"Άρωμα" Τουρκίας έχουν όπως φαίνεται τα FinCEN Files, η νέα διαρροή απόρρητων εγγράφων που περιλαμβάνει περισσότερες από 2.100 αναφορές ύποπτης δραστηριότητας οι οποίες υποβλήθηκαν στο Δίκτυο Δίωξης Οικονομικών Εγκλημάτων (Financial Crimes Enforcement Network – FinCEN) του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, αφού γίνεται αναφορά στον Ρέζα Ζαράμπ, τον λαθρέμπορο χρυσού που είχε συλληφθεί τον Μάρτιο του 2016 από το FBI στο Μαϊάμι με την κατηγορία της συνωμοσίας για το σπάσιμο των κυρώσεων του Ιράν.
Σημειωτέον ότι ο Ζαράμπ ο οποίος μετά την σύλληψή του ήλθε σε συμφωνία συνεργασίας με την αμερικανική δικαιοσύνη έχει εδώ και χρόνια εμπλέξει ευθέως στις καταθέσεις που έχει κάνει για την υπόθεση της Halkbank τον γαμπρό του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαιράκ.
Όπως αποκαλύπτεται στα FinCEN Files, ίχνη από τα χρήματα του δικτύου του Ζαράμπ εντοπίστηκαν και σε άλλες τράπεζες, πέραν της "αμαρτωλής" Halkbank. Μόνο η βρετανική Standard Chartered Bank επεξεργάστηκε 37.533 συναλλαγές του δικτύου Ζαράμπ συνολικού ύψους 5,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσω του καταστήματος της Νέας Υόρκης μεταξύ 2007 και 2016.
Όπως φαίνεται στα στοιχεία, παρά το γεγονός ότι ο Ζαράμπ είχε συλληφθεί και φυλακιστεί το 2013 στην Τουρκία, δεν σταμάτησε την τράπεζα από το να κάνει δουλειές μαζί του. Το 2016, ενώ ήταν γνωστό ότι οι ΗΠΑ τον κατηγορούν για συνομωσία για το σπάσιμο των κυρώσεων του Ιράν από τα τέλη του προηγούμενου έτους, η Standard Chartered συνέχιζε να τον εξυπηρετεί, αφού ενέκρινε 715 συναλλαγές συνολικού ύψους 133,1 εκατομμυρίων δολαρίων.
Την ίδια χρονιά υπάλληλοι της τράπεζας εντόπισαν 124 εταιρείες που συνδέονται με το Ζαράμπ, και οι οποίες, όπως ανέφεραν «μπορεί να ήταν μέρος του σχεδίου “πετρέλαιο για χρυσό”». Μάλιστα, σε μία από τις αναφορές ύποπτης δραστηριότητας που υποβλήθηκε από την ίδια την τράπεζα στα τέλη του 2016 (ο Ζαράμπ είχε συλληφθεί από τις αμερικανικές αρχές τον Μάρτιο εκείνης της χρονιάς) και αναφέρεται ότι ο ίδιος χρέωνε 8% για τις υπηρεσίες του.
Σκάνδαλο "Πετρέλαιο για Χρυσό"
Το σκάνδαλο που έγινε γνωστό το 2013 ως «πετρέλαιο για χρυσό» αφορούσε τα έσοδα που είχε το Ιράν από πωλήσεις πετρελαίου στην Τουρκία, με αντάλλαγμα χρήματα από πωλήσεις χρυσού. Ο Ζαράμπ αγόραζε χρυσό από όπου μπορούσε, με ανθρώπους του δικτύου να μεταφέρουν με βαλίτσες στο Ντουμπάι και μεγάλο μέρος των χρημάτων από τις πωλήσεις έμπαιναν σε ειδικό λογαριασμό της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank, η οποία κατηγορείται από τις αμερικανικές αρχές ότι συμμετείχε ενεργά στο κόλπο, μεταφέροντάς τα στον λογαριασμό του Ζαράμπ.
