To στέλεχος της Cleary Gottlieb, δικηγορικής η οποία ειδικεύεται στις χρεοκοπίες, Ρίτσαρντ Κούπερ συμβουλεύει τις επιχειρήσεις για το τι πρέπει να κάνουν όταν «πνίγονται» από το χρέος. Έχει και πάλι αναγκαστεί να το κάνει, τη στιγμή που οι χρεοκοπίες πολλαπλασιάζονται με ρυθμό ρεκόρ από την παγκόσμια κρίση του 2008, σχεδόν σε ίδιο δεινό σημείο όπως αυτό της αρχής της πανδημίας.
Ο Κούπερ έχει μια μοναδική ματιά όσον αφορά την «καταιγίδα» των $500 δισεκατομμυρίων προβληματικού εταιρικού χρέους το οποίο έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει την οικονομία παγκοσμίως, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. Αυτό, με τη σειρά του, προκαλεί ανησυχίες όσον αφορά την πιθανή επιβράδυνση που το χρέος αυτό μπορεί να προκαλέσει στις αγορές οι οποίες προσπαθούν να ανακάμψουν από τις χειρότερες απώλειές τους εδώ και δεκαετίες.
Υποβόσκει, όμως, ένας ακόμα πιο ανησυχητικός παράγοντας. Το χρέος το οποίο αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της εποχής φθηνού χρήματος τώρα πια αποτελεί μεγαλύτερη επιβάρυνση τη στιγμή που οι κεντρικές τράπεζες έχουν αυξήσει τα επιτόκιά τους και θα τα κρατήσουν σε υψηλό επίπεδο μέχρι να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός.
Αυτό σημαίνει πως οι προβληματικές εταιρείες οι οποίες κατά την εποχή του φθηνού δανεισμού δανείζονταν αδρά για να καθυστερήσουν την πιθανή χρεοκοπία τους, τώρα πια βρίσκονται αντιμέτωπες με ακόμα μεγαλύτερα χρέη.
Στις ΗΠΑ, ο αριθμός των ομολόγων υψηλής απόδοσης και των μοχλευμένων δανείων τα οποία χρωστούν προβληματικές, υπερχρεωμένες επιχειρήσεις είχε υπερδιπλασιαστεί από το 2008 στα $3 τρισ. το 2021 πριν ξεκινήσει η αύξηση των επιτοκίων της Fed σύμφωνα με τα δεδομένα της S&P Global. Την ίδια περίοδο, το χρέος των μη χρηματοοικονομικών κινεζικών εταιρειών αυξήθηκε δραματικά σε σχέση με το μέγεθος της κινεζικής οικονομίας.
Στην Ευρώπη, οι πωλήσεις junk-bonds αυξήθηκαν κατά 40% το 2021. Πολλοί από αυτούς τους τίτλους θα χρειαστεί να αποπληρωθούν τα επόμενα χρόνια, προσθέτοντας στο σωρό του χρέους των $785 δισ.
Στην Κίνα και την Ευρώπη, οι αυξημένες αυτές αναγκαίες αποπληρωμές ενδέχεται να αποδειχθούν υπερβολικές για ορισμένες εταιρείες. Στη βόρεια και τη νότια Αμερική, τα δάνεια των προβληματικών εταιρειών έχουν αυξηθεί κατά 360% από το 2021. Εάν η κατάσταση συνεχίσει να εξελίσσεται κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο κόσμος θα οδηγηθεί στην πρώτη γενική και μαζική χρεοκοπία εταιρειών από την εποχή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008.
«Πρόκειται για κάτι το οποίο συμπεριφέρεται ως λαστιχάκι. Μπορεί κανείς να το τεντώσει, αλλά ως ένα σημείο. Κάποια στιγμή θα σπάσει», σημείωσε το στέλεχος της PwC, Κάρλα Μάθιους.
Στις ΗΠΑ οι μεγάλες χρεοκοπίες εταιρειών έχουν φτάσει τις 120 φέτος. Παρ’ όλα αυτά, μέχρι τώρα έχει επηρεαστεί λιγότερο από το 15% των σχεδόν $600 δισ. εταιρικού χρέους. Αυτό σημαίνει πως οι εταιρείες οι οποίες χρωστούν μισό τρισεκατομμύριο δολάρια μπορεί να μην καταφέρουν να το αποπληρώσουν, ή τουλάχιστον να δυσκολευτούν στο να το κάνουν.
Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο αφού, όσο περισσότερες χρεοκοπίες, τόσο χαμηλότερο θα είναι το ποσοστό δανεισμού το οποίο είναι διατεθειμένες να προσφέρουν οι τράπεζες, προκαλώντας περαιτέρω προβλήματα στις επιχειρήσεις οι οποίες αναζητούν ρευστότητα.
Ένας από τους τομείς ο οποίος αντιμετωπίζει ιδιαίτερο πρόβλημα είναι αυτός των επαγγελματικών ακινήτων. Η κρίση, η οποία ξεκίνησε από την κινεζική αγορά ακινήτων με τα προβλήματα σε εταιρείες όπως China Evergrande Group, έχει γίνει, πια, φανερή και σε μέρη όπως το χρηματοοικονομικό κέντρο του Λονδίνου.
Προβληματική αποδεικνύεται και η τακτική των επενδυτικών οι οποίες είχαν συνηθίσει στην κερδοφορία που τους προσέφερε μία πολύ απλή συνταγή: έβρισκαν μία εταιρεία την οποία μπορούσαν να αγοράσουν, δανείζονταν χρήματα από την Wall Street και μετά προχωρούσαν σε μείωση του λειτουργικού κόστους της εταιρείας για να βγάλουν κέρδη. Αυτό, προφανώς, άφηνε τις εταιρείες αυτές με υπερβολικό ποσοστό χρέους, πολλές φορές μέσω δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο.
Όλα αυτά δεν ανησυχούσαν κανένα όταν τα επιτόκια της Fed βρίσκονταν κοντά στο μηδέν. Τώρα, όμως, που τα κυμαινόμενα επιτόκια αυτά έχουν αυξηθεί σημαντικά, πολλές από τις εταιρείες αυτές βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού.