Του Παναγιώτη Γρηγορίου
Η Βουλή θα κληθεί πριν από το καλοκαίρι να ψηφίσει ή να τροποποιήσει νόμους που αναποφευκτα θα επιφέρουν σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις, προκειμένου να μειωθούν τα προβληματικά δάνεια, τα οποία "παραλύουν" την κυπριακή οικονομία. Μεταξύ αυτών η βελτίωση του πλαισίου αφερεγγυότητας και εκποιήσεων, το νομοσχέδιο για τις τιτλοποιήσεις, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί και άλλα.
Διχάζει η πρόταση της ανεξάρτητης βουλευτού, Άννας Θεολόγου, η οποία προϋποθέτει την εξαίρεση από τη διαδικασία εκποιήσεων ακινήτων που υποθηκεύτηκαν σε δάνεια που συνήφθησαν πριν από τις 9 Σεπτεμβρίου 2014
Το «φίδι» από την τρύπα καλείται να βγάλει το συντομότερο η Βουλή, ώστε να απαμβλυνθεί, στο μέτρο του δυνατού, το πρόβλημα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων. Οι βουλευτές θα κληθούν λίγο πριν από το καλοκαίρι να ψηφίσουν ή να τροποποιήσουν νόμους που αναπόφευκτα θα επιφέρουν σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις, προκειμένου να μειωθούν τα προβληματικά δάνεια, τα οποία «παραλύουν» την κυπριακή οικονομία.
Συγκεκριμένα, την πόρτα της Βουλής θα διαβούν σημαντικά νομοσχέδια, τα οποία βρίσκονται αυτό το διάστημα υπό ετοιμασία από το Υπουργείο Οικονομικών και την Κεντρική Τράπεζα και τα οποία σκοπό θα έχουν να διευκολύνουν τις διεργασίες για τράπεζες και δανειζομένους. Όπως πληροφορείται η «Σ», σκοπός της Κυβέρνησης είναι τα εν λόγω νομοσχέδια να οδηγηθούν στη Βουλή πριν από το κλείσιμο για τις διακοπές του καλοκαιριού, ούτως ώστε να ξεκινήσει το συντομότερο η εφαρμογή τους, καθώς ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά.
Αρμόδια πηγή της Κυβέρνησης δήλωσε στη «Σ» ότι αυτήν τη στιγμή ολοκληρώνονται οι διεργασίες για σημαντικές νομοθεσίες όπως η βελτίωση του πλαισίου αφερεγγυότητας και εκποιήσεων, το νομοσχέδιο για τις τιτλοποιήσεις, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί και άλλα. Μετά την ετοιμασία τους τα νομοσχέδια θα δοθούν για διαβούλευση με όλους τους εμπλεκομένους και με τις τελευταίες «πινελιές» θα σταλούν για νομοτεχνικό έλεγχο στη Νομική Υπηρεσία και έπειτα στο Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο εγκρίνοντάς τα θα τα στείλει στη Βουλή.
Πλαίσιο αφερεγγυότητας
Ήδη το Υπουργείο Οικονομικών στο Πρόγραμμα Σταθερότητας για τα έτη 2018-2021, που κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενημέρωσε για το πώς θα κινηθεί για μείωση των ΜΕΔ. Συγκεκριμένα, ο πρώτος άξονας αφορά την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων στο νομικό πλαίσιο, τροποποιήσεις που καταρτίστηκαν σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, καθώς και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Κομισιόν. Οι εν λόγω τροποποιήσεις ενθαρρύνουν τις βιώσιμες αναδιαρθρώσεις βάσει της οδηγίας διαχείρισης καθυστερήσεων της Κεντρικής Τράπεζας. Σε σχέση με το πλαίσιο αφερεγγυότητας θα ενθαρρυνθούν οι αναδιαρθρώσεις και μη βιώσιμων δανείων που μπορούν να καταστούν βιώσιμα με την ολοκλήρωση ενός προγράμματος αποπληρωμής. Ταυτόχρονα, στόχος θα είναι και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της Υπηρεσίας Αφερεγγυότητας.
Σημαντική κρίνεται και η εισαγωγή πρόνοιας που να επιτρέπει τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς. Αναλυτικά, τα ακίνητα όσων δεν πληρώνουν θα βγαίνουν στο διαδίκτυο και ο καθένας θα μπορεί να κάνει προσφορά.
Οι τιτλοποιήσεις
Ταυτόχρονα, όσον αφορά τη νομοθεσία για τις τιτλοποιήσεις, σκοπός είναι η δημιουργία μιας αποτελεσματικής δευτερογενούς αγοράς δανείων, προς όφελος τόσων των τραπεζών όσο και των δανειοληπτών. Η σειρά τροποποιήσεων στις νομοθεσίες θα συμπληρωθεί και με τη γρήγορη μεταφορά τίτλων ιδιοκτησίας και τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, προκειμένου να αυξηθεί η αποδοτικότητα της διαχείρισης υποθέσεων ΜΕΧ.
Ενστάσεις και προσωπικά δεδομένα
Με τις υπό δημιουργία νομοθεσίες αναμένεται να καταργηθεί και η επιστολή «Θ», η οποία αποτελεί το εφαλτήριο της ενεργοποίησης της διαδικασίας εκποίησης και αναφέρει τα δικαιώματα του δανειολήπτη. Ταυτόχρονα, ετοιμάζεται και τροποποίηση υφιστάμενης νομοθεσίας, ώστε όλοι όσοι επηρεάζονται από μια διαδικασία εκποίησης ακινήτου να δικαιούνται να κάνουν ένσταση μόνο μετά από απόφαση του δικαστηρίου, ώστε να μην μπλοκάρονται οι διαδικασίες, όπως συμβαίνει σήμερα. Άλλη αλλαγή αφορά τις μεθόδους με τις οποίες γίνονται οι ειδοποιήσεις, καθώς η εμπειρία έδειξε ότι προσωπικά δεδομένα δανειοληπτών και εγγυητών δεν είναι καταχωρημένα ορθά, με αποτέλεσμα την επιβράδυνση των διαδικασιών.
