Μια διαδροµή που ξεκινά το 1899 µε το Ταµιευτήριο «Η Λευκωσία» και συνεχίζεται το 1912 µε την εξέλιξή του σε Τράπεζα Κύπρου. Ακολουθεί η πρωτοποριακή ίδρυση της πρώτης κυπριακής ασφαλιστικής εταιρείας, η υιοθέτηση του «Κοινού Κυπρίων» και τα πρώτα βήµατα της νεαρής οικονοµίας της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας. Σηµαδιακή η συνέχεια µε την καταστροφή του 1974, το «οικονοµικό θαύµα» που ακολούθησε και η πορεία ακόµη µισού αιώνα προς την ψηφιακή εποχή του σήµερα. Η διαδροµή της Τράπεζας Κύπρου, µετρά φέτος 125 χρόνια και είναι ταυτισµένη µε την ιστορία και την εξέλιξη του τόπου µας.
Η ιστορία της Τράπεζας Κύπρου είναι και θα είναι πάντα συνυφασµένη µε την πορεία του τόπου. Η απόλυτη αυτή σύνδεση εµπερικλείεται σε µια αποστοµωτική απάντηση του γενικού διευθυντή της Τράπεζας Κύπρου, όταν κατά τη Γενική Συνέλευση που πραγµατοποιήθηκε το 1955 κάποιοι µέτοχοι έκαναν παρατηρήσεις επί των αποτελεσµάτων, λέγοντας πως θα ήθελαν να έβλεπαν περισσότερα κέρδη. Ο αείµνηστος Γεώργιος Γκαράνης, γενικός διευθυντής της Τράπεζας Κύπρου τότε, έδωσε µια απάντηση, χαρακτηριστική του πνεύµατος που διέπνεε τις αποφάσεις του ∆ιοικητικού Συµβουλίου:
«Η αποστολή των τραπεζών ως Πιστωτικών Ιδρυµάτων δεν είναι µόνον η εξασφάλισις µεγαλυτέρου κέρδους αλλ’ εκ παραλλήλου και η εξυπηρέτησις του εµπορικού κόσµου και η βελτίωσις και προαγωγή των οικονοµικών συνθηκών του τόπου. Τούτο ισχύει περισσότερον διά την Τράπεζαν Κύπρου της οποίας η ύπαρξις και πρόοδος είναι συνυφασµέναι µε την πρόοδον του τόπου».
Πράγµατι, η ύπαρξη και πρόοδος της Τράπεζας Κύπρου είναι συνυφασµένη µε την πρόοδο του τόπου.
Ας πάρουµε όµως τα πράγµατα από την αρχή
1899-1949
Τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα, καθώς ο ήλιος έδυε στην εποχή της Οθωµανικής κυριαρχίας, η Κύπρος βρισκόταν στο χείλος µιας νέας αυγής υπό βρετανική κυριαρχία. Αυτή η αλλαγή προανήγγειλε µια αναζωπύρωση του εµπορίου, αλλά εγκαινίασε επίσης µια περίοδο σοβαρών οικονοµικών και κοινωνικών προκλήσεων. Οι κάτοικοι της Κύπρου, που ζούσαν κυρίως από την αγροτική παραγωγή, αντιµετώπιζαν τις αντιξοότητες της βαριάς φορολογίας και της µάστιγας της τοκογλυφίας.
Μέσα από αυτό το σκηνικό αγώνα και απελπισίας, αναδύθηκε ένας φάρος ελπίδας, ο οποίος πυροδοτήθηκε από το όραµα και το σθένος µιας οµάδας Κυπρίων φωτισµένων, µεταξύ των οποίων ο δικηγόρος Ιωάννης Οικονοµίδης. Αυτοί οι πρωτοπόροι, ενωµένοι από την πίστη στη δύναµη της αποταµίευσης και της συνεργασίας, ξεκίνησαν ένα εγχείρηµα που θα άλλαζε για πάντα το οικονοµικό τοπίο της Κύπρου.
