Του Άγγελου Αγγελοδήμου
Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε για αθλητικό τουρισμό, θρησκευτικό, ιατρικό και πολλά άλλα είδη τουρισμού που ωθούν τους ταξιδιώτες να επισκέπτονται ξένες χώρες. Το τελευταίο διάστημα ωστόσο, έχει προκύψει και ένα άλλο είδος τουρισμού το οποίο αναπτύχθηκε εξαιτίας του αυξημένου κόστους διαβίωσης κυρίως στις βόρειες χώρες. Πρόκειται για τον ενεργειακό τουρισμό.
Αν και ο όρος πιθανό να είναι κάπως αδόκιμος, εντούτοις εμπερικλείει την τάση που άρχισε να καταγράφεται κυρίως τους χειμερινούς μήνες. Όπως προκύπτει λοιπόν, σε χώρες όπως η Γερμανία, όπου το ενεργειακό κόστος είναι ιδιαίτερα αυξημένο, ενώ και με τον πόλεμο στην Ουκρανία, δεν πρέπει να αποκλείονται διακοπές ρεύματος, ο κόσμος ψάχνεται να φύγει και να ζήσει για μερικούς μήνες, ενδεχομένως και για ένα εξάμηνο, σε χώρα με χαμηλό ενεργειακό κόστος. Πιο εύκολο να «μεταναστεύσουν» για μερικούς μήνες είναι για τους συνταξιούχους ή ακόμα και για τα άτομα που δουλεύουν από απόσταση ή από το σπίτι. Αυτοί είτε βάζουν το σπίτι τους στο ενοίκιο ή και σε Airbnb και αποφασίζουν να επισκεφτούν για μερικούς μήνες κάποια άλλη χώρα, αφού αυτό θα τους κοστίσει φθηνότερα.
Όλα αυτά βέβαια είναι εν πολλοίς απόρροια του πολέμου στην Ουκρανία και της απόφασης των χωρών της Ε.Ε. να διακόψουν την προμήθεια φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Η απόφαση αυτή ωστόσο εκτόξευσε τις τιμές στα ύψη και πλέον οι ευρωπαϊκές χώρες αναζητούν νέους προμηθευτές. Ειδικά για τη μεγαλύτερη οικονομία της Ε.Ε. τη Γερμανία η κατάσταση είναι αρκετά δύσκολη, αφού μεγάλο ποσοστό του φυσικού αερίου που εισήγαγε προερχόταν από τη Ρωσία. Αποτέλεσμα των πιο πάνω ήταν να εκτοξευτεί το κόστος της ενέργειας και συνάμα να ενταθούν οι φόβοι για ενδεχόμενο blackout τον χειμώνα.
Το «blackout» φέρνει οργανωμένες διακοπές στην Ευρώπη
Πριν από μερικές μέρες οι ανησυχίες αυτές μετουσιώθηκαν σε δηλώσεις οι οποίες έκαναν ακριβώς λόγο για ενδεχόμενο blackout τον χειμώνα. Όπως σημείωσαν οι ειδικοί, ο κίνδυνος για blackout τον φετινό χειμώνα στη Γερμανία, είναι «πολύ ρεαλιστικός». Το σχέδιο της χώρας προβλέπει οργανωμένες διακοπές σε συγκεκριμένες περιοχές, ενώ επιτρέπει στις εταιρείες να προγραμματίσουν, εκ των προτέρων, τον σχεδιασμό τους. Μιλώντας στο Bloomberg ο ειδικός σε θέματα ενέργειας στην Ένωση Γερμανικών Βιομηχανικών και Εμπορικών Επιμελητηρίων, Sebastian Bolay, υπογράμμισε ότι «ο συντονισμός γίνεται τώρα διμερώς. Πιστεύουμε ότι ο κίνδυνος να δούμε blackout τον χειμώνα είναι πολύ ρεαλιστικός».
