Του Νέστορα Βασιλείου
«Φαγούρα» για όσους δανειολήπτες δεν σώζονται ούτε με το σχέδιο.
Η κίνηση του Υπουργείου Οικονομικών ερμηνεύθηκε από πολλούς ως προεργασία για την ανάπτυξη της αρχιτεκτονικής ενός συμπληρωματικού σχεδίου. Όπως αναφέρεται, άλλωστε, και στο ίδιο το «ΕΣΤΙΑ» οι περιπτώσεις που θα απορρίπτονται για λόγους μη βιωσιμότητας, θα αποστέλλονται στο Υπουργείο Οικονομικών και θα αξιολογούνται με την προοπτική ένταξής τους σε άλλα συμπληρωματικά σχέδια του κράτους.
Ο Υπουργός Οικονομικών, πάντως, θεωρεί εν πολλοίς ότι η λειτουργία του Σχεδίου θα δώσει απαντήσεις και απτά αριθμητικά και μετρήσιμα στοιχεία, στα οποία θα μπορεί να βασιστεί η όποια μελλοντική απόφαση του Κράτους.
Τα άστρα ευθυγραμμίστηκαν και το σχέδιο «Εστία» μετρά αντίστροφα για να τεθεί σε εφαρμογή, κατά πάσα πιθανότητα εντός του δεύτερου δεκαπενθήμερου του Ιουλίου. Οι εκτιμήσεις για την απόδοση του Σχεδίου δίνουν και παίρνουν και οι υπολογισμοί των τραπεζιτών φέρουν, σε κάποιες περιπτώσεις, έναν στους τρεις και, σε άλλες, έναν στους δύο επιλέξιμους δανειολήπτες να μένουν, τελικά, εκτός Σχεδίου.
Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι ακόμη και με το «δεκανίκι» του «Εστία» δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις και θα απορρίπτονται ως μη βιώσιμοι. Η κίνηση του Υπουργείου Οικονομικών να ζητήσει στοιχεία από τις τράπεζες ερμηνεύεται ποικιλοτρόπως και συζητείται στους οικονομικούς κύκλους και δη τους τραπεζικούς, οι οποίοι δεν θα έλεγαν «όχι» στην ύπαρξη εναλλακτικού σχεδίου για ένα μέρος των δανειοληπτών, που θα απορριφθούν, λόγω μη βιωσιμότητας από το «Εστία».
Ο Υπουργός Οικονομικών, πάντως, θεωρεί εν πολλοίς ότι η λειτουργία του Σχεδίου θα δώσει απαντήσεις και απτά αριθμητικά και μετρήσιμα στοιχεία, στα οποία θα μπορεί να βασιστεί η όποια μελλοντική απόφαση του Κράτους.
Τα ερωτήματα του Υπ. Οικονομικών
Πρόσφατα, όπως πληροφορείται η «Σ», προτού ολοκληρωθεί ο νομοτεχνικός έλεγχος του «μνημονίου» που θα υπογράψουν οι τράπεζες για να συμμετέχουν στο «Εστία», το Υπουργείο Οικονομικών είχε ζητήσει, ανεπίσημα, πληροφορίες από τα τραπεζικά ιδρύματα και συγκεκριμένα:
1) Τους υπολογισμούς τους για το ποσοστό των δανειοληπτών, που ενώ πληρούν τα κριτήρια για να ενταχθούν στο Εστία, θα απορριφθούν, επειδή δεν θα μπορούν να πληρώσουν.
2) Ενδεικτικό ποσοστό των δανειοληπτών, οι οποίοι στις 30 Σεπτεμβρίου 2017 εξυπηρετούσαν το δάνειό τους και μετά από αυτή την ημερομηνία έχει καταστεί μη εξυπηρετούμενο.
3) Ενδεικτικό ποσοστό των δανειοληπτών, οι οποίοι μπορεί να θεωρηθούν βιώσιμοι δανειολήπτες.
Ερμηνεία και σεναριολογία
Η κίνηση του Υπουργείου Οικονομικών ερμηνεύθηκε από πολλούς ως η προεργασία για την ανάπτυξη της αρχιτεκτονικής ενός συμπληρωματικού σχεδίου. Όπως αναφέρεται, άλλωστε, και στο ίδιο το «Εστία», οι περιπτώσεις που θα απορρίπτονται για λόγους μη βιωσιμότητας, θα αποστέλλονται στο Υπουργείο Οικονομικών και θα αξιολογούνται με την προοπτική ένταξής τους σε άλλα συμπληρωματικά σχέδια του κράτους.
