Τις διαδικασίες για τη συμμετοχή των Εμιρατιανών στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ επιχειρεί να επισπεύσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος συναντάται σήμερα στην Νεα Υόρκη με τον CEO της κρατικής εταιρείας των ΗΑΕ, TAQA, Αφιφ Αλ Σαΐφ.
Υπενθυμίζεται πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης σε συνέντευξή του στο ελλαδικό OPEN δήλωσε ότι υπάρχουν προχωρημένες διαβουλεύσεις για σύσταση μιας από κοινού εταιρείας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο, στο πλαίσιο της Συνόδου για το Κλίμα COP 28 στο Ντουμπάι είχε υπογραφεί ανάμεσα στο Υπουργείο Ενέργειας, τον ΑΔΜΗΕ και την TAQA μνημόνιο συναντίληψης για συνεργασία στο έργο του Great Sea Interconnector. Μάλιστα, στην Αθήνα την Παρασκευή ο νέος Πρέσβης των ΗΑΕ Dr. Ali Obaid Al Dhaheri σε συνάντηση του με δημοσιογράφους δήλωσε ότι «είμαστε συμμέτοχοι στο project και είμαστε πρόθυμοι να συνεισφέρουμε» υπενθυμίζοντας ότι η TAQA έχει υπογράψει το MOU από τον Δεκέμβριο και ότι είναι σταθερή η θέση των ΗΑΕ για «συνεργασίες μεταξύ των χωρών που θα είναι για αμοιβαίο όφελος και θα προσφέρουν βιώσιμες ενεργειακές λύσεις στις προκλήσεις που υπάρχουν».
Στο μεταξύ, την Τρίτη το απόγευμα στην Νέα Υόρκη αναμένεται να πραγματοποιηθεί μία εξαιρετικά σημαντική Τριμερής Συνάντηση μεταξύ Μητσοτάκη-Χριστοδουλίδη-Μακρόν, μετά και από την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον Γάλλο Πρόεδρο το Σάββατο, κατά την οποία η γαλλική πλευρά επέδειξε ενδιαφέρον για την ηλεκτρική διασύνδεση.
Σύμφωνα με γραπτή δήλωση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη, κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας τους, οι δυο ηγέτες συζήτησαν το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας (GSI), στο πλαίσιο της συμμετοχής σε αυτό και εταιρείας γαλλικών συμφερόντων. Σημειώνεται ότι «και οι δυο υπογράμμισαν τη σημασία του εν λόγω έργου κοινού ενδιαφέροντος ως προς την υλοποίηση των ενεργειακών στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Σύμφωνα με τα όσα μεταδίδονται σε ελλαδικά μέσα, στην περίπτωση των Γάλλων λέγεται ότι παραμένει ισχυρό το ενδιαφέρον της Meridiam, με την οποία ο ΑΔΜΗΕ είχε υπογράψει τον Ιούνιο μνημόνιο κατανόησης και η οποία αποτελεί το βασικό επενδυτή στο έργο NeuConnect, της πρώτης ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Βρετανίας και Γερμανίας που βρίσκεται ήδη στην φάση της κατασκευή.
Τα τρία βήματα μετά τη συμφωνία της Παρασκευής
Όπως εύστοχα αναφέρει το energypress.gr τρία είναι τα σημαντικά βήματα πρέπει να γίνουν από εδώ και πέρα για να επανεκκινήσει και στην πράξη το έργο της διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου μετά και τη διακρατική συμφωνία της Παρασκευής.
Το πρώτο και πιο άμεσο είναι η έκδοση, πιθανώς και σήμερα, της απόφασης από τη ΡΑΕΚ για το έσοδο και πώς αυτό κατανέμεται στις ταρίφες των καταναλωτών, προκειμένου μετά, ακόμη και αυθημερόν, να σταλεί από τον ΑΔΜΗΕ στη Nexans η εντολή «Final Notice to Proceed», αίροντας το suspension του έργου.
Τρία σημαντικά βήματα πρέπει να γίνουν από εδώ και πέρα για να επανεκκινήσει και στην πράξη το έργο της διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου μετά και τη διακρατική συμφωνία της Παρασκευής.
Το πρώτο και πιο άμεσο είναι η έκδοση, πιθανώς και σήμερα, της απόφασης από τη κυπριακή ρυθμιστική αρχή για το έσοδο και πώς αυτό κατανέμεται στις ταρίφες των καταναλωτών, προκειμένου μετά, ακόμη και αυθημερόν, να σταλεί από τον ΑΔΜΗΕ στη Nexans η εντολή «Final Notice to Proceed», αίροντας το suspension του έργου.
