Με τις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ– ΕΕ για τους δασμούς να παραμένουν σε αδιέξοδο, οι διαρροές για πιθανή χρήση των ευρωπαϊκών «μπαζούκας» πληθαίνουν και τα σενάρια για το πώς μπορεί η ΕΕ να απαντήσει στους αμερικανικούς δασμούς ποικίλλουν.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι Βρυξέλλες εξετάζουν αντίμετρα για τους δασμούς Τραμπ. Αυτή τη φορά όμως έχουν στα χέρια τους εργαλεία που μπορούν να γυρίσουν το παιχνίδι και να «στριμώξουν» τον Τραμπ, φέρνοντάς τον απέναντι στους μεγάλους του συμμάχους: τους τεχνολογικούς κολοσσούς των ΗΠΑ.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.
Η ΕΕ έχει στη διάθεσή της δύο μηχανισμούς που μπορεί να κινητοποιήσει για να απαντήσει στις ΗΠΑ: τον παλαιότερο Κανονισμό Επιβολής (Enforcement Regulation) και το νέο Εργαλείο κατά του Καταναγκασμού (Anti-Coercion Instrument, ACΙ)
Το ACI δίνει την επιλογή να επιβληθούν σε βάρος της χώρας- στόχου:
1. επιβολή νέων ή αυξημένων δασμών
2. περιορισμοί στις εισαγωγές και εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, μέσω ποσοστώσεων, αδειών εισαγωγής/εξαγωγής ή σχετικά με την πληρωμή για εμπορεύματα·
3. περιορισμοί στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, με την επιβολή περιορισμών στην προστασία των εν λόγω δικαιωμάτων ή στην εμπορική εκμετάλλευσή τους
4. περιορισμοί στις άμεσες ξένες επενδύσεις
5. περιορισμοί στην πρόσβαση στις δημόσιες συμβάσεις
6. επιβολή περιορισμών στις τραπεζικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες και στην πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές της Ένωσης
7. επιβολή αυστηρών κανόνων για την εισαγωγή προϊόντων υγειονομικού και περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος στην ευρωπαϊκή αγορά
8. δυσμενείς γνωμοδοτήσεις για αιτήσεις χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης
9. αναστολή χρηματοδοτούμενων δράσεων.
Το σημείο-κλειδί, που μπορεί να δικαιολογήσει τον χαρακτηρισμό «μπαζούκας» για το ACI, είναι το σημείο 3: οι περιορισμοί στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Γιατί το ACI αλλάζει το παιχνίδι
Σε αντίθεση με τα αντίμετρα που στοχεύουν συγκεκριμένα προϊόντα ή κλάδους- και οι εταιρείες μπορούν να τα παρακάμψουν με διάφορα τεχνάσματα- οι κυρώσεις που στοχεύουν άμεσα την πνευματική ιδιοκτησία μιας εταιρείας καλύπτουν μεγαλύτερο μερίδιο των εξαγωγών υψηλής αξίας των ΗΠΑ και θα είναι πολύ πιο δύσκολο να παρακαμφθούν.
Η δεξαμενή σκέψης «Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση» εκτιμά ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επικεντρώσει τα πιθανά αντίμετρα της σε πολιτικά ευαίσθητους κλάδους για τους Ρεπουμπλικάνους – όπως ο χυμός πορτοκαλιού από τη Φλόριντα, τα τζιν και οι μοτοσικλέτες Harley-Davidson. Όμως «η ενεργοποίηση της ACI θα επέτρεπε πιο δημιουργικές και στοχευμένες αντιδράσεις στους δασμούς του Τραμπ, καθώς και την εξισορρόπηση των όρων ανταγωνισμού, στοχεύοντας υπηρεσίες στις οποίες οι ΗΠΑ έχουν εμπορικό πλεόνασμα με την ΕΕ άνω των 100 δισ. ευρώ», όπως επισημαίνει.
«Η επέκταση των απειλών πέρα από τους δασμούς θα μείωνε το τακτικό μειονέκτημα της ΕΕ, αλλά θα αύξανε και τα διακυβεύματα. Στο πλαίσιο του ACI, η ΕΕ θα μπορούσε να στοχεύσει τις υπηρεσίες των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών ή του τεχνολογικού τομέα.
Επιπλέον, η ΕΕ θα μπορούσε ακόμη και να ακυρώσει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη, για οτιδήποτε από διπλώματα ευρεσιτεχνίας έως δικαιώματα μέσων ενημέρωσης. Πρόκειται για τομείς που παραδοσιακά δεν έχουν επηρεαστεί από εμπορικές συγκρούσεις. Η στόχευσή τους θα αποτελούσε μια σημαντική, αλλά δυνητικά αποτελεσματική απειλή κλιμάκωσης».
