Το νέο πλαίσιο στεγαστικής πολιτικής της Κυβέρνησης το οποίο αποτελείται από οκτώ πυλώνες, παρουσίασαν σήμερα οι Υπουργοί Εσωτερικών και Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Κωνσταντίνος Πετρίδης και Ζέτα Αιμιλιανίδου.
Μιλώντας σε κοινή δημοσιογραφική διάσκεψη, στην παρουσία εκπροσώπων του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, του Κυπριακού Οργανισμού Ανάπτυξης Γης (ΚΟΑΓ) και του Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγης (ΟΧΣ), ο κ. Πετρίδης τόνισε ότι «οι νέες, καλά μελετημένες πολιτικές που θα εφαρμοστούν τόσο από το Υπουργείο Εσωτερικών όσο και από το Υπουργείο Εργασίας, αλλά και από τον ΚΟΑΓ και τον ΟΧΣ, αποτελούν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που θα αποφέρει τόσο άμεσα αποτελέσματα για στοχευμένες ομάδες του πληθυσμού αλλά και σταδιακή επίλυση των διαρθρωτικών προβλημάτων στην αγορά στέγασης».
Στόχος της Κυβέρνησης, τόνισε ο ΥΠΕΣ, είναι να παράξει «προσιτές κατοικίες», οι οποίες καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως οι κατοικίες που οι δαπάνες για στέγαση είναι κάτω από το 30% του ακαθάριστου εισοδήματος ενός νοικοκυριού.
Ενδεικτικά, ο κ. Πετρίδης είπε ότι για το 2017 το μέσο κατασκευαστικό κόστος είναι, σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, για τα διαμερίσματα τα 869 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο και για τις κατοικίες τα 1.086 ευρώ, προσθέτοντας ότι μια προσιτή κατοικία των 80 τετραγωνικών μέτρων θα κυμαίνεται κοντά στις 70.000 ευρώ και ένα προσιτό διαμέρισμα των 100 τ.μ θα κυμαίνεται γύρω στις 86.000 ευρώ.
Ανέφερε ότι φορέας Διαχείρισης της διάθεσης των μονάδων προσιτής κατοικίας ορίστηκε ο ΚΟΑΓ και σημείωσε ότι οι προσιτές κατοικίες θα διατίθενται σε δικαιούχους στην τιμή του μέσου κατασκευαστικού κόστους όπως δημοσιεύεται από την Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου.
Συγκεκριμένα, οι οκτώ πυλώνες, σύμφωνα με το πλαίσιο στεγαστικής πολιτικής, είναι η εισαγωγή πολεοδομικών κινήτρων και εργαλείων για παραγωγή προσιτής κατοικίας και δημιουργία αγοράς προσιτού ενοικίου, η επιδότηση ενοικίου από το Υπουργείο Εργασίας, η εισαγωγή νέων απλοποιημένων και στοχευμένων στεγαστικών σχεδίων για ακριτικές και ορεινές περιοχές και για εκτοπισθέντες, νέο πρόγραμμα δημιουργίας οικιστικών μονάδων από τον ΚΟΑΓ, διαφοροποίηση ρόλου ΚΟΑΓ, επιδότηση ενοικίου σε εκτοπισθέντες, συντήρηση/επιδιόρθωση προσφυγικών οικισμών και συνοικισμών αυτοστέγασης και συνεργασία με τοπικές αρχές.
Αναφορικά με τις βασικές προϋποθέσεις για δημιουργία μονάδων προσιτής κατοικίας, αυτές είναι μεταξύ άλλων, σύμφωνα με τον ΥΠΕΣ, να είναι εντός οικιστικής ζώνης με συντελεστή δόμησης ίσο ή μεγαλύτερο του 1,40:1, μέγιστη αύξηση αριθμού ορόφων περιορίζεται σε 2 πέραν του ανωτάτου επιτρεπόμενου από ισχύουσα οικιστική ζώνη, οι οικιστικές μονάδες τύπου στούντιο ή ενός υπνοδωματίου δεν υπερβαίνουν το 30% του συνόλου των οικιστικών μονάδων και πρόβλεψη κατάλληλων συστημάτων για αξιοποίηση ΑΠΕ.
