Της Βάσιας Καττή
Σε αχαρτογράφητα νερά πλέει το κυπριακό λιανεμπόριο, καθώς οι καταναλωτικές συνήθειες μεταβάλλονται και οι επιχειρήσεις προσπαθούν να προσαρμοστούν σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο περιβάλλον. Οι συνεχείς εκπτώσεις και η είσοδος ισχυρών διεθνών παικτών ανατρέπουν τις ισορροπίες της αγοράς, ενώ το ηλεκτρονικό εμπόριο κερδίζει συνεχώς έδαφος, με την παραδοσιακή προτίμηση των Κυπρίων για τα φυσικά καταστήματα να υποχωρεί.
Πώς διαμορφώνεται η αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών σε αυτό το νέο περιβάλλον; Ποιες είναι οι πραγματικές προκλήσεις για τους ντόπιους επιχειρηματίες και ποια στρατηγική απαιτείται για την επιβίωση και ανάπτυξή τους;
Το Economy Today επικοινώνησε με τη Νομική Σύμβουλο του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών, τον Γενικό Γραμματέα του Παγκύπριου Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου (ΠΑΣΥΛΕ) και τον Γενικό Γραμματέα της Παγκύπριας Οργάνωσης Βιοτεχνών Επαγγελματιών Καταστηματαρχών (ΠΟΒΕΚ), προκειμένου να αναλύσουν τις εξελίξεις που διαμορφώνουν το νέο τοπίο στο κυπριακό λιανεμπόριο.
Οι Κύπριοι καταναλωτές είναι πλέον πιο υποψιασμένοι
Βιργινία Χρήστου, Νομική Λειτουργός Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών
Οι εκπτωτικές περίοδοι, όπως η Black Friday και η Cyber Monday, διαρκούν πλέον μία εβδομάδα ή και περισσότερο, ενώ νέες «τάσεις» όπως η Travel Tuesday κερδίζουν έδαφος. Πώς επηρεάζει αυτή η κατάσταση τη συμπεριφορά των καταναλωτών στην Κύπρο;
Είναι γεγονός ότι ο μήνας Νοέμβριος έχει καθιερωθεί ως ο μήνας των εκπτώσεων, αφού ξενόφερτοι θεσμοί ως είναι η Black Friday και Cyber Monday επιδιώκουν να κερδίσουν όλο και μεγαλύτερο κοινό σε εθνικό επίπεδο. Αν και ο θεσμός του Black Friday στις ΗΠΑ ενέχει χρονικής διάρκειας μιας ημέρας, με ποσοστά εκπτώσεων που αγγίζουν το 95%, στην Κύπρο, τουλάχιστον για τη φετινή χρονιά, φαίνεται πως μερικές επιχειρήσεις προωθούσαν προϊόντα σε μειωμένη τιμή εξ αφορμής της περιόδου της Black Friday, από την 1η Νοεμβρίου με διάρκεια μέχρι και την πρώτη εβδομάδα του μήνα Δεκεμβρίου. Όσο δε για τα ποσοστά εκπτώσεων που καταγράφηκαν για το έτος 2024, αυτά φαίνεται να φτάνουν το 20%-30% σε ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, ενώ σε είδη ένδυσης και υπόδησης το ποσοστό έκπτωσης άγγιξε το 40%.
Η Cyber Monday, η οποία ακολουθεί της Black Friday, περιορίζεται σε προσφορές για προϊόντα τεχνολογίας, όπου οι καταναλωτές αξιοποιώντας τις διεθνείς πλατφόρμες πωλήσεων, προσέφυγαν στην αγορά προϊόντων, κυρίως κινητών τηλεφώνων, laptop και ηλεκτρονικών υπολογιστών, σε ποσοστά έκπτωσης που έφταναν το 70%. Η Travel Tuesday που πραγματοποιείται την πρώτη Τρίτη μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών στις ΗΠΑ και κατά την οποία οι καταναλωτές αναζητούν εκπτώσεις σε αεροπορικά εισιτήρια, κρουαζιέρες και πακέτα εκδρομών, δεν είναι τόσο διαδεδομένη στους Κύπριους καταναλωτές, καθώς αυτοί επιλέγουν διαχρονικά να συμβάλλονται με αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους.
