Του Μαρίνου Παυλικκά
Με νέα εποχή μπαίνει ο αγροτικός τομέας μετά την έγκριση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων του συστήματος διαχείρισης κινδύνων στη γεωργία. Με τη μεταρρύθμιση αυτή καταργείται ο Οργανισμός Γεωργικής Ασφάλισης (ΟΓΑ), το σύστημα φιλοδοξεί να γίνει καθολικό και να λυθούν πολλές καθυστερήσεις αλλά και παραλείψεις του παρελθόντος, με το επίκεντρο να βρίσκεται στους αγρότες και τους κτηνοτρόφους. Οι πρόσφατες θεομηνίες αλλά και η λειψυδρία άφησαν καταρρακωμένο τον αγροτικό κόσμο και η αγροτική ασφάλιση βρέθηκε στο επίκεντρο, ενώ με τη νέα μορφή του συστήματος διαχείρισης κινδύνων και αποζημίωσης, ο αγροτικός κόσμος ευελπιστεί να πάρει ανάσα, αφού οι αποζημιώσεις προβλέπεται να είναι άμεσες και δικαιότερες.
Τη θετική εξέλιξη επεσήμανε και ο Υπουργός Γεωργίας Κώστας Καδής, ο οποίος σε δηλώσεις του για το θέμα, ανέφερε ότι πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις. Μία μεταρρύθμιση, όπως είπε, η οποία συζητείται για πολλά χρόνια και έρχεται να διορθώσει στρεβλώσεις του υφιστάμενου συστήματος, το οποίο κατά γενική ομολογία έχει κλείσει τον κύκλο του.
Σε δηλώσεις του στο περιθώριο του πρόσφατου Συμβουλίου Γεωργίας και Αλιείας από τις Βρυξέλλες, ο κ. Καδής επεσήμανε και τα οφέλη που θα προκύψουν για τον ίδιο τον αγροτικό κόσμο, αφού μέσα από τη μεταρρύθμιση, όπως είπε, διασφαλίζεται η σταθερότητα του γεωργικού εισοδήματος, το οποίο, ομολογουμένως, τα τελευταία χρόνια επηρεάζεται δυσμενώς από θεομηνίες, από ακραία καιρικά φαινόμενα και από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες γίνονται ολοένα και πιο έντονες.
Καθολικό και δίκαιο σύστημα ασφάλισης
Το νέο σύστημα, σε αντίθεση με το υφιστάμενο, θα είναι καθολικό, θα καλύπτει, δηλαδή, όλους τους αγρότες και αναμένεται να τους καλύπτει από όλους ανεξαίρετα τους κινδύνους και τις θεομηνίες. Αναμένεται να είναι, επίσης, πιο δίκαιο καθώς η συνεισφορά των αγροτών υπολογίζεται βάσει του κινδύνου που διατρέχουν οι καλλιέργειές τους.
Αναμένεται να είναι, επίσης, λιγότερο γραφειοκρατικό και περισσότερο αποτελεσματικό, αφού, σύμφωνα με τον αρμόδιο Υπουργό, αναμένεται ότι η καταβολή αποζημιώσεων στους αγρότες για ζημιές που έχουν υποστεί, θα γίνεται όχι μετά από μερικά χρόνια, όπως ίσχυε με το υφιστάμενο σύστημα, αλλά πολύ πιο σύντομα. Το νέο σύστημα θα στηρίζεται σε ένα ειδικό ταμείο προστασίας και ασφάλισης, το οποίο θα χρηματοδοτείται μερικώς από τους αγρότες και μερικώς από το κράτος και μέσα από αυτό θα παρέχονται αποζημιώσεις για τη διαχείριση των κινδύνων από θεομηνίες και δυσμενείς συνθήκες. Τη διαχείριση αναλαμβάνει το Τμήμα Γεωργίας του ΥΓΑΑΠ, ενώ ο Οργανισμός Γεωργικής Ασφάλισης καταργείται.
Πιο συγκεκριμένα, η καταβολή των αποζημιώσεων υπολογίζεται να γίνεται χωρίς άσκοπες καθυστερήσεις, ακόμα και εντός του έτους ζημιάς, αφού θα έχουν γίνει οι απαραίτητες διευθετήσεις με τη Στατιστική Υπηρεσία. Προς τον σκοπό αυτό, προωθούνται οι απαραίτητες τροποποιήσεις του μηχανογραφικού και λογισμικού συστήματος. Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει σύγκλιση των αποζημιώσεων μεταξύ του Σχεδίου του ΟΓΑ και του νέου συστήματος, καθώς επίσης προωθούνται και οι απαιτούμενες τροποποιήσεις του πλαισίου αποζημιώσεων.
Με το νέο σύστημα θα καλύπτονται όλες οι γεωργικές καλλιέργειες για όλους τους κινδύνους που οφείλονται σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες ή/και θεομηνίες, περιλαμβανομένου και του τομέα της αιγοπροβατοτροφίας.
