Το πολυσυζητημένο θέμα για το πλαφόν στην τιμή του νερού τίθεται εκ νέου σήμερα επί τάπητος ενώπιον των μελών της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εμπορίου, αφότου μπήκε για λίγο καιρό στον «πάγο» εν μέσω της θερινής ανάπαυλας.
Κατά τη σημερινή συνεδρία η συζήτηση θα επικεντρωθεί γύρω από το νομοσχέδιο που κατέθεσε η Κυβέρνηση γνωστό ως ο περί Καθορισμού Ανώτατων Τιμών Λιανικής Πώλησης Προϊόντων σε Συγκεκριμένα Σημεία Πώλησης Νόμος του 2024, με τους εμπλεκόμενους να ακονίζουν τα ξίφη τους και να ετοιμάζονται να τα διασταυρώσουν.
Σύμφωνα με πληροφορίες αμφότεροι οι εκπρόσωποι από τα στρατόπεδα του επιχειρείν και των καταναλωτών, πηγαίνουν στη Βουλή προετοιμασμένοι και με εισηγήσεις επί του κυβερνητικού νομοσχεδίου σε μία προσπάθεια να γείρουν την πλάστιγγα υπέρ των όσων πρεσβεύουν.
Υπενθυμίζεται πως με το εν λόγω νομοσχέδιο επιδιώκεται στην ουσία να δοθεί η εξουσία στον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας να καθορίζει τις ανώτατες τιμές λιανικής πώλησης για βασικά προϊόντα διατροφής που διατίθενται από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένα σημεία πώλησης όπου, σύμφωνα με τη θέση της Κυβέρνησης, «εξ αντικειμένου δεν δύναται να αναπτυχθεί επαρκής ανταγωνισμός».
Συγκεκριμένα, με βάση το υφιστάμενο νομοσχέδιο το προϊόν για το οποίο ο Υπουργός θα μπορεί να θέσει «οροφή» στην τιμή του σε χώρους όπως τα αεροδρόμια και τα γήπεδα είναι το νερό, με τις απόψεις ανάμεσα στους εμπλεκομένους να διίστανται.
Στήνει αναχώματα το επιχειρείν
Ειδικότερα, η ΟΕΒ, το ΚΕΒΕ, η ΠΟΒΕΚ και ο Σύνδεσμος Προμηθευτών Ευρείας Κατανάλωσης εξέφρασαν επιφυλάξεις ως προς την ευρύτερη φιλοσοφία του νομοσχεδίου, αμφισβητώντας το κατά πόσο τελικά θα εξυπηρετήσει τον γενικότερο σκοπό του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα βασικά επιχειρήματά τους συνοψίζονται στα τέσσερα ακόλουθα σημεία:
- Σε περίπτωση που το πλαφόν υιοθετηθεί σε συγκεκριμένους χώρους που θα προβλέπονται από διάταγμα που θα εκδίδει το Υπουργείο Εμπορίου, τότε υπάρχει το ενδεχόμενο να αυξάνονται οι τιμές των προϊόντων σε σημεία που δεν προβλέπονται στο διάταγμα ή οι τιμές άλλων προϊόντων εντός των ίδιων υποστατικών.
- Θα δημιουργηθούν αυξημένα λειτουργικά κόστη για τις υπόχρεες επιχειρήσεις.
- Υπάρχει ο κίνδυνος να επιβληθούν εκ των υστέρων όροι και περιορισμοί σε χώρους οι οποίοι έχουν παραχωρηθεί από το κράτος μετά από δημόσιο διαγωνισμό.
- Ενδέχεται να προκληθεί αθέμιτος ανταγωνισμός μεταξύ των κυπριακών και των εισαγόμενων εμφιαλωμένων νερών.
Πρόσθετα προϊόντα αλλά και υπηρεσίες θέλουν οι καταναλωτές
Εκ διαμέτρου αντίθετη είναι η στάση, ωστόσο, των συνδέσμων καταναλωτών αφού όπως πληροφορούμαστε πρόθεσή τους είναι να διευρύνουν ακόμη περισσότερο τις εξουσίες του Υπουργού.
Συγκεκριμένα, εισήγηση της Παγκύπριας Ένωση Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής είναι οι κανόνες που σχετίζονται με τον καθορισμό ανώτατων τιμών λιανικής πώλησης να μην αφορούν μόνο προϊόντα, αλλά να περιλαμβάνουν και υπηρεσίες. Μάλιστα, θέση της είναι τα προϊόντα που θα καθορίζονται να διέπονται από τη νομοθεσία στη βάση του «καλαθιού της νοικοκυράς» και στη βάση των αναγκών λόγω εποχής, καιρικών συνθηκών και περιβάλλοντος χώρου.
Παράλληλα, όπως θεσπιστεί πάγια νομοθεσία για τις ανώτατες τιμές λιανικής πώλησης σε συγκεκριμένα σημεία πώλησης, προκειμένου να παραμένει σταθερή καθ’όλη τη διάρκεια του χρόνου, και στην οποία ο υπουργός θα έχει την ευχέρεια κατά την κρίση του να προσθέτει προϊόντα.