Σε εθνικό επίπεδο, παρατηρείται ότι οι πιο πάνω θεσμοί χρόνο με τον χρόνο ξεθωριάζουν. Σε αυτό συμβάλλουν διάφοροι παράγοντες, όπως είναι τα πολύ χαμηλά ποσοστά εκπτώσεων, οι παραπλανητικές πρακτικές που ακολουθούν κάποιες εκ των επιχειρήσεων σε βάρος των καταναλωτών, η δυνατότητα που προσφέρει το ηλεκτρονικό εμπόριο για αγορές από το εξωτερικό σε πολύ χαμηλότερες τιμές, καθώς και το γεγονός ότι οι Κύπριοι καταναλωτές είναι πλέον πιο υποψιασμένοι όσον αφορά τις αγορές που πραγματοποιούν κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Παρατηρείτε ότι οι παρατεταμένες εκπτωτικές περίοδοι ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να αναβάλλουν τις αγορές τους, περιμένοντας καλύτερες προσφορές; Πώς επηρεάζει αυτή η τάση τη συνολική αγοραστική δυναμική στην Κύπρο;
Σημαντικό σημείο αποτελεί ότι, σε εθνικό επίπεδο, δεν έχει θεσμοθετηθεί ή καθοριστεί μέσα από επικείμενη νομοθεσία η έναρξη και χρονική διάρκεια των εκπτώσεων, με τους καταναλωτές να επωφελούνται από τις εκπτώσεις που προσφέρονται όλο τον χρόνο από τις επιχειρήσεις και αυτό πρακτικά ενθαρρύνει τους καταναλωτές να αναβάλλουν τις αγορές τους για μεταγενέστερο χρονικό διάστημα.
Βέβαια, ο συνδυασμός του υψηλού κόστους ενέργειας, οι ανατιμήσεις σε καθημερινά προϊόντα, οι πληθωριστικές τάσεις στην οικονομία, ο πόλεμος στη γειτονική περιοχή, έχουν επηρεάσει σημαντικά τον καθημερινό οικονομικό σχεδιασμό των Κυπρίων, με αποτέλεσμα το αγοραστικό ενδιαφέρον να έχει μειωθεί σημαντικά. Είναι γεγονός ότι το αυξανόμενο κόστος ζωής αναγκάζει τους καταναλωτές να προσαρμόσουν την καταναλωτική τους συμπεριφορά, περιορίζοντας τα επουσιώδη έξοδά τους, μειώνοντας τις παρορμητικές αγορές και προγραμματίζοντας τις αγοραστικές τους αποφάσεις σε μια προσπάθεια καλύτερης διαχείρισης του διαθέσιμου εισοδήματός τους.
Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι Κύπριοι καταναλωτές κατά τη διάρκεια παρατεταμένων εκπτωτικών περιόδων, και τι μπορούν να κάνουν για να αποφύγουν παγίδες;
Κατά την περίοδο της Black Friday καταγράφηκαν από το τηλεφωνικό κέντρο του Συνδέσμου περιπτώσεις οι οποίες αφορούσαν διαφορά στην τιμή στο ράφι από την τιμή στο ταμείο, μη συνυπολογισμός του ποσοστού της έκπτωσης στο τελικό ποσό που πλήρωσε ο καταναλωτής, εικονικές/πλασματικές εκπτώσεις που δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα, παραγγελίες από ιστοσελίδες αμφιβόλου νομιμότητας που παρουσίαζαν ποσοστά έκπτωσης της τάξεως του 90% όπου και οι καταναλωτές είτε δεν παρέλαβαν τα προϊόντα τα οποία παρήγγειλαν, είτε δεν μπορούσαν να ασκήσουν το δικαίωμα υπαναχώρησης εντός δεκατεσσάρων ημερών ως ορίζεται από το Ν.112(Ι)/2021.