Παράλληλα, θα δημιουργηθεί Ταμείο Διαχείρισης Κινδύνων υπό την προεδρία του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, με συμμετοχή εκπροσώπων όλων των Αγροτικών Οργανώσεων και με ξεχωριστό προϋπολογισμό. Το Ταμείο θα καλύπτει όλα τα υφιστάμενα και μελλοντικά Σχέδια Κρατικών Ενισχύσεων καθώς και Ενισχύσεις Ήσσονος Σημασίας (De Minimis) που θα σχετίζονται με τη διαχείριση κινδύνων.
Ο προϋπολογισμός του Ταμείου Διαχείρισης Κινδύνων, ύψους περίπου οκτώ εκατομμυρίων ευρώ, θα προέρχεται με παράλληλη συνεισφορά του Κράτους και των γεωργών. Οποιαδήποτε άλλα σχέδια, όπως για παράδειγμα σχέδια για τα Αγρινά, πλαίσιο πυρκαγιών ή de minimis, θα εντάσσονται με τον δικό τους προϋπολογισμό. Το Υπουργικό Συμβούλιο θα μπορεί με απόφασή του να ενισχύσει το Ταμείο για κάλυψη επιπρόσθετων αναγκών, σε περιπτώσεις έντονης κρίσης.
Χαμηλότερες οι εισφορές
Σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο, οι εισφορές των γεωργών θα κυμαίνονται στην πλειονότητά τους σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που ισχύουν σήμερα για τις καλυπτόμενες από τον Οργανισμό Γεωργικής Ασφάλισης καλλιέργειες, ενώ από την άλλη το ύψος της αποζημίωσης θα κυμαίνεται στα ίδια ή και σε υψηλότερα επίπεδα.
Η καταβολή των εισφορών θα διασφαλίζεται μέσω του Κυπριακού Οργανισμού Αγροτικών Πληρωμών (ΚΟΑΠ). Στις περιπτώσεις που απαιτείται δήλωση καλλιέργειας, η καταβολή της επιπλέον εισφοράς θα γίνεται εκ των προτέρων και εντός δεκαπέντε ημερών στα κατά τόπους Επαρχιακά Γεωργικά Γραφεία. Η εισφορά καθορίστηκε κατά καλλιέργεια, με βάση το ιστορικό ζημιών του ΟΓΑ και του Εθνικού Πλαισίου. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως τα φυλλώδη λαχανικά, τα φυλλοβόλα, οι πατάτες και τα εσπεριδοειδή, κρίθηκε σκόπιμο να γίνει διαβάθμιση εισφοράς ή/και ποσοστού αποζημίωσης με δήλωση καλλιέργειας.
Το σύνολο των εισφορών των γεωργών θα προορίζεται αποκλειστικά για κάλυψη των αποζημιώσεων και όχι για κάλυψη διοικητικών εξόδων, ως αποτέλεσμα της μεταφοράς του εξειδικευμένου προσωπικού του ΟΓΑ στο Τμήμα Γεωργίας του ΥΓΑΑΠ.
Επίσης, εξασφαλίζεται η εναλλαγή των εκτιμητών από χρονιά σε χρονιά, καθώς και μεταξύ των επαρχιών εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν, διασφαλίζοντας την αντικειμενικότητα των εκτιμήσεων. Επιπρόσθετα, θα διενεργούνται δειγματοληπτικοί έλεγχοι σε ποσοστό κατά το οποίο κρίνεται αντιπροσωπευτικό ανάλογα με την περίπτωση, από άλλους λειτουργούς του φορέα υλοποίησης. Σε περίπτωση που κριθεί αναγκαίο, θα υπάρχει δυνατότητα επιβεβαίωσης και ελέγχου των εκτιμήσεων από εξωτερικούς ελεγκτές. Σε περιπτώσεις, επίσης, πλεονασματικού και εύρωστου ταμείου, θα διευρύνονται τα περιθώρια δημιουργίας και υλοποίησης επιπρόσθετων Σχεδίων Κρατικών Ενισχύσεων σχετικά με θέματα διαχείρισης κινδύνων.
Γενική αποδοχή του νέου συστήματος
Ο Υπουργός Γεωργίας στις δηλώσεις του επεσήμανε το γεγονός ότι η μεταρρύθμιση στηρίχθηκε καθολικά από το σύνολο των αγροτικών οργανώσεων και σχεδόν από όλα τα κόμματα της Βουλής.
Από την πλευρά του ο γενικός γραμματέας του Παναγροτικού Συνδέσμου, Τάσος Γιαπάνης, τόνισε ότι πρόκειται για μία ιστορική απόφαση για τον αγροτικό κόσμο την οποία στηρίζουν όλες ανεξαιρέτως οι αγροτικές οργανώσεις, αφού ήταν πάγιο αίτημα για διόρθωση των αδικιών που υπήρχαν στην παλιά νομοθεσία περί γεωργικής ασφάλισης. Το νέο σύστημα, όπως ανέφερε, καλύπτει όλη την παραγωγή, ενώ προηγουμένως υπήρχαν κλάδοι και κατηγορίες που δεν καλύπτονταν. Επεσήμανε, επίσης, ότι διορθώνεται και η αδικία όσον αφορά στο ύψος της συνεισφοράς προς το ταμείο γεωργικής ασφάλισης, ειδικότερα στον τομέα της πατατοκαλλιέργειας.
Πηγή: Εφημερίδα Σημερινή