του Γιάννη Μισιρλή*
Οι διαρκώς αυξανόμενες ανησυχίες σε παγκόσμια κλίμακα για την περιβαλλοντική υποβάθμιση και την κλιματική αλλαγή έχουν επηρεάσει κάθε οικονομική δραστηριότητα. Ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται την ευθύνη τους απέναντι στο περιβάλλον και εξετάζουν τρόπους αντιμετώπισης της υφιστάμενης κατάστασης, επιδιώκοντας τη βιώσιμη ανάπτυξή τους. Σημαντικό ρόλο στη στροφή προς τη βιωσιμότητα καλείται να διαδραματίσει και ο τομέας των ακινήτων, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το 40% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.
Ειδικότερα, το Real Estate καλείται να ενσωματώσει την έννοια της αειφορίας σε νέα έργα, αναπτύσσοντας κτήρια φιλικά προς το περιβάλλον, τα οποία μπορούν να συμβάλουν στην προσπάθεια για αναστροφή της πορείας της κλιματικής αλλαγής. Έκθεση του Urban Land Institute στις ΗΠΑ επεσήμανε ορισμένα ενθαρρυντικά σημάδια όσον αφορά τις δράσεις που ανέλαβε η αγορά ακινήτων στο σύνολό της για την πραγμάτωση των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού (2015) για τη μείωση των εκπομπών αερίου και περιορισμό της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από τους 2°C σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Η βιωσιμότητα στο κυπριακό Real Estate
Στη χώρα μας, η προσέγγιση που εφαρμόζουν οι εταιρείες ανάπτυξης γης για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού είναι κυρίως ο σχεδιασμός κτηρίων με βέλτιστη ενεργειακή απόδοση, μέσα από την εφαρμογή ενεργειακά αποδοτικών τεχνολογιών για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών και την εγκατάσταση συστημάτων ελέγχου της κατανάλωσης ενέργειας. Η υιοθέτηση μιας σειράς από λύσεις υψηλής τεχνολογίας, όπως δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, επιτρέπουν τον εντοπισμό και την παρακολούθηση ευκαιριών για συνεχή βελτίωση της απόδοσης, ενώ πολύ αποτελεσματικές έχουν αποδειχθεί οι πλατφόρμες Διαδικτύου των Πραγμάτων (Internet of Things – IoT) και τα συστήματα διαχείρισης κτηρίων. Μάλιστα, η μείωση του κόστους απόκτησης αυτής της τεχνολογίας έχει επιταχύνει και διευρύνει της εφαρμογή της.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια έχουν επιτευχθεί σημαντικές βελτιώσεις στον εξοπλισμό θέρμανσης, εξαερισμού και κλιματισμού που εγκαθίσταται σε νέα κτήρια, έχει καταγραφεί μεγαλύτερη χρήση αποτελεσματικού φωτισμού (LED) και έχουν βελτιωθεί διάφορες εγκαταστάσεις και υποδομές, ως προς την ενεργειακή τους απόδοση. Ο πιο αποτελεσματικός εξοπλισμός φωτισμού αποδεικνύεται ένας από τους πιο οικονομικούς και αποδοτικούς τρόπους για τη μείωση των εκπομπών ρύπων των κτηρίων, καθώς μειώνει άμεσα την κατανάλωση ενέργειας.
Άλλες αξιοσημείωτες πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν την επέκταση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την εισαγωγή των αρχών της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης στα χαρτοφυλάκια εταιρειών. Ταυτόχρονα, εταιρείες λαμβάνουν μέτρα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κτηρίων και την αύξηση προγραμμάτων αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων για να διασφαλίσουν την προστασία των κτηρίων από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Το Sunset Gardens της Imperio στη Λεμεσό, μια κοινότητα 315 διαμερισμάτων με ελεγχόμενη πρόσβαση, αποτελεί ένα καλό παράδειγμα βιωσιμότητας στο κυπριακό Real Estate. Η συγκεκριμένη οικιστική ανάπτυξη χρησιμοποιεί φωτισμό LED σε όλους τους ιδιωτικούς και κοινόχρηστους χώρους, ανακυκλωμένο νερό για τα 40.000 φυτά και δέντρα που διαθέτει, αλλά και φωτοβολταϊκά πάνελ για την παραγωγή ηλεκτρισμού, μειώνοντας, έτσι, στο ελάχιστο την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους και κατ’ επέκτασιν το κόστος λειτουργίας.
