενών του Ορμούζ», εξηγεί ο κ. Ρόμπερτσον.
Σε κάθε περίπτωση, περιθώριο για εφησυχασμό δεν υπάρχει, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg.
“Ο εφησυχασμός είναι το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται ο κόσμος. Εάν οι τιμές του πετρελαίου εκτοξευθούν, αυτό συνεπάγεται άλμα του πληθωρισμού και εκτροχιασμό της παγκόσμιας οικονομίας. Μετά τον σινο-αμερικανικό εμπορικό πόλεμο και την αντίδραση των αγορών στη διαμάχη Ουάσιγκτον και Πεκίνου, η ένταση στη Μέση Ανατολή αποτελεί υπενθύμιση των κινδύνων που απειλούν την παγκόσμια ανάπτυξη”, τονίζει ο Χάουι Λι της ΟCBC που έχει την έδρα της στη Σιγκαπούρη.