Καθώς η Ευρώπη βρίσκεται στο χείλος ενός εμπορικού πολέμου με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι 27 επίτροποι της ΕΕ θα συγκεντρωθούν την Τετάρτη 16 Ιουλίου για να επιλύσουν ένα από τα πιο δύσκολα ζητήματα στις Βρυξέλλες: τα δικά της οικονομικά.
Γεωργοί, νεοφυείς επιχειρήσεις, κινηματογραφιστές και λόμπι της άμυνας ― όλοι έχουν συμφέροντα όσον αφορά το ταμείο, το οποίο σήμερα ανέρχεται σε 1,2 τρισεκατομμύρια ευρώ. Όλοι παλεύουν με νύχια και με δόντια για να προστατεύσουν το μερίδιό τους από τις πιθανές περικοπές της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Ο προϋπολογισμός είναι πολιτική σε αριθμούς», δήλωσε ο Γιοχάνες Χαν, πρώην επίτροπος της ΕΕ για τον προϋπολογισμό. Οι τελευταίες εβδομάδες σφοδρών διαπραγματεύσεων για το επταετές πρόγραμμα δαπανών αποδεικνύουν ότι έχει δίκιο.
Οι Ευρωπαίοι Επίτροποι έχουν εναντιωθεί στις προσπάθειες της φον ντερ Λάιεν να καταργήσει τα αγαπημένα τους προγράμματα και οι αγρότες είναι έτοιμοι να βγουν στους δρόμους αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους.
«Έχω το τρακτέρ και είμαι έτοιμος», προειδοποίησε ο Μασιμιλιάνο Τζιανσάντι, επικεφαλής του αγροτικού λόμπι Copa, σε απάντηση στις φήμες για περικοπές στον τεράστιο προϋπολογισμό της ΕΕ για τις αγροτικές επιδοτήσεις.
Λίγες μέρες πριν την πρόταση της φον ντερ Λάιεν, πολλά είναι ακόμα αβέβαια ― και ό,τι αποφασίσει η Επιτροπή μπορεί να απορριφθεί από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά τη διάρκεια των διετών διαπραγματεύσεων.
Οι επίτροποι και οι σύμβουλοί τους θα πρέπει να απαντήσουν σε κρίσιμα ερωτήματα ― όπως πόσο μεγάλος θα είναι ο προϋπολογισμός, ποιοι φόροι θα επιβληθούν για την αποπληρωμή του χρέους της ΕΕ κι αν θα εξακολουθήσουν να έχουν σημασία οι περιφέρειες.
Αυτά είναι τα θέματα που θα συζητηθούν σύμφωνα με το Politico:
Οι πόροι
Τα επόμενα χρόνια, η ΕΕ θα πρέπει να κάνει περισσότερα με περίπου τους ίδιους πόρους. Ένα μεγάλο ερωτηματικό πλανάται πάνω από τα στοιχεία, τα οποία παραμένουν μυστικά μέχρι την τελευταία στιγμή. Ωστόσο, είναι κοινό μυστικό ότι τα διαθέσιμα χρήματα δε θα αρκούν για να καλύψουν τις νέες προτεραιότητες που έχουν συσσωρευτεί τα τελευταία χρόνια.
Σε μια εποχή περιορισμένων προϋπολογισμών και επιβράδυνσης της ανάπτυξης, οι δύο μεγαλύτερες χώρες της ΕΕ ― η Γαλλία και η Γερμανία ― και αρκετές άλλες δεν έχουν καμία διάθεση να στείλουν περισσότερα χρήματα στις Βρυξέλλες, θέτοντας την Επιτροπή σε δύσκολη θέση.
Προκειμένου να αποδεσμεύσει περισσότερα κονδύλια για την άμυνα και τις νεοσύστατες επιχειρήσεις, το τμήμα προϋπολογισμού της Ένωσης εξετάζει το ενδεχόμενο περικοπής έως και 20% των κονδυλίων της ΕΕ για τη γεωργία και την περιφερειακή ανάπτυξη, τα οποία μαζί αποτελούν τα δύο τρίτα των τρεχόντων διαθεσίμων της.
Ωστόσο, αυτό δεν θα είναι εύκολο, καθώς οι αγροτικές ομάδες πίεσης και οι περιφέρειες σε όλη την Ευρώπη ― καθώς και οι ισχυροί υποστηρικτές τους στο Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ― αντιτίθενται σε οποιαδήποτε περικοπή.
Τα προγράμματα
Η ιδέα της φον ντερ Λάιεν είναι να συγχωνεύσει μια πληθώρα προγραμμάτων σε ένα ενιαίο εθνικό ταμείο, το οποίο θα καθορίζει τις δαπάνες σε τομείς που κυμαίνονται από τις αγροτικές επιδοτήσεις έως την κοινωνική στέγαση.
