Η αναγνωριστική ομαδική αγωγή (Declaratory judgment) που κατατέθηκε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού στοχεύει να θέσει τέρμα στις διαδικασίες των εκποιήσεων που βασίζονται σε υποθήκες, αν το ισχυριζόμενο από την Τράπεζα υπόλοιπο δημιουργήθηκε με βάση καταχρηστικές ρήτρες των δανειακών συμβάσεων, τονίζει ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας Δανειοληπτών Τραπεζών (ΣΥΠΡΟΔΑΤ) Κώστας Μελάς, σε συνέντευξη του στο ΚΥΠΕ.
Ταυτόχρονα, ο κ. Μελάς αναφέρει ότι «η Κύπρος αποτελεί μοναδικό φαινόμενο κράτους της Ευρώπης, όπου διαχρονικά οι πολίτες της δεν προστατεύονται με βάση τις αρχές του ευρωπαϊκού δικαίου», τονίζοντας ότι οι ευρωπαϊκές οδηγίες και ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Λισαβόνας πρέπει να εφαρμόζονται υποχρεωτικά.
Κληθείς να σχολιάσει την καταχώρηση αγωγής στις 30 Ιανουαρίου του 2019 στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού από τον ΣΥΠΡΟΔΑΤ και 14 φυσικά και νομικά πρόσωπα, με κύριο αίτημα την δικαστική αναγνώριση ότι ορισμένες πρόνοιες του νέου νόμου Περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμου είναι αντισυνταγματικές, ο κ. Μελάς τόνισε ότι η αγωγή σκοπεύει να δημιουργήσει το ίδιο θέμα που δημιούργησαν Δικαστήρια άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, μία εκ των οποίων η Ισπανία που έθεσαν νομικά ερωτήματα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, οι απαντήσεις του οποίου προκάλεσαν νομοθετικές μεταρρυθμίσεις με σκοπό την αποτροπή παραβιάσεων δικαιωμάτων που οι πολίτες τους έλκουν από το Ενωσιακό Δίκαιο.
«Πρόκειται για αναγνωριστική ομαδική αγωγή (Declaratory judgment) που εγείρει ο ΣΥΠΡΟΔΑΤ και 14 άλλοι ενάγοντες που κινδυνεύουν με εκποίηση ή είναι στο στάδιο της εκποίησης ή έχουν εκποιηθεί κάποια ακίνητα τους», εξήγησε.
Ανέφερε πως στην περίπτωση της Ισπανίας το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απάντησε στο νομικό ερώτημα και έδωσε κατευθυντήριες γραμμές, σημειώνοντας ότι «ακολουθούμε την ίδια ακριβώς πορεία και μπορώ να πω με κάποιον βαθμό βεβαιότητας ότι έτσι θα γίνει και σε μας».
Στη συνέντευξη του ο Πρόεδρος του ΣΥΠΡΟΔΑΤ είπε ότι δεν μπορεί να αλλάξει αυτό που αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το οποίο εφάρμοσε τις αρχές του ενωσιακού δικαίου μία εκ των οποίων είναι η αρχή της αποτελεσματικότητας και της υποχρεωτικής εφαρμογής των ευρωπαϊκών οδηγιών.
Αυτή η αρχή, σύμφωνα με τον κ. Μελά, επιβάλει κάποιος να έχει αποτελεσματική θεραπεία και όχι να βρίσκονται προσκόμματα από το εσωτερικό δίκαιο για να αποφεύγεται αυτή η αποτελεσματική θεραπεία.
Ο κ. Μελάς εξήγησε ότι «αν η εκποίηση βασίστηκε σε καταχρηστικούς όρους των δανειακών συμβάσεων, τότε έχει υποχρέωση ο εθνικός δικαστής που εκδικάζει αίτηση προσωρινού διατάγματος κατ` εφαρμογή του νόμου για τις ιδιωτικές εκποιήσεις που τροποποιήθηκε στις 13 Ιουλίου του 2018, να ελέγξει αυτεπάγγελτα αν τίθεται θέμα καταχρηστικότητας και αν ναι να αναστείλει την εκποίηση, διότι η χρηματική αποζημίωση σε περίπτωση πώλησης του ακινήτου αποτελεί ελλειπές και αναποτελεσματικό μέτρο προστασίας.
Αναδρομική εφαρμογή
Ανέφερε επίσης ότι με άλλη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το 2018 οι ισπανικές τράπεζες αναγκάστηκαν να επιστρέψουν αναδρομικά στους δανειολήπτες 4,6 δισεκατομμύρια ευρώ
Αναφέροντας ότι υπάρχουν και δικαστικές αποφάσεις και μια απόφαση του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου που λένε ότι δεν γίνεται αναδρομική εφαρμογή, ο κ. Μελάς είπε ότι αυτό «γίνεται, και είναι υποχρέωση και του κ. Ιωάννου και των δικαστηρίων να εφαρμόζουν τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου».