Σήμερα, με βάση το νομοσχέδιο που προωθείται, προνοείται πως οι ανώτατες τιμές πώλησης καθορίζονται μετά από έρευνα της Αρμόδιας Αρχής, λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, το κόστος παραγωγής/εισαγωγής, ένα εύλογο ποσοστό για τα λειτουργικά έξοδα και ένα εύλογο ποσοστό κέρδους, με τον Κυπριακό Σύνδεσμο Καταναλωτών να καλεί σε προσδιορισμό του «εύλογου ποσοστού κέρδους» ή τη διαμόρφωση ενός πλαισίου καθορισμού του.
Επιπρόσθετα, ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών προτείνει όπως η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή πραγματοποιήσει έρευνα προκειμένου να συμπεριληφθούν στο νομοσχέδιο και άλλα προϊόντα τα οποία εντοπίζονται σε αρκετά υψηλές τιμές όπως για παράδειγμα τα αναψυκτικά, τα σάντουιτς ή τα τοστ, ο καφές, καθώς και οι φυσικοί χυμοί.
«Απαντώντας» παράλληλα, στις ανησυχίες των εργοδοτικών οργανώσεων περί αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ κυπριακών και εισαγόμενων εμφιαλωμένων νερών, ο Σύνδεσμος Καταναλωτών, προτείνει όπως ενταχθούν όλα τα σχετικά προϊόντα στο νομοσχέδιο. Εισηγείται ακόμη, όπως καθοριστεί τιμή κατ’ αναλογία ποσότητας, εφόσον στην αγορά εντοπίζονται και σκευάσματα νερού ποσότητας 330ml, του ενός και του 1,5 λίτρου.
Πρόστιμα από €10 χιλιάδες μέχρι και.. €3 εκατομμύρια
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο που προωθεί η Κυβέρνηση για τους παραβάτες προνοείται η επιβολή διοικητικού προστίμου, ανάλογα με τη φύση, τη βαρύτητα και τη διάρκεια της παράβασης, ύψους μέχρι €10.000. Ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών, ωστόσο, προτάσσοντας τον περί Προστασίας του Καταναλωτή Νόμο, θεωρεί πως οι παραβάτες θα πρέπει να τιμωρούνται με πρόστιμο μέχρι και €3 εκατομμύρια.
Επικαλείται ακόμη και παρόμοιες πρακτικές στην Ελλάδα, όπου το πρόστιμο που δύναται να επιβληθεί είναι τουλάχιστον το τετραπλάσιο του οφέλους που προκύπτει από τη διαφορά της τιμής πώλησης και της ανώτατης τιμής πώλησης επί του συνόλου των αποθεμάτων νερού, πωληθέντων και μη, της επιχείρησης. Μάλιστα, κάνει λόγο για πρόνοια που θέλει το πρόστιμο να μην μπορεί να είναι μικρότερο των €5.000, ενώ θέτει επίσης ως «ταβάνι» το ποσό του €1.000.000.
Η Παγκύπρια Ένωση Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής από την πλευρά της κάνει λόγο για άμεση επιβολή ποινικών και χρηματικών επιβαρύνσεων στους παραβάτες του νόμου, θέτοντας στο κάδρο την επιστροφή των χρημάτων στους καταναλωτές εντός ενός μηνός.
Στον αντίποδα, η ΠΟΒΕΚ διαφωνεί με το ύψος των διοικητικών προστίμων, καθότι θεωρεί πως είναι εξοντωτικά για τις επιχειρήσεις.
Μήλον της έριδος και οι χώροι
Σε ό,τι αφορά τα σημεία πώλησης, στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται συγκεκριμένα τα αεροδρόμια, τα λιμάνια, αθλητικοί χώροι (στάδια, γήπεδα κλπ), παραλίες, αρχαιολογικοί χώροι, μουσεία, κινηματογράφοι, θέατρα, θεματικά πάρκα, ζωολογικοί κήποι και νοσηλευτήρια.
Ωστόσο, η ΟΕΒ επισημαίνει οτι πρόκειται κυρίως για χώρους που το κράτος εισπράττει δικαιώματα, αποδίδοντας μάλιστα το γεγονός αυτο και ως έναν από τους πιθανούς λόγους που οι επιχειρήσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται στους εν λόγω χώρους πωλούν προϊόντα σε πιο ψηλές τιμές. Παράλληλα, προειδοποιεί πως ειδικότερα, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες παραχωρείται κρατική περιουσία με δημόσιο διαγωνισμό, η επιβολή όρων και περιορισμών δεν είναι θεμιτή.
Μήλον της έριδος φαίνεται να αποτελούν πάντως, ιδιαίτερα τα αεροδρόμια αφού τόσο η ΟΕΒ και το ΚΕΒΕ όσο και οι εταιρείες Cyprus Duty Free και Cyprus Airports F&B Ltd διαφωνούν με τη συμπερίληψη των αεροδρομίων στις πρόνοιες του, την αντίθεσή του εκφράζει και ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Αιθουσαρχών Κινηματογράφου, ο οποίος διαφωνεί με τη συμπερίληψη των κινηματογράφων στις πρόνοιες του νομοσχεδίου και εισηγείται όπως εξαιρεθούν.
Διαβάστε επίσης: Επανέρχεται το θέμα του πλαφόν στο νερό - «Αδήριτη ανάγκη» λέει το Υπ. Εμπορίου