1899
Την πρώτη ηµέρα του Ιανουαρίου του 1899, µε διευθυντή και ιδρυτικό µέλος τον Ιωάννη Οικονοµίδη, γεννήθηκε το Ταµιευτήριο «Η Λευκωσία», σηµατοδοτώντας την έναρξη ενός θεσµού που θα γινόταν συνώνυµο της ανθεκτικότητας, της ανάπτυξης και της ευηµερίας. Τότε ήταν που εισήχθη µια νέα ιδέα: η συσσώρευση κεφαλαίου µέσω εβδοµαδιαίων πληρωµών, επιτρέποντας στους καταθέτες να αγοράζουν µετοχές και ως εκ τούτου, να επενδύουν στο µέλλον τους µε µόλις ένα σελίνι την εβδοµάδα.
Μέχρι τον Μάιο, το καφενείο «Φανερωµένη» - όπου γίνονταν οι καταθέσεις- µετατράπηκε σε κέντρο ελπίδας και προσδοκίας, καθώς πολίτες, πολλοί από τους οποίους είχαν εξοικονοµήσει από τα πενιχρά τους εισοδήµατα, έκαναν ουρά για να καταθέσουν τις αποταµιεύσεις τους.
1900
Η πρώτη συνέλευση της τράπεζας τον Φεβρουάριο του 1900 έδινε µια ελπιδοφόρα εικόνα, µε τον Ιωάννη Οικονοµίδη να ανακοινώνει µε υπερηφάνεια τη συσσώρευση πάνω από 3.000 λιρών - µια απόδειξη της εµπιστοσύνης και της πίστης των 362 µετόχων σε αυτό το νεοσύστατο ίδρυµα.
Η έννοια της αποταµίευσης ρίζωσε σε όλο το νησί, πυροδοτώντας ένα κίνηµα που σταδιακά θα καταργούσε τον έλεγχο της τοκογλυφίας στον κυπριακό λαό.
1912
Το 1912 συνέβη µια καίρια µεταµόρφωση: το Ταµιευτήριο «Η Λευκωσία» εξελίχθηκε στην Τράπεζα Κύπρου, µια ανώνυµη εταιρεία µε όραµα που υπερέβαινε κατά πολύ το αρχικό της πεδίο εφαρµογής. Αυτή η µετατροπή δεν ήταν απλώς µια αλλαγή ονόµατος αλλά µια δήλωση προθέσεων, µια δέσµευση για την εξυπηρέτηση των αυξανόµενων αναγκών ενός ολόκληρου έθνους.
1936
Οι πρώτες δεκαετίες της Τράπεζας Κύπρου σηµαδεύτηκαν από ορόσηµα και επιτεύγµατα, όπως η πρόσληψη της Ελένης Κύρου το 1936, της πρώτης γυναίκας υπαλλήλου της τράπεζας, συµβολίζοντας µια προοδευτική στροφή προς τη συµµετοχικότητα.
1939
Ωστόσο, το ξέσπασµα του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου έθεσε πρωτοφανείς προκλήσεις, διακόπτοντας τις συνδέσεις της Κύπρου µε τις ξένες αγορές και προκαλώντας µια οικονοµική δίνη που είδε τις καταθέσεις της τράπεζας να µειώνονται ανησυχητικά.
Ωστόσο, χάρη στη συνετή διαχείριση και παρά τους κυβερνητικούς περιορισµούς, η Τράπεζα Κύπρου άντεξε αυτή την καταιγίδα χωρίς να προσφύγει σε δανεισµό. Οι καταθέσεις επέστρεψαν και το ίδρυµα αναδύθηκε ισχυρότερο και έτοιµο να αντιµετωπίσει το µέλλον, ό,τι κι αν αυτό επιφύλασσε.
1943
Εν µέσω της δεκαετίας του 1940, µιας περιόδου που σηµαδεύτηκε από τις σκιές των παγκόσµιων συγκρούσεων και την ανάδυση της εθνικής συνείδησης, η Τράπεζα Κύπρου, µε το ηχηρό σύνθηµα «Η Κύπρος διά τους Κυπρίους», ξεκίνησε ένα µετασχηµατιστικό ταξίδι, προχωρώντας σε µια σειρά συγχωνεύσεων µε άλλα τραπεζικά ιδρύµατα σε όλο το νησί.