Σημειώνεται ότι η υπόθεση Ζαραμπ βρέθηκε και στο επίκεντρο των εντυπωσιακών αποκαλύψεων στο νέο βιβλίο του Τζον Μπόλτον του πρώην συμβούλου εθνικής ασφάλειας του Ντόναλντ Τραμπ. Σύμφωνα με τον Μπόλτον, ο Τραμπ είχε πει στον Ερντογάν ότι θα φρόντιζε τα πράγματα, εξηγώντας ότι οι εισαγγελείς της Νότιας Περιφέρειας της (Νέας Υόρκης) δεν ήταν δικοί του, αλλά του Ομπάμα - πρόβλημα που θα λυνόταν όταν θα αντικαθιστούνταν από δικούς του.
Ο Μπόλτον λέει ότι προειδοποίησε τον Γενικό Εισαγγελέα Γουιλιαμ Μπάρ τον Απρίλιο του 2019 ότι οι επανειλημμένες προσπάθειες του Τραμπ να βοηθήσει τον Ερντογάν έδειχναν "την τάση του, στην ουσία, να κάνει προσωπικές χαρές στους δικτάτορες που του άρεσαν".
Η Τουρκία πίσω από το σπάσιμο των κυρώσεων ενάντια στο Ιράν
Ένας Τούρκος που διακίνησε τεράστιες ποσότητες χρυσού σε ένα σπάσιμο κυρώσεων ρεκόρ, θυμάται την πρώτη του συζήτηση σχετικά με αυτό έντονα, περίπου 12 χρόνια μετά.
Το 2008, ο Adem Karahan προσλήφθηκε για να βοηθήσει στη διοχέτευση δισεκατομμυρίων δολαρίων, πρώτα μεταφέροντας βαλίτσες γεμάτες χρυσό ή μετρητά και αργότερα ως πληρεξούσιος για εταιρείες που μεταφέρουν χρήματα μέσω "τραπεζικών διαδρομών", όλα για να βοηθήσουν το Ιράν να αποφύγει τις οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ παραδίδοντας παράνομα μετρητά από τις πωλήσεις πετρελαίου.
Σε μια αποκλειστική συνέντευξη, ο Καραχάν είπε στο Courthouse News Service και στο OCCRP ότι το αφεντικό της επιχείρησης τουρκο-ιρανικού ξεπλύματος χρήματος Ρεζά Ζαρράμπ, του διαβεβαίωσε ότι δεν είχε τίποτα να φοβάται από τις τουρκικές αρχές. «Η κυβέρνηση είναι σε αυτήν», θυμάται ο Καραχάν.
Όταν ο Karahan εξέφρασε δυσπιστία, ο Ζαράμπ πρόσθεσε: «Θα το δεις σύντομα». Ο Ζαράμπ είχε δίκιο. Πέντε χρόνια αργότερα, η αστυνομία της Κωνσταντινούπολης ανάφερε ότι πρόκειται για ψευδείς ισχυρισμούς η δωροδοκία ανώτερων κυβερνητικών αξιωματούχων.
Σε μαρτυρία που έπληξε τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, ο Ζαράμπ είπε ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διέταξε το παράνομο εμπόριο. Ο Ζαράμπ κατηγόρησε επίσης πρώην ανώτερους Τούρκους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του πρώην υπουργού Οικονομίας Ζαφέρ Ασαγιλάν, ότι δέχθηκε τεράστιες δωροδοκίες για να πει το αντίθετο.
Το σχέδιο, το οποίο έτρεχε για οκτώ χρόνια, έκανε τον Ζαράμπ εξαιρετικά πλούσιο προτού γίνει 30 ετών.
Σε μια συντηρητική εκτίμηση για τη συνωμοσία στο Ιράν, οι εισαγγελείς δήλωσαν ότι μετέφερε τουλάχιστον 20 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο από το 2010 έως το 2015.
Ο Ζαράμπ πληρώθηκε καλά για τη δουλειά του. Μια έκθεση ύποπτης δραστηριότητας του υποκαταστήματος Standard Chartered Bank Newark (SAR) που κατατέθηκε στο Δίκτυο Επιβολής Οικονομικών Εγκλημάτων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (FinCEN) στα τέλη του 2016 σημειώνει ότι ο Καραχάν είπε κάποτε στις τουρκικές αρχές ότι ο Ζαρράμπ χρεώνει το 8% για τις υπηρεσίες του.