Τα πιο πάνω ανάγκασαν τον εκπρόσωπο της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δικτύων, να δηλώσει ότι «η Γερμανία διαθέτει ένα από τα πλέον αξιόπιστα παγκοσμίως συστήματα παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. Υπάρχουν πολυάριθμοι μηχανισμοί και εφεδρείες για τη σταθεροποίηση του δικτύου σε περίπτωση έντασης» σημείωσε, για να προσθέσει ότι «η Υπηρεσία Δικτύων εκτιμά ως ελάχιστη την πιθανότητα να καταστούν αναγκαίες διακοπές ρεύματος κατά τη διάρκεια του χειμώνα».
Έχοντας λοιπόν υπόψη τα πιο πάνω, οι Γερμανοί, όπως και άλλοι Βορειοευρωπαίοι, σχεδιάζουν να ταξιδέψουν σε χώρες με χαμηλότερο ενεργειακό κόστος ή σε χώρες με ζεστό κλίμα. Σύμφωνα με άτομα που είναι γνώστες αυτής της τάσης, ορισμένες από τις χώρες που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν τέτοιους τουρίστες είναι η Τυνησία, η Αίγυπτος, το Μαυροβούνιο και η Κροατία, ενώ αν μιλάμε για χώρες με ζεστό κλίμα, τότε στις επιλογές βρίσκονται το Μπαλί και η Ταϊλάνδη.
Η Ελλάδα μπαίνει σοβαρά στο παιχνίδι του ενεργειακού τουρισμού
Κομμάτι από την πίτα φέρεται να διεκδικεί και η Ελλάδα, η οποία διατηρεί οικονομικούς δεσμούς με τη Γερμανία, αφού κάθε χρόνο δέχεται σημαντικό αριθμό τουριστών από τη συγκεκριμένη χώρα, ενώ την ίδια ώρα αρκετοί Γερμανοί έχουν προχωρήσει σε αγορά ακινήτων είτε σε κάποιο νησί είτε στην ενδοχώρα. Σύμφωνα με ελλαδικά δημοσιεύματα, αρκετοί Γερμανοί φέρονται να ψάχνουν λεπτομέρειες για τη ζωή στην Ελλάδα τόσο σε σχέση με τον καιρό, όσο και σε σχέση με το ενεργειακό κόστος. Παράλληλα, από πλευράς Ελλήνων αρμοδίων, αλλά και επαγγελματιών, γίνονται προωθητικές ενέργειες ώστε να προσελκύσουν τους Γερμανούς να επισκεφθούν την Ελλάδα και είτε να αγοράσουν ακίνητο (κυρίως οι συνταξιούχοι), είτε να ενοικιάσουν για κάποιο χρονικό διάστημα.
«Φέτος το φθινόπωρο και τον χειμώνα θα μας προκαλούσε μεγάλη χαρά να καλωσορίσουμε Γερμανούς συνταξιούχους που επιθυμούν να ζήσουν ένα μεσογειακό χειμώνα με ελληνική φιλοξενία, ήπιο καιρό και υψηλότατο επίπεδο εξυπηρέτησης», δήλωσε τον Ιούλιο ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας στη γερμανική εφημερίδα «Bild», προαναγγέλλοντας την έναρξη της ελληνικής επικοινωνιακής εκστρατείας του χειμερινού τουρισμού.
Τη θερμή του πρόσκληση προς τους Γερμανούς συνταξιούχους έστειλε, στο ίδιο δημοσίευμα, και ο δήμαρχος των Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης. «Κανένας Γερμανός δεν θα παγώσει στην Ελλάδα», ανέφερε χαμογελώντας στη δημοσιογραφική ομάδα της «Bild», συμπληρώνοντας πως η κρητική πόλη μπορεί να υπερηφανευτεί πως προσφέρει ένα από τα θερμότερα κλίματα στην Ευρώπη και πως το συνολικό κόστος ζωής –από τα ενοίκια μέχρι τους λογαριασμούς και από τους καφέδες μέχρι τα καρβέλια ψωμιού– αποτελεί μόλις ένα κλάσμα του αντίστοιχου κόστους στη Βόρεια Ευρώπη.