Τόσο κατά τη διάρκεια των Black Friday και Cyber Monday, όσο και για την περίοδο των εκπτώσεων των Χριστουγέννων που ακολούθησε μια εβδομάδα μετά, αρκετά παράπονα επικεντρώνονταν στην πρακτική κάποιων επιχειρήσεων όπως επιβάλουν μείωση της τιμής των προϊόντων στην υψηλότερη, αντί στη χαμηλότερη τιμή πώλησης στην οποία πωλείτο το ίδιο προϊόν εντός περιόδου τριάντα (30) ημερών πριν από την εφαρμογή της μείωσης της τιμής. Επιπρόσθετα, οι καταναλωτές εξέφρασαν δυσαρέσκεια ως προς την πολιτική επιστροφών των προϊόντων, βάσει των οποίων όταν η επιστροφή αυτών συνέπιπτε με εκπτωτική περίοδο, τότε οι καταναλωτές λάμβαναν ως επιστροφή χρημάτων, τη μειωμένη (κατά την έκπτωση) τιμή των προϊόντων και όχι την αρχική τιμή που είχαν πληρώσει.
Εξ αφορμής αυτού, ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών προχώρησε στην έκδοση κατευθυντήριων γραμμών προς τους καταναλωτές, καλώντας τους να:
1. Διενεργήσουν έρευνα αγοράς.
2. Αποφύγουν την αγορά προϊόντων από ηλεκτρονικά καταστήματα που διαθέτουν αμφίβολης νομιμότητας ιστοσελίδες, ακόμα κι αν πωλούνται σε ιδιαίτερα συμφέρουσες τιμές.
3. Αποφύγουν την αγορά παιχνιδιών και καλλυντικών από διεθνείς πλατφόρμες.
4. Μελετήσουν τα χαρακτηριστικά του προϊόντος που τους ενδιαφέρει, προκειμένου να βεβαιωθούν ότι ανταποκρίνεται στις ανάγκες και απαιτήσεις τους.
5. Αποφύγουν την ηλεκτρονική εγγραφή σε ενημερωτικά δελτία (newsletters), με τα οποία οι επιχειρήσεις καλούν τους καταναλωτές να δηλώσουν έγκαιρα τις προτιμήσεις τους σε συγκεκριμένα προϊόντα και να ενημερωθούν νωρίτερα για τις εκπτώσεις που θα γίνουν σε αυτά.
6. Αξιολογήσουν την αξιοπιστία και την ποιότητα εξυπηρέτησης του συγκεκριμένου πωλητή πριν την οποιαδήποτε αγορά.
7. Λάβουν ενημέρωση για την πολιτική επιστροφών του καταστήματος πριν την αγορά.
8. Λάβουν απόδειξη πληρωμής και να ελέγξουν πριν την απομάκρυνση από το ταμείο.
9. Για αγορές μέσω διαδικτύου ή και εκτός εμπορικού καταστήματος, οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα υπαναχώρησης μέχρι και 14 ημέρες μετά την παραλαβή του προϊόντος, αφότου ενημερώσουν γραπτώς την επιχείρηση για την πρόθεσή τους ως υπαναχωρήσουν.
Με δεδομένο ότι οι παραβιάσεις του άρθρου 45, που υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να υπολογίζουν τις εκπτώσεις βάσει της χαμηλότερης τιμής των τελευταίων 30 ημερών, φαίνεται να αυξάνονται, ποια μέτρα προτείνετε για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή του νόμου και τη μείωση των αθέμιτων πρακτικών; Πιστεύετε ότι το υφιστάμενο πρόστιμο λειτουργεί αποτρεπτικά;
Η αυξητική τάση η οποία εντοπίζεται σε σχέση με τις καταγγελίες που αφορούν την παράβαση του άρθρου 45 του Ν.112(Ι)/2021, καθώς και αυτών που αφορούν τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές επιχειρήσεων σε βάρος των καταναλωτών, αποτελεί απόρροια αναποτελεσματικού ελέγχου και μη ορθής εποπτείας της αγοράς, καθώς η αποφυγή επιβολής αποτρεπτικών και αποτελεσματικών διοικητικών κυρώσεων στους παραβάτες από τις αρμόδιες Εποπτικές Αρχές εγκυμονούν όλες τις προαναφερθείσες παράνομες πρακτικές από πλευράς των επιχειρήσεων σε βάρος των καταναλωτών.
