Του Σωκράτη Ιωακείμ
Σχεδόν ένα χρόνο µετά την κατάρρευση του Συνεργατισµού, η πλειοψηφία της κοινής γνώµης επιθυµεί την αναβίωσή του, κάτι το οποίο αποτυπώθηκε και σε έρευνα που δηµοσίευσε πρόσφατα η εφηµερίδα «Σηµερινή», αφού το 63% των ερωτηθέντων εξέφρασαν την άποψη ότι ο Συνεργατισµός πρέπει να δηµιουργηθεί ξανά. Είναι όµως αυτό εφικτό και τι θέση διατυπώνουν για το θέµα πολιτικά κόµµατα;
Το εγχείρηµα, όπως µας τονίστηκε αρµοδίως, είναι πολύ δύσκολο, καθώς πλέον δεν θα µιλάµε για έναν νέο Συνεργατισµό αλλά για µία νέα τράπεζα που θα ακολουθεί τους αυστηρούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών στο πλαίσιο του ενιαίου εποπτικού µηχανισµού. Επιπρόσθετα, η αυτοχρηµατοδότηση αυτής της προσπάθειας θα πρέπει να γίνει από τα µέλη της και να τεθεί η αρχή τού «ένα µέλος, µία ψήφος, µία µετοχή».
Ελάχιστα απαιτούμενα
Τι άλλο όµως χρειάζεται σήµερα για να γίνει µια καινούργια τράπεζα στην Κύπρο; Καταρχάς απαιτούνται:
-Ελάχιστο κεφάλαιο €5 εκατ.
-Μηχανογραφικό σύστημα
-Σωστή εσωτερική διακυβέρνηση
-Να ακολουθούνται οι ορθές τραπεζικές πρακτικές
-Ελάχιστοι δείκτες ιδίων κεφαλαίων και ρευστότητας
-Αυστηροί έλεγχοι χορήγησης δανείων.
Τι πρέπει να περιλαμβάνει το επιχειρηματικό σχέδιο
Επιπρόσθετα, θα πρέπει να υπάρξει ένα εµπεριστατωµένο επιχειρηµατικό σχέδιο για τον νέο συνεταιρισµό. Ένα επιχειρηµατικό σχέδιο είναι µια ρεαλιστική απεικόνιση του τρόπου λειτουργίας του συνεταιρισµού. Θα χρησιµοποιηθεί ως πρότυπο όχι µόνο για την υλοποίηση, αλλά και για τις ενέργειες που ο συνεταιρισµός θα αναλάβει κατά τη διάρκεια της δραστηριότητάς του.
Το επιχειρηµατικό σχέδιο πρέπει να επικεντρωθεί στις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να γίνει η έναρξη λειτουργίας του συνεταιρισµού. Το επιχειρηµατικό σχέδιο περιλαµβάνει συνήθως λεπτοµέρειες, όπως το απαραίτητο προσωπικό που θα χρειαστεί να προσληφθεί, περιγραφές των θέσεων των εργαζοµένων, την εγκατάσταση του συνεταιρισµού (µαζί µε τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και εξοπλισµό) και το οικονοµικό «πακέτο», όπως οι παραγωγικές διαδικασίες και η ροή του προϊόντος, οι σχέσεις µε τους πελάτες και τους προµηθευτές κλπ.
Μπορεί επίσης να περιλαµβάνει τα βήµατα για την εµπλοκή νέων µελών, καθώς και πρακτικές που θα εφαρµοστούν, π.χ. λογιστικό σχέδιο, συνεταιριστικές πρακτικές κλπ.
Η θέση της κυβέρνησης
Στο ερώτηµα κατά πόσον υπάρχει βούληση από πλευράς κυβέρνησης να συµβάλει στην αναβίωση του Συνεργατισµού, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Πρόδροµος Προδρόµου, απάντησε αρνητικά. «Εξ ορισµού ο πρωτότυπος Συνεργατισµός ήταν γέννηµα θρέµµα της κοινωνίας και από πλευράς κυβέρνησης δεν υπάρχει καµία πρόθεση να συµβάλει µε κεφάλαια σε ένα πιθανό νέο εγχείρηµα. Ο Συνεργατισµός έγινε κρατικός επειδή ήθελε κεφάλαια και ποτέ δεν υπήρχε καµία πρόθεση από πλευράς κυβέρνησης να γίνει ο βασικός του µέτοχος», ξεκαθάρισε και πρόσθεσε πως «µόνο µε ιδιωτική πρωτοβουλία µπορεί να γίνει εφικτή η αναβίωσή του».
