Ο εκσυγχρονισμός έχει υπογραφή

Η ηλεκτρονική υπογραφή απομακρύνει γραφειοκρατικές διαδικασίες, μειώνει το λειτουργικό κόστος και ανεβάζει ταχύτητες, επιχειρώντας ένα οικοσύστημα απλούστερο, ταχύτερο και πιο ασφαλές.

Του Χρήστου Μιχάλαρου

Τόσο το κράτος όσο και οι επιχειρήσεις, αλλά και οι πολίτες ξεχωριστά, μένουν μακριά από μια σειρά από γραφειοκρατικές διαδικασίες, μειώνοντας το λειτουργικό κόστος, ανεβάζοντας ταχύτητες και επιχειρώντας σε ένα οικοσύστημα απλούστερο, ταχύτερο και πιο ασφαλές.

Στην Κύπρο, τα πράγματα ήρθαν αρκετά καθυστερημένα. Ωστόσο ήρθαν. Αν και η νομοθεσία ήταν έτοιμη ήδη από το 2018 και η συζήτηση είχε κρατήσει περίπου μία πενταετία, η πανδημία του κορωνοϊού και η ίδρυση του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής επίσπευσαν τις διαδικασίες.

Η θεσμοθέτηση και η εφαρμογή της ηλεκτρονικής υπογραφής δεν αποτελούν για την Κύπρο μια καινοτομία, καθώς έχουν ληφθεί υπόψη παραδείγματα και πρακτικές άλλων χωρών που βρίσκονται σε πιο προχωρημένο στάδιο, έχουν διορθώσει αρχικά λάθη και έχουν αποκτήσει εμπειρία σε σχέση με το ζήτημα. 

«Μικρή επανάσταση»

Ο αρμόδιος Υφυπουργός, Κυριάκος Κόκκινος, σε δηλώσεις του, έκανε λόγο για μια «μικρή, θετική επανάσταση», καθώς οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να συναλλάσσονται μέσω αυτής, χωρίς να υπάρχει η απαραίτητη προϋπόθεση της φυσικής παρουσίας για υπογραφή εγγράφων, δίνοντας άλλη διάσταση στον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος συναλλάσσεται με το δημόσιο, αλλά και μεταξύ τους οι πολίτες.
Επί της ουσίας, υπηρεσίες όπως η έκδοση αντίγραφου πιστοποιητικού γεννήσεως, η μεταβίβαση ακινήτου, η αίτηση για εγγραφή στον Έφορο Εταιρειών και η υποβολή κάποιων εγγράφων προς τη δημόσια υπηρεσία μέχρι σήμερα απαιτούσαν τη χειρόγραφη συμπλήρωση φόρμας, στην οποία ο πολίτης θα έπρεπε να υπογράψει. Αυτά πλέον περνούν στη σφαίρα της ψηφιοποίησης, αφήνοντας πίσω τις ουρές στα δημόσια κτίρια. 

«Κλειδί» για startups και έρευνα»

Μιλώντας στο Economy Today, ο Επικεφαλής Επιστήμονας της Δημοκρατίας, Νικόλαος Μαστρογιαννόπουλος, εκφράζει την άποψη ότι η ηλεκτρονική υπογραφή αποτελεί ισχυρό εργαλείο στα χέρια της επιχειρηματικής κοινότητας, αλλά και της κοινωνίας ευρύτερα. Είτε πρόκειται για υποβολή εγγράφων ή αιτήσεων, είτε για εκτέλεση πληρωμών ή ιδιωτικών συμφωνιών, είτε και για οποιαδήποτε άλλη συναλλαγή που μπορεί πλέον να γίνεται ηλεκτρονικά, το εργαλείο αυτό αναδιαμορφώνει ριζικά τον τρόπο συναλλαγής των επιχειρήσεων με το δημόσιο, με τους πολίτες, αλλά και μεταξύ τους, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων. 

«Αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρουν τέτοιες ψηφιακές λύσεις, ειδικότερα στην πρωτοφανή αυτή περίοδο που διανύουμε, η οργανωμένη επιχειρηματικότητα, αλλά και συγκεκριμένα η κοινότητα των νεοφυών επιχειρήσεων, αποκτούν μια νέα δυναμική που επιτρέπει επέκταση των δραστηριοτήτων τους, εύκολα, με ευελιξία αλλά και με υψηλό επίπεδο ασφάλειας. Και βέβαια με εξοικονομήσεις πόρων –βασικό στοιχείο επιτυχίας για νεοφυείς επιχειρήσεις–, αφού, με τη χρήση εργαλείων όπως η ηλεκτρονική υπογραφή, μειώνονται οι μετακινήσεις και ο χρόνος που χρειάζεται για φυσική διεκπεραίωση μιας συναλλαγής, αυξάνοντας τον χρόνο που αναλώνεται στην παραγωγή γνώσης και καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών», αναφέρει.

Σε κάθε περίπτωση, προσθέτει, ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους αποτελεί καταλυτικό παράγοντα για τη δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Σε συνδυασμό με άλλα εργαλεία, όπως πρόσβαση σε χρηματοδότηση, φορολογικά κίνητρα, αλλά και το νέο equity fund, που αναμένεται να λειτουργήσει περί τα τέλη του χρόνου, οι υποδομές του οικοσυστήματος καινοτομίας ενισχύονται συνεχώς, με στόχο την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών που θα έχουν ως τελικό αποτέλεσμα τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. 

«Ως Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, παραμένουμε δεσμευμένοι στην προώθηση τόσο της ερευνητικής δραστηριότητας και της εμπορικής αξιοποίησης της ερευνητικής γνώσης, όσο και της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, απαραίτητα δομικά στοιχεία ενός κράτους σύγχρονου, προηγμένου και ανταγωνιστικού σε διεθνές επίπεδο. Όσον αφορά την εσωτερική μας λειτουργία στο ΙδΕΚ, η καθιέρωση της ηλεκτρονικής υπογραφής μπορεί να προσφέρει βραχυπρόθεσμα οφέλη, όπως είναι η άμεση ηλεκτρονική υπογραφή των Συμβολαίων Χρηματοδότησης, η υπογραφή συμβολαίων του Ιδρύματος με τρίτους στην Κύπρο και το εξωτερικό, η υπογραφή οποιασδήποτε επίσημης επικοινωνίας κ.α. Θα ήθελα επίσης να σημειώσω πως ως Ίδρυμα ήδη απολαμβάνουμε τα οφέλη που προκύπτουν από τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αξιοποιώντας ευρέως ψηφιακά εργαλεία και προωθώντας την εφαρμογή σύγχρονων επιχειρηματικών μοντέλων, όπως η τηλεργασία, τόσο ως παράγοντες ενίσχυσης της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας του Ιδρύματος, όσο και ως μέτρα προστασίας και διαφύλαξης της υγείας του δυναμικού μας», επισημαίνει. 

Τα βασικά

Η ηλεκτρονική υπογραφή δεν αποτελεί τη σκαναρισμένη χειρόγραφη υπογραφή ή την υπογραφή σε διάφορα μηχανάκια που χρησιμοποιούν διάφορες επιχειρήσεις, όπως οι couriers. Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα κρυπτογραφημένο σύνολο αριθμών και χαρακτήρων, έναν πολύπλοκο και σύνθετο κωδικό, που εκδίδεται από εγκεκριμένο πάροχο, ο οποίος εν προκειμένω είναι η JCC Payment Services Ltd, που είναι εγγεγραμμένη στον Κατάλογο Εμπιστοσύνης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εκδίδεται για φυσικά πρόσωπα, ενώ νομικές οντότητες, όπως εταιρείες και οργανισμοί, μπορούν να παρέχουν εξουσιοδοτήσεις στα στελέχη τους, προκειμένου αυτά να προχωρούν σε συναλλαγές και κινήσεις αποκλειστικά για λογαριασμό της εταιρείας, κάνοντας χρήση άλλων κωδικών. Αυτό βοηθά στη διαφάνεια και στην αποφυγή εμπλοκών για τη φύση της κάθε υπογραφής. 