Ωστόσο, παρά τη φιλόδοξη καμπάνια, προς το παρόν από τη δεκάδα των προτιμήσεων απουσιάζει πλήρως η Ελλάδα. Ένας από τους παράγοντες που ενδεχομένως ευθύνονται για τη χλιαρή απόδοση της χώρας σε σχετική δημοσκόπηση, σύμφωνα με τα λεγόμενα τού επικεφαλής της TUI Στέφαν Μπάουμερτ, είναι η έλλειψη οικονομικών πακέτων για all inclusive διαμονές. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα φαίνεται πως υστερεί και σε μια σειρά άλλων παραγόντων που είναι ιδιαίτερα σημαντικοί στη λήψη αποφάσεων των συνταξιούχων – ανάμεσά τους και η ιδιαίτερα αρνητική εικόνα του ελληνικού συστήματος υγείας.
Η Κύπρος δεν μπήκε ζεστά στο παιχνίδι του ενεργειακού τουρισμού
Από την πλευρά της τώρα η Κύπρος δεν φαίνεται να μπήκε ιδιαίτερα ζεστά στο παιχνίδι αυτό του ενεργειακού τουρισμού. Υπάρχει μεν το πλεονέκτημα του σχετικά ήπιου χειμώνα σε σχέση με τις βόρειες χώρες, ωστόσο, το ενεργειακό κόστος δεν θα έλεγε κάποιος ότι είναι ιδιαίτερα χαμηλό. Η χώρα μας μπορεί να μη χρησιμοποιεί φυσικό αέριο και έτσι να μην επηρεάζεται από την κατάσταση που είχε δημιουργηθεί με τη Ρωσία, ωστόσο είναι πλήρως εξαρτώμενη από τις εισαγωγές καυσίμων, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται άμεσα από τις αυξήσεις στις τιμές του πετρελαίου.
Μιλήσαμε με ξενοδόχους, τουριστικούς πράκτορες και επαγγελματίες της αγοράς ακινήτων και όπως μας ανέφεραν γνωρίζουν για τη συγκεκριμένη τάση που υπάρχει, ωστόσο στην Κύπρο δεν φαίνεται να προκύπτει μαζική προσέλευση Βορειοευρωπαίων για να περάσουν τον χειμώνα στο νησί μας, παρά μόνο ίσως κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις. Χαρακτηριστικά μας ανέφεραν τέσσερις λόγους για τους οποίους η Κύπρος δεν προσελκύει μεγάλο αριθμό αυτού του είδους τουριστών. Ο ένας έχει να κάνει με το όχι και τόσο χαμηλό ενεργειακό κόστος. Επίσης, το κόστος διαμονής δεν είναι τέτοιο που να καθίσταται ιδιαίτερα ελκυστικό. Συγκεκριμένα, όπως μας αναφέρθηκε, κάποιος που θα θελήσει να φύγει από τη χώρα του για να γλυτώσει το ενεργειακό κόστος, θέλει να πάει κάπου όπου θα εξοικονομήσει χρήματα και θα δει και μια ξένη χώρα. Αν η διαφορά στο κόστος δεν είναι τόσο μεγάλη, τότε δεν καθίσταται ελκυστικός ο προορισμός. Σε όλα τα πιο πάνω, θα πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι τον χειμώνα στην Κύπρο πολύ λίγα ξενοδοχεία μένουν ανοικτά για να φιλοξενήσουν τουρίστες. Καταληκτικά, σημειώνεται και η σχετικά μακρινή απόσταση της Κύπρου σε σχέση με τις χώρες της βόρειας Ευρώπης.
