Η επίδοση ευθυνών μεταξύ των πολιτογραφήσεων και των καζίνο βρίσκεται στο τραπέζι των ευρημάτων της σημερινής Έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, στο πλαίσιο του επενδυτικού προγράμματος.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην Ειδική Έκθεση της Υπηρεσίας (ΥΠΕΣ/04/2020) είχε μεταξύ άλλων εξεταστεί η περίπτωση της πολιτογράφησης 18 προσώπων (συν εννέα συγγενικών προσώπων) που σχετίζονται με το καζίνο θέρετρο, ενώ ήταν γνωστό στα Υπουργεία Εσωτερικών και Οικονομικών ότι δεν πληρούσαν τα ισχύοντα κριτήρια.
Επίσης, για κάποια εκ των κριτηρίων που δεν πληρούνταν ήταν ενήμερο και το ΥΣ. Με βάση τα στοιχεία που είχαμε τότε ενώπιόν μας, φαινόταν επίσης να προκύπτει θέμα παραπλάνησης της Βουλής των Αντιπροσώπων, η οποία θα έπρεπε να ενημερώνεται εκ των προτέρων για κάθε πολιτογράφηση, με βάση το εδάφιο (3) του άρθρου 111Α του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου (Ν.141(Ι)/2002).
Στη βάση των πιο πάνω, στην υπό αναφορά Ειδική Έκθεσή καταγράφονταν τα ακόλουθα: «Διαπιστώσεις – πιθανές ευθύνες.
Με βάση τον περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμο (Ν.158(I)/1999), η επιδίωξη σκοπού κατάδηλα ξένου προς το σκοπό του Νόμου, όπως επίσης η υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής εξουσίας, συνιστούν κατάχρηση εξουσίας. Θεωρούμε προφανές ότι, αν επιβεβαιωθούν τα γεγονότα όπως καταγράφονται στην παρούσα Έκθεση, τότε η Πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο και η σχετική Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 25.7.2019 θα συνιστούν κατάχρηση εξουσίας.
Συνεπώς, λαμβάνοντας υπόψη ότι:
• η παραχώρηση της Κυπριακής υπηκοότητας στους 27 πολιτογραφηθέντες φαίνεται να συνιστά κατάφωρη παραβίαση του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου και των σχετικών Αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου,
• όπως φαίνεται, δεν υπήρξε ενημέρωση των επίσημων φορέων διαχείρισης της Συμφωνίας Αδειοδότησης του καζίνο θερέτρου (ΕΑΠΕΚ και Συντονιστική Επιτροπή) για ένα θέμα που υποτίθεται ότι αφορούσε στην προώθηση της συγκεκριμένης επένδυσης,
• η Συμφωνία Αδειοδότησης συνήφθη τον Ιούνιο του 2017 και στη βάση αυτής η διαχειρίστρια εταιρεία ανέλαβε υποχρεώσεις για συμμόρφωση με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα ολοκλήρωσης της επένδυσης,
• η παραχώρηση της Κυπριακής υπηκοότητας έγινε δύο χρόνια μετά τη σύναψη της Συμφωνίας Αδειοδότησης και συνεπώς δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστούσε καθ’ οιονδήποτε τρόπο κίνητρο προς την εταιρεία για ανάληψη της επένδυσης (που ούτως ή άλλως τέτοιο κίνητρο θα έπρεπε να είχε περιληφθεί στα έγγραφα του διαγωνισμού),
• όπως φαίνεται, ίσως να υπήρξε απόκρυψη της όποιας αναφοράς στο ότι οι πολιτογραφηθέντες σχετίζονταν με το καζίνο θέρετρο,
• όπως φαίνεται, ίσως να υπήρξε συμπερίληψη ενδεχομένως ψευδούς βεβαίωσης ότι δήθεν οι αιτούντες ικανοποιούσαν τα επενδυτικά κριτήρια,
