Του Βαρνάβα Πλέιπελ*
Ως αποτέλεσμα της πανδημίας του ιού COVID-19 και της αντίστοιχης καραντίνας, οι επιχειρήσεις φαίνεται να έχουν κλιμακώσει τις προσπάθειές τους για την δημιουργία ή την προώθηση των "ηλεκτρονικών καταστημάτων" (e-shop), προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους πελάτες τους διαδικτυακά και να μετριάσουν, στο μέτρο του δυνατού, τις οικονομικές συνέπειες τους μέσω των διαδικτυακών πωλήσεων.
Η ύπαρξη των σωστών όρων και προϋποθέσεων ίσως δεν αποτελεί προτεραιότητα όσον αφορά τη δημιουργία ενός e-shop, αλλά αποτελεί ουσιώδης στοιχείο για τη διαφύλαξη των νόμιμων συμφερόντων της επιχείρησης, την προστασία της από την νομική ευθύνη και γενικά την αύξηση της αξιοπιστίας της, εφόσον καθορίζονται οι κανόνες βάσει των οποίων οι ενδεχόμενοι πελάτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ιστοσελίδα, να αγοράσουν αγαθά και υπηρεσίες και να αποκαλύψουν τα προσωπικά τους δεδομένα.
Στην πραγματικότητα, η ύπαρξη τέτοιων ξεκάθαρων όρων ίσως, ανάλογα με την κάθε περίπτωση, να αποτελεί και νομική υποχρέωση σύμφωνα με την σχετική νομοθεσία.
Ακολουθούν μερικοί βασικοί όροι οι οποίοι ιδανικά θα έπρεπε να υπάρχουν στους όρους και προϋποθέσεις ενός e-shop:
Όροι Χρήσης
Οι όροι χρήσης αναφέρονται σε συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις βάσει των οποίων ενδεχόμενοι πελάτες μπορούν να πλοηγηθούν στην ιστοσελίδα, δηλαδή να διερευνήσουν, αλλά όχι απαραίτητα, να αγοράσουν αγαθά ή υπηρεσίες. Τέτοιοι όροι συνήθως περιλαμβάνουν πρόνοιες για τη διατήρηση της κυριότητας και αποκλειστικής χρήσης των εμπορικών σημάτων και άλλων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, την αποποίηση ευθυνών σχετικά με το περιεχόμενο και ορισμένους περιορισμούς στην νομική ευθύνη. Οι όροι χρήσης γίνονται συχνά αποδεκτοί από τους επισκέπτες σιωπηρά, δηλαδή με τη χρήση της ιστοσελίδας, χωρίς να χρειάζεται να δημιουργηθεί λογαριασμός πελάτη ή να επιλεγεί οποιοδήποτε κουτί αποδοχής όρων και προϋποθέσεων.
Όροι Παροχής Αγαθών ή Υπηρεσιών
Οι όροι παροχής αγαθών ή υπηρεσιών λειτουργούν ως επιπλέον και αναπόσπαστο μέρος των όρων χρήσης. Είναι βασικά η σύμβαση μεταξύ του πελάτη και της διαδικτυακής επιχείρησης, η οποία καθορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του κάθε μέρους για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών μέσω του e-shop. Οι όροι αυτοί περιλαμβάνουν συνήθως πρόνοιες σχετικά με την περιγραφή του προϊόντος, τις παραγγελίες, την αποστολή και την παράδοση, τους όρους πληρωμής, τα ελαττωματικά προϊόντα, την πολιτική που ακολουθείται αναφορικά με τις επιστροφές και τις ακυρώσεις, τις επιστροφές χρημάτων, την εγγύηση των προϊόντων, την αποποίηση ευθυνών και τους περιορισμούς ευθύνης για ζημιές, τους λογαριασμούς των πελατών και άλλους συναφείς βασικούς όρους.
Ιδιαίτερα, όσον αφορά τα e-shop που πωλούν προϊόντα στους καταναλωτές (και όχι σε άλλες επιχειρήσεις), οι πρόνοιες αυτές πρέπει να είναι συναφή και να προσφέρουν τουλάχιστον ισοδύναμη προστασία, με τις υποχρεωτικές εφαρμοστέες διατάξεις της σχετικής Κυπριακής και Ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών, όπως ο περί των Δικαιωμάτων των Καταναλωτών Νόμος του 2013, όπως τροποποιήθηκε, και ο περί Καταχρηστικών Ρητρών σε Καταναλωτικές Συμβάσεις Νόμος του 1996, όπως τροποποιήθηκε. Οι όροι παροχής αγαθών ή υπηρεσιών, ιδανικά συμφωνούνται ρητά από τον πελάτη, επιλέγοντας το κουτί "Συμφωνώ" (το οποίο είναι σχεδιασμένο να λειτουργεί ισοδύναμα με την ηλεκτρονική υπογραφή) τόσο στο πλαίσιο της δημιουργίας λογαριασμού όσο και κατά την ολοκλήρωση της κάθε παραγγελίας.
Πολιτική απορρήτου και Cookies
Η συλλογή και η επεξεργασία προσωπικών δεδομένων των χρηστών του e-shop θα πρέπει να αποκαλύπτεται ρητά, είτε ως μέρος των όρων χρήσης είτε μέσω ανεξάρτητης πολιτικής απορρήτου η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των ορών και προϋποθέσεων. Οι χρήστες πρέπει να γνωρίζουν, μεταξύ άλλων, ποια προσωπικά τους δεδομένα συλλέγονται από την ιστοσελίδα, τον τρόπο αποθήκευσης αυτών των δεδομένων, τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν και τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να ζητήσουν τη διαγραφή ή την παύση της επεξεργασίας αυτών των δεδομένων. Η υιοθέτηση και η εφαρμογή μιας τέτοιας πολιτικής αποτελεί στην πραγματικότητα μια νομική υποχρέωση κάθε επιχείρησης που σχετίζεται με συλλογή ή επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των e-shop, σύμφωνα με τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων, ο οποίος εφαρμόζεται στην Κύπρο. Αυτό ισχύει επίσης και για τα cookies που συλλέγονται σε κάθε ιστοσελίδα.
Τα παραπάνω αποτελούν μια γενική περιγραφή των ουσιαστικών όρων που εφαρμόζονται συνήθως για τα e-shop, εντούτοις οι όροι και οι προϋποθέσεις της κάθε ιστοσελίδας θα πρέπει να προσαρμόζονται στη φύση, τα χαρακτηριστικά και τον στόχο της κάθε επιχείρησής. Η σύνταξη των όρων και προϋποθέσεων δεν πρέπει να συνιστά μια διαδικασία "αντιγραφής-επικόλλησης" και θα πρέπει να διεκπεραιώνεται από έμπειρους δικηγόρους εμπορικού δικαίου οι οποίοι, από τη μία, είναι σε θέση να γνωρίζουν τις νομικές υποχρεώσεις της κάθε επιχείρησής, με βάση τους εφαρμοστέους νόμους και, από την άλλη, έχουν τόσο τη γνώση όσο και την ικανότητα σύνταξης κατάλληλων όρων που να αντικατοπτρίζουν τη φύση και τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της κάθε διαδικτυακής επιχείρησής.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα playbell.com και επικοινωνήστε στο info@playbell.com ή στο +357 25316620
*Ο Βαρνάβας Πλέιπελ είναι Δικηγόρος Εταιρικού και Εμπορικού Δικαίου