Συνεχίζεται η αύξηση των τιμών κατοικιών κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2023, ωθούμενη κυρίως από τις αυξήσεις στις τιμές διαμερισμάτων. Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιοποίησε η Κεντρική Τράπεζα, ο Δείκτης Τιμών Κατοικιών συνέχισε την ανοδική του πορεία, καταγράφοντας αύξηση τόσο σε ετήσια όσο και σε τριμηνιαία βάση.
Με την άνοδο των στεγαστικών επιτοκίων να έχει επηρεάσει σημαντικά την ζήτηση νέων στεγαστικών δανείων, την ζήτηση από ξένους αγοραστές να ομαλοποιείται, την προσφορά οικιστικών ακινήτων να αυξάνεται και τις τιμές των κατασκευαστικών υλικών να σταθεροποιούνται, ο Δείκτης Τιμών Κατοικιών αναμένεται να καταγράψει πιο συγκρατημένες αυξήσεις βραχυπρόθεσμα.
Η εν λόγω αύξηση στην συνολική ζήτηση ακινήτων προήλθε από τους εγχώριους αγοραστές, ενώ παρατηρήθηκε μείωση στον αριθμό πωλητηρίων εγγράφων που κατατέθηκαν από ξένους αγοραστές.
Την κούρσα οδηγούν τα διαμερίσματα
Το 2023 πέραν του 70% της συνολικής αξίας συναλλαγών αφορά οικιστικά ακίνητα με τις συναλλαγές διαμερισμάτων να είναι σημαντικά μεγαλύτερες σε αξία σε σύγκριση με τις συναλλαγές οικιών. Οι συναλλαγές γης (χωράφια και οικόπεδα) αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία συναλλαγών μετά τα οικιστικά ακίνητα, συγκεντρώνοντας, όμως,μικρότερο μερίδιο της αγοράς ακινήτων (16% της συνολικής αξίας συναλλαγών, Διάγραμμα 6).
Στη Λεμεσό η μεγαλύτερη αύξηση των τιμών
Οι τιμές κατοικιών σε τριμηνιαία βάση σημείωσαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες για τέταρτη συνεχόμενη τριμηνία και κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2023. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία καταγράφηκε αύξηση 1,5%, στη Λεμεσό 3%, στη Λάρνακα 2,5%, στην Πάφο 2,7% και στην Αμμόχωστο 2,1%. Όσον αφορά τις ετήσιες μεταβολές στους ΔΤΚ ανά επαρχία, καταγράφηκε αύξηση το ίδιο σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία οι τιμές κατοικιών αυξήθηκαν κατά 5,1%, στη Λεμεσό κατά 10,7%, στη Λάρνακα κατά 11%, στην Πάφο κατά 8,3% και στην Αμμόχωστο κατά 9,5%
Η άνοδος των επιτοκίων στεγαστικών δανείων, ένεκα της ενιαίας περιοριστικής νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, έχει αυξήσει το κόστος δανεισμού για υφιστάμενους αλλά και δυνητικούς νέους πελάτες των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, επηρεάζοντας τη ζήτηση νέων δανείων για αγορά κατοικίας το 2023, σημειώνει η έκθεση. Η εξέλιξη αυτή φαίνεται να έχει επηρεάσει τη ζήτηση οικιστικών ακινήτων, όπως αποτυπώνεται στα στοιχεία συγκριτικών πωλήσεων του ΤΚΧ, με τη συνολική αξία και αριθμό συναλλαγών οικιστικών ακινήτων κατά το 2023 να σημειώνουν μείωση σε σύγκριση με το 2022.
Ντόπιοι vs Ξένοι
Κατά το υπό εξέταση τρίμηνο, σημειώθηκε αύξηση 21,5% σε ετήσια βάση στον αριθμό ακινήτων που πωλήθηκαν σε εγχώριους αγοραστές (2.437 σε σύγκριση με 2.005 το τέταρτο τρίμηνο του 2022, Διάγραμμα 5), ενώ ο αριθμός ακινήτων που πωλήθηκαν σε ξένους αγοραστές μειώθηκε κατά 10,2% σε ετήσια βάση (1.611 σε σύγκριση με 1.794 το τέταρτο τρίμηνο του 2022, Διάγραμμα 5). Η ζήτηση από εγχώριους αγοραστές οφείλεται, μεταξύ άλλων και σε επενδύσεις για σκοπούς ενοικίασης (buy-to-let).
Επηρεάστηκε το headquartering
Μείωση παρατηρείται και στον αριθμό εγγραφών εταιρειών ξένων συμφερόντων μέσω της Μονάδας Διευκόλυνσης Εταιρειών, στα πλαίσια του headquartering policy, σε σχέση με το 2022, όταν και οδήγησαν σε σημαντική αύξηση στη ζήτηση ακινήτων. Η εν λόγω τάση επιβεβαιώνεται, σύμφωνα με την έκθεση, και από τη μείωση, σε ετήσια βάση, στον αριθμό πωλητηρίων εγγράφων που κατατέθηκαν από ξένους αγοραστές κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2023.