Πού χρησιμοποιείται

Η ηλεκτρονική υπογραφή χρησιμοποιείται σε ηλεκτρονικά αρχεία, έγγραφα και διαγωνισμούς και εγγυάται την αυθεντικότητα του εγγράφου, παρέχοντας παράλληλα προστασία από αλλοιώσεις ή παραχαράξεις. 
Έχει δε την ίδια νομική ισχύ με την ιδιόχειρη υπογραφή, συνδέει με μοναδικό και ασφαλές τρόπο την υπογραφή με τον υπογράφοντα, φτιάχνεται με τέτοιο τρόπο ώστε ο υπογράφων να γνωρίζει πλήρως πότε και τι υπογράφει, και συνδέεται με το ηλεκτρονικό έγγραφο που υπεγράφη ηλεκτρονικά με τέτοιο τρόπο που, αν αυτό τροποποιηθεί, γίνεται αμέσως αντιληπτό, διασφαλίζοντας έτσι τη γνησιότητα. Τέλος, βασίζεται σε εγκεκριμένο πιστοποιητικό.

Πώς την αποκτούμε

Αίτημα για εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή μπορεί κανείς να υποβάλει στην τράπεζά του, ενώ σε περίπτωση που η τράπεζα παρουσιάσει οποιαδήποτε δυσκολία, ο κάθε πολίτης μπορεί να απευθυνθεί απευθείας στην JCC. 
Σύμφωνα με τα στατιστικά του Υφυπουργείου, στην Κύπρο πάνω από το 60% των πολιτών έχουν πρόσβαση σε e-banking, κάτι που διευκολύνει τις διαδικασίες και δίνει μια ενδεικτική εικόνα για το πόσοι έχουν την άμεση δυνατότητα να αποκτήσουν ηλεκτρονική υπογραφή. 

Εθνικό Σχέδιο Ηλεκτρονικών Ταυτοτήτων

Η ηλεκτρονική υπογραφή εντάσσεται στο γενικότερο σχέδιο της κυβέρνησης για τη δημιουργία σύγχρονης ηλεκτρονικής ταυτότητας για κάθε πολίτη. Το Εθνικό Σχέδιο Ηλεκτρονικών Ταυτοτήτων δεν αποτελεί ακόμα νόμο του κράτους, αλλά βρίσκεται στο στάδιο του ελέγχου από τη Νομική Υπηρεσία του κράτους. Με την υλοποίησή του, θα φέρει έναν ενιαίο και ασφαλή τρόπο πρόσβασης στα ηλεκτρονικά συστήματα, αναγνωρισμένο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, την υπογραφή ψηφιακών εγγράφων, καθώς και τη δυνατότητα για ανάπτυξη νέων ηλεκτρονικών υπηρεσιών στο μέλλον. 
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Σχέδιο, πέρα από την ηλεκτρονική υπογραφή, προνοεί και τη χρήση της ηλεκτρονικής ταυτοποίησης για σκοπούς πρόσβασης σε πληροφοριακά συστήματα.
Ο λόγος για τον οποίο προχώρησε ταχύτερα η ηλεκτρονική υπογραφή από την ηλεκτρονική ταυτότητα είναι προκειμένου να δοθεί περιθώριο ενός έτους, ούτως ώστε αφενός να συνταχθεί και να ψηφιστεί η νομοθεσία και αφετέρου να μπορέσουν να αναπτυχθούν οι ηλεκτρονικές αιτήσεις, τα συμβόλαια και όλο το ψηφιακό οικοσύστημα.

Συμφωνία με τις τράπεζες

Στο μεταξύ, η πρώτη συνέργεια με τον τραπεζικό κλάδο είναι γεγονός, καθώς το Υφυπουργείο υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με τον Σύνδεσμο Τραπεζών, με στόχο τη διευκόλυνση των συναλλαγών με τη χρήση της ηλεκτρονικής υπογραφής. 
Ως εκ τούτου, θα μπορούν να διεκπεραιώνονται ηλεκτρονικά, και χωρίς τη φυσική παρουσία του πελάτη ή του λειτουργού εξυπηρέτησης, εργασίες και συναλλαγές από κρατικές υπηρεσίες, όπως η υποβολή αιτήσεων και δικαιολογητικών. Παράλληλα, οι πελάτες των τραπεζών θα μπορούν να διεκπεραιώνουν τραπεζικές, επιχειρηματικές ή και ιδιωτικές συναλλαγές, τόσο εντός Κύπρου όσο και στο εξωτερικό, πάλι μέσω της JCC ως εγκεκριμένου παρόχου Υπηρεσιών Εμπιστοσύνης.