Τράπεζα µε συνεργατικές αξίες
Για το ίδιο θέµα τοποθετήθηκε και ο πρώην γενικός διευθυντής του Συνεργατισµού, Μάριος Κληρίδης. «Πολύς κόσµος θέλει να ξαναδεί έναν Συνεργατισµό να δηµιουργείται, γιατί νοµίζει ότι θα είναι παρόµοιος µε εκείνον που είχαµε προηγουµένως, όµως τα δεδοµένα έχουν αλλάξει σε µεγάλο βαθµό. Ένας νέος Συνεργατισµός δεν θα µπορεί να είναι µε την ίδια µορφή και µε τους ίδιους σκοπούς που είχε ο αρχικός Συνεργατισµός, που ήταν να βοηθά τους αγρότες και τους ανθρώπους που ζούσαν κυρίως στην ύπαιθρο. Αν βέβαια βρεθεί αρκετός κόσµος που να βάλει από ένα µικρό ποσό για να δηµιουργηθεί ένας Συνεργατισµός όπως ήταν τότε, µπορεί να γίνει», είπε, προσθέτοντας πως «πιο εφικτή είναι η δηµιουργία ενός building society, δηλαδή µιας τράπεζας η οποία θα έχει συνεργατικές αξίες».
Ο Μάριος Κληρίδης προειδοποίησε ωστόσο ότι χρειάζεται µεγάλη προσοχή στην εταιρική διακυβέρνηση του νέου σχήµατος. «Εάν τα µέλη είναι κάποιοι οι οποίοι κυνηγούν ψήφους, τότε ο νέος οργανισµός θα είναι ευάλωτος στην παραχώρηση ψηφοθηρικών δανείων», τόνισε.
Μικρά δάνεια σε εξειδικευµένες οµάδες
Σύµφωνα µε τον βουλευτή του ∆ΗΣΥ και µέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονοµικών Ονούφριο Κουλά, που µίλησε στο Economy Today, πρέπει να είναι κατανοητό πως το όποιο τραπεζικό ίδρυµα, όπως και να ονοµάζεται, θα πρέπει να λειτουργεί ως µια τράπεζα κάτω από τους κανόνες της ενιαίας τραπεζικής ένωσης. «Πρέπει δηλαδή να έχει ελάχιστους δείκτες ιδίων κεφαλαίων και ρευστότητας και αυστηρούς ελέγχους χορήγησης των δανείων», είπε.
Ο κ. Κουλάς διερωτήθηκε γιατί κάποιοι λένε πως έχουµε σήµερα την ανάγκη ύπαρξης µιας πιο ανθρωποκεντρικής τράπεζας. «Οι υπόλοιπες τράπεζες δηλαδή σήµερα είναι απάνθρωπες; Αν µε τον όρο ανθρωποκεντρική εννοούµε τον τρόπο που λειτουργούσε προηγουµένως ο Συνεργατισµός, τότε το πιθανό νέο εγχείρηµα θα οδηγηθεί µε µαθηµατική ακρίβεια σε αποτυχία», τόνισε.
Στη συνέχεια των δηλώσεών του ανέφερε πως το κράτος δεν µπορεί να είναι ούτε µέτοχος ούτε να έχει κεφάλαια στο νέο σχήµα. «Από την άλλη, αν µπορεί το νέο σχήµα να εξειδικευτεί σε ένα κοµµάτι της αγοράς που δεν έχει εύκολη πρόσβαση σε δανειοδότηση, θα είναι κάτι θετικό. Να δίνονται δηλαδή µικρά δάνεια σε εξειδικευµένες οµάδες του πληθυσµού», είπε.
Μελέτη για αναβίωση διεξάγει το ΑΚΕΛ
Βέβαιος ότι µπορεί να υπάρξει αναβίωση του Συνεργατισµού εµφανίστηκε από την πλευρά του ο βουλευτής και εκπρόσωπος Τύπου του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου.
«Εµείς ως ΑΚΕΛ, επειδή ακριβώς θεωρούµε απαραίτητη την παρουσία του Συνεργατισµού στην Κύπρο, έχουµε αναθέσει σε οίκο να µας ετοιµάσει µελέτη µε όλα τα πιθανά οφέλη και τις επιπτώσεις από ενδεχόµενη αναβίωσή του. Γνωρίζουµε ότι δεν είναι εύκολη υπόθεση, όµως οφείλουµε να κάνουµε όλα όσα χρειάζονται», τόνισε.
