Του Ανδρέα Αλέξη*
H έννοια των κριτηρίων ESG “Environmental, Social and Governance” (Περιβάλλον, Κοινωνία και Εταιρική Διακυβέρνηση) κερδίζει συνεχώς έδαφος στο επιχειρηματικό τοπίο, καθώς οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν ότι η βιωσιμότητά τους εξαρτάται από το συγκεκριμένο τρίπτυχο.
Ενώ οι περιβαλλοντικές πτυχές και η διακυβέρνηση κυριαρχούν παραδοσιακά στις συζητήσεις ESG, η κοινωνική συνιστώσα -ευτυχώς- κερδίζει έδαφος. Η αναφορά στην κοινωνική αξία επικεντρώνεται στον αντίκτυπο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην κοινωνία, περιλαμβάνοντας τομείς, όπως η δέσμευση της κοινότητας, η ευημερία των εργαζομένων, η διαφορετικότητα, η ένταξη και η φιλανθρωπία.
Η επιχειρηματική υπευθυνότητα απέναντι στην κοινωνία δεν είναι μόνο ηθική δέσμευση, αλλά και στρατηγικό πλεονέκτημα. Το “S” του ESG βρίσκεται στο επίκεντρο του πυρήνα των στρατηγικών σχεδιασμών, με έμφαση στην ισότητα, τη συμπερίληψη και τη βελτίωση των εργασιακών πρακτικών, ενώ παράλληλα αξιολογεί τις κοινωνικές επιδράσεις και την απόδοση των επιχειρήσεων.
Η αναφορά του κοινωνικού αποτυπώματος των κυπριακών επιχειρήσεων θα είναι ζωτικής σημασίας από εδώ και πέρα για τέσσερις βασικούς λόγους:
Πρώτον, οι εταιρείες πρέπει να παρέχουν μια πλήρη εικόνα του αντικτύπου τους, πέρα από την οικονομική απόδοση, καταγράφοντας την κοινωνική αξία τους.
Δεύτερον, οι ενδιαφερόμενοι πελάτες θα απαιτούν πιο λεπτομερείς πληροφορίες για τις κοινωνικές συνεισφορές των επιχειρήσεων, με τη διαφάνεια να είναι κλειδί για την εμπιστοσύνη.
Τρίτον, η αποτελεσματική επικοινωνία του κοινωνικού αντίκτυπου θα δώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, βελτιώνοντας τη φήμη της εταιρείας και προσελκύοντας πελάτες και υπαλλήλους.
Τέταρτον, η ισχυρή αναφορά στην κοινωνική αξία θα βοηθήσει τις εταιρείες να ανταποκριθούν στις ρυθμιστικές απαιτήσεις και να αποφύγουν κυρώσεις.
Ισότητα και συμπερίληψη στους χώρους εργασίας
Η ενσωμάτωση και πολυμορφία προάγουν συμπεριληπτικές πολιτικές, διευκολύνοντας την πρόσβαση ατόμων από διάφορα κοινωνικά υπόβαθρα και ενισχύοντας την αποδοτικότητα των επιχειρήσεων. Η ισότητα των φύλων, η ενσωμάτωση ατόμων με αναπηρίες και η ενίσχυση των μειονοτικών ομάδων είναι θεμελιώδεις αξίες για την κοινωνική δικαιοσύνη.
Στο πλαίσιο αυτό, το ΚΕΒΕ υπογραμμίζει τις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί από κυπριακές επιχειρήσεις, προκειμένου να καταπολεμήσουν τις διακρίσεις και να ενισχύσουν την ισότητα, όντας μέλος του Εθνικού Φορέα Πιστοποίησης Επιχειρήσεων για την Εφαρμογή Καλών Πρακτικών για την Ισότητα των Φύλων στο Εργασιακό Περιβάλλον και του Παγκύπριου Συμβουλίου για τα Άτομα με Αναπηρίες.
Περί της ισότιμης συμμετοχής των γυναικών με τους άντρες στους κοινωνικούς, πολιτικούς και οικονομικούς τομείς, ήταν και παραμένει μια δύσκολη διαδρομή. Τα δικαιώματα των γυναικών αναγνωρίστηκαν πρόσφατα και μετά από αγώνες κατά τον 19ο αιώνα, ενώ το μισθολογικό χάσμα στην Κύπρο το 2024 ανέρχεται στο 9,9%.
Σύμφωνα με την έκθεση “Women in Work Index” του ΟΟΣΑ, αν διατηρηθούν οι σημερινοί ρυθμοί, θα χρειαστεί πάνω από μισό αιώνα για να κλείσει το χάσμα. Η Παγκόσμια Έκθεση “25 Years and Growing” επισημαίνει την ανάγκη για κοινωνική υποστήριξη και καλύτερη πρόσβαση σε πόρους για το γυναικείο επιχειρείν.
Το ΚΕΒΕ, μέσω του Μνημονίου Συναντίληψης με την Επίτροπο Ισότητας των Φύλων, ενισχύει τη συμμετοχή γυναικών σε ηγετικές θέσεις και την ισότητα στον εργασιακό χώρο, προάγοντας την επιχειρηματική αποδοτικότητα και την καινοτομία.
Εργασιακές πρακτικές και κοινωνική συνοχή
Η κοινωνική συνιστώσα του ESG μπορεί να υποστηρίξει την αγορά εργασίας, ιδιαίτερα σε μια περίοδο ραγδαίων αλλαγών, λόγω οικονομικών συνθηκών, γεωπολιτικών ανακατατάξεων, τεχνολογικής προόδου, εξειδίκευσης και της μεταπανδημικής περιόδου.