Όπως σημειώνει, η αναστροφή του κλίματος μετά τη συμφωνία Ελλάδας - Κύπρου δεν θα έχει κανένα νόημα αν δεν σταλεί η εντολή στους γάλλους κατασκευαστές, δίχως την οποία το έργο θα συνεχίσει να βρίσκεται στον αέρα. Σε προ ημερών επιστολή τους, οι τελευταίοι ανέφεραν ότι αν ως σήμερα δεν έχουν λάβει τη σχετική επιστολή, θα ενεργοποιηθεί ρήτρα η οποία θα επιβαρύνει σε πρώτη φάση το κόστος της σύμβασης με 10 εκατ. ευρώ. Αν συμβεί κάτι τέτοιο θα είναι η πρώτη αύξηση του προυπολογισμού του έργου, ο οποίος μέχρι σήμερα, παρά τις καθυστερήσεις, διατηρείται στα 1,94 δισ ευρώ.
Το δεύτερο βήμα, εφόσον σταλεί το «Final Notice to Proceed» στη Nexans αφορά το νέο γύρο θαλασσίων ερευνών για τη πόντιση του καλωδίου (detail marine survey). Δίχως να είναι γνωστό το πότε θα ξεκινήσει και από ποια περιοχή, το νέο αυτό στάδιο θα γίνει από άλλο πλοίο που μέχρι πρότινος βρισκόταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της Μεσίνα στη Σικελία. Οπως έχει ανακοινώσει ο ΑΔΜΗΕ, το «Ievoli Relume» της ιταλικής εταιρείας NextGeo, που διενεργεί για λογαριασμό της Nexans τις έρευνες βυθού για την διασύνδεση, έχει ολοκληρώσει τις εργασίες του στην περιοχή που είχε αναλάβει. Εδώ το ενδιαφέρον στοιχείο είναι η περιοχή από την οποία θα ξεκινήσει το νέο αυτό στάδιο.
Το τρίτο βήμα, με ορίζοντα υλοποίησης μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, αφορά την ολοκλήρωση τόσο σε ρυθμιστικό επίπεδο, όσο και σε θεσμικό, της απόφασης να επιμεριστεί το γεωπολιτικό ρίσκο, ισόποσα μεταξύ των καταναλωτών των δύο χωρών, δηλαδή 50%-50%. Από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης έχει αποφασιστεί, όπως έχει γράψει το Energypress, η προληπτική αυτή διάταξη για το 50%-50% του κινδύνου, να περάσει από τη Βουλή.
Πρόκειται για τη ρύθμιση που άλλαξε κατόπιν απαίτησης από την κυπριακή πλευρά και σύμφωνης γνώμης από την ελληνική, ότι στο απευκταίο σενάριο που το έργο μπλοκάρει για λόγους ανωτέρας βίας και χωρίς υπαιτιότητα του φορέα υλοποίησης (ΑΔΜΗΕ), ο τελευταίος να μπορεί να ανακτήσει τις μέχρι τότε δαπάνες, ισόποσα, 50%-50% μεταξύ των καταναλωτών των δύο χωρών. Η αρχική αναλογία ήταν 63% για τους Κύπριους καταναλωτές και 37% για τους Ελλαδίτες.
Η διάταξη θα προβλέπει ότι στο κακό σενάριο, που τα πράγματα θα πάρουν αρνητική τροπή και θα μπλοκάρει το έργο, ο ελληνικό κράτος θα επιδοτήσει την επιπλέον επιβάρυνση στο λογαριασμό των Ελλήνων καταναλωτών. Η άλλη διάσταση της επιλογής της κυβέρνησης να έρθει το θέμα στη Βουλή είναι επειδή κρίνει πως η γεωπολιτική του σημασία απαιτεί τη θεσμοθέτησή του από το Κοινοβούλιο. Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι η Αθήνα θέλει να στείλει ένα μήνυμα ότι δεν φοβάται τον κίνδυνο, γι’ αυτό και αναλαμβάνει ακόμη μεγαλύτερο κομμάτι του ρίσκου, αλλά και ότι διαθέτει πολύ ισχυρή θέση σε θέματα Διεθνούς Δικαίου. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του μέσου, τόσο, η σχετική υποχρέωση των ρυθμιστών, όσο και η ψήφιση του μέτρου από τη Βουλή πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως τις 30 Σεπτεμβρίου.
Διαβάστε επίσης: Ελλάδα - Κύπρος υπέγραψαν Πλαίσιο Κατανόησης για την Ηλεκτρική Διασύνδεση