Του Ανδρέα Ανδρέου*
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί την αντίδραση της Ευρώπης στις περιβαλλοντικές προκλήσεις. Πρόκειται για μια αναπτυξιακή στρατηγική που αποσκοπεί στο μετασχηματισμό της ΕΕ σε μια δίκαιη και ευημερούσα κοινωνία, που να διαθέτει μια οικονομία ανταγωνιστική και αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων, που μέχρι το 2050 να έχουν μηδενιστεί οι καθαρές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και η οικονομική ανάπτυξη να έχει αποσυνδεθεί από τη χρήση των πόρων.
Οι δεσμεύσεις που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία επηρεάζουν ουσιαστικά την καθημερινή λειτουργία των επιχειρήσεων, τη βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητά τους, τη χρηματοδότηση, τις σχέσεις με τους προμηθευτές, τους συνεργάτες τους και γενικότερα τους καταναλωτές, γι’ αυτό θα πρέπει να τοποθετηθεί στο επίκεντρο του προγραμματισμού τους για το άμεσο μέλλον.
Συζητώντας το θέμα της πράσινης μετάβασης, παρατηρούμε ότι οι πλείστες μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν αντιλαμβάνονται την κατεύθυνση προς την οποία θα πρέπει να κινηθούν, ώστε να επιτύχουν τον μετασχηματισμό τους με τον πιο οικονομικό και αποδοτικό τρόπο, και δεν μπορούν να προγραμματίσουν προς αυτή την κατεύθυνση τις επόμενες δράσεις τους.
ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ
Το πρώτο βήμα λοιπόν αποτελεί τη σωστή και σφαιρική ενημέρωση των επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις πρέπει να γνωρίζουν τη νομοθεσία και τους κανονισμούς που αφορούν την περιβαλλοντική συμμόρφωση, όχι τόσο για να αποφύγουν οποιεσδήποτε πιθανές παραβάσεις, αλλά για να προετοιμαστούν έγκαιρα, ώστε να αντιμετωπίσουν τα νέα δεδομένα τα οποία έρχονται πολύ γρηγορότερα από ό,τι μπορεί να αναμένουν. Η σωστή ενημέρωση ταυτόχρονα υποστηρίζει την ευαισθητοποίηση του προσωπικού των επιχειρήσεων, το οποίο πρέπει να κατανοήσει τη σημασία της πράσινης μετάβασης και να συμβάλλει στην υλοποίησή της. Ίσως, το πιο εύκολα αντιληπτό μέρος της μετάβασης και το πιο πρακτικό να αποτελεί η διαχείριση της ενέργειας.
Η εξεύρεση λύσης στη διαχείριση του ψηλού ενεργειακού κόστους αποτελεί το μεγαλύτερο και σημαντικότερο βήμα προς την πράσινη μετάβαση μιας μικρομεσαίας επιχείρησης, το οποίο μάλιστα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη βιωσιμότητα της επιχείρησης και τη διατήρηση ή/και βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της. Συγχρόνως, οι προσεγγίσεις που βασίζονται στην αποτελεσματική διαχείριση της ενέργειας συμβάλλουν σημαντικά, πέραν από τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και του αποτυπώματος άνθρακα ενώ παρουσιάζουν πολύ σύντομα θετικά αποτελέσματα στα μηνιαία οικονομικά δεδομένα μιας επιχείρησης.
Για επίτευξη των ενεργειακών αναβαθμίσεων απαιτείται η επένδυση, τόσο σε μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας όσο και σε δράσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), όπως είναι η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων. Και οι δυο κατευθύνσεις έχουν πολύ ψηλό κόστος για τις επιχειρήσεις, όμως αυτό θα πρέπει να θεωρηθεί ως αναγκαίο, για να μπορέσει η επιχείρηση να καταστεί βιώσιμη και φυσικά να βελτιώσει σημαντικά τους δείκτες της σε σχετικά μικρή χρονικά περίοδο.
Δυστυχώς, η απόκτηση πρόσβασης σε χρηματοδότηση και επιδοτήσεις για την Αειφόρο Ανάπτυξη μπορεί να είναι προβληματική για μικρές επιχειρήσεις, αφού οι χρηματοοικονομικοί περιορισμοί είναι πολλοί. Μάλιστα, οι μικρές επιχειρήσεις μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην απόκτηση των απαιτούμενων κεφαλαίων, για την επένδυση σε πράσινες τεχνολογίες και πρακτικές.