• οι αιτήσεις εγκρίθηκαν παρόλο ότι ίσως για κάποιους δεν ικανοποιείτο ούτε καν το τυπικό κριτήριο της κατοχής άδειας μετανάστευσης για περίοδο έξι μηνών,
• για τις αιτήσεις υπήρξε παρέμβαση του τότε Υπουργού Εσωτερικών (και νυν Υπουργού Οικονομικών) ώστε να εξεταστούν κατά προτεραιότητα σε σχέση με άλλες αιτήσεις, και
• όπως ο ίδιος ο νυν Υπουργός Οικονομικών ανέφερε, ήταν μια συνειδητή απόφαση, τα πιο πάνω τέθηκαν, με σχετική κοινοποίηση του προσχεδίου της παρούσας Έκθεσης, ενώπιον του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ο οποίος, είναι ο μόνος αρμόδιος, ασκώντας κατά την κρίση του τις συνταγματικές αρμοδιότητες του, να αποφασίσει αν συντρέχουν λόγοι διερεύνησης του ενδεχομένου διάπραξης οποιουδήποτε ποινικού αδικήματος του Μέρους ΙΙΙ του Ποινικού Κώδικα («Αδικήματα εναντίον της άσκησης νόμιμης εξουσίας»), ή/και άλλων αδικημάτων όπως για παράδειγμα αυτό της εξασφάλισης πιστοποιητικού με ψευδείς παραστάσεις (άρθρο 305 του Ποινικού Κώδικα).
Τονίζεται ότι η αναφορά αυτή και η κοινοποίηση του θέματος στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ουδόλως σημαίνει ή θα πρέπει να εκληφθεί ότι διατυπώνεται κατηγορία εναντίον οποιουδήποτε προσώπου για εκ προθέσεως κατάχρηση εξουσίας ή για τη διάπραξη ποινικών ή άλλων αδικημάτων.»
Τα πιο πάνω υιοθετούνται κατ’ αναλογία και για σκοπούς της παρούσας Έκθεσης για όλες τις περιπτώσεις στις οποίες, είτε ο Υπουργός Εσωτερικών και/ή Οικονομικών παρέλειψαν να ενημερώσουν κατάλληλα το ΥΣ, είτε το ΥΣ ενέκρινε την πολιτογράφηση κατά παράβαση των εν ισχύι κριτηρίων.
Θεωρείται αξιοσημείωτο ότι οι περιπτώσεις προβληματικού χειρισμού συνεχίστηκαν ακόμη και μετά την κατάργηση του ΚΕΠ στις 31.10.2020, κατά την εξέταση των αιτήσεων που παρέμεναν σε εκκρεμότητα. Στην επιστολή του ημερ. 18.7.2022, ο ΓΔ του ΥΠΕΣ καταγράφει λεπτομερώς τις Αποφάσεις του ΥΣ και τις ενέργειες του ΥΠΕΣ από τον Ιανουάριο του 2018 και εντεύθεν, για να καταδείξει τα μέτρα που λήφθηκαν από την Κυβέρνηση προς αυστηροποίηση του Προγράμματος.
Παραθέτει επίσης τους όρους εντολής της Ερευνητικής Επιτροπής που διορίστηκε στις 7.9.2020 και αναφέρει το γεγονός ότι βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες αποστέρησης υπηκοότητας από αριθμό προσώπων και ποινικές έρευνες από την Αστυνομία.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει τα πιο πάνω με την επισήμανση ότι, πράγματι, υπό το βάρος των πιέσεων που υπήρξαν, κυρίως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εγχώρια και διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης, λήφθηκαν μέτρα αυστηροποίησης του ΚΕΠ, πλην όμως παραμένουμε στη θέση που τεκμηριώνεται στις επόμενες παραγράφους, ότι η σαθρότητα του Προγράμματος παρέμεινε σχεδόν αναλλοίωτη μέχρι την κατάργησή του.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ελεγκτική Υπηρεσία: Όταν τα χρυσά διαβατήρια συναντούν τα Panama Papers