Μία σειρά από μέτρα πέφτουν στο τραπέζι, όπως:
• ανάκληση της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας
• αναστολή διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας
• περιορισμός της αδειοδότησης
• περιορισμός των εσόδων από streaming και ενημέρωση λογισμικού για τις αμερικανικές επιχειρήσεις.
Συγκεκριμένοι στόχοι θα μπορούσαν να γίνουν επίσης οι πωλήσεις εφαρμογών, κινητά τηλέφωνα και οι υπηρεσίες cloud.
«Το ACI θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να δυσκολέψει την πρόσβαση των αμερικανικών εταιρειών τεχνολογίας στην ευρωπαϊκή αγορά δημοσίων συμβάσεων – μια αγορά αξίας περίπου 2 τρισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Αυτό θα σήμαινε ότι οι αμερικανικοί πάροχοι τεχνολογίας θα μπορούσαν να βρεθούν σε μειονεκτική θέση ή ακόμη και να αποκλειστούν από δημόσιους διαγωνισμούς στην ΕΕ. Επιπλέον, φορολογικά και ρυθμιστικά μέτρα θα μπορούσαν να στοχεύουν ειδικά τις ψηφιακές πλατφόρμες από τις ΗΠΑ» εξηγεί άρθρο του γερμανικού ομίλου διαδικτυακής ασφάλειας Heinlein.
Ωστόσο, «όλες οι ψηφιακές πλατφόρμες των ΗΠΑ έχουν νομική παρουσία στην ΕΕ. Για φορολογικούς λόγους, επιλέγουν την Ιρλανδία (Apple, Microsoft, Google, Meta), το Λουξεμβούργο (Amazon) και σε ορισμένες περιπτώσεις την Ολλανδία. Οι πλατφόρμες με ουσιαστική παρουσία στην ΕΕ δεν μπορούν να αποτελέσουν στόχο εμπορικών μέτρων στο πλαίσιο του ACI» προειδοποιεί το Ινστιτούτο Bruegel σε σχετική του ανάλυση.
Το δεύτερο μπαζούκας
Δεν είναι μόνο το ACI. Στη φαρέτρα των Βρυξελλών υπάρχει και ο “Κανονισμός Επιβολής”. Πρόκειται για τον μηχανισμό που προστατεύει τα δικαιώματα της ΕΕ στο πλαίσιο διεθνών εμπορικών συμφωνιών (για παράδειγμα του ΠΟΕ).
Θεσπίστηκε το 2014, τροποποιήθηκε το 2021 και εξουσιοδοτεί την ΕΕ να ανταποκρίνεται σε παραβιάσεις εμπορικών υποχρεώσεων.
Τα αντίμετρα που προβλέπει περιλαμβάνουν νέους δασμούς ή εισαγωγικές ποσοστώσεις για εμπορεύματα, περιορισμούς στις εξαγωγές, αναστολή της προστασίας των υπηρεσιών και υιοθέτηση περιορισμών στο εμπόριο υπηρεσιών, αποκλεισμό ορισμένων προμηθευτών από τις δημόσιες συμβάσεις και αναστολή της προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
«Και οι δύο μηχανισμοί (ACI και Κανονισμός Επιβολής) έχουν σχεδιαστεί ώστε να επιτρέπουν στην ΕΕ να ενεργεί γρήγορα, ενώ ο κανονισμός ACI καθορίζει ακόμη και τα μέγιστα χρονικά όρια για κάθε βήμα πριν από την επιβολή αντιμέτρων» εξηγεί ανάλυση της δεξαμενής σκέψης Covington. «Όταν τα κράτη μέλη και η Επιτροπή συμφωνούν, η ΕΕ μπορεί να ενεργήσει γρήγορα βάσει οποιουδήποτε από τα δύο μέσα».
«Μέχρι στιγμής, η ΕΕ έχει βασιστεί στον Κανονισμό Επιβολής για την απάντησή της στους δασμούς των ΗΠΑ» σημειώνει η διεθνής συμβουλευτική εταιρεία Skadden. «Αυτό έχει το πλεονέκτημα της ταχύτητας και της προβλεψιμότητας, καθώς η διαδικασία έχει χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν.
Ωστόσο, καθώς οι εμπορικές εντάσεις κλιμακώνονται, η ΕΕ ενδέχεται να αναγκαστεί να καταφύγει στον ACI, το οποίο προσφέρει πολύ μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά το είδος των αντιμέτρων που μπορεί να επιβάλει η ΕΕ».
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Τραμπ: Κλείσαμε τεράστια εμπορική συμφωνία με την Ιαπωνία με δασμούς 15% (vid)