Πρόταση Κινήματος Οικολόγων
Ο κ. Μελάς χαιρέτισε την πρόταση νόμου του Κινήματος Οικολόγων για τροποποίηση ορισμένων διατάξεων του περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμου 1965, με σκοπό να προστατευθούν οι δανειολήπτες και οι περιουσίες τους.
«Καλούμε όλα τα κόμματα να την υιοθετήσουν, ή να υποβάλουν εποικοδομητικές τροπολογίες, ούτως ώστε να προχωρήσει σύντομα η τελική πρόταση Νόμου στην Ολομέλεια για να λήξει η καταχρηστική χρήση των όπλων που έδωσε στις Τράπεζες η Βουλή στις 13/7/2018», υπογράμμισε.
Ανέφερε ότι ο Σύνδεσμος έλεγε από τότε πως υπάρχουν αντισυνταγματικές πρόνοιες – τις οποίες σήμερα προσπαθούμε να ανατρέψουμε με την αγωγή που καταχωρήσαμε -, ενώ «η Νομική Υπηρεσία έλεγε ότι είναι όλα καλά».
Δάνεια σε ξένο νόμισμα
Κληθείς να αναφέρει που βρίσκεται το θέμα με τα δάνεια σε ξένο νόμισμα, ο κ. Μελάς είπε ότι σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, δάνεια ύψους σχεδόν 1 δις ευρώ (989 εκ.), «εξακολουθούν να μην αναδιαρθρώνονται, έτσι χιλιάδες δανειολήπτες ταλαιπωρούνται, τόσο ψυχικά, όσο και οικονομικά εξ αιτίας της επιμονής των Τραπεζών να μην αφαιρούν την συναλλαγματική και επιτοκιακή επιβάρυνση που επέβαλλαν στα δάνεια αυτά».
Ανέφερε ότι ένα συνολικό επιτόκιο ήταν γύρω στο 2,5% με 3%, ενώ μετά την υπογραφή της δανειακής σύμβασης οι τράπεζες αύξαναν το επιτοκιακό περιθώριο μέχρι και το 5% με αποτέλεσμα το όφελος που δήθεν πρόσφεραν στον δανειολήπτη εξανεμίζετο.
Ανέφερε ότι ήδη το θέμα έχει κριθεί δικαστικά τόσο από Κυπριακά Δικαστήρια και Δικαστήρια χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, οι αποφάσεις του οποίου είναι δεσμευτικές σ’ όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πρόσθεσε ότι ορισμένες χώρες έχουν λύσει νομοθετικά το θέμα των δανείων σε ξένο νόμισμα.
«Δυστυχώς στην Κύπρο το θέμα εκκρεμεί για χρόνια στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή που το αναβάλλει για να δώσει χρόνο στις Τράπεζες να επιλύσουν το θέμα για να αποφευχθεί η νομοθετική ρύθμιση», ανέφερε, προσθέτοντας ότι η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ανέφερε τότε ότι θα κινδυνεύει η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών αν γίνει αυτό.
«Τα συνήθη λεγόμενα από τους συνήθεις ύποπτους που είναι η Κεντρική Τράπεζα, οι Λειτουργοί του Υπουργείου Οικονομικών και κάποιοι στη Νομική Υπηρεσία που ακολουθούσαν μια ουδέτερη γραμμή», πρόσθεσε.
Καταχρηστικές ρήτρες σε δάνεια
Ανέφερε ότι σε αρκετές περιπτώσεις που πήγαν στο δικαστήριο δέχθηκαν οι τράπεζες να αφαιρέσουν την επιτοκιακή και τη συναλλαγματική ζημιά του δανειολήπτη και διερωτήθηκε γιατί θα πρέπει να φθάσουμε μέχρι εκεί αφού τα δεδομένα δεν αλλάζουν.
Ο κ. Μελάς έκανε ιδιαίτερη μνεία στην ικανότητα της ομάδας της Υπηρεσίας Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Εμπορίου, προσθέτοντας ωστόσο πως οι τράπεζες δεν εφαρμόζουν τις αποφάσεις του Διευθυντή της Υπηρεσίας, ενώ τους επιβάλλεται και πρόστιμο, και μένει πλέον να εκδοθεί διάταγμα από το δικαστήριο για να αφαιρεθούν οι καταχρηστικές ρήτρες.