Σε σχέση με τα νέα απλοποιημένα στεγαστικά σχέδια, σύμφωνα με το πλαίσιο στεγαστικής πολιτικής, η ενίσχυση ανέρχεται στο 50% της συνολικής δαπάνης, με κατώτατο όριο συνολικής δαπάνης τις €20.000 και καλύπτει ανέγερση κατοικίας, αγορά νέας κατοικίας, αγορά και βελτίωση υφιστάμενης κατοικίας, απόκτηση με δωρεά και βελτίωση.
Ο κ. Πετρίδης είπε ότι τα στεγαστικά σχέδια αφορούν ορεινές περιοχές (110 κοινότητες), ακριτικές περιοχές και εκτοπισθέντες.
Πρόσθεσε ότι τα εισοδηματικά κριτήρια καθορίζονται για Μονήρες Άτομο ή Μονογονεϊκή Οικογένεια στις 25.000 ευρώ ακαθάριστο οικογενειακό εισόδημα, για ζεύγος στις 45.000 ευρώ, για οικογένεια τριών ατόμων στις 50.000 ευρώ, για οικογένεια τεσσάρων ατόμων 55.000 ευρώ, για οικογένεια πέντε ή περισσοτέρων ατόμων στις 65.000 ευρώ.
Ανέφερε ότι για όλους τους πυλώνες θα υπάρχουν και χρηματοδοτικά έσοδα μέσω του επενδυτικού προγράμματος για τις πολιτογραφήσεις και σημείωσε πως για κάθε νέα πολιτογράφηση δίνονται 75.000 ευρώ στο Ταμείο του ΚΟΑΓ για να χρησιμοποιηθούν για θέματα στεγαστικής πολιτικής.
Αιτήσεις από αύριο για τα πολεοδομικά κίνητρα
Ο κ. Πετρίδης τόνισε πως προς αυτό τον σκοπό έχουν εισαχθεί τρία πολεοδομικά κίνητρα για τα οποία από αύριο θα μπορούν να κατατίθενται αιτήσεις.
Συγκεκριμένα, τα κίνητρα είναι η αύξηση του συντελεστή δόμησης κατά 25% και δημιουργία οικιστικών αναπτύξεων προσιτού ενοικίου (ελάχιστη περίοδος ενοικίασης οκτώ ετών), αύξηση συντελεστή δόμησης κατά 25% με όρο το 10% να αφορά δημιουργία μονάδων προσιτής κατοικίας, οι οποίες θα διατίθενται στο ΚΟΑΓ για να τις διαθέσει σε δικαιούχους, και αύξηση συντελεστή δόμησης κατά 45% σε μεγαλύτερης έκτασης τεμάχια με όρο 20% για δημιουργία μονάδων προσιτής κατοικίας.
Πρόκληση της προσιτής και ικανοποιητικής στέγασης – ΕΕ και Κύπρος
Ειδικότερα, αναφορικά με την πρόκληση της προσιτής και ικανοποιητικής στέγασης, ο κ. Πετρίδης επικαλέστηκε στοιχεία του 2017 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με τα οποία «υπερβολικό βάρος» για στέγαση (όταν οι συνολικές δαπάνες για στέγαση ξεπερνούν το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος του νοικοκυριού) αντιμετώπιζε το 38% των φτωχών οικογενειών και το 10,4% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.
Σημείωσε ότι η Κύπρος κατατάσσεται ως η δεύτερη χώρα με τον χαμηλότερο δείκτη «υπερβολικού βάρους» με μόνο το 10,3% των φτωχών οικογενειών και 2,8% του συνολικού πληθυσμού.
Σε σχέση με τον δεύτερο δείκτη που αφορά το ποσοστό δαπανών των νοικοκυριών για στέγαση, ο κ. Πετρίδης είπε ότι ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 41% για τις φτωχές οικογένειες και στο 22% για το σύνολο του πληθυσμού της ΕΕ σε αντίθεση με την 19% και 7% στην Κύπρο, ενώ σε σχέση με την «ακαταλληλότητα» των μονάδων στέγασης το ποσοστό στην ΕΕ που ζουν σε αυτές τις συνθήκες ανέρχεται στο 9,1% για τις φτωχές οικογένειες και 4% για τον συνολικό πληθυσμό, ενώ στην Κύπρο ανερχόταν στο 3,9% και 0,9% αντίστοιχα.
