Επιμέλεια: Ξένιος Μεσαρίτης
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μια εμπορική συμφωνία μετά το Brexit συνεχίζονται σήμερα, Κυριακή, καθώς και οι δύο πλευρές προσπαθούν να φτάσουν σε μια συμφωνία μετά από το μπαράζ εμπρηστικών δηλώσεων και από τις δύο πλευρές τις τελευταίες βδομάδες.
Με την επίτευξη συμφωνίας να κρέμεται από μια λεπτή κλωστή, ακολουθεί μια σύνοψη του τι διακυβεύεται εάν οι συνομιλίες αποτύχουν.
Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία, θα χτυπηθούν σφοδρά επιχειρήσεις και καταναλωτές και από τις δύο πλευρές. Δεκαετίες ελεύθερης κυκλοφορίας αγαθών, υπηρεσιών, ανθρώπων και κεφαλαίων θα κοπούν απότομα όταν η Βρετανία αποχωρήσει από την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση της ΕΕ στις 31 Δεκεμβρίου.
Οι εταιρείες θα αντιμετωπίσουν δασμούς, ποσοστώσεις και ένα πιθανό χάος καθώς θα διακινούνται αγαθά από την ΕΕ στο ΗΒ και ανάποδα. Οι εταιρείες χρηματοδότησης στο City του Λονδίνου θα χάσουν το «διαβατήριό» τους για να προσφέρουν υπηρεσίες σε ολόκληρη την ΕΕ ενώ οι καταναλωτές θα απωλέσουν το δικαίωμά τους να ζήσουν ή να παραμείνουν στην αντίπερα όχθη της Βρετανικής Θάλασσας. Ξένα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι ακόμη και η μεταφορά ενός σκύλου και κατοικίδιων ζώων στην αντίπερα όχθη θα είναι αρκετά δύσκολη.
Οι οικονομικές επιπτώσεις
Χωρίς εμπορική συμφωνία, η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου θα υποστεί ένα βραχυπρόθεσμο σοκ περίπου 1,5% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το Bloomberg Economics, ενώ το Γραφείο Ευθύνης για τον Προϋπολογισμό, ο ανεξάρτητος παρατηρητής δαπανών της Βρετανίας, προβλέπει επιπτώσεις που θα φτάσουν στο 2% του ΑΕΠ.
Τιμές
Αντί για εμπόριο χωρίς δασμούς με την ευρωπαϊκή αγορά των περισσότερων από 400 εκατομμυρίων καταναλωτών, οι βρετανικές εταιρείες θα επανέλθουν σε διαπραγμάτευση με την ΕΕ βάσει κανόνων που καθιέρωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου το 1995. Αυτό σημαίνει ότι οι εισαγωγές και οι εξαγωγές στην ΕΕ θα υπόκεινται σε δασμούς που διαπραγματεύονται στον ΠΟΕ – ουσιαστικά θα προστεθεί ένας επιπλέον φόρος επί των εμπορευμάτων.
Ο μέσος δασμολογικός συντελεστής της ΕΕ είναι περίπου 3%, αλλά ορισμένα προϊόντα θα αντιμετωπίσουν αρκετά περισσότερες αυξήσεις των τιμών λόγω των δασμών. Για παράδειγμα οι βρετανικές αυτοκινητοβιομηχανίες θα αντιμετωπίσουν δασμό 10% σε όλες τις εξαγωγές αυτοκινήτων προς την ΕΕ, ενώ οι αγρότες που εξάγουν γαλακτοκομικά προϊόντα θα χρεώνουν 35,4%.
Η βρετανική αυτοκινητοβιομηχανία από μόνη της θα αντιμετώπιζε χτύπημα 55 δισεκατομμυρίων λιρών λόγω της κατάρρευσης της ζήτησης και της τοπικής παραγωγής από την επιβολή δασμών, σύμφωνα με την Εταιρεία Κατασκευαστών και Εμπορευμάτων.
Τα τιμολόγια θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών για εταιρείες και καταναλωτές. Για τα σούπερ μάρκετ, το κόστος θα ήταν 3,1 δισεκατομμύρια λίρες (4 δισεκατομμύρια δολάρια) ετησίως, σύμφωνα με την British Retail Consortium. Περίπου το 85% των τροφίμων που εισάγονται από την ΕΕ θα προσελκύσουν δασμούς ύψους 5% ή περισσότερο.
O Σύνδεσμος Παραγωγών Αυτοκινήτων της Βρετανίας προειδοποιεί για $ 74 δισεκατομμύρια ζημιές, σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί η εμπορική συμφωνία πριν το Brexit.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι περίπου το 43% των εξαγωγών του Ηνωμένου Βασιλείου, αξίας περίπου 300 δισεκατομμυρίων λιρών, έχουν προορισμό την ΕΕ κάθε χρόνο και το ευρωπαϊκό μπλοκ είναι η πηγή του 51% των εισαγωγών του.
City of London
Οι χρηματοοικονομικές εταιρείες θα χάσουν το “διαβατήριό” τους για να προσφέρουν υπηρεσίες σε όλη την ΕΕ, είτε υπάρχει εμπορική συμφωνία είτε όχι, αναγκάζοντάς τις να αλλάξουν προσωπικό ή να ενισχύσουν τις δραστηριότητές τους σε άλλες χώρες της ΕΕ. Η πρόσβασή των χρηματοοικονομικών μεγαθηρίων της «Πόλης του Λονδίνου» σε ευρωπαίους πελάτες θα εξαρτάται από το πώς θα κρίνει η ΕΕ το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας τους και τους όρους που θα ορίζουν τον ανταγωνισμό ανάμεσα στα πιστωτικά ιδρύματα και χρηματοοικονομικούς οργανισμούς. Η αποτυχία επίτευξης εμπορικής συμφωνίας θα καθιστούσε πίσω τη διαδικασία αυτή.
