Δέκα συνολικά εισηγήσεις για τα δημόσια οικονομικά και την οικονομία γενικότερα καταγράφονται στην τελική έκθεση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου για το 2024 που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Από αυτές ξεχωρίζει, μεταξύ άλλων, η σύσταση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου (ΔΣ) για μορατόριουμ αυξήσεων στις δαπάνες και ανακοινώσεων νέων πολιτικών ή επενδύσεων (πχ μισθολογικών αυξήσεων, νέων έργων) κατά την περίοδο μεταξύ της υποβολής του Προϋπολογισμού και της τελικής του ψήφισης. Με στόχο, όπως αναφέρει, να ψηφίζεται ένας Προϋπολογισμός (Π/Υ) που να συνάδει με τους ισχύοντες σχεδιασμούς δαπανών και εσόδων, σε αντίθεση με τη σημερινή εικόνα. Για το συγκεκριμένο και δικαιολογώντας τη σχετική σύστασή του, το ΔΣ σημειώνει πως η εισαγωγή νέων δαπανών μεταξύ της υποβολής και της ψήφισης του προϋπολογισμού δημιουργεί δεδομένα τα οποία θα εξετάζονται μόνο στον επόμενο Π/Υ ως τετελεσμένα και διαφεύγουν της κοινοβουλευτικής εξέτασης. Αναφέρει για παράδειγμα πως η αύξηση στους μισθούς, δεν καταγράφεται στον Π/Υ 2025 και θα παρουσιαστεί ως «περσινή» στον Π/Υ 2026.
Οι υπόλοιπες εννέα εισηγήσεις του ΔΣ είναι οι εξής:
- Διατήρηση της πολιτικής που ακολουθείται από το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο προκρίνει την εγκράτεια όσον αφορά στην διαχείριση των δημοσιονομικών δεικτών.
- Συγκράτηση της αύξησης των ανελαστικών δαπανών, με βάση τον μακροπρόθεσμο ρυθμό αύξησης των κρατικών εσόδων και όχι στη βάση των βραχυπρόθεσμων επιδόσεων. Μόνιμες αυξήσεις να στηρίζονται σε μόνιμα και όχι σε προσωρινά έσοδα.
- Να ληφθούν υπόψη αναδυόμενες ανάγκες για επενδυτικές δαπάνες των επόμενων ετών και να περιοριστούν οι ανελαστικές και άλλες μη παραγωγικές δαπάνες ούτως ώστε η Δημοκρατία να διατηρήσει τη σημερινή δημοσιονομική ευχέρεια για αντιμετώπιση υπό εκκόλαψη προκλήσεων.
- Ενίσχυση της αίσθησης του κατεπείγοντος στην ΕΣΕΚ (σ.σ. της στρατηγικής για το κλίμα και την ενέργεια) και ευρύτερα στα μέτρα για αντιμετώπιση του φυσικού ρίσκου που προκύπτει από την κλιματική αλλαγή, με πιο φιλόδοξους στόχους και πιο ολοκληρωμένο σχεδιασμό. Στον Π/Υ 2026 και ΜΔΠ 2026-2028 (σ.σ. Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο), να περιλαμβάνεται ρητά η εκτίμηση της Πράσινης Μετάβασης και του φυσικού ρίσκου στις εκτιμήσεις, όπως σχεδιάζει να πράξει το Υπουργείο Οικονομικών.
- Είτε την άμεση υιοθέτηση πολιτικών και δράσεων για την επίτευξη της μείωσης των δαπανών στο δεύτερο μισό του ΜΔΠ (2026-2027), είτε την αναθεώρηση των συνολικών δαπανών στο πλαίσιο των νέων Κανόνων Οικονομικής Διακυβέρνησης (ΚΟΔ). Γενικότερα, ο προγραμματισμός για μειώσεις δαπανών να είναι εμπροσθοβαρής και να στηρίζεται σε συγκεκριμένες πολιτικές και δράσεις που να αποσκοπούν στην επίτευξη των στόχων.
- Εισαγωγή δραστικής πολιτικής προς περιορισμό των ανελαστικών δαπανών και υιοθέτηση πολιτικής για την ψηφιακή μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας.
- Συμπερίληψη τουλάχιστον της συνοπτικής εικόνας ενός επιπλέον έτους στο ΜΔΠ, ούτως ώστε να καλύπτεται το βάθος τετραετίας, και να συνάδει με τους νέους ΚΟΔ της ΕΕ. Για σκοπούς σαφήνειας και πιο ολοκληρωμένης συζήτησης επί των ετήσιων Προϋπολογισμών και των ΜΔΠ που τα συνοδεύουν, θα πρέπει να περιλαμβάνεται ρητή καταγραφή των Καθαρών Πρωτογενών Δαπανών στη βάση των ορισμών κάτω από τους ΚΟΔ.
- Διαμόρφωση κεντρικής τράπεζας πληροφοριών για θέματα όπως είναι η εισροή ξένων επιχειρήσεων και επενδύσεων, ως κατεπείγον. Η τράπεζα να αποτελέσει πλατφόρμα για τη συλλογή στοιχείων σε άλλες ανάγκες, μελλοντικά.
- Σε σχέση με το πιο πάνω, υιοθέτηση νέας πολιτικής για τη συγκράτηση ξένων επιχειρήσεων με φυσική παρουσία και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και διεθνοποίησης των ΜμΕ, σε συνδυασμό και με μέτρα για ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς στην Κύπρο, που αποτελεί κεντρική αδυναμία της οικονομίας.
Διαβάστε επίσης: Υπογράφεται σήμερα η σύμβαση Κυβέρνησης - Hermes Airports