∆εν ήταν πλέον απλώς µια τράπεζα - έγινε ένα Χρηµατοπιστωτικό Ίδρυµα που ανήκε σε κάθε Κύπριο, υιοθετώντας ως επίσηµο έµβληµά της, το πρώτο αρχαίο κυπριακό χάλκινο νόµισµα από τη βασιλεία του αυτοκράτορα Κλαύδιου, το οποίο φέρει την επιγραφή «Κοινό Κυπρίων».
1950-1979
Καθώς ξηµέρωνε η δεκαετία του 1950, η Τράπεζα Κύπρου στεκόταν ως κολοσσός του κυπριακού εµπορίου και της κυπριακής κοινότητας, γιορτάζοντας πενήντα χρόνια εξυπηρέτησης και ανάπτυξης. Η εποχή αυτή προανήγγειλε την επέκταση των εργασιών της τράπεζας αλλά και των φυσικών εγκαταστάσεων σε όλο το νησί.
1951
Το 1951, µε ιδρυτές την Τράπεζα Κύπρου και την Κτηµατική Τράπεζα Κύπρου και µετά από πολλές δυσκολίες, καθώς ο νόµος δεν επέτρεπε την ίδρυση ασφαλιστικών εταιρειών στο νησί, δηµιουργούνται οι Γενικές Ασφάλειες Κύπρου. Στιγµή ορόσηµο, καθώς αποτελούσαν την πρώτη κυπριακή ασφαλιστική εταιρεία.
Στεγάστηκαν στην πρωτεύουσα, δίπλα στο κεντρικό κτήριο στη Φανερωµένη. Το κτήριο από µόνο του, ήταν µια απόδειξη Καινοτοµίας, καθώς διέθετε κεντρική θέρµανση - µια πολυτέλεια ανήκουστη για εκείνη την εποχή - εξασφαλίζοντας έτσι την άνεση του προσωπικού της, κατά τη διάρκεια του χειµώνα.
Το ανθρώπινο κεφάλαιο της τράπεζας είχε «ανθήσει» σε 140 υπαλλήλους, ένα ποικιλόµορφο και αφοσιωµένο εργατικό δυναµικό. Ήταν στη Γενική Συνέλευση των µετόχων τον Μάρτιο του 1951 που ο πρόεδρος ∆ηµοσθένης Σεβέρης, αναπολούσε τις ταπεινές απαρχές της τράπεζας, η οποία ιδρύθηκε µε τις περιορισµένες συνεισφορές τής εργατικής τάξης, ανδρών και γυναικών, των οποίων τα εβδοµαδιαία σελίνια έσπειραν τους σπόρους αυτού του θεσµού.
1960
Η δεκαετία του 1960 ξεκίνησε µε τον κόσµο να βρίσκεται στο κατώφλι µιας µνηµειώδους αλλαγής. Στις Ηνωµένες Πολιτείες, η προεδρική εκλογή του John Kennedy προανήγγειλε µια νέα εποχή στην αµερικανική πολιτική, ενώ µακριά από τα γήινα όρια, το επικείµενο ταξίδι του Yuri Gagarin στο φεγγάρι υποσχόταν να επαναπροσδιορίσει τη θέση της ανθρωπότητας στο σύµπαν.
Στην πατρίδα µας, η Κυπριακή ∆ηµοκρατία αναδύθηκε, µετά τον απελευθερωτικό αγώνα του ‘55 - ‘59, έτοιµη να χαράξει την πορεία της ως ανεξάρτητο κράτος. Εν µέσω αυτών των παγκόσµιων και τοπικών αλλαγών, η Τράπεζα Κύπρου αποτέλεσε ένα σταθερό πυλώνα στο ταχέως εξελισσόµενο τοπίο της νέας ανεξάρτητης Κύπρου.