Οι ευέλικτες συνθήκες εργασίας, όπως η τηλεργασία και οι άδειες για φροντίδα του οικογενειακού κύκλου, προωθούνται μέσω νομοθετικών υποχρεώσεων και ιδιωτικών πρωτοβουλιών, ενισχύοντας την ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και καθιστώντας την αγορά εργασίας πιο προσβάσιμη, σύμφωνα με το ESG.
Τα κοινωνικά στοχευμένα προγράμματα ESG βελτιώνουν τις δεξιότητες των εργαζομένων, ενισχύουν την ευημερία τους και μειώνουν τις ανισότητες, προάγοντας μια πιο ανθεκτική και βιώσιμη αγορά εργασίας, με τη στήριξη του ΚΕΒΕ.
Συνεργασία ΚΕΒΕ με επαγγελματίες φροντίδας ηλικιωμένων
Η συνεργασία του ΚΕΒΕ με επαγγελματίες του τομέα φροντίδας ηλικιωμένων επιδιώκει τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, μέσω βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων που ενσωματώνουν την κοινωνική διάσταση του ESG.
Το ΚΕΒΕ προωθεί την κοινωνική ένταξη των ηλικιωμένων και τον ασημένιο τουρισμό, για την ενίσχυση της κοινωνικής συμμετοχής και ευημερίας τους.
Η πρόσφατη απόφαση της Κυβέρνησης, μετά από προσπάθειες του ΚΕΒΕ και του Παγκύπριου Συνδέσμου Ιδιοκτητών Στεγών Ευγηρίας (ΠΣΙΣΕ), συνδεδεμένου με το ΚΕΒΕ, να εγκρίνει ειδική επιδότηση 7 εκατ. ευρώ για τους ηλικιωμένους που διαμένουν σε Στέγες, αποτελεί την πλέον σημαντική αναγνώριση της ανάγκης για ενίσχυση της φροντίδας των ηλικιωμένων.
Η απόφαση αυτή αναδεικνύει τη δέσμευση της Κυβέρνησης για την υποστήριξη ευάλωτων ομάδων, προωθώντας τη συνεργασία δημόσιου τομέα, επιχειρηματικής κοινότητας και ιδιωτικού τομέα για βιώσιμες λύσεις. Ενισχύεται η κοινωνική ένταξη και ευημερία των ηλικιωμένων, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα στον τομέα φροντίδας και ασημένιου τουρισμού.
Κοινωνική επιχειρηματικότητα
Στην περαιτέρω ανάδειξη της κοινωνικής πτυχής του ESG, καταλυτικό ρόλο πλέον θα έχουν οι Κοινωνικές Επιχειρήσεις, όπου έχουν κάνει τελευταία την είσοδό τους σε αρκετές χώρες της ΕΕ και από τις οποίες η πολιτεία θα έχει τεράστια οικονομικά οφέλη.
Στην Κύπρο, οι Κοινωνικές Επιχειρήσεις αποτελούν νέο θεσμό και διέπονται από συγκεκριμένη νομοθεσία, ενώ η Υπηρεσία Συνεργατικών Εταιρειών δέχεται αιτήσεις από το Φεβρουάριο του 2024. Προς το παρόν δεν έχει συσταθεί επίσημα οποιαδήποτε Κοινωνική Επιχείρηση στο σχετικό μητρώο, αλλά υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον και βρίσκονται υπό εξέταση σχετικές αιτήσεις.
Η σύσταση Κοινωνικών Επιχειρήσεων γενικού σκοπού έχει κύριο στόχο την κοινωνική αποστολή, προωθώντας κοινωνικές, πολιτιστικές ή περιβαλλοντικές δράσεις. Στην περίπτωση των Κοινωνικών Επιχειρήσεων ένταξης, απαιτείται να απασχολούνται τουλάχιστον 10% άτομα με αναπηρίες και 30% άτομα από ευπαθείς ομάδες. Επιπλέον, για τη λειτουργία τους απαιτείται η αποδοχή μέρους των κερδών για κοινωνικούς σκοπούς και η πρόσληψη ατόμων από ευάλωτες ομάδες, όπως αποφυλακισμένοι και κακοποιημένες γυναίκες.
Οι Κοινωνικές Επιχειρήσεις είναι βασικός πυλώνας της κοινωνικής οικονομίας στην ΕΕ και τον Ο.Η.Ε., με ειδικό Σχέδιο Δράσης από το 2021 για την ανάπτυξή τους και την αύξηση της απασχόλησης. Συνολικά, στην ΕΕ δραστηριοποιούνται περίπου 2,8 εκατ. τέτοιες επιχειρήσεις, με πάνω από 13 εκατ. θέσεις εργασίας.
Συμπεράσματα
Το ΚΕΒΕ προωθεί την κοινωνική υπευθυνότητα των κυπριακών επιχειρήσεων, ενθαρρύνοντάς τις να επενδύσουν σε δράσεις που βελτιώνουν το κοινωνικό τους αποτύπωμα.
Το ESG 2025 και οι κατευθυντήριες γραμμές του παρέχουν το πλαίσιο για υπεύθυνες κοινωνικές πρακτικές, τονίζοντας τη σημασία της κοινωνικής πτυχής για την ευημερία της Κύπρου.
Η νέα αυτή κατεύθυνση, με επίκεντρο το “S” του ESG, αποδεικνύει πως η κοινωνική προσφορά δεν αποτελεί απλώς ευθύνη, αλλά και σημαντική επένδυση για ένα βιώσιμο και ανθρωποκεντρικό επιχειρηματικό μέλλον.
Διαβάστε επίσης: Αυταπόδεικτη για την ΟΕΒ η σημασία της κοινωνικής βιωσιμότητας