Ο κ. Στεφάνου πρόσθεσε πως η αναβίωση του Συνεργατισµού δεν πρέπει να αφορά µόνο το χρηµατοπιστωτικό µέρος. «Η συνεργατική συµµετοχική διαδικασία είναι κάτι το οποίο έχει ανάγκη η κυπριακή οικονοµία», πρόσθεσε.
Σηκώνει η Κύπρος νέα τράπεζα;
Ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονοµικών και βουλευτής του ∆ΗΚΟ, Άγγελος Βότσης, ανέφερε πως το πρώτο ερώτηµα που θα πρέπει να απαντηθεί είναι το κατά πόσον σηκώνει η Κύπρος µια νέα τράπεζα, µετά και τη συρρίκνωση του κλάδου τα τελευταία χρόνια. «Το θέµα είναι να πληροί τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Πλέον υπάρχει µια νέα τάξη πραγµάτων και σίγουρα δεν µπορεί να υπάρξει ξανά Συνεργατισµός µε τον τρόπο που τον ξέραµε», είπε.
Αναβίωση παλιού καλού Συνεργατισµού
Ως Συµµαχία Πολιτών, θα θέλαµε να δούµε να αναβιώνει ο παλιός καλός Συνεργατισµός των παππούδων µας που στόχο είχε τη λογική και µετρηµένη εξυπηρέτηση του πελάτη/µέλους του, ανέφερε ο αναπληρωτής πρόεδρος της Συµµαχίας Πολιτών, Παναγιώτης Σαββίδης. «∆εν υπάρχει ένα τραπεζικό µοντέλο που να ικανοποιεί τις ανάγκες όλων σε όλες τις στιγµές. Σήµερα χρειαζόµαστε τράπεζες που να αντιλαµβάνονται τις ειδικές απαιτήσεις των πελατών τους και τις συγκεκριµένες δυναµικές της κάθε περιοχής στην Κύπρο. Η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου και η κυβέρνηση οφείλουν να ενθαρρύνουν οµάδες επενδυτών να δηµιουργήσουν νέα τραπεζικά µοντέλα που να ικανοποιούν τις συγκεκριµένες χρηµατοδοτικές ανάγκες ιδιωτών και µικρών επιχειρήσεων, στο παλιό µοντέλο του Συνεργατισµού που χρηµατοδοτούσε το κεφάλαιο κίνησης και τις προσωρινές χρηµατοδοτικές ανάγκες των πελατών του µέχρι να έχουν εισοδήµατα από την παραγωγή τους», είπε.
Σωστή εταιρική διακυβέρνηση
Η οικονοµολόγος και ανεξάρτητη βουλευτής Άννα Θεολόγου εξέφρασε την άποψη πως θα µπορούσε να λειτουργήσει εκ νέου ο Συνεργατισµός, νοουµένου ότι θα τροποποιηθούν κάποια σηµεία στη νοµοθεσία που έχουν να κάνουν µε τις πιστώσεις και την εµπορία αγαθών. «Να µην επιτρέπουν τη διασπάθιση και την κακή διαχείριση. Τα άτοµα να έχουν ένα άλφα επίπεδο γνώσεων και να υπάρχει σωστή εταιρική διακυβέρνηση», τόνισε.
ΣΚΟΠΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
Ο κύριος σκοπός των Συνεργατικών Εταιρειών είναι η βελτίωση της οικονοµικής, κοινωνικής και µορφωτικής θέσης των µελών τους, σύµφωνα µε τις διεθνείς συνεργατικές αξίες της αυτοβοήθειας, της αυτοευθύνης, της αλληλεγγύης, της ισότητας, της δικαιοσύνης και της δηµοκρατίας, όπως αυτές καθορίζονται από την Παγκόσµια Συνεργατική Ένωση.