1967
To 1967, σε µια τολµηρή υιοθέτηση της τεχνολογικής προόδου, η Τράπεζα Κύπρου εισήγαγε τον «Ευλάµπιο», τον πρώτο υπολογιστή του νησιού. Αυτό το πρωτοποριακό βήµα στη σφαίρα της µηχανογράφησης και της επεξεργασίας δεδοµένων σηµατοδότησε ένα σηµαντικό άλµα προς τα εµπρός, µε τον Ευλάµπιο να εξυπηρετεί όχι µόνο την τράπεζα αλλά και να γίνεται πηγή για άλλους Οργανισµούς, φέρνοντας έτσι επανάσταση στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων σε ολόκληρη την Κύπρο.
Η δεκαετία του 1970 ήταν µια περίοδος στρατηγικής αναδιοργάνωσης και επέκτασης για το Συγκρότηµα της Τράπεζας Κύπρου, µε τη δηµιουργία της Τράπεζας Κύπρου - Επενδύσεις. Η κίνηση αυτή, άνοιξε τον δρόµο για επέκταση σε νέους τοµείς πέραν των παραδοσιακών τραπεζικών εργασιών.
1973
To 1973, δηµιουργείται η Κινητή Τράπεζα, ένα λεωφορείο εποχής, εξοπλισµένο για να προσφέρει τραπεζικές υπηρεσίες σε όλα τα χωριά του νησιού. Στη συνέχεια, ακολούθησε η λειτουργία των τριών πρώτων ΑΤΜ στη Λευκωσία και τα εγκαίνια του πρώτου υποκαταστήµατος drive-through στη Λεµεσό. Ενέργειες, που έφεραν επανάσταση στην εξυπηρέτηση των πελατών, θέτοντας νέα πρότυπα ευκολίας και αποτελεσµατικότητας.
1974
Ωστόσο, η δεκαετία αυτή σηµαδεύτηκε από αντιξοότητες. Τα τραγικά γεγονότα του 1974 έφεραν την Κύπρο και τον λαό της, αντιµέτωπους µε πρωτοφανείς προκλήσεις. Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, η Τράπεζα Κύπρου στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων µε αξιοσηµείωτη συµπόνια και αλληλεγγύη. Η δωρεά £50.000 στο Ταµείο Αρωγής για τα θύµατα της τουρκικής εισβολής, η πλήρης απόσβεση χρεών και η απόσυρση αγωγών εναντίον πελατών της, ήταν µερικά µόνο παραδείγµατα της στήριξης τής τράπεζας προς τους πληγέντες.
Επιπλέον, πρωτοβουλίες όπως η υιοθέτηση ενός δηµοτικού σχολείου προσφύγων στην Πάφο και η υποστήριξη παιδικών λεσχών σε προσφυγικούς καταυλισµούς, ανέδειξαν τη βαθιά δέσµευσή της στη στήριξη της κοινότητας.
Παρά την απώλεια υποκαταστηµάτων και µετρητών στις κατεχόµενες περιοχές, η Τράπεζα Κύπρου πήρε συνειδητή απόφαση να δώσει προτεραιότητα στους υπαλλήλους και τους πελάτες της έναντι της οικονοµικής ανάκαµψης, αρνούµενη να δηλώσει ότι επηρεάζεται για να αποφύγει µειώσεις µισθών.
Η απόφαση αυτή αποτέλεσε απόδειξη της διαρκούς δέσµευσης της τράπεζας στη βασική της αρχή, το «ΚΟΙΝΟ ΚΥΠΡΙΩΝ».
1980-1999
Στις αρχές της δεκαετίας του ‘80, λανσάρεται το «πλαστικό χρήµα», µέσω της πρωτοεµφανιζόµενης χρεωστικής κάρτας CYCARD.
Βαρύνουσας σηµασίας για την πορεία της τράπεζας ήταν η ίδρυση του «Πολιτιστικού Ιδρύµατος Τραπέζης Κύπρου» το 1984, το οποίο συµπληρώνει φέτος 40 χρόνια ζωής. Κύριος στόχος του, η διαφύλαξη και διάδοση του πολιτισµού του νησιού.