Αναφορικά με το μέγεθος των χώρων στέγασης, ο Υπουργός Εσωτερικών είπε ότι το ποσοστό των Ευρωπαίων που ζούσαν σε τέτοιες συνθήκες ανερχόταν σε 26.5% για τις φτωχές οικογένειες και 15,7% για τον συνολικό πληθυσμό και πρόσθεσε ότι η Κύπρος είναι η δεύτερη χώρα (μετά τη Μάλτα) με το χαμηλότερο ποσοστό του πληθυσμού να ζει σε τέτοιες συνθήκες αφού το ποσοστό για τα φτωχά νοικοκυριά περιορίζεται στο 6% ενώ για το συνολικό πληθυσμό ανέρχεται στο 2,8%.
Σημείωσε ότι σε 15 χώρες της ΕΕ το ποσοστό ξεπερνά το 25% για τις φτωχές οικογένειες, ενώ σε 13 ξεπερνά το 20% για το συνολικό πληθυσμό.
«Παρά τα ευνοϊκά συγκριτικά στοιχεία για την Κύπρο τα προβλήματα είναι υπαρκτά και σημαντικά. Την περίοδο 2007 – 2017 οι οικογένειες που αντιμετωπίζουν «υπερβολικό βάρος» όσον αφορά το κόστος της στέγασης αυξήθηκαν σημαντικά, αφού πολλοί δανειολήπτες αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα στην αποπληρωμή των δανείων τους ενώ τα ενοίκια τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί στις πόλεις από 30-50%», υπογράμμισε.
Πέραν των 170 εκ. ευρώ οι καθυστερημένες οφειλές δικαιούχων στεγαστικών σχεδίων
Επικαλούμενος στοιχεία του κράτους, ο ΥΠΕΣ είπε ότι οι καθυστερημένες οφειλές πέραν του ενός έτους, δικαιούχων διάφορων κυβερνητικών στεγαστικών σχεδίων που εφαρμόζονταν στο παρελθόν (ΚΟΑΓ, ΟΧΣ, Επαρχιακές Διοικήσεις) ξεπερνούν το 60%, με τις καθυστερημένες οφειλές να ξεπερνούν τα 170 εκ. ευρώ.
Ανέφερε ότι τα προβλήματα που παρατηρούνται σήμερα αποτελούν επακόλουθο του υπερδανεισμού του παρελθόντος που δεν λάμβανε υπόψη την ικανότητα αποπληρωμής του χρέους, της οικονομικής και τραπεζικής κρίσης, αλλά και λανθασμένων, μη βιώσιμων δημόσιων πολιτικών στέγασης που εφαρμόστηκαν στο παρελθόν.
«Πολιτικών που παρά το μεγάλο οικονομικό κόστος σε δημόσιο χρήμα δεν περιείχαν κανένα διαρθρωτικό στοιχείο ενώ σε πολλές περιπτώσεις αντί να διευκολύνουν πρόσθεσαν αβάσταχτα οικονομικά βάρη στους δικαιούχους», πρόσθεσε.
ΥΠΕΓ: Αύξηση της επιδότησης ενοικίου - Στα 32 εκ. ευρώ οι επιδοτήσεις ενοικίου από το 2014
Ανακοινώνοντας την αύξηση της επιδότησης του ενοικίου, η Υπουργός Εργασίας είπε ότι κατατίθεται σήμερα στην Βουλή η τροποποίηση της νομοθεσίας για αύξηση της επιδότησης του ενοικίου ώστε να μπορέσουμε να την υλοποιήσουμε τον επόμενο μήνα.
Ανέφερε ότι με την εισαγωγή του ΕΕΕ όταν η ανεργία το 2013 ήταν 17% (πέραν των 55.000 ανέργων) στόχος ήταν να βοηθηθούν όλες οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού που βρέθηκαν άνεργοι ή με πολύ χαμηλά εισοδήματα για να έχουν μια αξιοπρεπή διαβίωση και στέγαση, προσθέτοντας ότι με την εισαγωγή του ΕΕΕ του 2014 έχουν δαπανηθεί μέχρι σήμερα 32 εκ. ευρώ για επιδότηση ενοικίου στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
Η κ. Αιμιλιανίδου διαβεβαίωσε ότι με τη νέα ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική «σε καμιά περίπτωση δεν μένουν συνάνθρωποι μας που έχουν πραγματικό πρόβλημα χωρίς επιδότηση ενοικίου και χωρίς στέγαση».
