Του Ξένιου Μεσαρίτη
Ο Γενικός Ελεγκτής απέστειλε επιστολή με την οποία δίνει το μήνυμα ότι το Υπουργείο Οικονομικών έφερε προ τετελεσμένων την Βουλή για τα σχέδια επιδότησης των επιτοκίων, ανακοινώνοντας την έναρξη των αιτήσεων χωρίς προηγουμένως να έχει εγκριθεί το αντίστοιχο κονδύλι από την Βουλή. Τα δύο σχέδια αποτελούν μέρος του γενικού πλάνου της κυβέρνησης για την ενίσχυση των οικονομικών δρώντων, νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ένεκα της πανδημίας του κορωνοϊού.
Ο Γενικός Ελεγκτής στην επιστολή που έχει αποστείλει προς την Επιτροπή Οικονομικών και Ελέγχου της Βουλής αναφέρει ότι το Υπουργείο Οικονομικών, με την προκήρυξη των Σχεδίων, έχει δεσμεύσει την Δημοκρατία σε υποχρεώσεις, χωρίς την εκ των προτέρων αναγκαία έγκριση της Βουλής των Αντιπροσώπων και ότι, αν με την τροποποίηση των Σχεδίων που έγινε στις 22.7.2020 σημαίνει ότι οι δανειολήπτες δεν γνωρίζουν αν τελικά θα τύχουν του ωφελήματος της επιδότησης του επιτοκίου, τότε σημαίνει ότι τα Σχέδια χάνουν τον σκοπό για τον οποίο καταρτίστηκαν αφού ένα αβέβαιο ενδεχόμενο επιδότησης επιτοκίου δεν μπορεί να θεωρείται κίνητρο για κάποιο δανειολήπτη να συνάψει ένα δάνειο που, αν δεν υπήρχε αυτή η κρατική επιδότηση, δεν θα είχε συνάψει.
Σημειώνεται ότι με βάση την επιστολή το κονδύλι το οποίο φαίνεται να εκταμιεύεται το 2021 και αφορά δαπάνη για νέα στεγαστικά δάνεια μέχρι του ποσού των 45 εκατομμυρίων ευρώ και δαπάνη για επιχειρηματικά δάνεια μέχρι του ποσού των 180 εκατομμυρίων ευρώ. Συνεπώς το συνολικό κονδύλι για τα 2 Σχέδια επιδότησης των επιτοκίων των νέων δανείων αφορά κονδύλι που έχει όριο τα 225 εκατομμύρια ευρώ.
Θέτει αμφιβολίες ο Γενικός Ελεγκτής αν τελικά θα επιδοτηθούν τα δάνεια
Στην επιστολή ο Γενικός Ελεγκτής θέτει το ερώτημα του πώς είναι λοιπόν δυνατό, μετά που θα έχει συναφθεί το δάνειο, να ενημερωθεί ο δανειολήπτης ότι τελικά η Βουλή δεν ενέκρινε τον Προϋπολογισμό, ή ενέκρινε μέρος του, ή έθεσε όρους; Για παράδειγμα, θα μπορούσε η Βουλή κατά την έγκριση του Σχεδίου για στεγαστικά δάνεια να θέσει όρο ως προς το μέγιστο εμβαδό της κατοικίας που θα αφορά το δάνειο για να αποκλείσει την επιδότηση επιτοκίων σε δάνεια για κατασκευή πολυτελών επαύλεων. Ή θα μπορούσε, κατά την έγκριση του Σχεδίου για τα επιχειρηματικά δάνεια, να διαφωνήσει με το ύψος της επιδότησης για κάποιες επιχειρήσεις, ή να θέσει άλλους όρους, ή φυσικά και να απορρίψει το Σχέδιο στην ολότητα του. Πως όμως θα μπορεί η Βουλή να θέσει εκ των υστέρων όρους σε ένα Σχέδιο το οποίο θα έχει ήδη χρησιμοποιηθεί ως βάση για τη σύναψη υπογεγραμμένων δανειακών συμβάσεων;»
Η επιστολή αναφέρει επί λέξει ότι, «Η παραδοχή του Υπουργείου, πως θα περιληφθούν τα αναγκαία κονδύλια στον Προϋπολογισμό για το 2021 αποδεικνύει ότι η Κυβέρνηση, έχει δεσμεύσει την Δημοκρατία σε υποχρεώσεις έναντι τρίτων προσώπων, χωρίς να έχει προηγουμένως την έγκριση της Βουλής των Αντιπροσώπων και πως, εάν η Βουλή αρνηθεί να εγκρίνει το κονδύλι που για πρώτη φορά θα περιληφθεί στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2021, η Δημοκρατία θα βρεθεί εκτεθειμένη έναντι συμβατικών υποχρεώσεων που θα έχει ήδη αναλάβει εντός του 2020.