Ανησυχητικό επίσης είναι και το γεγονός ότι από το 2012-2021, καταχωρήθηκαν συνολικά 21 ιεραρχικές προσφυγές για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στον εκάστοτε Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, για προσβολή της απόφασης της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή (που υπόκειται στο ίδιο Υπουργείο) ως προς τις διοικητικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί. Σύμφωνα με τα ευρήματα που προκύπτουν και κατόπιν πολιτικών αποφάσεων, σε καμιά από τις 21 προσφυγές δεν υπήρξε αύξηση του ποσού του διοικητικού προστίμου, στις 17 μειώθηκε το ποσό κατά το ήμισυ, στις 2 επικυρώθηκε ως είχε και στις 2 ακυρώθηκε.
Χαρακτηριστικό δε αποτελεί το παράδειγμα επιχείρησης στην οποία επιβλήθηκαν διοικητικές κυρώσεις ύψους 80.000 ευρώ, το οποίο ποσό μειώθηκε κατόπιν άσκησης ιεραρχικής προσφυγής στις 30.000 ευρώ. Επίσης, σε άλλη περίπτωση οι διοικητικές κυρώσεις ύψους 15.000 ευρώ για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, μηδενίστηκαν. Θα πρέπει στο παρόν σημείο να υπάρχει αποφασιστικότητα των Εποπτικών Αρχών επιβολής των νομοθεσιών για τα δικαιώματα των καταναλωτών προς όφελος των καταναλωτών, αφού αυτό αποτελεί και αυτοσκοπό του Ευρωπαίου νομοθέτη, ο οποίος ορίζει ως μέγιστο ποσό προστίμου προς τις επιχειρήσεις τα 3 εκατομμύρια ευρώ.
Θεωρείτε ότι το νομικό πλαίσιο στην Κύπρο επαρκεί για την προστασία των καταναλωτών και πώς μπορεί να ενισχυθεί η ενημέρωσή τους για να αποφύγουν τις υπερβολικές αγορές και να αξιοποιούν τις προσφορές με ασφάλεια;
Οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες και Κανονισμοί για τα δικαιώματα των καταναλωτών ενσωματώθηκαν πλήρως στην εθνική νομοθεσία, παρέχοντας ένα ευρύ πέπλο προστασίας στους Κύπριους καταναλωτές. Επιπρόσθετα, πέραν της ερμηνευτικής προσέγγισης των διατάξεων προς όφελος των καταναλωτών, προσβλέπει στην επιβολή διοικητικού προστίμου μέχρι 3 εκατομμύρια ευρώ στους παραβάτες, με απώτερο σκοπό τη συμμόρφωση και τον παραδειγματισμό τους.
Δυστυχώς, όπως προαναφέρθηκε, οι Εποπτικές Αρχές δεν φαίνεται προσβλέπουν στην εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου, γαλουχώντας έτσι τους παραβάτες στο να συνεχίσουν να λειτουργούν σε βάρος του Κύπριου καταναλωτή, πράξη η οποία αντιβαίνει τους σκοπούς των ευρωπαϊκών νομοθετημάτων. Επιπρόσθετα, ως Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών, τονίσαμε επανειλημμένα την ανάγκη για δεσμευτικότητα του Κώδικα Καταναλωτικής Δεοντολογίας προς τις επιχειρήσεις, ενός Κώδικα ο οποίος ρυθμίζει ζητήματα που η νομοθεσία δεν καλύπτει, όπως είναι τα δικαιώματα των καταναλωτών επί περιόδου εκπτώσεων.