Σημείωσε ότι το θέμα κωλυσιεργεί στη Νομική Υπηρεσία, παρά την πίεση της Βουλής
«Ας είναι αυτό το πρώτο βήμα για να δείξει η Κύπρος ότι προστατεύει τους πολίτες της επιτέλους από τις καταχρηστικές ρήτρες που χρησιμοποιούν οι τράπεζες και επιβαρύνουν τα δάνεια», υπογράμμισε.
Σχέδιο Εστία
Στη συνέντευξη του στο ΚΥΠΕ, ο Πρόεδρος του ΣΥΠΡΟΔΑΤ αφού σημείωσε ότι έχουν αρθεί οι εναντιώσεις του Συνδέσμου μετά τις διευκρινίσεις του Υπουργού Οικονομικών στη Βουλή, είπε ότι θα ωφελήσει αρκετούς δανειολήπτες αφού θα τους αφαιρεθεί κάτω από προϋποθέσεις το 1/3 του ποσού, που θα συμφωνηθεί σαν το νόμιμα οφειλόμενο υπόλοιπο.
Ανέφερε, ωστόσο, ότι δεν έχει επιλυθεί ακόμη το θέμα του καθορισμού του επιτοκίου ( 2.5% -3.5%) στο κείμενο του σχεδίου και πρόσθεσε ότι «μέχρι και αυτό έγινε για να επωφεληθούν οι τράπεζες».
Ο κ. Μελάς διερωτήθηκε κατά πόσον πιστεύει κάποιος ότι υπάρχει τράπεζα που δεν θα καθορίσει ως επιτόκιο το υψηλότερο, δηλαδή το 3,5%.
Αυτή η άδικη και παράνομη επέμβαση στην ελευθερία του συμβάλλεσθε, θα πρέπει να απαλειφθεί. Το επιτόκιο θα πρέπει να καθορίζεται στην συμφωνία αναδιάρθρωσης, όπως γίνεται με όλους τους δανειολήπτες, πρόσθεσε.
ΣΕΔΙΠΕΣ
Κληθείς να σχολιάσει την άδεια μη πιστωτικού ιδρύματος που δόθηκε στην ΣΕΔΙΠΕΣ από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, ο κ. Μελάς εξέφρασε την ελπίδα με αυτή την εξέλιξη «να τερματιστεί επιτέλους η μεγάλη αναστάτωση που επικρατεί μήνες τώρα στον πρώην Συνεργατισμό και ταλαιπωρούνταν χιλιάδες δανειολήπτες, με όλες τις επιβαρυντικές γι’ αυτούς συνέπειες».
Ανέφερε ότι τα προβλήματα προέκυψαν λόγω του ότι η Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα απώλεσε την τραπεζική άδεια αμέσως μόλις τα περιουσιακά της στοιχεία μεταφέρθηκαν στην Ελληνική, αφού σταμάτησε η διαχείριση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων και για τον λόγο αυτό, δεν μπορούν να ολοκληρωθούν συμφωνίες αναδιάρθρωσης δανείων που έχουν επιτευχθεί.
Στεκόμαστε στην δέσμευση του γενικού διευθυντή της ΚΕΔΙΠΕΣ Σταύρου Ιακώβου ότι οι δανειολήπτες δεν θα επιβαρυνθούν με επιπλέον κόστος λόγω της καθυστέρησης που υπάρχει, ανέφερε και πρόσθεσε ότι ο Σύνδεσμος θα έρθει «σε επαφή με το νέο Συμβούλιο για να επιλυθούν αρκετά προβλήματα χωρίς δικαστικές διαδικασίες για να επιβαρύνουμε τα δικαστήρια επιπλέον».
Πρόοδος σε ΜΕΔ
Ο Πρόεδρος του ΣΥΠΡΟΔΑΤ χαιρέτισε την μεγάλη πρόοδο στην αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), σημειώνοντας ότι «οι κυπριακές τράπεζες έκαναν άλματα με διάφορους τρόπους» στο θέμα των ΜΕΔ και δεν χρειάζεται να πιέζουν άλλο με τον τρόπο που πιέζουν, όπως είπε, «γιατί και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα δώσει χρονικό περιθώριο, με παραίνεση και όχι με οδηγία, μέχρι και επτά χρόνια στις τράπεζες για να καλύψουν πλήρως με προβλέψεις τα νέα κόκκινα δάνεια, ανάλογα με το ποια χώρα και ποια τράπεζα είναι».
Πώληση ΜΕΔ
Σχετικά με την πώληση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ), ο κ. Μελάς τόνισε στους δανειολήπτες ότι δεν πρέπει να ανησυχούν, αφού σύμφωνα με τον νόμο όλα τα δικαιώματα και υποχρεώσεις των δανειοληπτών, παραμένουν τα ίδια και δεν επηρεάζονται.