Αυτό, κατά την άποψη μας, συνιστά καταστρατήγηση του συνταγματικού δικαιώματος της Βουλής των Αντιπροσώπων, με βάση το άρθρο 167 του Συντάγματος, να αρνηθεί τη ψήφιση οποιασδήποτε δαπάνης.»
Ο Γενικός Ελεγκτής αναφέρει ότι το Υπουργείο Οικονομικών, αντί να στραφεί στην Βουλή για εξασφάλιση έγκρισης, αποφάσισε να τροποποιήσει τα δύο Σχέδια εκδίδοντας στις 22.7.2020 ανακοίνωση στην οποία μεταξύ άλλων εμπεριείχε και τα εξής: «Η επιδότηση του επιτοκίου θα καταβάλλεται νοουμένου ότι εγκριθεί ο Προϋπολογισμός των 2 Σχεδίων. Η αξιολόγηση των δυνητικών δικαιούχων από τα συμμετέχοντα ΑΠΙ θα γίνεται κατ' απόλυτη σειρά προτεραιότητας σύμφωνα με την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για δανειοδότηση και η καταβολή της ενίσχυσης θα γίνεται ανάλογα με τις διαθέσιμες πιστώσεις που θα υπάρχουν για το σκοπό αυτό στον Προϋπολογισμό των 2 Σχεδίων.»
Στα Σχέδια όπως αρχικά είχαν προκηρυχθεί περιλαμβανόταν πρόνοια ότι η έγκριση του Υπουργείου Οικονομικών για επιχορήγηση του επιτοκίου παραχωρείται αυτόματα με την έγκριση του δανείου από το πιστωτικό ίδρυμα.
Σχολιάζοντας την πιο πάνω τροποποίηση των Σχεδίων, ο Γενικός Ελεγκτής στην επιστολή του σημειώνει τα ακόλουθα:
«Θα μπορούσε να λεχθεί ότι, με την τροποποίηση των Σχεδίων που έγινε στις 22.7.2020, τα Σχέδια τελούν πλέον υπό την έγκριση του προϋπολογισμού τους από την Βουλή των Αντιπροσώπων μέσω του Προϋπολογισμού του 2021 ο οποίος θα ψηφιστεί περί τα μέσα Δεκεμβρίου 2020.
Επισημαίνουμε ωστόσο ότι μέχρι τις 31.12.2020 οι δανειακές συμβάσεις θα πρέπει να έχουν συναφθεί. Αυτές θα βασίζονται στην αντίληψη των δανειοληπτών ότι τα επιτόκια των δανείων τους θα τύχουν κρατικής επιδότησης.
Άλλωστε, σκοπός των Σχεδίων, με βάση την προκήρυξη τους, είναι να αποτελέσουν εργαλείο στήριξης της οικονομίας για τη διάρκεια της πανδημίας. Το μεν Σχέδιο που αφορά επιχειρηματικά δάνεια διευκολύνοντας τους αυτοτελώς εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις να συνάψουν δάνεια για να καλύψουν ανάγκες κεφαλαίων κίνησης και/ή επενδύσεις, το δε Σχέδιο που αφορά τα στεγαστικά δάνεια στηρίζοντας τα νοικοκυριά για σύναψη δανείων για σκοπούς ιδιοκατοίκησης.»