Πώς όμως αναμένεται να κινηθεί ο φετινός χειμώνας όσον αφορά στον τουρισμό; Και όταν λέμε χειμώνας εννοούμε κυρίως την περίοδο των γιορτών των Χριστουγέννων, αφού μετά τα πλείστα ξενοδοχεία κλείνουν μέχρι και τον Μάρτιο που ξεκινά η επόμενη τουριστική σεζόν. Όσον αφορά στο 2023, αναμένεται ακόμα μια δύσκολη σεζόν, αλλά είναι ακόμα νωρίς για να λεχθεί κάτι συγκεκριμένο.
Τι λένε οι παράγοντες του τομέα
Μιλώντας στο Economy Today, ο πρόεδρος του ΠΑΣΥΞΕ Αμμοχώστου Δώρος Τάκκας ανέφερε ότι αυτή την περίοδο λειτουργούν δυο κατηγορίες ξενοδοχείων στην επαρχία. Στη μια κατηγορία εντάσσονται τα ξενοδοχεία που φιλοξενούν Ουκρανούς πολίτες και αυτά αναμένεται να μείνουν ανοικτά καθ’ όλη τη χειμερινή περίοδο. Στη δεύτερη κατηγορία είναι τα ξενοδοχεία που λειτουργούν κανονικά με τουρίστες. Στην πρώτη κατηγορία λειτουργούν περίπου 10 ξενοδοχεία και στη δεύτερη 10 – 15. Ορισμένα σημείωσε θα κλείσουν σε κάποιο στάδιο, ενώ άλλα αναμένεται να επιλέξουν να μείνουν ανοικτά, καθώς τη χειμερινή περίοδο φιλοξενούν ποδοσφαιρικές ομάδες που κάνουν τη μίνι προετοιμασία τους ενόψει του δεύτερου μισού της σεζόν.
Ο κ. Τάκκας έκανε λόγο για μια δύσκολη περίοδο και ένα αρνητικό κοκτέιλ που δημιούργησε ο πόλεμος στην Ουκρανία και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τον πληθωρισμό και το ψηλό κόστος της ενέργειας. Και ασφαλώς την απώλεια των Ρώσων τουριστών, εξέλιξη που αποτέλεσε μεγάλο πλήγμα για τον τουρισμό μας και ιδιαίτερα για την επαρχία Αμμοχώστου, όπως είπε. Προσπαθούμε με τη συνεργασία του Υφυπουργείου Τουρισμού να αναπτύξουμε νέες αγορές ή να δώσουμε ώθηση σε αγορές που έχουν δυναμική αλλά δεν είχαν μέχρι τώρα την Κύπρο σε πρώτο πλάνο, σημείωσε ο κ. Τάκκας, με στόχο να καλυφθεί κατά το δυνατό περισσότερο το κενό που άφησαν οι Ρώσοι.
Η περιοχή δέχτηκε μεγάλο πλήγμα με την απώλεια κυρίως των Ρώσων, αλλά και των Ουκρανών τουριστών, σημείωσε ο κ. Τάκκας. Ενδεικτικά, ανέφερε, από το ένα περίπου εκατομμύριο Ρώσων και Ουκρανών που αναμένονταν φέτος στο νησί, περίπου οι μισοί θα διέμεναν στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου. Χάθηκε σχεδόν ο μισός εισερχόμενος τουρισμός της επαρχίας και χρειάζεται πολλή δουλειά για να αναπληρωθεί έστω και ένα μέρος του, σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Τάκκας. Χρειάζονται προωθητικές ενέργειες, χρειάζονται επαφές αλλά χρειάζεται και χρόνος για να αποδώσουν οι προσπάθειες τόνισε.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΠΑΣΥΞΕ Πάφου Θάνος Μιχαηλίδης ανέφερε στο Economy Today ότι ο μέσος όρος πληρότητας των ξενοδοχείων τον Νιόμβρη κυμαινόταν στο 40 – 45%, ενώ για τις τρεις πρώτες βδομάδες του Δεκέμβρη η πληρότητα αναμένεται να πέσει στο 25-30%, για να ανέβει το τελευταίο 10ήμερο των γιορτών στο 50-55%. Ωστόσο, ο κ. Μιχαηλίδης διευκρίνισε ότι οι τιμές τον Νοέμβριο και αρχές Δεκεμβρίου είναι χαμηλότερες σε σχέση με τις περιόδους αιχμής, την ίδια ώρα που το κόστος ενέργειας παραμένει αυξημένο. Επομένως, σημείωσε είναι πολύ δύσκολο αυτή την περίοδο για μια ξενοδοχειακή μονάδα να πετύχει κερδοφορία.