Το κράτος, αναγνωρίζοντας τη σημασία αυτής της κατεύθυνσης, έχει ήδη προχωρήσει σε εξαγγελία προγραμμάτων χρηματοδότησης, όπως είναι το Σχέδιο Χορηγιών για Προώθηση Επενδύσεων Ενεργειακής Απόδοσης από Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, ο συνολικός προϋπολογισμός του οποίου ανέρχεται στα €40 εκατ. Το σχέδιο αυτό αποσκοπεί σε μέτρα ενεργειακής απόδοσης σε υφιστάμενα κτήρια και εγκαταστάσεις, υποδομές και μονάδες παραγωγής που έχουν ψηλή κατανάλωση ενέργειας.
Βασικός στόχος είναι η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 30%, κατά μέσο όρο, από όλες τις επιχειρήσεις που θα συμμετάσχουν, και καλύπτονται δράσεις, όπως οικοδομικές εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίων, τεχνικά συστήματα για επίτευξη καλύτερης ενεργειακής απόδοσης κτηρίων, συστήματα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας ψηλής ενεργειακής απόδοσης, μέτρα ενεργειακής απόδοσης που σχετίζονται με τις διαδικασίες παραγωγής/λειτουργίας μικρομεσαίων επιχειρήσεων και επενδύσεις για παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) για κάλυψη ενεργειακών αναγκών σε κτήρια.
Η πράσινη μετάβαση, εκτός από το μεγάλο κόστος που αναμφίβολα επιφέρει στις επιχειρήσεις, μπορεί να δημιουργήσει και νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες σε νέες αγορές και πολλούς τομείς, όπως η αειφόρος γεωργία, η κυκλική οικονομία, η καινοτομία και οι πράσινες τεχνολογίες. Οι επιχειρήσεις πρέπει να ενημερώνονται γι’ αυτές τις ευκαιρίες και πιθανές επενδύσεις που μπορεί να τους επιφέρουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, αφού είναι γενικά παραδεκτό ότι όλο και περισσότεροι καταναλωτές αξιολογούν την περιβαλλοντική επίδοση των εταιρειών πριν από τις αγορές τους.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Το ΚΕΒΕ, αναγνωρίζοντας έγκαιρα τις ανάγκες των επιχειρήσεων στην Κύπρο γύρω από την πράσινη μετάβαση, ίδρυσε, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Λεμεσού (πρώην CIIM), το Παρατηρητήριο Πράσινης και Ψηφιακής Επιχειρηματικότητας. Στόχος του είναι η έγκαιρη ενημέρωση, επιμόρφωση, τεχνική κατάρτιση και προετοιμασία των κυπριακών επιχειρήσεων, ώστε να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες μετάβασης σε ένα μοντέλο Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Μεταξύ άλλων, το Παρατηρητήριο στοχεύει να καλύψει τη σύγχρονη ανάγκη για πράσινη και ψηφιακή επιχειρηματικότητα, να ενισχύσει τις γνώσεις και δεξιότητες των επιχειρήσεων και άλλων φορέων, ώστε να αναγνωρίσουν και να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που απορρέουν από την πράσινη και ψηφιακή επιχειρηματικότητα και την ενσωμάτωση πρακτικών Βιώσιμης και Αειφόρου Ανάπτυξης στη στρατηγική τους. Επιπρόσθετα, θα προσφέρει εξειδικευμένα πρακτικά εργαλεία και μεθόδους πράσινης και ψηφιακής επιχειρηματικότητας, ούτως ώστε να συμβάλει ενεργά στην αναβάθμιση και ενδυνάμωση των επιχειρήσεων, προκειμένου να καταστούν πιο ανταγωνιστικές, καινοτόμες, εξωστρεφείς και δυναμικές, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, μεταβαίνοντας στην πράσινη και ψηφιακή επιχειρηματικότητα όσο πιο ομαλά και επιτυχημένα γίνεται.
*Διευθυντή Βιομηχανικής Ανάπτυξης, Καινοτομίας και Περιβάλλοντος ΚΕΒΕ (Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο)
Διαβάστε επίσης: Σε προώθηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας προτρέπει ο Επίτροπος Απασχόλησης