Οι τιμές κατοικιών στην Ευρώπη υποχώρησαν για πρώτη φορά σε διάρκεια δεκαετίας πέρυσι, καθώς οι αυξήσεις στις αγορές ακινήτων ορισμένων χωρών της Ανατολικής και Νότιας Ευρώπης αντισταθμίστηκαν από την πτώση σε πολλές αγορές του Βορρά.
Οι τιμές στέγης μειώθηκαν 0,3% στην Ε.Ε. το 2023 και 1,1% στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Η αγορά στέγης στη Γερμανία δέχθηκε το μεγαλύτερο πλήγμα με πτώση 8,4% σε ετήσια βάση, στη δεύτερη θέση μετά το Λουξεμβούργο με πτώση 9,1%. Ακολουθεί η Φινλανδία με πτώση 5,6% και η Σουηδία με πτώση 5,3%.
Αντίθετα, οι τιμές αυξήθηκαν σε ορισμένες χώρες, όπως Κροατία, Βουλγαρία, Λιθουανία, Πολωνία και Πορτογαλία, όπου οι αυξήσεις ήταν μεταξύ 8% και 12%.
Οικονομολόγοι αναφέρουν ότι ο υψηλότερος ρυθμός ανάπτυξης στις χώρες της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης τα τελευταία έτη βοήθησε στο να διατηρηθούν υψηλές οι τιμές, ενώ στις χώρες του «πυρήνα» – Γερμανία και Γαλλία – υπήρξε στασιμότητα ή χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης.
«Η πρόσφατη υποαπόδοση της γερμανικής οικονομίας προσελκύει αγοραστές, ενώ η ισχυρή άνοδος των τιμών των κατοικιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας έκανε επίσης τη γερμανική αγορά ευάλωτη σε διόρθωση», δήλωσε ο Ricardo Amaro στην Oxford Economics.
Ο Amaro είπε ότι η «δυναμική της προσφοράς» θα μπορούσε να εξηγήσει την υπεραπόδοση των αγορών κατοικιών ορισμένων χωρών, ιδιαίτερα στη νότια Ευρώπη «όπου οι νέες κατασκευές ήταν αδύναμες». Υπάρχουν πρόσθετοι παράγοντες που σχετίζονται με τη χώρα πίσω από ορισμένες ισχυρότερες αγορές.
Η Κροατία γνώρισε εισροή επενδύσεων από την ένταξη στο ευρώ τον Ιανουάριο του 2023. Η αγορά κατοικίας της Πορτογαλίας έχει ενισχυθεί από φορολογικά κίνητρα για αγοραστές δεύτερης κατοικίας και την προσφορά «χρυσής βίζας» για πλούσιους αλλοδαπούς που αγοράζουν ακίνητα. Η αγορά κατοικίας της Πολωνίας «επωφελήθηκε τόσο από την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη της χώρας όσο και από την πρόσθετη ώθηση των δύο μειώσεων των επιτοκίων πέρυσι», δήλωσε ο Carsten Brzeski, παγκόσμιος επικεφαλής μακροοικονομικής έρευνας στην ολλανδική τράπεζα ING.
Οι τιμές των κατοικιών είχαν μειωθεί περισσότερο σε χώρες – όπως η Γερμανία – αφού τα απότομα κέρδη άρχισαν να φαίνονται υπερτιμημένα σε σύγκριση με τα ενοίκια ή τα εισοδήματα των νοικοκυριών, δήλωσε ο Andrew Kenningham στην Capital Economics. «Αντίθετα, σε ορισμένες οικονομίες της νότιας Ευρωζώνης – όπως η Ισπανία – εξακολουθούσαν να φαίνονται αρκετά χαμηλά και δεν είχαν ανακάμψει πλήρως από τις μεγάλες διορθώσεις στην αγορά κατοικίας κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κρίσης της Ευρωζώνης».
Ορισμένες χώρες πάλι – όπως η Ιταλία ή η Φινλανδία – έχουν τιμές κατοικιών σε παρόμοια επίπεδα με εκείνα που ήταν πριν από μια δεκαετία, ενώ άλλες όπως η Πολωνία, η Πορτογαλία και η Λιθουανία είδαν τις τιμές των κατοικιών να υπερδιπλασιάζονται εκείνη την περίοδο. Η Eurostat δεν συμπεριέλαβε ελληνικά στοιχεία. Ωστόσο, η αγορά κατοικίας της Ελλάδας ήταν μία από τις ισχυρότερες στην περιοχή, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία πρόσφατα έδειξε ότι οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 13,4% πέρυσι.
Η πρόσφατη διόρθωση στην αγορά κατοικίας της Ευρωζώνης ήταν πολύ λιγότερο σοβαρή από ό,τι αναμενόταν αρχικά, παρά το γεγονός ότι οι τιμές αυξήθηκαν σχεδόν κατά 50% τη δεκαετία μετά την έναρξη της κρίσης χρέους της περιοχής το 2012.
Σε τριμηνιαία βάση, οι τιμές της ΕΕ μειώθηκαν κατά 0,3% το τελευταίο τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και οι τιμές στην Ευρωζώνη μειώθηκαν κατά 0,7%. Οι τιμές κορυφώθηκαν το τρίτο τρίμηνο του 2022, λίγο αφότου η ΕΚΤ άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια ως απάντηση στη μεγαλύτερη άνοδο του πληθωρισμού εδώ και μια γενιά.
Οι επικριτές της ΕΚΤ κατηγόρησαν την υπερβολικά χαλαρή πολιτική της μέχρι το 2022 για τη διόγκωση της φούσκας των τιμών των στοιχείων ενεργητικού, ιδίως στα ακίνητα, την τελευταία δεκαετία. Όμως, από τότε που η κεντρική τράπεζα άρχισε να αυξάνει τα επιτόκιά της, οι τιμές των κατοικιών στην Ευρωζώνη μειώθηκαν μόνο κατά 2,9%, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat.
Πηγή: moneyreview.gr με πληροφορίες από FT
Διαβάστε επίσης: Βουλή: Ενέκρινε φορολογικές εκπτώσεις για δαπάνες ενεργειακής αναβάθμισης