Σε μια εποχή φαινομενικής σταθερότητας, η παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο μεταβατικό στάδιο, σύμφωνα με νέα μελέτη της Veson Nautical, από τις κορυφαίες εταιρείες στον τομέα της διαχείρισης ναυτιλιακών δεδομένων και ναύλων.
Η μελέτη με τίτλο «Η Ανατομία των Ναυτιλιακών Κύκλων: Τι μας διδάσκει το παρελθόν για το αύριο» επισημαίνει ότι κάτω από την επιφάνεια ενός σταθερού φαινομενικά τοπίου, αρχίζουν να συγκεντρώνονται πιέσεις που θυμίζουν προηγούμενες κρίσιμες μεταβάσεις στον κλάδο.
Η μελέτη υπογραμμίζει ότι η ναυτιλία ακολουθεί εδώ και δεκαετίες έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο: υπεραισιοδοξία, υπερπαραγωγή, και στη συνέχεια διόρθωση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίοδος 2003–2008, γνωστή ως το “Supercycle της σαμπάνιας”, όπου τα ημερήσια ναύλα των πλοίων τύπου Capesize εκτινάχθηκαν από τα $20.000 στα σχεδόν $200.000. Το φαινόμενο οδήγησε σε μαζικές νέες παραγγελίες πλοίων, με το βιβλίο παραγγελιών να φτάνει το 60% του τότε ενεργού στόλου. Όμως, όταν ξέσπασε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση το 2008, τα έσοδα κατέρρευσαν, ενώ οι παραδόσεις πλοίων συνεχίστηκαν, εντείνοντας την ύφεση.
Αντιθέτως, το σοκ της πανδημίας COVID-19 το 2020, παρότι οδήγησε σε ραγδαία άνοδο των ναύλων, δεν συνοδεύτηκε από μαζικές παραγγελίες. Όπως τονίζει η Veson, αυτό αποφεύχθηκε χάρη στη συγκρατημένη και ώριμη στάση των ιδιοκτητών πλοίων, γεγονός που απέτρεψε τη δημιουργία νέου πλήρους κύκλου.
Σήμερα, η μελέτη εντοπίζει ανησυχητικά σημάδια. Ένα από τα βασικότερα είναι η επιστροφή της λεγόμενης «ισοτιμίας νεότευκτων» (newbuild parity), όταν δηλαδή πλοία ηλικίας 0–5 ετών πωλούνται ή ναυλώνονται σε τιμές ίσες ή και υψηλότερες από το κόστος ενός καινούργιου πλοίου. Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί ιστορικά λίγο πριν σημαντικές διορθώσεις, όπως το 2008, το 2014 και το 2021.
Επιπλέον, ο όγκος των νέων παραδόσεων πλοίων, ιδιαίτερα στα bulk carriers, αυξάνεται και αναμένεται να κορυφωθεί την περίοδο 2027–2028. Την ίδια στιγμή, οι προβλέψεις για την ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου μειώνονται, με τον ΠΟΕ να εκτιμά μόλις 2,2% για το 2025 – ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της δεκαετίας του 2010.
Παρότι τα νέα περιβαλλοντικά πρότυπα, όπως τα EEXI και CII, αναμένεται να περιορίσουν τη διαθέσιμη χωρητικότητα, αυτό δεν φαίνεται ικανό να εξισορροπήσει τον αυξανόμενο αριθμό νέων πλοίων.
Κίνδυνος αιφνιδιασμού
Όπως σημειώνεται στη μελέτη, «όταν η ισορροπία διαταραχθεί, η μεταστροφή μπορεί να είναι απότομη και απρόβλεπτη». Η Veson υπογραμμίζει ότι η τρέχουσα συγκυρία παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά μιας κρίσιμης καμπής, παρόμοιας με εκείνες του παρελθόντος.
Παρά την αβεβαιότητα, η Veson επισημαίνει ότι οι ναυτιλιακοί κύκλοι δεν είναι απρόβλεπτες καταιγίδες, αλλά μοτίβα που μπορούν να αναγνωριστούν και να αξιοποιηθούν στρατηγικά. Η κατανόηση της δυναμικής αυτών των κύκλων και των προειδοποιητικών σημάτων μπορεί να αποτελέσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τις εταιρείες που επιλέγουν να κινηθούν με σύνεση και στρατηγικό σχεδιασμό.
Όπως καταλήγει ο Matt Freeman, συν-συγγραφέας της μελέτης και Αντιπρόεδρος Ανάλυσης & Αξιολόγησης της Veson: «Η ικανότητα να βλέπεις τη μεγάλη εικόνα και να παίρνεις αποφάσεις με βάση το ιστορικό πλαίσιο δεν είναι απλώς χρήσιμη. Είναι απολύτως απαραίτητη».
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Γιατί η επόμενη κρίση μπορεί να οφείλεται στην αγορά κρατικών ομολόγων