Ερωτηθείς κατά πόσο υπάρχουν αρκετά ξενοδοχεία σε λειτουργία αυτή την περίοδο, ο κ. Μιχαηλίδης σημείωσε ότι υπάρχουν ξενοδοχεία ανοικτά όλων των κατηγοριών και επομένως υπάρχει επιλογή για τον τουρίστα να διαλέξει πού θα μείνει. Όσον αφορά τώρα τις χώρες προέλευσης των τουριστών που βρίσκονται αυτή την περίοδο στην Πάφο, ο κ. Μιχαηλίδης ανέφερε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό προέρχεται από την Αγγλία, ενώ τουρίστες υπάρχουν ακόμη από Γερμανία, Πολωνία, Ισραήλ και μικρότεροι αριθμοί από άλλες χώρες. Τον Δεκέμβρη σημείωσε, οι περισσότεροι τουρίστες είναι άτομα τρίτης ηλικίας που επιλέγουν να κάνουν τις διακοπές τους στην Κύπρο.
Όσον αφορά στο τι αναμένει για την επόμενη τουριστική σεζόν, ο κ. Μιχαηλίδης ανέφερε ότι μετά από δυο χρονιές Covid και στη συνέχεια μια χρονιά πολέμου στην Ουκρανία δεν μπορεί κάποιος να προβλέψει τι θα γίνει την επόμενη σεζόν και να προγραμματιστεί κατάλληλα. Υπάρχει μια ευρύτερη ανησυχία για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, σημείωσε, αν και όπως είπε, τα μηνύματα από Αγγλία είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, παρά τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα. Συγκεκριμένα, όπως επισήμανε φαίνεται ότι οι Άγγλοι θέλουν και είναι διατεθειμένοι να ταξιδέψουν το καλοκαίρι παρά τα όποια προβλήματα και αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό. Ωστόσο, κατέληξε, πιο καθαρή εικόνα για την επόμενη σεζόν θα έχουμε γύρω στον Ιανουάριο.
Ο εκπρόσωπος Τύπου του συνδέσμου ταξιδιωτικών πρακτόρων Κύπρου (ACTA), Χάρης Παπαχαραλάμπους, ανέφερε με τη σειρά του στο Economy Today πως όσον αφορά στον εισερχόμενο τουρισμό καταγράφεται μια μείωση όσο μπαίνουμε στον χειμώνα, καθώς πολύ λίγα ξενοδοχεία μένουν ανοικτά εξαιτίας και του υψηλού κόστους λειτουργίας τους. Δυστυχώς δεν έχουμε αρκετά ξενοδοχεία ανοικτά για να προσελκύσουμε μεγάλο αριθμό τουριστών τη χειμερινή περίοδο, ανέφερε ο κ. Παπαχαραλάμπους.
Σε σχέση τώρα με τον εξερχόμενο τουρισμό, αυτός επικεντρώνεται κυρίως την περίοδο των γιορτών όταν ο περισσότερος κόσμος θα πάρει τη χειμερινή του άδεια. Όπως είπε, αναμένεται να κινηθούμε στα επίπεδα του 2019, με κυριότερους προορισμούς όπως πάντα την Ελλάδα και την Αγγλία, ενώ ενδιαφέρον φαίνεται να υπάρχει και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως είναι η Γαλλία και η Ιταλία.
Διαβάστε επίσης: Σημείο κλειδί για το 2023 η τιμή του πακέτου στους τουρίστες