Ακονίζουν μαχαίρια
Μεγάλη μάχη, πάντως, αναμένεται να δοθεί στη Βουλή όσον αφορά την πρόταση της ανεξάρτητης βουλευτού, Άννας Θεολόγου, την οποία συνυπογράφουν ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος και ο πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών Γιώργος Περδίκης. Η εν λόγω πρόταση προϋποθέτει την εξαίρεση από τη διαδικασία εκποιήσεων ακινήτων που υποθηκεύτηκαν σε δάνεια που συνήφθησαν πριν από τις 9 Σεπτεμβρίου 2014.
Αν ψηφιστεί το εν λόγω νομοσχέδιο, τα πιστωτικά ιδρύματα καλούνται να προβαίνουν σε νέες προβλέψεις με ορατό το ενδεχόμενο να χρειαστούν περισσότερα κεφάλαια. Ήδη σε συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών συζητήθηκε το εν λόγω νομοσχέδιο, με το Υπουργείο Οικονομικών και την Κεντρική Τράπεζα να υποδεικνύουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε περίπτωση εφαρμογής της πρότασης νόμου, κάνοντας λόγο για ανυπολόγιστες συνέπειες και επιπτώσεις στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
«Φωνάζει» ο Σύνδεσμος Τραπεζών
Έντονες είναι οι ενστάσεις του Συνδέσμου Τραπεζών για το θέμα, ο οποίος με επιστολή του προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών εξέφρασε την κάθετη διαφωνία του ως προς την πρόταση νόμου, αναφέροντας ότι ο ίδιος και οι τράπεζες μέλη του διαφωνούν με την ουσία της πρότασης αλλά και με τη σχετική επιχειρηματολογία.
Ο σύνδεσμος υποστηρίζει ότι «ο περιορισμός της άσκησης του δικαιώματος ανάκτησης οφειλής ενυπόθηκων πιστωτών, όπως επιχειρείται με την πρόταση νόμου, λειτουργεί εις βάρος του τραπεζικού συστήματος και της εθνικής προσπάθειας για μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων». Ο Σύνδεσμος, μεταξύ άλλων, υποστηρίζει ότι η πρόταση οδηγεί τα πιστωτικά ιδρύματα σε απόλυτο αδιέξοδο ως προς τον χειρισμό των σχετικών ενυπόθηκων δανείων.
Φορέας και «Εστία»
Την ίδια στιγμή «τρέχουν» και οι εξελίξεις για τον Φορέα Διαχείρισης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων και το σχέδιο «Εστία». Η Κυβέρνηση αυτό το διάστημα παραμένει στο «περίμενε» για τις εξελίξεις στη ΣΚΤ, με τη διαδικασία δημιουργίας του Φορέα ΜΕΔ αναγκαστικά να παίρνει και αυτή παράταση. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας για τον Συνεργατισμό θα διαφανεί η μορφή που θα λάβει ο Φορέας. Αρμόδια πηγή του Υπουργείου Οικονομικών ανέφερε στη «Σ» ότι κύριο μέλημα είναι να τηρηθούν οι όροι έγκρισης κρατικών ενισχύσεων που θα καθοριστούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να αποφευχθούν οποιοιδήποτε κίνδυνοι για πρόστιμα.
Υπενθυμίζεται ότι το κράτος προέβη σε κατάθεση 2,5 δις ευρώ για να λάβει ως εξασφάλιση το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων δανείων από το χαρτοφυλάκιο της τράπεζας, αριθμό συμμετοχών της ΣΚΤ σε διάφορες ιδιωτικές και συνεργατικές εταιρείες και αριθμό ακινήτων τόσο στις ελεύθερες όσο και στις κατεχόμενες περιοχές. Στα πλάνα παραμένει το «Εστία», το σχέδιο κρατικής επιδότησης μέρους της δόσης στεγαστικών δανείων ευάλωτων ομάδων.
Το σχέδιο αφορά την επιδότηση μέρους της μηνιαίας δόσης στεγαστικών δανείων συγκεκριμένων δανειοληπτών, με την επιδότηση να μην ξεπερνά το 33% της δόσης, και το υπόλοιπο ποσό να καταβάλλεται από τον δανειολήπτη. Δηλαδή, για ένα δάνειο με δόση 600 ευρώ, το κράτος θα καταβάλλει τα 200 ευρώ και το βάρος για τον δανειολήπτη θα περιορίζεται στα 400 ευρώ.
Επιλέξιμοι για επιδότηση θα είναι όσοι δανειολήπτες θα μπορούν να αποδείξουν ότι είναι συνεργάσιμοι, δηλαδή προσπάθησαν να ρυθμίσουν το δάνειό τους και να έρθουν σε συμφωνία με την τράπεζά τους. Επιβεβαιώνεται και από επίσημα χείλη ότι είναι σχεδόν σίγουρο πως η ψήφιση του «Εστία» θα συνδυαστεί με τα νέα νομοσχέδια που σύντομα θα φέρει στη Βουλή το Υπουργείο Οικονομικών.