Τελωνεία και γραφειοκρατία
Οι επιχειρήσεις που εξάγουν στην ΕΕ θα πρέπει να υποβάλλουν τελωνειακές αποσαφηνίσεις με ή χωρίς εμπορική συμφωνία. Για τη μεταφορά εμπορευμάτων από το Ντόβερ στο Calais - το πιο πολυσύχναστο σημείο διέλευσης του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ - τα φορτηγά θα χρειάζονται άδεια που θα εκδίδεται από την κυβέρνηση, υποδεικνύοντας ότι πληρούν όλα τα κριτήρια που έχουν οριστεί από το γαλλικό κράτος.
Οι καθυστερήσεις στα σύνορα δυνητικά μπορούν να αποτελέσουν απειλή στους κατασκευαστές που βασίζονται στο να φτάσουν στην ώρα τους συγκεκριμένα εξαρτήματα, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών στην αυτοκινητοβιομηχανία και την αεροδιαστημική, ενώ τα φρέσκα προϊόντα και τα τρόφιμα ενδέχεται να σαπίσουν στα φορτηγά που θα περιμένουν στην ουρά των τελωνείων.
Τα ζωικά προϊόντα θα πρέπει να περάσουν από καθορισμένους συνοριακούς σταθμούς επιθεώρησης συνοδευόμενοι από πιστοποιητικά υγείας εξαγωγής που θα εκδίδονται από κτηνίατρο.
Σημειώνεται ότι ενώ τα εμπορεύματα που μετακινούνται από το Ηνωμένο Βασίλειο θα αντιμετωπίσουν ελέγχους από το τέλος του έτους, η Βρετανία αναβάλλει τους ελέγχους εισαγωγών σε εκείνους που φθάνουν από την ΕΕ έως τον Ιούλιο του 2021.
Πρότυπα
Οι εταιρείες ενδέχεται να πρέπει να συμμορφώνονται με δύο ξεχωριστά καθεστώτα για πρότυπα και κανονισμούς προϊόντων, που χρειάζονται εγκρίσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο και τους φορείς της ΕΕ για να έχουν το δικαίωμα πώλησης και στις δύο αγορές. Για παράδειγμα, ορισμένα προϊόντα θα πρέπει να φέρουν ένα νέο σήμα αξιολόγησης συμμόρφωσης του Ηνωμένου Βασιλείου (UKCA) από την 1η Ιανουαρίου, αντί του σήματος CE της ΕΕ, προκειμένου να πωληθούν στη Βρετανία.
Υπηρεσίες
Ο τομέας των υπηρεσιών - που αποτελεί το 80% της οικονομίας της Βρετανίας - θα αντιμετωπίσει νέους περιορισμούς. Βρετανοί αρχιτέκτονες και σύμβουλοι θα ήταν μεταξύ επαγγελματιών που θα έχαναν το αυτόματο δικαίωμά τους να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε όλη την Ευρώπη. Οι επιχειρήσεις ενδέχεται να χρειαστεί να ιδρύσουν γραφείο στην ΕΕ για να συνεχίσουν τις συναλλαγές τους και ίσως χρειαστεί να ζητήσουν τοπική έγκριση για τα επαγγελματικά τους προσόντα.
Διαβατήρια
Ακόμη και με μια εμπορική συμφωνία, οι Βρετανοί επισκέπτες στην ΕΕ θα χρειαστούν περισσότερο από έξι μήνες για να μπορούν να ταξιδέψουν με το διαβατήριο τους, αναφέρει δημοσίευμα του Bloomberg. Όσοι μένουν στην ΕΕ για περισσότερο από 90 ημέρες μπορεί να απαιτούν συγκεκριμένες άδειες παραμονής.
Οι αυτοκινητιστές μπορεί να χρειάζονται διεθνή άδεια οδήγησης. Το ταξίδι με κατοικίδια στην ΕΕ θα γίνει επίσης πιο δύσκολο. Οι ιδιοκτήτες ζώων θα αντιμετωπίσουν μια τετραμηνιαία διαδικασία που θα περιλαμβάνει εξετάσεις αίματος, εμβολιασμούς και πιστοποιητικά υγείας.
Μετανάστευση
Η ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ θα τερματιστεί. Το Ηνωμένο Βασίλειο σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει το λεγόμενο σύστημα μετανάστευσης βάσει κριτηρίων, όπου οι εργαζόμενοι στο εξωτερικό πρέπει να αποδείξουν ότι πληρούν ορισμένα κριτήρια πριν τους επιτραπεί να έρθουν στη Βρετανία για δουλειά. Τα κριτήρια περιλαμβάνουν την ομιλία Αγγλικών, την προϋπόθεση προσφοράς εργασίας και απολαβές πέραν των 20.480 στερλίνων ετησίως.
Κρασί και τσιγάρα
Οι Βρετανοί ταξιδιώτες στην ΕΕ θα μπορούν να επωφεληθούν από αγορές αφορολόγητων ειδών σε λιμάνια και αεροδρόμια. Ωστόσο, δεν θα είναι πλέον δυνατή η επιστροφή με απεριόριστες ποσότητες προϊόντων όπως το αλκοόλ και ο καπνός από το μπλοκ χωρίς την καταβολή των κατάλληλων φόρων. Αντ 'αυτού, οι αγοραστές θα έχουν περιορισμένες ποσότητες αφορολόγητων προϊόντων με όριο τα 200 τσιγάρα, τα 18 λίτρα κρασί και συνολικά τέσσερα λίτρα οινοπνευματωδών ποτών.