Μέχρι τα µέσα της δεκαετίας του ‘80, η τράπεζα είχε επεκτείνει την εµβέλειά της σε Κύπρο, Ηνωµένο Βασίλειο και Ελλάδα, ενώ γεννήθηκε και η τηλεφωνική υπηρεσία CYTEL, ο προποµπός της σηµερινής 1Bank.
Το 1989, η επέκταση των υπηρεσιών συνεχίζεται, καθώς ιδρύεται η Eurolife, µε στόχο την πρωτιά στον Ασφαλιστικό Κλάδο ζωής, την οποία και κατακτά, κάποια χρόνια αργότερα…
1998
Το επιστέγασµα της κοινωνικής προσφοράς της τράπεζας τη δεκαετία του ’90, ήταν η ίδρυση του Ογκολογικού Κέντρου Τράπεζας Κύπρου το 1998, µετά από δωρεά 3 εκατοµµυρίων λιρών από την τράπεζα. Πρόκειται, για το µεγαλύτερο ίσως κληροδότηµα ενός Οργανισµού στην κοινωνία της Κύπρου. Η κίνηση αυτή, αποδεικνύει την αφοσίωση στην κοινωνική υπευθυνότητα, παρέχοντας µέχρι και σήµερα ουσιαστικές Υπηρεσίες Υγείας σε πάνω από 47χιλιάδες ασθενείς.
2000-2024
Το 2000 οι µετοχές της τράπεζας εισήχθησαν στο Χρηµατιστήριο Αθηνών, προαναγγέλλοντας µια νέα εποχή ανάπτυξης. Ταυτόχρονα, η τράπεζα αγκάλιασε την Ψηφιακή εποχή, λανσάροντας το Digipass, για ασφάλεια των συναλλαγών στο ∆ιαδίκτυο.
Το 2004 η Κύπρος εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και υιοθέτησε το ευρώ το 2008. Τη χρονιά αυτή, τo Mobile App της Τράπεζας Κύπρου εισέβαλε στη ζωή µας, προσφέροντας έξυπνες λύσεις στις καθηµερινές τραπεζικές συναλλαγές.
2013
Στον απόηχο της αναπτυξιακής της πορείας στην πρώτη δεκαετία της νέας χιλιετίας, η Τράπεζα Κύπρου, ανάµεσα σε φουρτουνιασµένες θάλασσες, διένυσε την τρικυµία της οικονοµικής κρίσης του 2013.
Αυτή η περίοδος, είδε την τράπεζα να αντιµετωπίζει πρωτοφανείς προκλήσεις καθώς η χώρα βρέθηκε αντιµέτωπη µε τις συνέπειες της διάσωσης, τα µέτρα λιτότητας και το περίφηµο bail-in.
Αυτή η εποχή ενδοσκόπησης, επαναξιολόγησης, ουσιαστικών αλλαγών και αναδιοργάνωσης, είδε την τράπεζα, να αποπληρώνει πλήρως την επείγουσα βοήθεια ρευστότητας ύψους €9δις που είχε κληρονοµήσει, σε διάστηµα µόλις 4 χρόνων. Οι Οίκοι Αξιολόγησης έκαναν λόγο για ένα πραγµατικό «οικονοµικό επίτευγµα».
Λίγο αργότερα, το 2015, ιδρύει το Κέντρο Καινοτοµίας IDEA. Το µεγαλύτερο µη κερδοσκοπικό εκκολαπτήριο για νεοφυείς επιχειρήσεις, που αποτελεί επιχειρηµατικό κόµβο για ανερχόµενους Κύπριους επιχειρηµατίες.
2017
Η σηµαντική πρόοδος που είχε επιτευχθεί και περιλαµβάνει τη συνεχή οργανική µείωση των µη εξυπηρετούµενων δανείων για 11 διαδοχικά τρίµηνα επιτρέπει την επιτυχή εισαγωγή και διαπραγµάτευση των µετοχών της τράπεζας, στο Χρηµατιστήριο του Λονδίνου τον Ιανουάριο του 2017.