Το SAR ήταν πιθανότατα μια απάντηση στα σχόλια του Καραχάν, τα οποία ανέφεραν στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ότι «το τέσσερα τοις εκατό πήγε στους πολιτικούς και το 4 τοις εκατό πήγε στο Ζαρράμπ». Αυτό μεταφράζεται σε 800 εκατομμύρια δολάρια σε τρία χρόνια μόνο για τον Ζαράμπ, υποθέτοντας ότι πλήρωσε όσες δωροδοκίες όσες ισχυρίστηκε ο Karahan.
Τούρκοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο Ζαρράμπ διέθεσε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια μόνο σε έναν πολιτικό. Η τουρκική έρευνα δωροδοκίας του 2013 τερματίστηκε και τιμωρήθηκε η αστυνομία και οι εισαγγελείς φυλακίστηκαν εν συντομία.
Ο Ερντογάν προσπάθησε επίσης να προστατεύσει το ξέπλυμα χρήματος το 2016 και το 2017, όταν το FBI έσπασε τον Ζαρράμπ καθώς έφτασε στο Μαϊάμι, διακόπτοντας για πάντα τις διακοπές του στη Φλόριντα μαζί με την τουρκάλα ποπ σταρ σύζυγό του Ebru Gündeş και τη νεαρή κόρη τους.
Η τουρκική κυβέρνηση ξεκίνησε μια έντονη εκστρατεία πίεσης στην Ουάσιγκτον, επιδιώκοντας να λύσει την υπόθεση. Ο ίδιος ο Ερντογάν επικοινώνησε με τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ζητώντας την απελευθέρωση του Zarrab, χωρίς ανταπόκριση. Ο Ζαράμπ παραδέχθηκε ένοχος για διάφορα εγκλήματα που σχετίζονται με απάτη και ξέπλυμα χρήματος και έγινε μάρτυρας της κυβέρνησης σε αντάλλαγμα επιείκειας. Η κατάθεσή του βοήθησε τον καταδίκη του Mehmet Hakan Atilla, διευθυντή της Halkbank.
Ο Καραχάν, ο οποίος για χρόνια βοήθησε στην εκτέλεση του απίστευτου προγράμματος ξεπλύματος χρημάτων, είπε ότι ο Ζαρράμ είπε μόνο ένα μέρος της ιστορίας.
Είπε ότι η συνωμοσία ξεκίνησε νωρίτερα, διήρκεσε περισσότερο, επεκτάθηκε περαιτέρω, και περιελάμβανε περισσότερους ανθρώπους και χώρες από ό, τι είπαν οι ένορκοι στη δίκη του Atilla.
Μιλώντας μέσω ενός μεταφραστή σε πολύμηνες τηλεφωνικές συνεντεύξεις, ο Καράχεν εμπλέκει τον πρώην πρόεδρο του Ιράν Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ και συγγενή του Ερντογάν που υπηρετεί στην τουρκική κυβέρνηση.
Ο Καραχάν, ο οποίος είπε ότι ξεκίνησε να εργάζεται για τον Ζαρράμπ ως φρουρός ασφαλείας το 2006 προτού συμμετάσχει στην επιχείρηση νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, ανέφερε λεπτομερώς μια ποικιλία επιχειρήσεων λαθρεμπορίου.
Είπε ότι μετέφερε χρυσό στο Ντουμπάι και μετρητά σε πολλές χώρες, όπως το Ιράν, τη Ρωσία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, από το 2008 έως το 2013.
Είπε ότι άνοιξε shell εταιρείες στο όνομά του υπό την καθοδήγηση του Ζαρράμπ για χρήση στη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Ο Karahan παρείχε τραπεζικά αρχεία, ταξιδιωτικά έγγραφα, φωτογραφίες και άλλα αποδεικτικά στοιχεία για να υποστηρίξει τις αξιώσεις του.
Οι αμερικανοί εισαγγελείς υπολόγισαν ότι η συνωμοσία για ξέπλυμα χρήματος του Ζαρράμπ ξεκίνησε το 2010, αλλά ο Καραχάν δήλωσε ότι το σχέδιο ξεκίνησε τουλάχιστον δύο χρόνια νωρίτερα, τη στιγμή που ο Ζαρράμπ του είπε για τη συμμετοχή της τουρκικής κυβέρνησης.