Ισχυρό εργαλείο

Σύμφωνα με τον κ. Κόκκινο, η εν λόγω συνεργασία «ανοίγει τον δρόμο για ευρεία χρήση του ισχυρού αυτού εργαλείου, καταλύτη στην πορεία εκσυγχρονισμού και ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους, που απώτερο σκοπό έχει τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του Κύπριου πολίτη. Τραπεζικές συναλλαγές, επιχειρηματικές ή και ιδιωτικές συμφωνίες, αλλά κυρίως οι συναλλαγές του πολίτη με το σύνολο των κρατικών υπηρεσιών, θα μπορούν σύντομα να διεκπεραιώνονται, με το υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας και αξιοπιστίας, από όπου κι αν βρίσκεται κανείς. Ειδικότερα σε μια εποχή όπου η ανάγκη για μείωση της φυσικής παρουσίας θεωρείται πλέον προϋπόθεση για διαφύλαξη της υγείας των πολιτών».
Από την πλευρά των τραπεζών, ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου, Μιχάλης Καμμάς, εξέφρασε την άποψη ότι ο τραπεζικός τομέας επιδίδεται στην ενίσχυση και χρήση εναλλακτικών τρόπων για τις συναλλαγές, αλλά και για την εξασφάλιση υπηρεσιών, κυρίως μέσω της τεχνολογίας και των ψηφιακών εφαρμογών εντός του εποπτικού και νομοθετικού πλαισίου. 
«Η ηλεκτρονική υπογραφή και η ηλεκτρονική ταυτότητα θα διευρύνουν τις προοπτικές της ψηφιοποίησης στη χώρα μας, καθιστώντας πιο άμεσες και εύκολες τις συναλλαγές στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, όπως και στις τράπεζες», κατέληξε. 

Την καλοδέχτηκε ο επιχειρηματικός κόσμος

Η μείωση της γραφειοκρατίας και του χρόνου διεκπεραίωσης διαδικασιών, καθώς και ο εκσυγχρονισμός των μέσων, αποτελούν ζητούμενο για τον επιχειρηματικό κόσμο. Έτσι, το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο χαιρέτισε την ψήφιση της νομοθεσίας για την ηλεκτρονική υπογραφή, αλλά και το μνημόνιο συνεργασίας με τις τράπεζες, εκφράζοντας τη βεβαιότητα πως πρόκειται για ένα θετικότατο βήμα. 
«Η ηλεκτρονική υπογραφή θα ανοίξει τον δρόμο για τη διεκπεραίωση ασφαλών ηλεκτρονικών συναλλαγών, οι οποίες μέχρι τώρα απαιτούσαν τόσο τη χειρόγραφη υπογραφή των ατόμων όσο και τη φυσική τους παρουσία. Η ταχεία ανάπτυξη του ίντερνετ, το ηλεκτρονικό εμπόριο και οι συναλλαγές μέσω των ανοικτών δικτύων κάνουν επιτακτική την ανάγκη της εμπιστευτικότητας. Καθώς τα δεδομένα είναι δυνατόν να αλλοιωθούν κατά τη μετάδοσή τους, είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι δεν θα αποκαλυφθούν ή θα διατεθούν σε μη εξουσιοδοτημένα άτομα», τονίζει.
Επίσης, εκτιμάται ότι η εισαγωγή της ηλεκτρονικής υπογραφής (e-signature) θα επιφέρει σημαντικές μειώσεις στο διοικητικό κόστος του δημοσίου, μέσω της εξοικονόμησης χρόνου και ανθρωποωρών εργασίας, ενώ θα απλοποιήσει τις διάφορες διαδικασίες στις οποίες υποβάλλονται οι πολίτες και οι επιχειρήσεις κατά τις συναλλαγές τους με το κράτος.
 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