Πλεονεκτήματα «πράσινων» κτηρίων
Όπως γίνεται αντιληπτό, τα οφέλη που απορρέουν μέσα από την υιοθέτηση λύσεων για επίτευξη της βιωσιμότητας, δεν αφορούν μόνο στη μείωση των εκπομπών ρύπων. Πέρα από τη μείωση του λειτουργικού κόστους, μέσα από τον οικολογικό σχεδιασμό των κτηρίων, με στόχο την αύξηση της αποδοτικότητας, επιτυγχάνεται επίσης ο περιορισμός των κινδύνων, η εξοικονόμηση φυσικών πόρων και η υψηλή ποιότητα ζωής ενοίκων και εργαζομένων.
Ειδικά όσον αφορά την αγορά επαγγελματικών-γραφειακών χώρων, έρευνες έχουν δείξει ότι ολοένα και περισσότεροι εργαζόμενοι, ιδίως οι Millennials, επιθυμούν να εργάζονται για εταιρείες που εφαρμόζουν πολιτικές κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης και προσφέρουν έναν πιο αποτελεσματικό και πιο βιώσιμο χώρο εργασίας. Σύμφωνα με τον Δείκτη Βιώσιμου Εργασιακού Περιβάλλοντος 2021 της Epson, η ασφάλεια, η αποδοτικότητα και η βιωσιμότητα επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη μελλοντική επιτυχία των χώρων εργασίας. Ο έξυπνος σχεδιασμός φωτισμού, οι αυτοματισμοί, η θερμική άνεση, ο καλύτερος εξαερισμός και η απαλλαγή από τον θόρυβο, συντελούν στην αύξηση της παραγωγικότητας και στη διατήρηση του εργατικού δυναμικού.
Ένα παράδειγμα βιώσιμου εργασιακού χώρου στην Κύπρο αποτελεί το Imperio House, μια πράσινη ανάπτυξη γραφειακών χώρων της Imperio που βρίσκεται στο τελικό στάδιο κατασκευής και χρησιμοποιεί μια σειρά τεχνολογιών που επιτρέπουν την παραγωγή περισσότερης ενέργειας από αυτήν που καταναλώνει.
Επιπλέον, έρευνα της Deutsche Bank αναφέρει ότι οι εταιρείες με υψηλές επιδόσεις σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και διακυβέρνησης (ΠΚΔ ή ESG - Environment Society Governance), έχουν χαμηλότερο κόστος χρέους και ιδίων κεφαλαίων και υπερτερούν έναντι των υπολοίπων στην αγορά, τόσο μεσοπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα.
Στρατηγική προσέγγιση της βιωσιμότητας
Αν και υπάρχει ακόμη μεγάλη απόσταση να διανύσουμε, γίνεται αντιληπτό ότι ο τομέας των ακινήτων μπορεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αναχαίτιση της πορείας της κλιματικής αλλαγής, μια διαδικασία η οποία παρουσιάζει, παράλληλα, σημαντικές ευκαιρίες για τις εταιρείες ανάπτυξης γης.
Μια στρατηγική προσέγγιση της βιωσιμότητας μπορεί να προσδώσει αξία στις εταιρείες, ενώ τους επιτρέπει να διατηρήσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα. Η εφαρμογή αειφόρων και πράσινων πρακτικών κατά τον σχεδιασμό και την ανέγερση κτηρίων, αποτελεί αναμφίβολα επένδυση, τόσο για τον κατασκευαστή, όσο και για τον χρήστη, καθώς μπορεί να αποφέρει οικονομικά οφέλη πολλαπλάσια του αρχικού κόστους.
* Διευθυντής της Imperio, Αναπληρωτής Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Επαγγελματιών Ανάπτυξης Γης, μέλος του ΔΣ του ΚΕΒΕ και πρόεδρος της Επιτροπής Ακινήτων