Συγκεκριμένα, ενώ το 2022 οι εγγραφές εταιρειών ξένων συμφερόντων μέσω της Μονάδας Διευκόλυνσης Εταιρειών ανήλθαν στις 1.640, το 2023 καταγράφηκε μείωση με τον αριθμό εγγραφών εταιρειών ξένων συμφερόντων να ανέρχεται στις 2863 . Τα στοιχεία αυτά συνάδουν και με την προαναφερθείσα ετήσια μείωση στον αριθμό ακινήτων που πωλήθηκαν σε ξένους αγοραστές, που σημειώθηκε κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2023. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι, από το 2019 και μετά, το 50% του αριθμού των οικιστικών ακινήτων που συναλλάχθηκαν είχαν αξία που κυμαίνεται μεταξύ €100.000 και €300.000, κατά μέσο όρο, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι η πλειοψηφία των συναλλαγών αφορά μεσαίας αξίας οικιστικά ακίνητα. Επιπλέον, παρατηρείται μείωση στο ποσοστό συναλλαγών μεγάλης αξίας οικιστικών ακινήτων (η αξία των οποίων ξεπερνά τα €600.000) από το 2019 σε σύγκριση με το 2023, όπου πλέον δεν ξεπερνά το 10% του συνολικού αριθμού συναλλαγών.
Αυξήθηκαν οι άδειες οικοδομής
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία, την περίοδο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2024 εκδόθηκαν 1.293 άδειες οικοδομής, σε σύγκριση με 1.143 την αντίστοιχη περίοδο του 2023, σημειώνοντας αύξηση 13,1%. Ειδικότερα, αυξημένες κατά 13,1% ήταν το πρώτο δίμηνο του 2024 οι άδειες οικοδομής που εκδόθηκαν από τις δημοτικές αρχές και τις επαρχιακές διοικήσεις, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, με την συνολική αξία των αδειών αυτών και το συνολικό εμβαδόν τους να καταγράφουν ετήσια αύξηση 16,9% και 14,3%, αντίστοιχα.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας αναφορικά με την κατηγορία έργου, ο αριθμός των αδειών για το πρώτο δίμηνο του 2024 για οικιστικά κτίρια αυξήθηκε κατά 8,6%, σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του 2023, για μη οικιστικά κτίρια αυξήθηκε κατά 16%, για έργα πολιτικού μηχανικού αυξήθηκε κατά 48,3%, για διαίρεση οικοπέδων αυξήθηκε κατά 23,9% και για κατασκευή δρόμων αυξήθηκε κατά 17,6%.
Η συνολική αξία των αδειών αυτών αυξήθηκε κατά 16,9%, γεγονός που οφείλεται, σύμφωνα με τα στοιχεία, στην αύξηση της αξίας των οικιστικών κτιρίων κατά 17,3%, σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό δίμηνο, της αξίας των μη οικιστικών κτιρίων κατά 23,5%, της αξίας της διαίρεσης οικοπέδων κατά 14,4% και της αξίας της κατασκευής δρόμων κατά 50,7%. Μείωση παρουσίασε η αξία έργων πολιτικού μηχανικού κατά 24,3%.
Εξάλλου, το συνολικό εμβαδόν αυξήθηκε την περίοδο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2024 κατά 14,3%, γεγονός που οφείλεται, σύμφωνα με τα στοιχεία, στην αύξηση του εμβαδού των οικιστικών κτιρίων κατά 9,9%, των μη οικιστικών κτιρίων κατά 34,2% και των έργων πολιτικού μηχανικού κατά 16,1%.
Ο αριθμός των οικιστικών μονάδων παρουσίασε την ίδια περίοδο αύξηση της τάξης του 13,4%.
Εξάλλου, η Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε ότι ο αριθμός των αδειών οικοδομής που εκδόθηκαν από τις δημοτικές αρχές και τις επαρχιακές διοικήσεις κατά τον Φεβρουάριο του 2024 ανήλθε στις 706.
Η συνολική αξία των αδειών αυτών έφθασε τα €248,9 εκατομμύρια και το συνολικό εμβαδόν τις 202,6 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα.
Με τις άδειες αυτές προβλέπεται να ανεγερθούν 919 οικιστικές μονάδες.
Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, οι άδειες οικοδομής συνιστούν σημαντική ένδειξη για τη μελλοντική δραστηριότητα στον κατασκευαστικό τομέα.
Διαβάστε επίσης: Ανάγκη για καινοτόμα φάρμακα αλλά… το ταμείο είναι μείον – Σε αδιέξοδο εκατοντάδες ασθενείς