Η ιστορική αναφορά του «Η λέξη καταναλωτής εξ ορισμού, περιλαμβάνει όλους μας! Είναι η μεγαλύτερη οικονομική ομάδα, που επηρεάζει και επηρεάζεται από όλες σχεδόν τις δημόσιες και ιδιωτικές οικονομικές αποφάσεις. Ωστόσο, είναι η μόνη σημαντική ομάδα ... της οποίας οι απόψεις συχνά δεν ακούγονται», ήταν και η απαρχή της όλης συζήτησης, αφού ήταν και η πρώτη δημόσια παραδοχή από αρχηγό κράτους ότι οι καταναλωτές δεν λαμβάνονται υπόψη, αλλά στην ουσία χρησιμοποιούνταν ως μέρος της οικονομικής αλυσίδας.
Στα πλαίσια των διεργασιών που γίνονταν την περίοδο εκείνη ανά το παγκόσμιο ιδρύθηκε και ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών (ΚΣΚ), πιο συγκεκριμένα το 1973 με στόχο να αγωνιστεί για ένα δίκαιο, ασφαλές και βιώσιμο μέλλον για τους καταναλωτές στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης. Ο ΚΣΚ είναι, ένας ανεξάρτητος, μη κερδοσκοπικός, μη κυβερνητικός οργανισμός, ο οποίος εργάζεται ανεξάρτητα από πολιτικά κόμματα και κυβερνητικές υπηρεσίες, ώστε να μπορεί να διασφαλίσει ότι οι καταναλωτές αντιμετωπίζονται δίκαια. Είναι μέλος της Διεθνούς Καταναλωτών (CI) και της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Καταναλωτών (BEUC) καθώς και συμβουλευτικών σωμάτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Διοικητικό Συμβούλιο απαρτίζεται εξολοκλήρου από εθελοντές.
Η 15η Μαρτίου, είναι μια ημέρα με συμβολικό χαρακτήρα. Έχει καθιερωθεί, για να αναδείξει το αίτημα των καταναλωτών παγκοσμίως για ενεργοποίηση και δράση, με σκοπό την αποτελεσματική προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων του καταναλωτή. Είναι μια ημέρα που μας υπογραμμίζει την ανάγκη να νοιαζόμαστε καθημερινά για τα ζητήματα που αφορούν τα δικαιώματα και τα συμφέροντα μας ως καταναλωτές, σε μια παγκόσμια οικονομία που οι ανάγκες των καταναλωτών στο κάθε σημείο του πλανήτη διαφέρουν δραματικά.
Οι Σύνδεσμοι καταναλωτών και όχι μόνο έχουν αποτελέσει σημαντικό κομμάτι για την αλλαγή στην αγορά. Έχουν ασκήσει πιέσεις για ασφαλέστερα προϊόντα και προστασία από επιβλαβείς πρακτικές και προϊόντα. Με την πάροδο του χρόνου, το κίνημα των καταναλωτών εργάστηκε σκληρά για να αποκτήσει ο καταναλωτής αρχικά 8 βασικά δικαιώματα, τα οποία έχουν αναθεωρηθεί με το ψήφισμα A/RES/70/186, της 22ας Δεκεμβρίου 2015.
Η ανάπτυξη της τεχνολογίας και η εξελίξεις που αυτή έφερε στην αγορά, οι νέες πρακτικές πωλήσεων και οι καινοτομίες που υιοθετήθηκαν από την παγκόσμια αγορά, οδήγησαν στην ανάγκη για αναθεώρηση των σημείων που οι καταναλωτές πρέπει να προστατεύονται από την όποια ασυδοσία παρουσιαστεί στην αγορά.