Ανέφερε ότι μηνιαίως παραχωρούνται σήμερα περίπου 760.000 ευρώ ως επιδότηση ενοικίου και στεγαστικών δανείων με βάση το νόμο του ΕΕΕ και πρόσθεσε ότι το 2015 υπήρχαν 2.288 οικογένειες που επιδοτήθηκαν με ενοίκιο €2,44 εκ., το 2016 επιδοτήθηκαν 5.786 οικογένειες με συνολικά €9,49 εκ. και το 2017 επιδοτήθηκαν 6.055 οικογένειες με €10,45 εκ., ενώ το 2018 οι οικογένειες ανήλθαν στις 5.666 με επιδότηση €9,87 εκ.
Η Υπουργός Εργασίας είπε ότι η νέα μελέτη του 2019 που συγκρίνει τις τιμές ενοικίων το 2014 κατέδειξε αύξηση ενοικίου στην Λευκωσία κατά 44,81%, στη Λεμεσό 57,47%, στην Λάρνακα 42,86%, στην Πάφο αύξηση 68% (δεν υπήρχαν αρκετά στοιχεία το 2014) και στην Αμμόχωστο 5%.
Ανέφερε ότι το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει το επίδομα ενοικίου, λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση των ενοικίων, την επαρχία και την σύνθεση της οικογένειας και έφερε ως παράδειγμα ένα ζεύγος με τρία ενήλικα παιδιά που θα έχει επιδότηση στην Λευκωσία 406 ευρώ για ενοίκιο, στη Λεμεσό 441 ευρώ, στην Λάρνακα 350 ευρώ και στην Πάφο και στην Αμμόχωστο 244 ευρώ.
Αναφορικά με τα άτομα με αναπηρία που είναι δικαιούχοι του ΕΕΕ, η κ. Αιμιλιανίδου είπε ότι έχουν επιπρόσθετη αύξηση για επιπρόσθετα 20 τ.μ σε περίπτωση τροχοκαθίσματος και σημείωσε ότι το συνολικό επίδομα που παρέχεται αυξάνεται κατά 50% σε περιπτώσεις χρήσης τροχοκαθίσματος και κατά 20% σε όλες τις άλλες περιπτώσεις.
Δικαιούχοι ΕΕΕ
Η Υπουργός Εργασίας είπε ότι σήμερα στηρίζονται από το ΕΕΕ 788 οικογένειες και περιλαμβάνουν 8.249 ενήλικα ή ανήλικα άτομα με αναπηρία, 2.942 περιπτώσεις συνταξιούχων με χαμηλά εισοδήματα και 7.376 περιπτώσεις προσώπων ηλικίας 55-65 ετών.
Πρόεδρος ΚΟΑΓ: Έτοιμες 23 μονάδες το 2021
Εξάλλου, ο Πρόεδρος του ΚΟΑΓ Μάριος Πελεκάνος είπε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη δύο προγράμματα στέγασης με τις μονάδες να είναι έτοιμες σε περίοδο δύο ετών, προσθέτοντας ότι αυτές είναι οκτώ μονάδες στην Κοκκινοτριμιθιά και 15 μονάδες στα Πολεμίδια.
Ανέφερε πως υπάρχουν επίσης 171 μονάδες που είναι είτε σχεδιασμένες είτε υπάρχουν και άδειες οικοδομής και προγραμματιζόταν να ανεγερθούν τα επόμενα χρόνια σταδιακά και πρόσθεσε ότι έχει διαφοροποιηθεί η μέθοδος παραγωγής αυτών των μονάδων για να επιταχυνθεί η διαδικασία χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο η ποιότητα και οι προδιαγραφές των έργων.
Ανέφερε πως αναμένεται να είναι έτοιμες 63 μονάδες μέχρι το 2021 και τις υπόλοιπες μέχρι το 2023.