Του Χρήστου Μιχάλαρου
Τη βεβαιότητα ότι ο EastMed αποτελεί την ασφαλέστερη, αλλά και σε τελικό βαθµό, την οικονοµικότερη λύση για µεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσµατα του Ισραήλ στην ευρωπαϊκή ήπειρο, εκφράζει ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας Γιώργος Σταθάκης.
Στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο Economy Today, ο κ. Σταθάκης τονίζει πως πρόκειται για ένα έργο µεγάλης γεωπολιτικής σηµασίας τόσο για την Ευρώπη όσο και για την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά και ευρύτερα για την περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Ερωτηθείς σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι διαδικασίες που θα οδηγήσουν στην υλοποίηση του αγωγού, απαντά ότι «οι επαφές µε τους οµολόγους υπουργούς για την προώθηση του έργου µεταφοράς φυσικού αερίου από το Ισραήλ και την Κύπρο, µέσω της Ελλάδας, στην Ιταλία έχουν προχωρήσει. Είχαµε την ευκαιρία να συναντηθούµε όλοι µαζί στη ∆ιεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (∆ΕΘ) τον Σεπτέµβριο και να συζητήσουµε τις εξελίξεις υλοποίησης του έργου».
ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΜΑΡΤΙΟ ΤΟΥ 2019
Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκονται οι εργασίες των τεχνικών οµάδων για τη διαµόρφωση του κειµένου της διακυβερνητικής συµφωνίας. Σύµφωνα µε τον κ. Σταθάκη, οι διαδικασίες αναµένεται να ολοκληρωθούν σε σύντοµο χρονικό διάστηµα, έτσι ώστε οι υπογραφές να «πέσουν» εντός του πρώτου τριµήνου του 2019.
Ρόλο στην όλη υπόθεση, βεβαίως, έχει να διαδραµατίσει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς όπως τονίζει «οι προκαταρκτικές τεχνικές µελέτες υλοποιούνται ήδη µε συγχρηµατοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Ερωτηθείς αν κατά την άποψή του ο αγωγός, άµα τη κατασκευή του, λειτουργήσει, πέραν του ενεργειακού σκέλους και ως «ασπίδα προστασίας» έναντι των απειλών στην περιοχή ο κ. Σταθάκης απάντησε θετικά.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΟΣΟΥΣ ΣΕΒΟΝΤΑΙ ΤΟ ∆ΙΕΘΝΕΣ ∆ΙΚΑΙΟ
Όσον αφορά στο µείζον ζήτηµα της οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονοµικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Ελλάδας τόσο µε την Κυπριακή ∆ηµοκρατία και την Αίγυπτο όσο και µε τις υπόλοιπες γειτονικές χώρες, ο κ. Σταθάκης αφήνοντας σαφείς αιχµές έναντι της επιθετικής και ασταθούς στάσης της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, αναφέρει ότι η χώρα επιδιώκει στενή συνεργασία µε χώρες, οι οποίες σέβονται το ∆ιεθνές ∆ίκαιο.
Ερωτηθείς κατά πόσον η οριοθέτηση θα προσελκύσει σε µεγαλύτερο βαθµό το ενδιαφέρον των παγκόσµιων ενεργειακών κολοσσών στην Ελλάδα και θα ενισχύσει τον λεγόµενο κυπροελληνικό ενεργειακό άξονα, απαντά ότι η «Ελλάδα επιθυµεί συνεργασία µε όσους επιθυµούν πράγµατι να συνεργαστούν χωρίς να αποκλείεται κανείς. Γι’ αυτό και δεν θα το έλεγα ως “άξονα”. Εργαζόµαστε για ουσιαστική συνεργασία, ισορροπηµένη και επωφελή για όλους, χωρίς περιχαρακώσεις».
Επιπλέον, δεν θα µπορούσε να µην αναφερθεί στις τριµερείς συνόδους που πραγµατοποιούνται από την Ελλάδα και την Κύπρο σε συνεργασία µε άλλες χώρες της περιοχής, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος, επικεντρώνοντας την προσοχή στο ζήτηµα της ασφάλειας και της ΑΟΖ. Σχολιάζει δε και το ζήτηµα της ασφάλειας, το οποίο προκύπτει µετά την παρεµπόδιση εκ µέρους της Τουρκίας του πλωτού γεωτρύπανου της ιταλικής εταιρείας ENI να πραγµατοποιήσει νόµιµη γεώτρηση στο τεµάχιο 3 τον περασµένο Φεβρουάριο, µάλιστα, υπό την απειλή της βύθισης από πολεµικά πλοία, αλλά και ενόψει των γεωτρήσεων της κοινοπραξίας ExxonMobil/Qatar Petroleum.
