Την μόνιμη απαγόρευση του εμπορίου άγριων ζώων ζητούν οργανώσεις και ακτιβιστές μετά το ξέσπασμα επιδημίας του νέου κορωνοϊού που προκαλεί σοβαρές αναπνευστικές λοιμώξεις και έχει ήδη οδηγήσει εκατοντάδες ανθρώπους στον θάνατο.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα της huffingtonpost.gr, μελέτη του WWF επισημαίνει ότι το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων αξίζει περίπου 20 δισ. δολάρια ετησίως και είναι το τέταρτο μεγαλύτερο παράνομο εμπόριο παγκοσμίως, μετά τα ναρκωτικά, το λαθρεμπόριο και την παραχάραξη.
Μια πρόσφατη ανάλυση των σχεδόν 32.000 γνωστών σπονδυλωτών ειδών που κατοικούν τη Γη έδειξε ότι περίπου το 20% αυτών αγοράζονται και πωλούνται στην παγκόσμια αγορά άγριας πανίδας – νόμιμα ή παράνομα.
Επίσης όμως η βιομηχανία προϊόντων άγριας χλωρίδας και πανίδας είναι ένα σημαντικό κομμάτι της κινεζικής οικονομίας όσο και εάν έχει κατηγορηθεί πως οδηγεί στην εξαφάνιση αρκετά είδη.
Όπως επισημαίνει η WWF «αυτή η κρίση στη Δημόσια Υγεία πρέπει να αξιοποιηθεί ως μια ευκαιρία για να δοθεί ένα τέλος» στην εκμετάλλευση των απειλούμενων ζώων είτε για την μετατροπή τους σε κατοικίδια, είτε για την κατανάλωσή τους ως τρόφιμα ή ακόμη και για την χρήση τους για την παρασκευή ιατρικών σκευασμάτων.
Ωστόσο, η κινεζική κυβέρνηση κατέστησε σαφές ότι η απαγόρευση θα είναι προσωρινή.
«Απαγορεύεται η εκτροφή, η μεταφορά ή η πώληση όλων των ειδών άγριας πανίδας από την ημερομηνία της ανακοίνωσης έως ότου λήξει η κατάσταση έκτακτης ανάγκης» αναφέρει η σχετική οδηγία που εξέδωσαν από κοινού τρεις αρμόδιες υπηρεσίες στην Κίνα.
Το Πεκίνο είχε προβεί σε ανάλογη απαγόρευση την περίοδο έξαρσης του SARS το 2002 αλλά λίγους μήνες αργότερα οι αρχές χαλάρωσαν τους ελέγχους και το εμπόριο άνθισε και πάλι.
Στις αγορές όπου διεξάγεται το εμπόριο- και όχι μόνο- πωλούνται ζωντανά ζώα τα οποία εκτιμάται πως είναι και η πηγή εμφάνισης ασθενειών σε ανθρώπους ενώ ήδη υπάρχουν εκτιμήσεις και εικασίες πως και ο νέος κορωνοϊός μπορεί να μεταδόθηκε από μια τέτοια αγορά δηλ. από κάποιο ζώο (ή ζώα) σε άνθρωπο.
Η Κίνα διέταξε την προσωρινή απαγόρευση εμπορίου άγριων ζώων στο πλαίσιο των μέτρων που έχει λάβει για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού αλλά αρκετές οργανώσεις διεθνώς υποστηρίζουν πως αυτό δεν αρκεί και πιέζουν για την μόνιμη απαγόρευση. Αυτό τόσο για λόγους δημόσιας υγείας όσο και για την προστασία της άγριας πανίδας και κυρίως ζώων που είναι υπό εξαφάνιση και τα οποία χρησιμοποιούνται για την παρασκευή σκευασμάτων της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής ή/και για την παρασκευή εξωτικών εδεσμάτων.
Περισσότερες από το 70% των λοιμώξεων που αναπτύσσονται σε ανθρώπους προέρχονται από ζώα, και κυρίως άγρια ζώα, όπως αναφέρει το BBC.
Εμπειρογνώμονες του Παγκόσμιου Οργανισμού αναφέρουν πως υπάρχει πιθανότητα ο νέος κορονοϊός να προέρχεται από νυχτερίδες. Δεν αποκλείεται όμως ο κορονοϊος να μεταπήδησε σε άγνωστη ομάδα ζώων πριν μεταδοθεί σε ανθρώπους.
Οι ιοί που ευθύνονται για την εμφάνιση του Σοβαρού Οξέως Αναπνευστικού Συνδρόμου (SARS) και του Αναπνευστικού Συνδρόμου της Μέσης Ανατολής (MΕRS)επίσης εκτιμάται πως προέρχονται από νυχτερίδες. Ωστόσο, θεωρείται πως μεταδόθηκαν πρώτα σε γάτες και καμήλες πριν μεταδοθεί σε ανθρώπους.