Σύμφωνα με το νέο αυτό σύστημα, οι πληρωμές από τον προϋπολογισμό ― ιδίως οι περιφερειακές δαπάνες, που αποτελούν το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της ΕΕ ― θα συνδέονται με την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων.
Οι υποστηρικτές του πλάνου τονίζουν ότι αυτό θα διευκολύνει την πρόσβαση των δικαιούχων στα κονδύλια της ΕΕ και θα ενθαρρύνει την παραγωγικότητα, παρέχοντας κίνητρα για εθνικές μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, η πλειονότητα των κυβερνήσεων της ΕΕ ανησυχούν ότι η αλλαγή αυτή θα ενισχύσει τις κεντρικές διοικήσεις και θα περιθωριοποιήσει τις περιφέρειες, οι οποίες σήμερα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη δαπάνη των κονδυλίων της ΕΕ.
Υπάρχουν επίμονοι φόβοι ότι η μεταβίβαση των κονδυλίων στις εθνικές κυβερνήσεις θα μπορούσε να υπονομεύσει τον στόχο της ΕΕ για τη μείωση των ανισοτήτων εντός της Ένωσης.
Νέοι φόροι
Η Επιτροπή βρίσκεται υπό μεγάλη πίεση να εισαγάγει νέους φόρους σε επίπεδο ΕΕ ή μεταφορές από τα εθνικά φορολογικά έσοδα ― γνωστά ως «ίδια μέσα» ― για να αποπληρώσει 25 έως 30 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως από το κοινό χρέος που εκδόθηκε για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης της Ένωσης μετά την πανδημία.
Ωστόσο, οι συζητήσεις των τελευταίων ετών στις Βρυξέλλες επιβεβαίωσαν τη ρήση του Ουίνστον Τσώρτσιλ ότι «δεν υπάρχει καλός φόρος».
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι επιφυλακτικές στο να δώσουν στην Ένωση υπερβολική εξουσία να αποσπάσει χρήματα από τους ψηφοφόρους τους και γενικά αντιτίθενται στο να παραχωρήσουν μέρος των εγχώριων φορολογικών εσόδων τους στις Βρυξέλλες. Επί του παρόντος, η συντριπτική πλειονότητα των κονδυλίων της ΕΕ προέρχεται από συνεισφορές των κυβερνήσεων.
Η Επιτροπή παρουσίασε πρόσφατα τρεις νέους φόρους που στοχεύουν τα μη ανακυκλώσιμα ηλεκτρικά απόβλητα, τα προϊόντα καπνού και τις μεγάλες εταιρείες στην ΕΕ με κύκλο εργασιών άνω των 50 εκατομμυρίων ευρώ.
Αυτό προστίθεται σε δύο ξεχωριστές ιδέες από το 2021 για την επιβολή φόρου άνθρακα και τη λήψη μεριδίου από τα έσοδα που δημιουργούνται από το σύστημα εμπορίας εκπομπών.
Ενώ οι ιδέες εξακολουθούν να βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, κάθε μία από αυτές αντιμετωπίζει την αντίθεση διαφορετικών ομάδων μελών της ΕΕ. Η επίτευξη ομοφωνίας για οποιονδήποτε νέο φόρο δε θα είναι εύκολη.
Πράσινες επενδύσεις
Κατά τις τελευταίες διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό, η ΕΕ συμφώνησε ότι τουλάχιστον το 30% των δαπανών της θα πρέπει να κατευθύνεται προς κλιματικούς στόχους. Ωστόσο, οι πράσινες επενδύσεις δεν είναι πια «της μόδας», με την άνοδο των δεξιών κομμάτων και την ανταγωνιστικότητα να ξεπερνούν το περιβάλλον στην λίστα προτεραιοτήτων της ΕΕ.
Η υπεύθυνη της ΕΕ για το κλίμα, Τερέζα Ριμπέρα, αγωνίζεται να αυξήσει ― ή τουλάχιστον να διατηρήσει ― το στόχο της μείωσης των εκπομπών κατά 30%, προκειμένου να αποδείξει ότι η ΕΕ δεν εγκαταλείπει την πράσινη ατζέντα της.
Ωστόσο, ο επίτροπος για τον προϋπολογισμό, Πιότρ Σεραφίν, πιέζει προς την αντίθετη κατεύθυνση, φοβούμενος ότι ένα τόσο υψηλό όριο θα δυσχεράνει την ανακατανομή των πόρων ανάλογα με τις ανάγκες.
Πηγή: newmoney.gr