«Στις τριµερείς συνόδους έχουµε εκφράσει τη στήριξή µας στην Κύπρο στην προσπάθειά της να αξιοποιήσει τα κυριαρχικά δικαιώµατα που απορρέουν από το ∆ιεθνές ∆ίκαιο σε ό,τι αφορά την ΑΟΖ και να προχωρήσει στην αξιοποίησή τους, έναντι οποιασδήποτε απειλής τρίτης χώρας», τονίζει εµφατικά.
ΕΧΟΥΝ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΝΟΗΜΑ ΟΙ ΤΡΙΜΕΡΕΙΣ;
Πάντως, δεν είναι λίγες οι φωνές, οι οποίες, παρά την παραδοχή της σηµαντικότητας των τριµερών συνόδων σε πρώτο επίπεδο, επικρίνουν τις κυβερνήσεις ότι οι υπογραφές µένουν µόνο στα χαρτιά και δεν µετουσιώνονται σε έµπρακτες, ουσιαστικές συνεργασίες που θα επιφέρουν οφέλη σε όρους ανάπτυξης για τα εµπλεκόµενα µέρη.
«Η συνεργασία που έχει αναπτυχθεί είναι πολύ χρήσιµη και καρποφόρα για όλα τα µέρη. Πρόκειται για αµοιβαία συνεργασία που διατηρεί, ωστόσο, τη δική της δυναµική, µε τη µορφή περιφερειακών σχηµάτων σε αυτήν την κρίσιµη περιοχή του πλανήτη. Αποκτά, συνεπώς, ιδιαίτερη σηµασία η δυνατότητα εµβάθυνσης της συνεργασίας µας, καθώς οι χώρες µας αποτελούν πυλώνα σταθερότητας σε µια αποσταθεροποιηµένη περιοχή», ισχυρίζεται. Σηµειώνει δε, ότι η ενίσχυση των σχέσεων και η κοινή ανάπτυξη δικτύων στον ενεργειακό και τον εµπορικό τοµέα, αλλά και στο πεδίο των µεταφορών, καθώς και σε άλλους τοµείς, επί της ουσίας, απελευθερώνει µοναδικές προοπτικές για το µέλλον, για την οικονοµική πρόοδο και την ειρήνη.
Ερωτηθείς κατά πόσον ο ίδιος θεωρεί εφικτό ότι σε κάποια στιγµή και αφού πληρωθούν κάποια κριτήρια, στις συνεργασίες αυτές προστεθεί και η ίδια η Τουρκία στο πλαίσιο της καλής γειτονίας και της προώθησης των κοινών συµφερόντων, ο κ. Σταθάκης απάντησε πως κάτι τέτοιο θα ήταν ωφέλιµο, δεδοµένου όµως ότι η χώρα θα έχει συµµορφωθεί µε το ∆ιεθνές ∆ίκαιο.
ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ∆ΙΑΣΥΝ∆ΕΣΗ
∆εδοµένων των δηµοσιευµάτων που ήθελαν το µεγάλο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας µέσω υποθαλάσσιου αγωγού να έχει «µπλοκάρει» λόγω προβληµάτων στην ελληνική πλευρά, ο κ. Σταθάκης εµφανίζεται κατηγορηµατικός. «Η “µεγάλη” διασύνδεση Αττικής-Κρήτης έχει λάβει, πλέον, ισχυρή υπόσταση. Με δύο αποφάσεις της Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) της Ελλάδας προχωράει µέσω της Ariadne Interconnection [θυγατρικής του Ανεξάρτητου ∆ιαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Α∆ΜΗΕ)], η κατασκευή του µεγαλύτερου έργου διασύνδεσης στην Ευρώπη, µε χρονικό ορίζοντα το 2023.
Οι αποφάσεις της ΡΑΕ να αναθέσει το έργο στην Ariadne κινήθηκαν απολύτως µέσα στη νοµιµότητα και στα συµφωνηθέντα, µεταξύ των οποίων είναι ότι ο Α∆ΜΗΕ θα έχει τουλάχιστον το 51% στην εταιρεία κατασκευής της διασύνδεσης», αναφέρει. Όσον αφορά στην ανάδοχο εταιρεία Euroasia Interconnector, όπως λέει, «της δίνεται η δυνατότητα να αποκτήσει µέχρι το 39% του µετοχικού κεφαλαίου», καλώντας την να το πράξει άµεσα και χωρίς καθυστερήσεις.
Πάντως, ο ίδιος θέτει το ζήτηµα σε επίπεδο εθνικής ασφαλείας. «Η διασύνδεση Αττικής-Κρήτης είναι έργο ώριµο προς δηµοπράτηση το Α’ τρίµηνο του 2019 και δεν µπορεί να καθυστερήσει περαιτέρω για οποιονδήποτε λόγο, καθώς τίθεται θέµα εθνικής ασφάλειας εφοδιασµού του µεγαλύτερου νησιού της χώρας», καταλήγει.