Τα δικαιώματα των καταναλωτών σύμφωνα με τον ΟΗΕ πλέον περιλαμβάνουν τα πιο κάτω:
- ΠΡΟΣΒΑΣΗ: Δυνατότητα πρόσβασης σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες
- ΕΝΤΑΞΗ: Προστασία των ευάλωτων και σε μειονεκτική θέση καταναλωτών
- ΑΣΦΑΛΕΙΑ: Προστασία από τους κινδύνους για την υγεία και ασφάλεια των καταναλωτών
- ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ: Προώθηση της αξίας του χρήματος και προστασία από κινδύνους
- ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ: Πρόσβαση σε σαφείς και ακριβείς πληροφορίες για σωστές επιλογές
- ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Βοήθεια για την κατανόηση καταναλωτικών συναλλαγών, καθώς και περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών συγκεκριμένων επιλογών
- ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΗ: Δυνατότητα αποτελεσματικής επίλυσης διαφορών και εξασφάλισης μηχανισμών επανόρθωσης
- ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ: Συγκρότηση ομάδων καταναλωτών και συμπερίληψη των απόψεών τους στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
- ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ: Προώθηση της αειφόρου κατανάλωσης
- ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ: Προστασία καταναλωτών με χρήση του διαδικτύου.
- ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ: Προστασία της ιδιωτικής ζωής των καταναλωτών και της ελεύθερης ροής των πληροφοριών παγκοσμίως
«Κάνοντας τις ψηφιακές αγορές δικαιότερες»
Για φέτος η Διεθνής Καταναλωτών έχει προτείνει όπως οι δράσεις που θα γίνουν από τα μέλη της με αφορμή την ΠΗΚ να είναι κάτω από τον τίτλο Κάνοντας τις ψηφιακές αγορές δικαιότερες.
Οι ηλεκτρονικές αγορές, εδραιώθηκαν τα τελευταία χρόνια και γίνονται ολοένα και σημαντικότερος κλάδος του γενικευμένου εμπορίου, μιας και διευκολύνουν τους ενδεχόμενους αγοραστές να κάνουν την τυπική και προαπαιτούμενη έρευνα αγοράς, από την άνεση του χώρου τους, αλλά και τελικά να προβούν στην αγορά του καλύτερου προϊόντος ή υπηρεσίας, με βάση τα δικά τους κριτήρια.
Η Κύπρος είναι μέσα στην ομάδα των Ευρωπαϊκών χωρών στην οποία η διάχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών στην καθημερινότητα των ανθρώπων ολοένα και αυξάνεται.
Ο ΚΣΚ πιστεύει ότι με την ορθή χρήση των διευκολύνσεων που μας παρέχει το διαδίκτυο, αφού πρώτα ενημερωθούμε ορθά για τους κινδύνους και τις παγίδες που μπορεί να παραμονεύουν, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές μόνο θετικά μπορούν να προσφέρουν, καθώς μέσω των ηλεκτρονικών αγορών μπορεί κανείς να πετύχει την αγορά αγαθών ή υπηρεσιών με χαμηλότερο κόστος και άλλα, όπως η προετοιμασία του καταναλωτή πριν από μια αγορά, με μια άνετη έρευνα αγοράς από το σπίτι!
Ο Πρόεδρος του ΚΣΚ, Δρ Σταμάτης Ρωσσίδης δήλωσε τα ακόλουθα:
«Σήμερα ζούμε στην εποχή της παγκόσμιας αγοράς, πού με την βοήθεια της τεχνολογίας προϊόντα και υπηρεσίες κινούνται ταχύτατα. Η δε λειτουργία της αγοράς στηρίζεται στον παραγωγό-προμηθευτή, μία ομάδα πολύ οργανωμένη και κατά συνέπεια ισχυρή με απώτερο σκοπό την δημιουργία μέγιστου οικονομικού οφέλους. Όντας οργανωμένοι, διαθέτουν δύναμη και την επιβάλλουν χρησιμοποιώντας με επιστημονικό τρόπο την διαφήμιση, διαμορφώνοντας τις ανάγκες των καταναλωτών.
Από την άλλη μεριά είμαστε εμείς, οι καταναλωτές, τις περισσότερες φορές ανοργάνωτοι και με ελάχιστες γνώσεις σε καταναλωτικά θέματα. Για παράδειγμα δεν γνωρίζουμε τα δικαιώματα μας, τις νομοθεσίες που μας προστατεύουν και άλλα.
Οι καταναλωτές απέναντι σ' αυτήν την ισχυρή ομάδα παραγωγού-προμηθευτή νιώθουν ότι αποτελούν τα "εύκολα" θύματα, και βρίσκονται στην αναζήτηση προστασίας. Από ποιον όμως;
Πρώτα πρέπει να γνωρίσουμε σαν καταναλωτές την τεράστια δύναμή μας. Εμείς είμαστε οι πολλοί, εμείς είμαστε η κρυφή δύναμη, γιατί εμείς καθορίζουμε την ζήτηση.