Παρά ταύτα, ως Σύνδεσμος φροντίζουμε κάθε χρόνο να πραγματοποιούμε διαδικτυακές εκπαιδεύσεις τόσο σε επιχειρήσεις όσο και σε καταναλωτές, με απώτερο σκοπό την ενημέρωσή τους για δικαιώματα που απορρέουν από τις νομοθεσίες. Επίσης, με συνεχείς ανακοινώσεις μέσα από την ιστοσελίδα και τα κοινωνικά μας δίκτυα φροντίζουμε να παρέχουμε στους καταναλωτές κατευθυντήριες γραμμές για την πραγματοποίηση των αγορών τους.
Μονόδρομος η επένδυση στο ηλεκτρονικό εμπόριο
Μάριος Αντωνίου, Γενικός Γραμματέας ΠΑΣΥΛΕ
Παρατηρείτε ότι η παράταση των εκπτώσεων μειώνει την αίσθηση της «ευκαιρίας» και επηρεάζει την αμεσότητα στις αγορές; Επιπλέον, βλέπετε μείωση της αγοραστικής δραστηριότητας κατά τις ενδιάμεσες περιόδους, με τους καταναλωτές να περιμένουν τις επόμενες εκπτώσεις;
Σε καμιά περίπτωση δεν πιστεύω ότι η παράταση των εκπτώσεων μειώνει την αίσθηση της «ευκαιρίας» και επηρεάζει την αμεσότητα στις αγορές. Το πιο σημαντικό για εμάς ως Παγκύπριος Σύνδεσμος Λιανικού Εμπορίου είναι η διασφάλιση πραγματικών ευκαιριών που ικανοποιούν το καταναλωτικό κοινό. Γνωρίζουμε, άλλωστε, ότι η συσσωρευμένη δύναμη στο τέλος της μέρας είναι στα χέρια των καταναλωτών, οι οποίοι μας κρίνουν καθημερινά και είτε θα μας τιμωρήσουν ή θα μας επιβραβεύσουν.
Όσον αφορά το κομμάτι της αγοραστικής δραστηριότητας, τα τελευταία χρόνια ακούμε συχνά ότι είναι μειωμένη κατά τις ενδιάμεσες περιόδους, ωστόσο δεν είναι κάτι που είδαμε να συμβαίνει στην πράξη, αφού το 2024 αποτέλεσε μια εξαιρετική χρονιά για το λιανικό εμπόριο με αξιοσημείωτα θετικά πρόσημα, όχι μόνο στην αξία του κύκλου εργασιών (που ήταν αναμενόμενο λόγω της αύξησης τιμών) αλλά και στον όγκο κύκλου εργασιών.
Οι συνεχείς εκπτωτικές περίοδοι συμβάλλουν στη βιωσιμότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Κύπρο ή την υπονομεύουν; Ποιο είναι το γενικό αποτύπωμα αυτής της στρατηγικής στο λιανεμπόριο;
Εν έτει 2025 θεωρώ ότι η βιωσιμότητα δεν είναι θέμα μεγέθους, ως εκ τούτου δεν πιστεύω ότι οι συνεχόμενες εκπτωτικές περιόδοι υπονομεύουν τη βιωσιμότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Το πιο σημαντικό είναι να μπορούμε να είμαστε ευέλικτοι, να παρακολουθούμε συνεχώς τις τάσεις των καταναλωτών, να προσαρμοζόμαστε και να καινοτομούμε. Επίσης, η εξειδίκευση είναι κάτι που συμβάλλει στα μέγιστα ως προς την ανάπτυξη μιας επιχείρησης. Ο κάθε λιανέμπορας χρειάζεται να βρει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να επενδύσει πάνω σ’ αυτό. Ακόμη, ας μην ξεχνάμε ότι στην Κύπρο η διείσδυση του ηλεκτρονικού εμπορίου παραμένει σε μονοψήφια ποσοστά σε συνάρτηση με τον τζίρο, καθώς ο Κύπριος καταναλωτής αρέσκεται να απολαμβάνει τα ψώνια του σε φυσικά καταστήματα. Συνεπώς οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της ανάπτυξης και διατήρησης προσωπικών σχέσεων με τους καταναλωτές.
