Του Ξένιου Μεσαρίτη
Η πρόσφατη απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης υπό τον Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς 10% στην Τουρκία έχει δημιουργήσει ανησυχίες στην Άγκυρα και προσελκύσει την προσοχή των διεθνών αναλυτών. Σε αντίθεση με τους υψηλότερους δασμούς που επιβλήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση (20%), το Ισραήλ (17%) και την Κίνα (34%), η Τουρκία φαίνεται να αντιμετωπίζει πιο ήπιες κυρώσεις. Γιατί, όμως, υπάρχει αυτή η διαφοροποίηση;
«Δεν πρέπει να βλέπουμε μόνο το ποσοστό των δασμών»
Η Πωλίνα Άνιφτου, Σύμβουλος Εξωτερικής Πολιτικής και Επενδύσεων μιλά στο Economy Today και εξηγεί ότι η επιβολή δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ ακολουθεί ένα τριμερές κριτήριο:
- Οικονομική Εξάρτηση των ΗΠΑ: Επιβλήθηκαν δασμοί σε χώρες από τις οποίες οι ΗΠΑ εισάγουν προϊόντα με υψηλές δαπάνες, όπως ο Καναδάς, το Μεξικό, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα, με τις συνολικές εξαγωγές να ξεπερνούν τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια.
- Γεωπολιτική Θέση των ΗΠΑ και Εξωτερική Πολιτική: Χώρες όπως η Νότια Αφρική, παρά την περιορισμένη εμπορική σχέση με τις ΗΠΑ, δέχτηκαν δασμούς της τάξεως του 30% λόγω της στρατηγικής προσέγγισης των ΗΠΑ προς τη συγκεκριμένη περιοχή και της τριβής με το Ισραήλ στο Δ.Δ.
- Στήριξη ή Εμπλοκή σε Τρομοκρατικές Δραστηριότητες: Το κριτήριο αυτό αποτέλεσε επίσης βάση για την επιβολή οικονομικών κυρώσεων.
Πολιτικά και οικονομικά ασήμαντη κίνηση για τις ΗΠΑ
Η τουρκική οικονομία είχε υποστεί πλήγμα το 2018 όταν οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς ύψους 50% σε σίδηρο και άλλα μεταλλεύματα, ως αντίδραση στη σύλληψη του Αμερικανού πάστορα Μπρούνσον. Η νέα επιβολή δασμών 10% προς την Τουρκία σχετίζεται με το γεγονός ότι η χώρα δεν θεωρείται κύριος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ, σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Ως εκ τούτου, η επιβολή του 10% στους δασμούς αποτελεί μια πολιτικά και οικονομικά ασήμαντη κίνηση για τις ΗΠΑ», υπογραμμίζει η Πωλίνα Άνιφτου.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εμπορικές σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις ΗΠΑ ανέρχονται σε 606 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ της Τουρκίας μόλις σε 15 δισεκατομμύρια δολάρια. Επιπλέον, οι εξαγωγές της Τουρκίας προς τις ΗΠΑ αποτελούν μικρό ποσοστό του συνόλου, ενώ οι συνολικές εξαγωγές της αντιστοιχούν στο 55% του ΑΕΠ της.
Η Τουρκία, αν και αντιμετωπίζει χαμηλότερους δασμούς από άλλες χώρες, είναι οικονομικά ευάλωτη λόγω της ήδη υπάρχουσας νομισματικής αστάθειας. Η Πωλίνα Άνιφτου αναφέρει ότι «το γεγονός αυτό καθιστά την τουρκική οικονομία πιο ευάλωτη στις συνέπειες, σε σύγκριση με την Ε.Ε., το Ισραήλ και την Κίνα, των οποίων οι οικονομίες είναι πιο ανθεκτικές».
Προπαγάνδα για αποφόρτιση της πολιτικής έντασης στην Τουρκία
Οι τουρκικές αντιδράσεις και τα πρωτοσέλιδα του τουρκικού τύπου που ισχυρίζονται ότι η επιβολή του δασμού 10% αποτελεί ένδειξη καλής θέλησης από τις ΗΠΑ προς την Τουρκία θεωρούνται αβάσιμες και δεν ευσταθούν, σημειώνει.
Αντίθετα, φαίνεται ότι οι δασμοί αυτοί αποσκοπούν στην αποφόρτιση της πολιτικής έντασης που έχει προκύψει λόγω της σύλληψης του Ιμάμογλου και των οικονομικών ανακατατάξεων που πλήττουν τη χώρα.
«Τέτοιες αναταράξεις σχετίζονται με τη στάση της Τουρκίας απέναντι στο Ισραήλ, η οποία ενδέχεται να έχει αρνητικές συνέπειες για τις εμπορικές και διπλωματικές σχέσεις της χώρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους διεθνείς παράγοντες στο προσεχές μέλλον», επισημαίνει η Πωλίνα Άνιφτου.