Η λύση είναι να ενώσουμε τις φωνές μας, την στάση και την δράση μας. Ο ΚΣΚ ανέλαβε να φέρει σε πέρας το ρόλο αυτό. Η 45χρονη ιστορία του ΚΣΚ είναι γεμάτη από ουσιαστικές επιτυχίες. Αν θέλουμε να βοηθήσουμε τον ΚΣΚ να παίξει μεγαλύτερο και ισχυρότερο ρόλο, πρέπει να οργανωθούμε όλοι, να συμμετάσχουμε στις αποφάσεις του, να έχουμε κοινές δράσεις, να ισχυροποιήσουμε την φωνή μας.
Ελάτε λοιπόν μαζί μας, για να διεκδικήσουμε και να κατοχυρώσουμε το ρόλο που μας ανήκει στον καθορισμό της ποιότητας και των τιμών των προϊόντων και υπηρεσιών και στην προστασία του περιβάλλοντος. Προσφέρετε ελάχιστο από τον ελεύθερό σας χρόνο και ίσως καταφέρουμε να καθορίζουμε Εμείς, που, πως και τι θα παράγουν και θα προσφέρουν οι παραγωγοί και προμηθευτές, σε ποια τιμή και σε ποια ποιότητα.
Φέτος, η φωνή μας πρέπει να γίνει ακόμη πιο δυνατή, έφτασε πια η ώρα να πάρουμε στα χέρια μας την ποιότητα της ζωής μας
Ο ΚΣΚ λειτουργεί τηλεφωνικό κέντρο, διατηρεί ιστοσελίδα και λογαριασμούς στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (Facebook, twitter), διαμεσολαβεί για την επίλυση προβλημάτων των μελών του και εκδίδει σε ηλεκτρονική μορφή το περιοδικό «ο Καταναλωτής» και άλλα ενημερωτικά έντυπα. Εκπροσωπεί τους καταναλωτές σε επιτροπές αρμοδίων Υπουργείων και στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Το 1990 ο ΚΣΚ ίδρυσε τη Σχολή Καταναλωτών με σκοπό να προσφέρει γνώσεις στους καταναλωτές ανεξαρτήτως ηλικίας για τα δικαιώματα τους και να τους βοηθήσει να γίνουν ενημερωμένοι πολίτες ώστε να αναλάβουν το δικό τους ρόλο στην αγορά. Η Σχολή Καταναλωτών λειτουργεί φέτος στη Λευκωσία και Πάφο. Οι διαλέξεις γίνονται από έμπειρους επιστήμονες οι οποίοι διδάσκουν εθελοντικά και είναι δωρεάν για τα μέλη του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών.
Η λειτουργία του ΚΣΚ βασίζεται σε συγκεκριμένες αρχές όπως: εθελοντισμός, αξιοπιστία, διαφάνεια, δημοκρατία, συλλογικότητα, ανεξαρτησία. Αυτές οι αρχές μας οδηγούν να λειτουργούμε ως ανεξάρτητος Σύνδεσμος Καταναλωτών παρεμβαίνοντας καθημερινά οπουδήποτε χρειαστεί για την προστασία του καταναλωτή.
Φροντίδα μας είναι να συνειδητοποιήσει ο καταναλωτής τα δικαιώματά του και τη δύναμή του.
Τέλος, θα ήθελα να προσκαλέσω όλους να επισκεφτούν την ανανεωμένη ιστοσελίδα του ΚΣΚ www.cyprusconsumers.org.cy στην οποία θα βρουν πρακτικές πληροφορίες σε θέματα που ενδιαφέρουν τους καταναλωτές. Μέσω της ιστοσελίδας μπορούν να εγγραφούν ως μέλη του ΚΣΚ και να προσφέρουν εθελοντικά, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό τη δράση του Συνδέσμου. Το μόνο εχέγγυο της ανεξαρτησίας του ΚΣΚ είναι η οικονομική στήριξη από τους καταναλωτές, μέσω της ετήσιας συνδρομής των 15€».