ΟΡΟΙ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ΜΕΛΟΥΣ
Κάθε φυσικό πρόσωπο δικαιούται να γίνει µέλος σε οποιαδήποτε Συνεργατική Εταιρεία, νοουµένου ότι πληροί τα κριτήρια του κοινού δεσµού, δηλ. έχει συµπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του και διαµένει ή είναι ιδιοκτήτης ακίνητης περιουσίας, η οποία βρίσκεται µέσα στην περιοχή των εργασιών της εταιρείας. ΕΤ
Το παραδειγμα της rabobank
Η ολλανδική συνεταιριστική τράπεζα Rabobank αποτελεί διεθνές χρηµατοπιστωτικό ίδρυµα µε σχεδόν 2 εκατοµµύρια µέλη και χαρτοφυλάκιο που αποτελείται από 8,3 εκατοµµύρια πελάτες σε όλο τον κόσµο. Ο συνεταιριστικός της χαρακτήρας, που ξεκίνησε τον 19ο αιώνα από µια οµάδα αγροτών, την καθιστά βαθύ γνώστη της παγκόσµιας αγροδιατροφικής βιοµηχανίας, υποστηρίζοντας δυναµικά την οικονοµική ανάπτυξη της Ολλανδίας. Παράλληλα, στις αγορές όπου δραστηριοποιείται, η Rabobank παρέχει σύγχρονα τραπεζικά εργαλεία βιώσιµης γεωργίας, στο φάσµα της λιανικής - χονδρικής - ιδιωτικής τραπεζικής, των συµβουλευτικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών διαχείρισης ακινήτων. Με κεφαλαιακή επάρκεια Κατηγορίας 1, ο όµιλος Rabobank αποτελεί σήµερα ένα από τα µεγαλύτερα χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα παγκοσµίως.
ΤΥΠΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
Οι διάφοροι τύποι των Συνεργατικών Εταιρειών, όπως ορίζονται από τον νόµο, είναι οι ακόλουθοι:
● «Πρωτοβάθµια Συνεργατική Εταιρεία» - Συνεργατική Εταιρεία της οποίας µέλη είναι µόνο φυσικά πρόσωπα (τουλάχιστον 12 άτοµα).
● «∆ευτεροβάθµια Συνεργατική Εταιρεία» - Συνεργατική Εταιρεία η οποία έχει ως µέλη της είτε 12 φυσικά πρόσωπα και µία πρωτοβάθµια Συνεργατική Εταιρεία, είτε τουλάχιστον 5 πρωτοβάθµιες.
● «Τριτοβάθµια Συνεργατική Εταιρεία» - Συνεργατική Εταιρεία της οποίας τουλάχιστον ένα µέλος είναι δευτεροβάθµια Συνεργατική Εταιρεία.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Η ίδρυση του Συνεργατικού Κινήµατος της Κύπρου, στις αρχές του 20ού αιώνα, ήταν η πιο ουσιαστική αντίδραση της κοινωνίας ενάντια στην οικονοµική και κοινωνική καταπίεση του ατόµου και κυρίως ενάντια στο φαινόµενο της τοκογλυφίας. H πρώτη Συνεργατική Εταιρεία συστάθηκε το 1909 µε την ίδρυση της «Χωρικής Τράπεζας Λευκονοίκου». Το 1914 το Νοµοθετικό Σώµα ψήφισε τον Νόµο 13 «περί Συνεργατικών Πιστωτικών Εταιρειών». Το 1923 τέθηκε σε ισχύ ξεχωριστός νόµος, ο οποίος προέβλεπε την ίδρυση Συνεργατικών Εταιρειών µη πιστωτικού χαρακτήρα. Επίσης, την ίδια περίοδο, η αποικιοκρατική κυβέρνηση παραχώρησε στις Συνεργατικές Εταιρείες, µέσω του ∆ανειστικού Ταµείου, δάνεια συνολικού ύψους 20.000 αγγλικών λιρών για να βοηθήσει στην ανάπτυξη του θεσµού.
Το 1925, η κυβέρνηση, µε στόχο την αντιµετώπιση των οικονοµικών προβληµάτων που δηµιουργήθηκαν λόγω του Α΄ Παγκοσµίου Πολέµου, ίδρυσε τη Γεωργική Τράπεζα, σκοπός της οποίας ήταν η παραχώρηση µακροπρόθεσµων πιστώσεων προς τους γεωργούς. Τα δάνεια αυτά παραχωρούνταν µέσω των Συνεργατικών Εταιρειών έναντι υποθήκης, η οποία εγγραφόταν στο όνοµα της Εταιρείας και στη συνέχεια µεταβιβαζόταν, αµέσως, στη Γεωργική Τράπεζα.
Παρόλο που η Γεωργική Τράπεζα, κατά γενική εκτίµηση, δεν µπόρεσε να πετύχει τους σκοπούς για τους οποίους ιδρύθηκε, εντούτοις επηρέασε πολύ θετικά την επέκταση του Συνεργατικού Κινήµατος στην Κύπρο. Η παρεµβολή των Συνεργατικών Εταιρειών στη δανειοδοτική διαδικασία ώθησε τους κατοίκους των κοινοτήτων να προχωρήσουν στην ίδρυση Συνεργατικών Εταιρειών, µε αποτέλεσµα το 1935 ο αριθµός των Εταιρειών να ανέλθει σε 273 από 24 που ήταν το 1924.
Το 1937 ιδρύθηκε η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, σκοπός της οποίας ήταν η δηµιουργία κεφαλαίων του Συνεργατικού Κινήµατος και η αυτοχρηµατοδότησή του. Η Τράπεζα δεχόταν ως καταθέσεις τα πλεονάσµατα των εύπορων Συνεργατικών Εταιρειών και παραχωρούσε στις πιο αδύναµες δάνεια µε ευνοϊκούς όρους, τα οποία οι Συνεργατικές στη συνέχεια παραχωρούσαν στα µέλη τους υπό µορφή βραχυπρόθεσµων πιστώσεων. Πέρα από την αποδοχή καταθέσεων και τη χορήγηση δανείων, η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα προµήθευε τους αγρότες µε διάφορα γεωργικά χρειώδη και ενεργούσε ως αντιπρόσωπος της κυβέρνησης για τη χρηµατοδότηση διαφόρων αναπτυξιακών γεωργικών προγραµµάτων.
Κατά την περίοδο 1936-1974 το Συνεργατικό Κίνηµα στην Κύπρο είχε γνωρίσει µεγάλη ανάπτυξη. Η τουρκική εισβολή του 1974 επέφερε, όµως, µεγάλο πλήγµα στις Συνεργατικές Εταιρείες και γενικά στην οικονοµία της Κύπρου. Το Κίνηµα, στην προσπάθειά του να βοηθήσει στην επαναδραστηριοποίηση και απασχόληση των εκτοπισθέντων, προχώρησε στην ίδρυση νέων µεγάλων Συνεργατικών Εταιρειών στον τοµέα της βιοµηχανίας και στην επαναδραστηριοποίηση υφιστάµενων. ∆υστυχώς, η ενέργεια αυτή απέτυχε, µε αποτέλεσµα να επέλθει σοβαρή οικονοµική κρίση στο Κίνηµα και στις αρχές του 1980 οι εταιρείες αυτές τέθηκαν υπό εκκαθάριση.
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ
Οι Συνεργατικές Εταιρείες είναι αυτόνοµοι οργανισµοί και διοικούνται από Επιτροπείες, οι οποίες εκλέγονται από τα µέλη των Εταιρειών κάθε τρία χρόνια σε Γενικές Συνελεύσεις. Τα µέλη των Επιτροπειών προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά, χωρίς αµοιβή. Σηµειώνεται ότι, σε σχέση µε τα Σ.Π.Ι., η επιλογή των µελών των Επιτροπειών διέπεται από την εταιρική διακυβέρνησή τους, όπως αυτή καθορίζεται στο συµφωνηµένο Σχέδιο Αναδιάρθρωσης του Χρηµατοπιστωτικού Τοµέα, στο πλαίσιο του τροποποιηµένου Μνηµονίου Συναντίληψης που συνοµολογήθηκε µεταξύ της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας και της Τρόικας.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ ΝΕΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ
- Η έλλειψη ξεκάθαρου στόχου: Η δηµιουργία ενός νέου συνεταιρισµού δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός. Ο συνεταιρισµός θα πρέπει να αναπτυχθεί για να αντιµετωπίσει µια οικονοµική ανάγκη και αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος δηµιουργίας του.
- Ανεπαρκής σχεδιασµός: Για την επίτευξη του στόχου του συνεταιρισµού είναι απαραίτητο να προηγηθούν λεπτοµερείς και ακριβείς έρευνες για τις ανάγκες των µελών-χρηστών σε συνδυασµό µε τη µελέτη σκοπιµότητας. Αν οι αρχικές έρευνες δεν αποδείξουν ότι υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον ή αν φαίνεται πως δεν είναι µια καλή επιχειρηµατική κίνηση, τότε το όλο εγχείρηµα θα πρέπει να σταµατά σε αυτά τα αρχικά στάδια.