«Ερχόμαστε σε επαφή με είδη της άγριας πανίδας και με το περιβάλλον τους. Κάτι που δεν συνέβαινε παλαιότερα» σχολίασε ο Δρ Μπεν Εμπαρεκ από το τμήμα διατροφής και ασφάλειας των τροφίμων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
«Ξαφνικά εκθέτουμε τους εαυτούς μας σε εντελώς νέους ιούς με τους οποίους δεν είχαμε έρθει ποτέ σε επαφή στο παρελθόν» είπε, μιλώντας στο BBC και τόνισε πως «...ως εκ τούτου έχουμε μια σειρά νέων ασθενειών που συνδέονται με αυτές τις νέες επαφές μεταξύ ανθρώπων και προηγουμένως άγνωστων ιών, βακτηρίων και παρασίτων».
Οι παρούσες περιστάσεις όμως ίσως να είναι ικανές να επιφέρουν την αλλαγή.
Τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους, το Πεκίνο φιλοξενεί μια μεγάλη παγκόσμια συνάντηση για τους φυσικούς και βιολογικούς πόρους, γνωστή ως Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα. Η σύμβαση, που υπεγράφη το 1992, έχει ως κύριο στόχο την προστασία της παγκόσμιας βιοποικιλότητας.
Σε έκθεση που δημοσιεύτηκε πέρυσι από την Διακυβερνητική Πλατφόρμα για την Πολιτική της Επιστήμης σχετικά με την Βιοποικιλότητα και τις Υπηρεσίες Οικοσυστημάτων (IPBES) διαπιστώνει πως 1εκατ. είδη κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.
Με την αειφορία του πλανήτη ως ένα μείζονος σημασίας θέμα στην παγκόσμια ατζέντα, η Κίνα ελέγχεται μόνο για το τι κάνει εντός της επικράτειας της αλλά και πέραν αυτής.
Αυτό καθώς η εμπορική πρωτοβουλία Belt and Road (BRI), που στοχεύει στην ανάπτυξη υποδομών σε όλο τον κόσμο με απώτερο στόχο τον εδραίωσης της Κίνας ως μια μεγάλη παγκόσμια δύναμη, έχει επικριθεί για τη μη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων. Βέβαια ο κινέζος Πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ πολύ συχνά τη λέξη «βιωσιμότητα» καθώς προωθεί στο πλαίσιο ομιλιών και δράσεων, τους στόχους της BRI.
Και στην Κίνα πάντως, πρόσφατες δημοσιεύσεις αναφέρονται ακόμη και στα κρατικά ελεγχόμενα ΜΜΕ καταγγέλλουν το ανεξέλεγκτο εμπόριο άγριων ζώων ενώ η μόνιμη επιτροπή του Πολιτικού Γραφείου στην Κίνα σε μια ανακοίνωση στην οποία παραδέχεται «ανεπάρκειες και παραλήψεις» στον τρόπο αντιμετώπισης της εμφάνισης και εξάπλωσης του κορονοϊού, αναφέρεται επίσης επίσης στο θέμα.
Όπως τονίζεται «...είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η εποπτεία της αγοράς, να απαγορευτεί αποφασιστικά και να κλείσουν οι παράνομες αγορές άγριων ζώων και το εμπόριο».
Ειδήμονες σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος υποστηρίζουν πως η εμφάνιση του νέου κορονοϊού θα μπορούσε να δώσει στην Κίνα μια ευκαιρία να αποδείξει ότι προσεγγίζει σοβαρά το θέμα της προστασίας της βιοποικιλότητας.
«Θεωρούμε ότι είναι μια ευκαιρία για να τερματιστεί για πάντα η διατήρηση, αναπαραγωγή, εξημέρωση και αξιοποίηση της άγριας πανίδας, όχι μόνο για το κρέας αλλά και για την παραδοσιακή ιατρική» δήλωσε η Ντέμπι Μπανκς, επικεφαλής ερευνητής για την άγρια ζωή στο Οργανισμό Περιβαλλοντικής Έρευνας στο Λονδίνο.
Οι ειδικοί επισημαίνουν την επιτυχία στην εφαρμογή της απαγόρευσης που είχε επιβάλλει η Κίνα στην εισαγωγή ελεφαντόδοντου - μετά από χρόνια διεθνών πιέσεων για να σωθούν οι υπό εξαφάνιση ελέφαντες.
Ωστόσο, οι εμπειρογνώμονες για θέματα άγριας ζωής τονίζουν ότι η απαγόρευση και η ρύθμιση του εμπορίου προϊόντων άγριας πανίδας θα πρέπει να είναι παγκόσμια - και όχι μόνο στην Κίνα.