2020
Λίγα χρόνια αργότερα, εµφανίζεται η πανδηµία του «άγνωστου» µέχρι τότε κορωνοϊού. Στηρίζοντας έµπρακτα την κοινωνία, η Τράπεζα Κύπρου, δηµιουργεί τον Μάρτιο του 2020 το δίκτυο «Support CY» για άµεση υποστήριξη των επαγγελµατιών πρώτης γραµµής. Πλέον, σε συνεργασία µε πέραν από 190 µέλη, συνεχίζει να προσφέρει βοήθεια και υποστήριξη προς την κοινωνία. Παράλληλα, δηµιουργεί το δικό του Σώµα Εθελοντών που ανταποκρίνεται σε κάθε κάλεσµα των κρατικών υπηρεσιών κατά τη διάρκεια κρίσεων και καταστροφών.
Τα χρόνια που ακολούθησαν, το Ψηφιακό τοπίο εξελίχθηκε ραγδαία µε την Τράπεζα Κύπρου να κάνει µεγάλες επενδύσεις στην Ψηφιακή Καινοτοµία απλοποιώντας την καθηµερινότητά µας.
2023
Στην καρδιά αυτής της Ψηφιακής επανάστασης βρίσκεται το Quick Hub, ένα σύγχρονο Ψηφιακό κατάστηµα το οποίο βρίσκεται στο κινητό µας τηλέφωνο. Προσφέρει άµεση µεταφορά χρηµάτων, - το γνωστό σε όλους µας Quick Pay-, άνοιγµα λογαριασµών, πραγµατοποίηση πληρωµών ακόµη και ασφάλιση περιουσιακών στοιχείων. Σταθµός για το Ψηφιακό αυτό κατάστηµα, η ένταξη των Quick Loans το 2023. Η απόκτηση δανείου γίνεται πλέον εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικά, χωρίς την ανάγκη επίσκεψης σε κατάστηµα. Εύκολα και γρήγορα.
Παράλληλα, δηµιουργείται η πλατφόρµα Jinius, συνδέοντας επιχειρήσεις, Οργανισµούς, προµηθευτές και πελάτες σε ένα ενιαίο Ψηφιακό περιβάλλον. Προσφέροντάς τους τη δυνατότητα να κάνουν πιο γρήγορα και αποτελεσµατικά τις καθηµερινές τους συναλλαγές. Πολύ πρόσφατα, έγινε άλλο ένα βήµα, καθώς η Jinius δηµιούργησε ένα σύγχρονο και δυναµικό marketplace, όπου οι επιχειρήσεις λιανικού εµπορίου θα µπορούν να επεκτείνουν και να ενισχύσουν την παρουσία τους Ψηφιακά.
Το ταξίδι Ψηφιακού Μετασχηµατισµού της Τράπεζας Κύπρου είναι επικεντρωµένο στην καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών της. Χαράσσοντας µια πορεία όπου η τραπεζική είναι προσβάσιµη για όλους.
∆εν θα µπορούσε να µη γίνει αναφορά και στην παραχώρηση ουσιαστικού µερίσµατος στους µετόχους, το οποίο πενταπλασιάστηκε το 2023.
Μέσα από τις σκιές των κρίσεων µέχρι την αυγή των νέων αρχών, η τράπεζα παρέµεινε σταθερή, αποδεικνύοντας, ότι µέσα από τις αντιξοότητες βρίσκεται η ευκαιρία για αναγέννηση και µεταµόρφωση.
Καθώς προχωράµε στα αχαρτογράφητα νερά του µέλλοντος, ας µεταφέρουµε µαζί µας τα µαθήµατα του παρελθόντος, τις Καινοτοµίες του παρόντος και τα όνειρα του αύριο.
Σε αυτό το ταξίδι χιλίων µιλίων που ξεκινά µε ένα µόνο βήµα, ας γίνει αυτό το βήµα µε αυτοπεποίθηση, µε ελπίδα και µε την πεποίθηση ότι το καλύτερο δεν έχει έρθει ακόµα.
Διαβάστε επίσης: Ιστορικό comeback της Τράπεζας Κύπρου στο Χρηματιστήριο Αθηνών