- Αποτυχία χρήσης έµπειρων συµβούλων: Οι περισσότεροι που ενδιαφέρονται να γίνουν µέλη-χρήστες ενός νέου συνεταιρισµού, δεν έχουν εµπειρία ανάπτυξης µιας συνεταιριστικής επιχείρησης. Η χρήση ατόµων µε εµπειρία στην ανάπτυξη συνεταιρισµών µπορεί να αποτρέψει µια αποτυχηµένη (σε χρόνο και χρήµα) απόπειρα δηµιουργίας ενός συνεταιρισµού.
- Η έλλειψη ενός ηγετικού µέλους: Οι έµπειροι σύµβουλοι δεν µπορούν να αντικαταστήσουν την ανάγκη ύπαρξης µιας ηγετικής οµάδας (ή ενός ηγέτη στην αρχική οµάδα). Οι αποφάσεις πρέπει να προέρχονται από την ηγετική οµάδα και να επιλέγονται από την οµάδα µελών-χρηστών. Οι επαγγελµατίες σύµβουλοι καλό είναι να µη συµµετέχουν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων που αφορούν τα µέλη του συνεταιρισµού.
- Η έλλειψη δέσµευσης από τα µέλη: Για να είναι επιτυχής, ο νέος συνεταιρισµός πρέπει να έχει την ευρεία στήριξη των πιθανών µελών-χρηστών. Αυτοί θα είναι που µέσω των συναλλαγών µε τον συνεταιρισµό θα αυξήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας του.
- Έλλειψη αποδοτικής διεύθυνσης: Τα µέλη του συνεταιρισµού είναι απασχοληµένα µε τις δικές τους επιχειρήσεις και πολλές φορές δεν διαθέτουν εµπειρία στη διαχείριση/διοίκηση άλλων επιχειρήσεων. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να προσληφθεί έµπειρο και εξειδικευµένο προσωπικό διοίκησης.
- Αποτυχία εκτίµησης του πραγµατικού ρίσκου έναρξης του συνεταιρισµού: Η προσεκτική µελέτη του ανταγωνισµού, των συνθηκών της αγοράς, του περιβάλλοντος λειτουργίας κλπ. και οι εναλλακτικές διαθέσιµες πρακτικές αντιµετώπισης της οικονοµικής ανάγκης που διαπιστώθηκε, µπορούν να συµβάλουν στη µείωση του κινδύνου αποτυχίας του εγχειρήµατος.
λ Μη ρεαλιστικές υποθέσεις: Συχνά, τα ηγετικά µέλη της προσπάθειας υπερεκτιµούν τον όγκο των εργασιών και υποτιµούν το κόστος που απαιτείται. Συνεπώς, είναι προτιµότερο και ασφαλέστερο να επιλέγεται η πιο απαισιόδοξη προοπτική.
λ Η έλλειψη χρηµατοδότησης: Τα περισσότερα επιχειρηµατικά σχέδια καταλήγουν υποχρηµατοδοτούµενα. Η έλλειψη εµπειρίας, οι απαιτούµενες εργασίες εκκίνησης, ο ανταγωνισµός, η συµµόρφωση µε τους κανονισµούς και οι καθυστερήσεις είναι οι πιο συνηθισµένες αιτίες που οδηγούν στην υπέρβαση του αρχικού προϋπολογισµού της επένδυσης. Συχνά, οι πρώτοι µήνες ή και χρόνια µιας νέας επιχείρησης δεν είναι κερδοφόρα, έτσι η επαρκής χρηµατοδότηση είναι σηµαντική, για να επιβιώσουν αυτή την περίοδο.
λ Η ανεπαρκής µεταφορά πληροφοριών: Η πλήρης και συνεχής ενηµέρωση και πληροφόρηση των συµµετεχόντων είναι κρίσιµη κατά την οργάνωση και την πρόωρη ζωή του συνεταιρισµού. Η έλλειψη ή οι εσφαλµένες πληροφορίες µπορούν να οδηγήσουν σε αδιαφορία ή να δηµιουργήσουν καχυποψία. Η αρχική οµάδα των µελών, η συντονιστική επιτροπή και ο γενικός διευθυντής θα πρέπει να αποφασίσουν σε ποιον και πώς θα πρέπει να κατευθύνονται οι πληροφορίες και τα δεδοµένα που συλλέγονται.