Πώς επηρεάζονται οι μικρές τοπικές επιχειρήσεις από τον ανταγωνισμό με τις μεγάλες αλυσίδες και τα ηλεκτρονικά καταστήματα κατά τη διάρκεια των εκπτώσεων; Πιστεύετε ότι η επένδυση στο ηλεκτρονικό εμπόριο είναι ζωτικής σημασίας για τις κυπριακές επιχειρήσεις, ώστε να παραμείνουν ανταγωνιστικές;
Η επένδυση στο ηλεκτρονικό εμπόριο δεν αποτελεί θέμα επιλογής αλλά είναι μονόδρομος, με όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους να κάνουν προσπάθειες για να λειτουργήσουν προς αυτή την κατεύθυνση, καθιστώντας με αυτό τον τρόπο την ανάπτυξή του ως πρώτιστης και ζωτικής σημασίας.
Οι νέες γενιές καταναλωτών στην Κύπρο παρατηρείται πως χρησιμοποιούν πιο έντονα τις διαδικτυακές πλατφόρμες για τα ψώνια τους λόγω του ότι είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με την τεχνολογία καθώς και με αυτού του είδους ψωνίσματος, είτε επειδή έζησαν στο εξωτερικό ή επειδή ψώνιζαν από γνωστά online shops του εξωτερικού. Επίσης, αρκετά από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη του online shopping, αφού γενιές όπως η Generation-Z αφιερώνουν αρκετό χρόνο αναζητώντας προϊόντα ή υπηρεσίες που γίνονται ευρέως γνωστά μέσω των social media.
Ωστόσο, η αγοραστική κουλτούρα μέσω των φυσικών καταστημάτων θα εξακολουθεί να διατηρείται λόγω των μικρών αποστάσεων που υπάρχουν στην Κύπρο αλλά και της προσωπικής εξυπηρέτησης που αρέσκεται να έχει ο Κύπριος καταναλωτής.
Πώς επηρεάζει η δραστηριοποίηση μεγάλων διεθνών παικτών, όπως η Shein και η Best Secret, την κυπριακή αγορά; Τι σας λένε οι επιχειρήσεις που εκπροσωπείτε για τον αντίκτυπο και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν;
Η είσοδος διεθνών παικτών όπως τα πιο πάνω e-shops επηρεάζουν το κυπριακό λιανεμπόριο, λόγω της μεγάλης ποικιλίας προϊόντων που προσφέρουν και του μεγάλου εύρους τιμών που προσελκύουν τους καταναλωτές.
Στην Κύπρο, το online shopping κατέγραψε σημαντική αύξηση την περίοδο της πανδημίας, εντούτοις μετά την πανδημία η διείσδυσή του στον γενικό τζίρο του λιανικού εμπορίου μειώθηκε και παραμένει σε χαμηλά ποσοστά σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το φυσικό κατάστημα ήταν και παραμένει το πιο ζωντανό κύτταρο του λιανικού εμπορίου.
Η μεγάλη πλειοψηφία των αγοραστών επικεντρώνεται ακόμη στα φυσικά καταστήματα, λαμβάνοντας υπόψιν και το αίσθημα εμπιστοσύνης που νιώθουν αρκετοί καταναλωτές για αυτά. Επιπρόσθετα, οι Κύπριοι καταναλωτές διατηρούν την παράδοση και επισκέπτονται τα φυσικά καταστήματα, λόγω της ανασφάλειας που νιώθουν κατά την πραγματοποίηση διαδικτυακών αγορών, καθώς με την κατά πρόσωπο εξυπηρέτηση είναι πιο εύκολη η διαδικασία αλλαγής ή επιστροφής των προϊόντων και δεν τίθεται θέμα απάτης.
Παρά το γεγονός ότι υπάρχει ανταγωνισμός από τις διεθνείς πλατφόρμες, στην Κύπρο οι καταναλωτές συνδυάζουν τα ψώνια με την ψυχαγωγία και αναζητούν την προσωπική επαφή και την άμεση εξυπηρέτηση που προσφέρει η τοπική αγορά.
Δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου και μη υγιούς ανταγωνισμού
Στέφανος Κουρσάρης, Γενικός Γραμματέας Γ.Σ. ΠΟΒΕΚ
Πώς επηρεάζει η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου και η επέκταση μεγάλων διεθνών παικτών τα μικρά καταστήματα λιανικής στην Κύπρο; Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι «μικροί» επιχειρηματίες σε αυτό το περιβάλλον;
Κατά και μετά την Covid εποχή, το ηλεκτρονικό εμπόριο ή οι αγορές εξ αποστάσεως προϊόντων και υπηρεσιών στην Κύπρο έχουν σημειώσει σημαντική άνοδο. Με βάση υπολογισμούς και δεδομένα, το ποσοστό των ηλεκτρονικών αγορών μέσω διαδικτύου στην Κύπρο μέχρι το 2019 κυμαινόταν στο 2% επί του συνόλου, ενώ σήμερα έχει εκτοξευθεί στο 6%-7%. Φυσικά, το ποσοστό αυτό είναι πολύ πιο χαμηλό από εκείνο των ευρωπαϊκών χωρών, που κυμαίνεται στο 17%-18%.
Σίγουρα θα πρέπει να ληφθούν υπόψη η νοοτροπία και η κουλτούρα του Κύπριου καταναλωτή, οι κλιματολογικές συνθήκες, οι μικρές αποστάσεις και η υπερπληθώρα καταστημάτων εξυπηρέτησης. Διαδικτυακές αγορές πραγματοποιούνται σε πρώτο βαθμό στην εγχώρια αγορά, δεύτερο από Ευρωπαϊκή Ένωση και τρίτο από τρίτες χώρες. Η σημαντική αύξηση που παρατηρείται την τελευταία πενταετία στο ηλεκτρονικό εμπόριο καθιστά επιβεβλημένη την αναγκαιότητα χρήσης και ένταξης των πολύ μικρών και μικρών κατά το πλείστο οικογενειακών επιχειρήσεων στο σύστημα ηλεκτρονικών πωλήσεων, πωλήσεων εξ αποστάσεως.
Ποια στρατηγική πρέπει να ακολουθήσουν τα μικρά καταστήματα για να ανταγωνιστούν τόσο τις μεγάλες πολυεθνικές όσο και το ηλεκτρονικό εμπόριο;
Αποτελεί μονόδρομο για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού τους να μπορούν και να διεξάγουν πωλήσεις μέσω του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών πλατφόρμων σε όλο το φάσμα των οικονομικών δραστηριοτήτων. Ταυτόχρονα, για αντιμετώπιση του πολύ έντονου ανταγωνισμού, οι πολύ μικρές επιχειρήσεις θα πρέπει να εξειδικευθούν σε προϊόντα και υπηρεσίες, ανεβάζοντας ταυτόχρονα τα επίπεδα εξυπηρέτησης και συνεχούς επαφής με τους πελάτες-καταναλωτές.
Η δημιουργία συγχωνεύσεων και συνεταιρισμών σε ομοιοεπαγγελματικές κατηγορίες και κλάδους είναι μια κατεύθυνση και προοπτική η οποία θα πρέπει να ακολουθείται από τις μικρής εμβέλειας επιχειρήσεις και το Κράτος θα πρέπει με συγκεκριμένα προγράμματα να τις στηρίζει προς αυτή την κατεύθυνση.
Ένα θέμα το οποίο απασχολεί τη Γ.Σ. ΠΟΒΕΚ και τις επιχειρήσεις στην Κύπρο είναι το γεγονός ότι στις ηλεκτρονικές αγορές από τρίτες χώρες (π.χ. Κίνα), στα προϊόντα αγορών δεν περιλαμβάνονται οποιεσδήποτε φορολογίες (ΦΠΑ). Το γεγονός αυτό δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου και μη υγιούς ανταγωνισμού και θα πρέπει τόσο η Κύπρος όσο και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες να εξετάσουν σοβαρά αυτό το ζήτημα και να ληφθούν αντίστοιχα αναλογικά προστατευτικά μέτρα.
Διαβάστε επίσης: Κίνητρα κάθε τρεις και λίγο, αλλά κατοικίες δεν βλέπουμε