Το ιρλανδικό σχέδιο, που βρισκόταν στο τραπέζι των επιλογών των κυπριακών Αρχών, προτού καταλήξουν στο μοντέλο τού «Εστία», έκανε την επανεμφάνισή του στους οικονομικούς κύκλους ως ένα πιθανό σενάριο για να δοθεί δίχτυ προστασίας στους δανειολήπτες, που δεν τα βγάζουν πέρα ούτε με το «Εστία». Το λεγόμενο «sale and leaseback», που χρησιμοποιήθηκε ευρέως στην Ιρλανδία, προνοεί, σε γενικές γραμμές, ότι ο δανειολήπτης πωλεί την κύριά του κατοικία στην τράπεζα ή σε έναν κρατικό φορέα και ξοφλά. Ταυτόχρονα, υπογράφει συμβόλαιο και ενοικιάζει το σπίτι του από τον αγοραστή του.
Στη συμφωνία δίδεται το δικαίωμα στον δανειολήπτη, σε κάποια ή κάποιες χρονικές στιγμές, να αποκτήσει ξανά το σπίτι του με την πάροδο κάποιων ετών, εάν δύναται οικονομικά να το πράξει.
Ξεκαθάρισμα
Τροφή στη σεναριολογία έδωσαν και οι αναφορές του Υπουργού Οικονομικών στο κρατικό ραδιόφωνο την περασμένη Πέμπτη. Λέγοντας ότι το Σχέδιο «Εστία» θα λειτουργήσει εντός Ιουλίου, ο Χάρης Γεωργιάδης αναφέρθηκε και σ’ «ένα άλλο πλεονέκτημα» τού «Εστία». Αφενός, όπως είπε, θα ξεκαθαρίσει «πόσες περιπτώσεις εμπίπτουν στα κριτήρια, πόσες περιπτώσεις δεν μπορούν να ενταχθούν στο "Εστία", επειδή θα διαπιστωθεί ότι υπάρχουν επιπρόσθετα εισοδήματα, τα οποία δεν έχουν χρησιμοποιηθεί, κακώς, για την εξυπηρέτηση του δανείου».
Αφετέρου, πρόσθεσε ο Υπουργός Οικονομικών, θα υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα και για το άλλο άκρο. «Αν υπάρχουν πράγματι περιπτώσεις δανειοληπτών, που ούτε καν με το Εστία, αυτήν τη σημαντική ενίσχυση, τη μείωση του υπολοίπου, τη δόση που θα καταβάλλεται από το κράτος, δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα. Θα έχουμε και μια πολύ καλή λεπτομερή εικόνα, η οποία θα πρέπει να καθοδηγήσει ενδεχόμενες μελλοντικές αποφάσεις, αν χρειαστεί».
Πρόωρο…
Πηγές από το Υπουργείο Οικονομικών επιβεβαιώνουν στη «Σ» ότι έχουν ζητηθεί στοιχεία από τις τράπεζες και σημειώνουν ότι θα ήταν τουλάχιστον πρόωρο να λεχθεί ότι ετοιμάζεται ένα νέο σχέδιο. «Είχαμε πει ότι τώρα κάνουμε στοχευμένα το ‘Εστία’ για να βοηθηθούν συγκεκριμένοι οφειλέτες και θα επανέλθουμε κάποια στιγμή για να βοηθήσουμε και εκείνους που θα διαφανεί ότι έχουν πολύ πιο σοβαρό οικονομικό πρόβλημα. Πρέπει να ξέρουμε πόσοι είναι, να έχουμε αυτά τα στοιχεία, για να μπορέσουμε να φτιάξουμε ένα άλλο Σχέδιο, που μπορεί να μην λέγεται ‘Εστία’ ή οτιδήποτε άλλο, το οποίο θα βοηθήσει.
Θέλουμε, τώρα, να βάλουμε σε εφαρμογή το ‘Εστία’, να ξεκινήσουμε με αυτή την ομάδα και να δούμε μελλοντικά τι θα μπορούσε να γίνει, ώστε να βοηθηθούν ακόμη και αυτοί που θα απορρίπτονται από το ‘Εστία’, επειδή θα κρίνονται μη βιώσιμοι. Είναι δύσκολο, βέβαια, αλλά ίσως να μπορούν να βρεθούν κάποιες λύσεις. Αυτό, όμως, είναι κάτι μεταγενέστερο, το οποίο δεν έχει μορφοποιηθεί και ούτε υπάρχει κάποιο σχέδιο», σημειώνουν στη «Σ».
Κυνηγούν κακοπληρωτές οι τράπεζες
Έχοντας, εν πολλοίς, εικόνα για όσους εντάσσονται στο «Εστία», στη βάση των κριτηρίων που έχουν τεθεί, οι τράπεζες άρχισαν να προτάσσουν το μέτρο της εκποίησης σε όσους δεν θεωρούνται επιλέξιμοι και αποφεύγουν να συζητήσουν την αναδιάρθρωση του δανείου τους. Πηγές από το Υπουργείο Οικονομικών σημειώνουν πως «έχει διαφανεί από πολλά περιστατικά, που έρχονται κοντά μας, διότι οι τράπεζες ξέρουν ποιοι πληρούν τα κριτήρια και ποιοι όχι, ότι, εκείνους που δεν πληρούν τα κριτήρια, άρχισαν να τους στέλνουν επιστολές εκποίησης».